SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME

TBK md. 77-82 maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Türk Borçlar Kanunu
Sebepsiz zenginleşmenin unsurları:

- Bir kimsenin malvarlığında artış meydana gelmeli, (Zenginleşme ŞARTI)
-Diğer kişinin malvarlığında azalma meydana gelmeli, (Fakirleşme ŞARTI)
- Meydana gelen artış ve azalma arasında nedensellik bağı olmalı.
- Zenginleşme bir sebebe dayanmamalı (haksız fiil ve sözleşme) yoksa zaten sebepsiz zenginleşme olmaz.
ZENGİNLEŞME TÜRLERİ
Sebepsiz zenginleşmenin özellikleri:

-Bağımsız bir borç kaynağıdır.
-Nisbi bir hak doğurur.
-Borcun doğumu için fiil ehliyetine ihtiyaç yoktur.

-Sebepsiz zenginleşme halinde zenginleşenin iade borcu doğar.
NEDİR?
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME
(E) evini yenilettiğinde (C) ile bir halı almak için satış sözleşmesi yapıyor. Ama halının teslimini evinde yaptıracağı boya işinden sonra olmasını belirtiyor daha boya işlemi bittikten sonra (E), (C) ile yaptığı sözleşmeye dayanarak ödemesi gereken 15bini internet üzerinden (C)’ nin X bankasındaki hesabına havale ediyor ancak sözleşme konusu işlemi yaparken 15bin yerine yanlışlıkla 150bin havale ediyor.

(E), (C)’den fazladan ödediği 135bin tl’nin iadesini hangi hukuki nedene dayanarak talep edebilir?
Sebepsiz Zenginleşme nedir?

“Bir kişiye ait mal varlığı değerinin ya da emeğinin, geçerli bir hukuki sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığını zenginleştirmesidir.”

1)Fiili Zenginleşmeler:

a)Malvarlığının Aktifinin Artması:
b)Malvarlığının Pasifinin Azalması:

2)Fakirleşmeden Kurtulma:
Geçerli bir sebebin bulunmaması: İkiye ayrılır
1) İfa dışı zenginleşmelerde yapılan kazandırmalar
2) İfa sonucu zenginleşmelerde yapılan kazandırmalar Md.77/2

Geçerli olmayan Hukuki Sebebe Dayanması

Gerçekleşmeyen Hukuki Sebebe Dayanması

Sona Ermiş Hukuki Sebebe Dayanması
(E), (C)’den fazladan ödediği 135bin tl’nin iadesini hangi hukuki nedene dayanarak talep edebilir?
İfa Sonucu Zenginleşmelerde Soyutluk (Mücerret) İlkesi
Borçlanma İşlemi: Sözleşmenin kurulması aşaması

Tasarruf İşlemi: Borcun, sözleşmenin ifası aşaması

**Sebebe Bağlılık (illilik)
Borçlanılmamış edimin ifası sonucu iade talebinin şartları nelerdir?
1) İfa amacıyla kazandırma

2) İfanın yanılarak yapılması

3)Borcun var olmaması
Kaynakça:
Oğuzman/Öz, Borçlar Hukuku, C.2.
Yeniocak, U., Türk Borçlar Kanunun Getirdiği Yenilikler ve Değişiklikler
www.kazancı.com
Nomer, H., Borçlar Hukuku Genel Hükümler
TBK. Md.78 Borçlanılmamış Edimin Ifası

78/1 "Borçlanmadığı edimi kendi yerine getiren kimse, bunu ancak kendisini borçlu sanarak yerine getirdiğini ispat ederse geri isteyebilir."
818 sayılı Bk. m. 62:
BORÇ OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borçlu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borçlu zan
ederek verdiğini ispat etmedikçe onu istirdat edemez.
Müruru zamana uğramış olan bir borcu
eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa için verilen şey, geri alınamaz.

6098 Türk Borçlar Kanunu
Borçlanılmamış edimin ifası
MADDE 78- Borçlanmadığı edimi kendi isteğiyle yerine getiren kimse, bunu ancak, kendisini borçlu sanarak yerine getirdiğini ispat ederse geri isteyebilir.

Zamanaşımına uğramış bir borcun ifasından veya ahlaki bir ödevin yerine getirilmiş olmasından kaynaklanan zenginleşmeler geri istenemez.

Borç olmadığı hâlde ödenmiş olan edimin geri istenmesine ilişkin diğer kanun hükümleri saklıdır.