Ligjërimi dhe format e tij

Ligjërimi dhe format e tij

Ligjërimi shkrimor

Ndryshe nga ligjërimi bisedor që është i drejtpërdrejtë.Mungesa e vlerave të gjuhës së folur:intonacioni,mimika,pauza duhet të kompensohen në forma të ndryshme grafike në ligjërimin shkrimor.

Nëse në ligjërimin bisedor kemi shmangie nga gjuha standarde, në ligjërimin shkrimor shmangiet dhe lëkundjet e tilla, nëse nuk kanë ndonjë efekt ose nuk përdoren për asryse të caktuara stilistike, atëher ngjallin dyshimin në prirjen dhe dijen e dhënsit të porosisë (mesazhit)

Ligjërimi i shkujdesur a vulgar

Ky ligjërim lind zakonisht në mjedise të ndryshme dygjuhësore kur folsit e një bashksësi gjuhësore duke mos pas një formim të rregullt shkollor dhe një kulturë të knaqshme leximi, nuk tregojnë respektin e duhur për gjuhën e bashkësis tjetër.

Ligjërimi bisedor

Ligjërimi

E punoi:Gentrit Sllamniku.

Për shkak të dëshmimit të vonë shkrimor të gjuhës shqipe, meqenëse të parët e shqiptarëve ashtu si dhe të shum popujve të tjerë (keltëve), kishin një traditë shum të zhvilluar të leterësis gojore të kumtimit gojor të mesazhit,si dhe teknika të përsosura të mbamendjes dhe të kalimit të trashëgimisë kulturore nga një brez në tjetrin, ligjerim bisedor ka rëndësi të veqantë, qoft për historinë e gjuhës, qoft për gramatikën, qoft edhe për stilistikën e saj.

Ligjërimi apo të folurit në kuptimin më të gjerë gjuhsor është një manifestim i aftësive fonetike-akustike të njeriut për të përdor gjuhën, d.m.th për të komunikuar me antarët e bashksis gjuhësore.

Ligjërimi apo të folurit është në thelb gjuha në veprim (aksion),e drejta e aktivizimi i sistemit gjuhësor për t'u prodhuar në të dhe me të një tekst i mundshëm.

Llojet e ligjërimit

Nese e marrim gjuhën standarde si masë, mund të dallojmë tri lloje ligjerimesh:

a) Ligjërimin libror, që njihet si shkalla më e rrept e perdorimit të normës drejtshkrimore.

b) Ligjërimin bisedor, i cili merret si shkallë e përdorimin elastik të normës në rrethanat e situatat e jetës se përditshme

c) Ligjërimin e shkujdesur apo vulgar,që dallohet me shkeljen dhe mosrespektimin e normës standarde drejtshkrimore dhe drejtshqiptimore

Llojet e stilit

Në kuadër të ligjërimit shkrimor dallojmë disa lloje stilesh, që paraqesin përdorimin funksional të tij:

1.Stili i gjuhës shkencore e teknike, në të cilen funksioni mbizotrues është kumtimi sa më i sakt dhe sa më i përpikt i mesazhit.

2.Stili i gjuhës shtetërore e administrative, në të cilin funksioni i kumtimit të mesazhit bashkohet,lidhet me funksionin të përshkruesit të tij.

3.Stili i gjuhës publicistike, ku funksioni i kuptimit synon një ndikim sa më të madh.

4.Stili i gjuhës letrare-artistike,në të cilin funksion mbizotrues është funksioni estetik.

5.Stili i gjuhës fetare, në të cilin funksioni mbizotërues është sugjestiv dhe bindës.