Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

L-Għaxar Forom tal-Verbi Trilitteri fil-Malti

FTAKAR...

L-Ewwel Forma

tal-Verbi Trilitteri

fil-Malti

taħbil il-moħħ

Mis-'Sagħtar' fittex xi verbi bħal dawn...

Dettalji

importanti

Innutajt xi verbi f'din is-silta?

Taf xi jsejħulhom?

il-verbi li sibna

daħlu

deħlin

jista'

jdoqq

(wasal)

insibu

saret

jbiegħu

bdiet

beda

Noti

5 suriet ta' verbi

tal-ewwel forma trilittera

il-verbi sħaħ

1. dawn il-verbi jissejħu hekk għaliex il-konsonanti kollha tal-għerq jidhru fil-mamma eż. daħlu -> daħal -> dħl

2. anke verb bħal 'jista'' huwa sħiħ għaliex l-appostrofu jirrappreżenta 'għ' eż. jista' -> seta' -> STGħ

3. is-sura ta' dawn il-verbi hi 1v2v3

il-verbi sħaħ torox

1. dawn il-verbi huma sħaħ għaliex il-konsonanti kollha tal-għerq jidhru fil-mamma eż. jdoqq -> daqq -> DQQ

2. is-sura ta' dawn il-verbi hi 1v22

il-verbi dgħajfin

1. il-verbi dgħajfin jissejħu hekk għaliex f'xi pożizzjoni tal-verb ikollhom il-konsonanti w/j

2. Jekk il-konsonanti dgħajfa tinzerta

  • fil-bidu: tkun dejjem 'w'
  • fin-nofs: tista' tkun 'w/j'
  • fl-aħħar: dejjem tkun 'j'

il-verbi assimilattivi/xebbieha

1. dawn huma verbi li l-ewwel konsonanti

tagħhom hi l-konsonanti dgħajfa 'w'

eż. 'jasal -> wasal -> wv2v3

il-verbi moħfijin

1. dawn huma l-verbi li l-ittra tan-nofs tagħhom (it-tieni ittra) għax hi dgħajfa ma tidhirx fil-mamma eż. sab

2. biex issib il-konsonanti dgħajfa (w/j) nieqsa trid tpoġġi l-verb fl-imperattiv eż. jsib -> sab -> si(j)b -> SJB; tmur -> mar -> mu(w)r -> MWR

3. innota li minkejja li din il-konsonanti hi moħbija, tinkixef f'suriet oħra li jieħu l-verb (bħall-imperattiv)

4. is-sura tal-verbi moħfijin hi 1v(w/j)3

il-verbi neqsin

1. dawn huma verbi li għandhom l-aħħar

konsonanti tal-għerq li ma tidhirx fil-mamma

2. din il-konsonanti nieqsa dejjem tkun 'j'

3. eż. bdiet -> beda -> BDJ

4. is-sura ta' dawn il-verbi hi 1v2vJ

Analiżi

  • L-ewwel forma tal-verbi trilitteri hi

forma ewlenija jiġifieri din il-forma mhix

imnissla minn verbi oħrajn filwaqt li

minnha jitnisslu verbi oħrajn.

  • Il-verbi tal-ewwel forma trilittera jkun

fihom it-tliet konsonanti tal-għerq

fil-mamma li jistgħu jidhru kollha jew ma

jidhrux kollha bħal fil-każ tal-moħfijin.

Fil-verità, il-konsonanti

tkun qiegħda hemm iżda tkun moħbija.

 

Xi tifsir

Verb tal-ewwel forma jista’ jkun

  • transittiv jiġifieri jieħu l-oġġett fis-sentenza

eż. Toni kiser idu.

  • intransittiv jiġifieri ma jiħux oġġett

fis-sentenza

eż. Toni wasal.

ħĦafna verbi intransittivi bħal wasal, miet u ġera warajhom ma jieħdu l-ebda nom ieħor ħlief dak li jkun ħiereġ mill-verb stess

Eż. wasal wasla, miet mewta, ġera ġirja

innota li verbi transittivi jistgħu jieħdu warajhom nom li jkun ħiereġ minnhom iżda mhux biss

Eż. kiel ikla iżda wkoll majjal, ħafna, kisra ħobż...

ħafna mill-verbi tal-ewwel forma għandhom tifsira

attiva jiġifieri juru azzjoni attiva

Eż. qatel: azzjoni attiva ta’ xi ħadd li għamel qtil

 

xi verbi tal-ewwel forma jista’ jkollhom tifsira

inkoattiva għaliex juru bidla fl-istat

Eż. miet: saret bidla fl-istat minn ħaj għal mejjet

Rikapitulazzjoni

1. Il-verbi tal-ewwel forma huma verbi ewlenin

għaliex minnhom jitnisslu oħrajn.

2. X'inhi l-mamma?

3. Dejjem poġġi l-verb fil-mamma biex tara

x'sura għandu.

4. Jekk għandu xi sura minn dawn illi semmejna,

dan hu verb trilitteru tal-ewwel forma, jiġifieri

ewlieni.

għeluq

L-Imdina kienet il-belt ewlenija ta' Malta! Minnha tnisslu oħrajn...

Xi nsejħulu kliem bħal 'ħareġ, sab u mexa'? Tista' ssib xi verbi bħal dawn?

(cc) photo by Metro Centric on Flickr

(cc) photo by jimmyharris on Flickr

(cc) photo by Metro Centric on Flickr

X'tip ta' verbi nnutajt?

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi