Rimska Porodica
Ahmed Redzovic 3A
Pojam porodičnog prava
Postepeno osamostaljivanje clanova porodice u odnosu na porodicnog starjesinu, stvaranje mogucnosti sticanja imovine, zakljucenja poslova, proces koji je zavrsen u klasicno doba, a zapocet je u toku republike, u kome je vaznu ulogu odigrao pretor.
Donesene su i dvije senatske odluke koje su poboljsale nasljednopravni polozaj zene i majke u odnosu na svoju djecu i obrnuto.
Uvod
Porodica je skup lica i stvari podredjenih jednoj volji: ocu porodice paterfamiliasu. On je muskarac kome pripada porodica i koji vodi njenu svu vlast i apsolutnu moc.
Porodica moze sa drugim porodicama da uspostavi odnos samo preko paterfamiliasa. Snaha postaje clan porodice preko muza pod cijom je vlascu i komandom. Kult predaka je znacio da svaki paterfamilias poslije svoje smrti postaje božanstvo koje postuju njegovi nasljednici. Ako otac ima nekoliko sinova oni ce poslije njegove smrti postati starjesine (paterfamilias) tri nove porodice, ali ce sve te nove porodice postovati kao bozanstvo zajednickog pretka (preminulog paterfamilias) kao i sve druge zajednicke pretke.
Razvoj rimske porodice kroz povijest
Uvod
Pojam porodičnog prava
Rimska porodica je patrijahalna. Odlikovao ju je veliki broj djece.Prvobitnu bracnu zajednicu consortijum u Rimu su sacinjavali braca sa svojim zenama i njihovim potomcima.
Clanovi porodice su medjusobno povezani: vjerskim vezama (kult predaka), emotivno, interesnim vezama, ekonomskim vezama, jer u zatvorenoj kućnoj privredi se ne može opstati bez porodice
Porodicno pravo je skup pravnih normi koje regulisu pravni polozaj pojedinih osoba unutar rimske porodice.Rimljani porodicno pravo nisu smatrali posebnom granom prava, vec su ga svrstavali u dio prava koji se odnosi na lica. Porastom broja propisa koji regulisu odnose u braku i porodici, usljed razgranavanja pravnog sistema, vremenom je porodicno pravo postalo posebna grana prava.
Rimska porodica bila je monogamna, individualna porodica s jako izrazenom vlasti muskog clana porodice (pater familias). Rimsku porodicu cini skup osoba koje su povezane krvnim srodstvom (cognatio) i time sto sve podpadaju pod patriam potestatem istoga patris familias, bez obzira na to, da li su u krvnom srodstvu.
Konzorcijum (consortium) je prevladavalo u vrijeme kad je zemljoradnja bila nerazvijena i kada su jos bili zivi tragovi prvobitne zajednice i odgovarao je patrijahalnoj zadruzi. Kasnije, kada se drsava ucvrstila, ali je privreda jos uvijek zasnovana na autorakijskim nacelima, javlja se agnatska porodica cije je osnovno obiljezje velika vlast porodicnog starjesine nad ukucanima i muza nad zenom.
Pojam porodičnog prava
U vrijeme republike odnosi izmedju muza i zene se reguliraju nekim zakonima. Cincijev zakon (lex Cincia) koji se odnosio na poklone muza zeni. Kontraverzni Rimljani, kada su se ratni plijen i bogatstvo sa veleposjeda poceli slivati u Rim i mnoge vrline patrijahalnog drustva dovedene u pitanje, pokusali su ovakvim zakonskim zabranama zadrzati stare obicaje, sto je bio zaludan posao.
Razvoj rimske porodice kroz povijest
Rimska porodica je u zavisnosti od ekonomskih i socijalnih cinilaca, prosla kroz tri oblika razvoja:
1. consortium,
2. familia i
3. kognatska porodica.
Razvoj rimske porodice kroz povijest
Ovaj oblik porodice je preovladavao tokom veceg dijela republike. Porast drustvenog bogatstva, prodor robnonovcanih odnosa i klasicnog ropstva, opadanje uticaja prvobitne religije, vremenom su razorili stare patrijahalne odnose i krnjili vlast paterfmilijasa. Sada se ukucani oslobadjaju vlasti paterfamilijasa, a i vlast muza slabi, jer stanje u kome je jedino on imao pravo svojine i zakljucivnja poslova je bilo neodrzivo.
Srodstvo zasnovano na zajednici vlasti i zivota starjesine ustupa mjesto krvnom srodstvu,za koje se i ranije znalo, ali nije igralo presudnu ulogu u imovinskim odnosima, narocito u nasljedjivanju. Sve ovo je uslovilo prelaz na novi oblik porodice, kognatsku porodicu