Gealt?

Gealt?

le hÁine Ní Ghlinn

Áine Ní Ghlinn

• Rugadh sí i Tiobraid Árann i 1975. Anois tá sí ina a cónaí i Baile Átha Cliath.

Téamaí

• Chaith sí roinnt blianta ag obair mar mhúinteoir meánscoile.

• Bhí greann an téama sa dán mar chuir an páiste ceist greannmhar ar a mháthair.
• Bhí scaoll agus eagla na téamaí sa dán freisin mar bhí na paisnéirí faoi scaoll toisc go raibh gealt ar an mbus.

• Scríobh sí dhá leabhar neamhfhicsean do pháistí.

• Anois is arís déanann sí scripteanna a scríobh do Ros na Rún, TG4.

• Bhí soineantacht an pháiste an teama seo mar níor thug sé an dainséar faoi deara.

Bhí an páiste ag stánadh ar an ngealt!

Bhí an ghealt ag súgradh le cnaipí a phitseámaí

- é fós ag gáire go mantach!

...stad an bus!

...D’ardaigh an ghealt a cheann!

D’aithin sé dochtúir! D’aithin an veist cheangail!

Is é fós ag gáire léim sé suas agus rith sé amach an doras

isteach i lámha an dochtúra! isteach i veist a bhí gan lámha!

Léim gealt in airde ar bhus a sé déag inné agus pitseámaí air – stríocaí liath is dearg orthu!

Shuigh sé síos in aice le fear a raibh babhlaer agus briefcase air!

Rugadh créatúr greim an duine bháite ar a bhriefcase!

Trí shuíochán síos uaidh chrosáil bean a cosa!

Rug máthair greim an duine bháite ar a páiste!

D’fhéach an páiste ar an ngealt!

Rinne an ghealt meangadh mór mantach gáire!

Tháinig na Gardaí agus ghlanadar an bóthar amuigh i Ráth Fhearnáin!

Tháinig an t-arm is luíodar taobh thiar dá leoraithe, meaisínghunnaí crochta!

Tháinig na dochtúirí lena gcuid steallairí is le veist cheangail!

... Tháinig an bus!

Bhí fear an briefcase baiste ina chuid allais féin!

Bhí briste an tiománaí fliuch!

Bhí bean na gcos crosáilte fós coschrosáilte!

Bhí rúnaí a bhí le bheith in oifig mhór i Sráid Chamden

leathuair a’ chloig ó shin anois i Ráth Fhearnáin!

Móthúcháin

• Eagla:

Bhí eagla ar na paisnéirí roimh an ngealt.

• Faoiseamh:

Tá siad ag iarraidh faoiseamh ó gealt. Nuair a bhí an gealt sa vheist cheangail, fuair siad faoiseamh.

Istigh sa bhus phléasc osna faoisimh!

Níor labhair ach an páiste –

“A Mhamaí, cén fáth nach ligfeá domsa mo phitseámaí

a chaitheamh ar an mbus?”

Labhair an tiománaí le fear an depot!

Labhair fear an depot le lucht 999!

Fuair sé lucht dóiteáin ar dtús is d’fhiafraigh siadsan de an raibh an ghealt i mbaol

no tré thine nó in airde ar chrann – ní raibh!

Bhris fear dóiteáin an líne!

Ghlan an tiománaí sruth allais dá éadan!

“A Chríost,’ a scread sé – de chogar ar eagla go gcloisfeadh

gealt na bpitseámaí é – ‘cuir fios ar na bloddy Gardaí!”

Teicnící

• Meadracht

• Íomhánna

• Codarsnacht

Íomhánna

Léirionn an file alán íomhanna sa dán seo.

• An gealt sa pitseámaí
• An páiste agus a mháthair
• An bhus
• An dochtúir le veist cheangail

Atmaisféar

Tá atmaisféar míchompord ar an

mbus. Nuair bhí na daoine ar an mbus beireann an mháthair greim daingean ar a páiste agus beireann an fear greim ar a mhala.

Tá teannas ann ar an mbus freisin.

Codarsnacht

Ta codarsnacht idir:

• an gealt agus na daoine normálta
• soineantacht an pháiste agus claontacht na ndaoine eile.

Meadracht

Luasanna sé suas ar deireadh an dáin. Tá an meadracht éifeachtach mar ar deireadh,tá an dán níos mó scanrúil mar tá an rithim níos tapúla.

Teideal

Chuireann an teideal an dáin ceist ort.

An ceist ná cé hé an duine atá gealt?

An raibh na paisnéirí craicealta nó an raibh an fear craicealta mar chaith sé éadaí codlata ar an mbus?

Cad atá tú ag smaoineamh?

Notaí

• Léim gealt ar bhus ar a sé a chlog. Bhí éadaí codlata air agus shuigh sé in aice le fear.
• Beireann an mathair greim ar a háiste.
• D’fhéach an páiste ar an ngealt agus thosaigh an gealt ag gáire.
• Ghlaoigh an tiománaí ar an mbriogáid dóiteáin agus an mbusáras ach toisc nach raibh an gealt ar thine níor tháinig siad.
• Ach tháinig na gardaí, an t-arm agus dochtúirí le veist cheangail.
• Bhí eagla ar na daoine ar an mbus roimh an ngealt.
• Chuir an dochtúir an veist cheangail ar an ngealt agus bhí áthas ar na daoine ar an mbus.

Gealt?