Mitrush Kuteli (1907-1967)

Mitrush Kuteli (1907-1967)

Veprmtaria e Kutelit

…”Cilido që merr përsipër të shkruajë për jetën e shkrimtarit Mitrush Kuteli, do të jetë i detyruar të flasë edhe për ekonomistin Dhimitër Pasko…Por kur flet për shkrimtarin, duhet të përmend edhe Kutelin-poet, publicist, kritik letrar e folklorist dhe të mos harrojë edhe Paskon përkthenjës…sepse Dhimitër Pasko, i njohur në letërsinë shqipe si Mitrush Kuteli, i zhvilloi këto veprimtari njëherazi duke i ndërthurur dhe mbrenda 24 orëve të ditës-natës.” *

* Pjesë nga “Pak fjalë mbi jetën e veprën e Mitrush Kutelit”, Atalanta Pasko.

• I njohur si prozator me tregime e romane, si studiues kritik, përkthyes, gazetar e publicist, veprimtar për çështje kombëtare, folklorist e poet.
• Njëri nga themeluesit e Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë.
• Më 1919 botoi vjershat e tij të para “Mëmës Shqipëri” dhe “Skënderbeu”
• Në fushën e letërsisë botoi: “Netë shqiptare” , “Ago Jakupi dhe të tjera rrëfime”, ”Këngë e britma nga qyteti i djegur”, ”Tregime të moçme shqiptare”, pas vdekjes u botuan “Në një cep të Ilirisë së Poshtme”,”E madhe është gjëma e mëkatit”.
• Ka lënë mbas vetes edhe dy shkrime autobiografike “Kujtesa” dhe “Testamenti”.

Jeta e Mitrush Kutelit

• Ushqyer me legjendat dhe baladat e Jugut, ( malësisë së Pogradecit).

• Lindi me 13 shtator 1907 ne Pogradec
• Rrjedh nga fisi shqiptar Kuteli
• Shollen fillore e kreu ne Poradec, me 1919
• Te mesmen tregtare ne Selanik,
• Vazhdoi studimet ekonomike Bukuresht.

• Në një të mpleksur dhe me përrallat e Nënës, Kuteli jetoi fëmijërinë dhe mori bazën letrare.

Dhimiter Pasko-

Themelues i letersise moderne shqiptare

Kuteli si kritik e perkthyes

• Nga fundi i viteve 20 ai nisi të shkruajë sistematikisht kritikë letrare
• I pari autor shqiptar që botoi libra kritikë: Lasgush Poradeci(1937) e Shënime Letrare(1944).
• Si përkthyes ktheu në gjuhën shqipe disa kryevepra botërore nga Gogoli, Krillov, Shçedrin, Turgeniev, Neruda.

Analize e Noveles "Tat Tanushi"

Kuteli si ekonomist

• Fakuletetin ekonomik e kryen në Bukuresht
• Punoi si drejtor i Bankës Kombëtare në Rumani
• Lektor në Universitetin e Bukureshtit
• Konsulent kryesor për monedhën në Bankën Kombëtare të Shqipërise 1943-44
• Drejtor në Bankën e Shtetit Shqiptar nga janari 1945 deri në korrik 1946
• Vepra të fushës ekonomike: “Mendime mbi krizën bujqësore”, “Tri probleme në lidhje me Bankën Kombëtare të Shqipërisë”, “Sistemet e bankave të emisionit të vendeve të Ballkanit” etj..

• Personazhi kryesor: Tat Tanushi i Bubutines se Ilirise
• Mekatet e Tat Tanushi: (1. Dashuria per Kaljen- rivalitet me dashurine per hyjnine 2. Tradhtia ndaj gruas se tij. )
• Lutja E Tat Tanushit dhe mallkimi hyjnor
• Qetesia e vdekjes
• Shkrimi shpirtror elegjiak*

EMRAT TON

*)Vujtje shpirtore te personazhit ne raport me jeten dhe vdekjen

• "M. Kuteli eshte i pari qe, sic thekson vet, beri te flasin shqip klasiket e realizmit te letersise ruse sic jane turgenjevi, T. Shefcenko, Gogoli e te tjere qe ne jeten letrare te vendit askush nuk dinte gje per ta."*

Meritat e Mitrush Kutelit

Vdekja e Mitrush Kutelit

Merita te tjera ne fushen e veprimtarise se tij si:

• Pozator
• Perkthyes
• Ekonomist

• Vdiq me 4 maj, 1967
• "Kete deshperim per veten dhe Shqiperine M. Kuteli e ka shprehur ne"Kujtesa e perdhenjesit", qe ua drejtonte atyre qe se donin te gjalle"*
• Testamenti i tij u botua në gazetën “Shqip”, më 30 prill 2009.

*) Pjese nga studimi monografik: Kronopi ne prozen : E madhe eshte gjema e meekatit", Dr. Teuta Vinca-Kafexholli

Pjese nga studimi monografik : Kronopi ne prozen : E madhe eshte gjema e meekatit", Dr. Teuta Vinca-Kafexholli

Vuajtjet e Kutelit

• Pushteti mbretëror
• Italianët e gjermanët
• Pushteti komunist

Referencat

• http://shekulli.com.al/web/p.php?id=4223&kat=94
• http://radiokosovaelire.com/?nav=80,2&id=10128
• http://www.albanianliterature.net/authors_classical/kuteli.html
• https://www.shqiperia.com/kategori/kat/knr/270/Mitrush-Kuteli
• http://sq.wikibooks.org/wiki/Testamenti_i_Mitrush_Kutelit
• "Letersia Moderne Shqipe 12"- Sabri Hamiti
• "E MADHE SHTE GJEMA E MEKATIT" - Dr. Teuta Vinca-Kafexholli (studim monografik)

E punuan:

Blerta Gerxhaliu dhe Ermira Salihu

Faleminderit per vemendjen tuaj!