Veprimtarie e lumenjve

Kushtet e veptimtarise akumuluese

-Shpejtesia e vogel

-Sasi e vogel

-Pjerresi e vogel

Rrjedha e siperme

Ndarja e punes

Pjeset e lumit

Rrjedha e mesme

Rjedha e poshtme

Rjedha e siperme

Veprimtarite

Rrjedha e mesme

Format

Rrjedha e siperme

Rjdha e mesme

Rrjedha e poshtme

Rrjedha e poshtme

Veprimtarie e lumenjve

Rrjedha e siperme

Veprimatria grumbulluese

Veprimtaria ;Erozion

Rrjedha e mesme

Erozion anesor

Transportim

Depozitimi i materialit te shkeputur nga erozioni dhe zhvendosur si pasoje e veprimtarise transportuese te lumit.Kjo veprimtari ndodh me se shumti ne

rrjedhen e poshtme.

• Ujevare
• lugine ne forme V
• Pragje
• Kanione

Cdo lum qe rrjedh nga nje lartesi e madhe drejt saj kryen pune mbi siperfaqen e tokes .Uji grryen shume materiale se cdo faktor tjeter i jashtem .Ujerat qe rrjedhin ne shpatet e maleve dhe kodrave si pasoje e forces terheqse .Erozioni i lumit ndodhe kjur energjia e lumit eshte shume e madhe dhe nuk harxhohet e gjitha per transportim dhe perballimin e pengesave se rrejdhen e siperme.Kushtet per zhvillimin e erozionit ne thellesi

• Sasi e madhe e ujit
• Pjerresi e madhe
• Ndertim gjeologjik i bute
• Mungesa e pengesave

Veprimtaria transportuese e lumi eshte zhvendosja e matrialit ,psh gure ,zhavorr,rer,lym etj.Kjo ndodh me se shumti ne pjesen e mesme te lumit .

Kushtet per zhvillimin e transportit.

10:31

Am

SI FORMOHET UJEVARA....

Angel Falls ne Venezuela me e larta at 979 m (3,212 ft).

Gur i forte

Gur i bute

St Claire ujevara me e gjere

Niagara ujevara me e fuqishme

Victoria falls

George waterfall

Kushtet per zhvillimin e veprimtarise se transportit

Iguazu Falls

• Sasia e madhe e ujit
• Shpejtesia e madhe
• Materiali i shkrifet

Llojet e transportit

• Traction[Rreshqitja] ndodh atehere kur guret e medhenj te shkeputur nga erozioni fillojne te levizin.Kjo ndodh kur ka shpejtesi te madhe.
• Saltation transpoti i materialeve me te vogla
• Suspension transportimi i materialeve te imeta.
• Solution transportimi i materialeve te tretura ne uje.

Lumi erodon dhe krijon formen e nje V

LUGINE NE FORME V

Erozion ne thellesi

Erozion anesor

Thyerja e shtratit te tabanit ndodh ne disa menyra;

Erozionin anesor

Corrasion -

Tërheqja -

Veprimi hidraulik - thyerja e shtratit të lumit dhe bankave nga forca e dukshme e ujit duke u çarje të vogla.

Gjate rrjedhjes se nje lumi ai grryen jo vetem ne thellesi ,por edhe ne krahet e tij .Nje dukuri e tille ndodh kur prurja e lumit shtohet jashte normales dhe uji del mbi shtratin e tij.Gjate keshij procesi ndodhi ndodhin grryerje dhe shembje.

Meander

Meandrat jane gjarperime te lumit ne kushtet e nje lugine te sheshte ne te cilen lumi ndryshon drejtimim e tij.

Meander ne Kuba qe quhet

Rio Cauto

Amazon

Fushat akumuluese

Meander i krijuar nga lumi Amazon.

Fushat akumuluese jane format me te medha te krijuara nga veprimtaria e lumit dhe ato formohen ne dy anet e lumit .Fushat akumuluese formohen ne zonat e permbytjes .Ne shqiperi fushat akumuluese eshte ajo e Myzeqes ndersa ne bote eshte fusha e Amazones.

Konet aluvionale

Konet aluvionale formohen kur zgjerohet

pjerresia e lumit .

Tarracat

lumore

Tarracat lumore jane siperfaqe te sheshta te formuara ne shpatet e luginave lumore .Ato jane pjese te mbetura te fundeve te dikurshme te luginave lumore te dala mbi siperfaqen e tokes si pasoje e uljes se nivelit te lumit.

Levee [kufizuesi]

Kufizues jane ngritje toke te frmuara nga akumulimi i materialit ne anet e lugines se lumit .Ata sherbejne si kufizues me pellgun ujembledhes ose ndajne nje lum nga nje lum tjeter prane , tij ose nga nje pellg .Edhe keto forma krijohen si pasoje e permbytjeve.Fushat akumuluese jane vazhdimesi e kufizuesve,te cilet jane disa metra me te larte se fusha,dhe fillon aje ku lartesia e tyre vjen duke u zvogeluar.

• Delta
• Levee
• Fushat akumuluese
• Konet aluvionale
• Tarracat lumore

Deltat

Deltat

Uvac canyon meander, Serbia

Deltat formohen ne grukederdhjen e nje lumi ne liqen .Deltat formohen kur deti eshte i ceket dhe baticat dhe zbaticat jane te vogla dhe nuk kame force shume te madhe prandaj sasia e madhe e materialit te ngurte qe sjell lumi hte shum e e madhe se sasi qe mund te shkaterrojne valet.

Elementet e deltes

• Rripa toke qe perparpjne ne drejtim te detit ose liqenit .
• Kur keta rripa bashkohen me njeri tjetrin formohen liqene te vegjel
• Nga depozitimi i materialit formohen ishuj te vegjel te t e ndajne lumin ne disa dege te vogla te cilat derdhen ne det ose liqen .

Meander i lumit Cuckmere ne jug te Anglise.

Rrjedha e mesme