ENZİMLER / 9.SINIF BİYOLOJİ / YGS-LYS

Enzimler çift yönlü çalışırlar.(sindirim enzimleri hariç)

lipaz

lipit+su 3 yağ asiti+gliserin

Enzimlerin adlandırılması, başlangıçta, her enzim substratının veya enzimin etki ettiği grup

ismine ek bir –az takısının eklenmesi suretiyle (üreaz ,maltaz gibi) olmuştur.

Daha sonra reaksiyon tipine göre adlandırılma (amino asit oksidaz gibi) yapılmıştır.

Enzimler reaksiyonu başlatmazlar hızlandırırlar.

Hücre içi ve dışında çalışabilirler.

Enzimin etki ettiği reaksiyondaki ürünler başka bir enzim için substrat olabilir.

Enzimler reaksiyondan değişmeden çıktıkları için tekrar tekrar kullanılabilir.Gerekirse sonra

parçalanabilir.

ENZİMLER

Canlı metabolizmasının devam etmesi için bir takım reaksiyonların gerçekleşmesi

gerekir.Bu reaksiyonların başlayabilmesi için belirli bir enerjiye ihtiyaçları vardır.

Bu enerjiye AKTİVASYON ENERJİSİ adı verilir.

Canlı hücrelerin

en önemli aktivasyon

enerjisi ısı ve ATP’dir

Katalizörler, aktivasyon

enerjisini düşürerek

tepkimeleri hızlandıran

ve tepkime sonunda

herhangi bir değişikliğe

uğramayan maddelerdir.

Aktivasyon enerjisini aşmanın 2 yolu vardır.Bunlar;

1)Molekülleri ısıtmak

2)Katalizör kullanmak

Hücrelerdeki biyokimyasal katalizörlere ENZİM denir.

Enzim kullanılarak reaksiyonlar daha az enerji ve düşük sıcaklıkta gerçekleşir.

ENZİMLERİN YAPISI

Enzimler DNA’daki bilgiye göre sentezlenir.

Protein yapısındadır.

Yapısal olarak iki grupta incelenir.

1)Basit enzim

2)Bileşik enzim

BİLEŞİK ENZİM(holoenzim)

BASİT ENZİM

Sadece protein kısımdan oluşur.

Örneğin üreaz ve pepsin.

Protein ve yardımcı kısım olmak üzere 2

kısımdan oluşurlar.

Yardımcı kısım organik ya da inorganik olabilir.

Organik kısım koenzim adını alır.

vitamin,NAD,FAD vb.

İnorganik kısım kofaktör adını alır.

Fe,Mg,Ca,Na gibi metal iyonları

Bileşik enzimin çalışabilmesi için iki kısmında

bulunması gerekir.

ENZİMLERİN ÖZELLİKLERİ

ENZİMİN ÇALIŞMA MEKANİZMASI

ENZİMLERİN AKTİVİTESİNİN DÜZENLENMESİ

2.MEKANİZMA:FEED BACK MEKANİZMASI

Enzim aktivitesinin kontrolü madde ve enerjinin tasarruflu kullanılmasını sağlar.

Bir reaksiyon ya da birkaç reaksiyon sonucu oluşan son ürün ihtiyaçtan daha fazla

üretilmiş ise kendisinden sorumlu reaksiyonun ilk enzimi ile bağlanarak enzim

faaliyeti baskılanır.Böylece fazla son ürün oluşumu engellenmiş olur.

Enzim 1

Enzim 2

1.MEKANİZMA:İNHİBİSYON MEKANİZMASI

substrat

A

Etkili olabilmeleri için çok az miktar yeterlidir.

Enzimler etkilerini substratın dış yüzeyinden başlatırlar.

Enzimler pH,sıcaklık ve kimyasallardan etkilenirler.

Bazı enzimler önce inaktif sonra aktif duruma geçerler.

İnaktif halde genelde –jen eki getirilerek isimlendirilirler.Örneğin pepsinojen,tripsinojen vb.

Enzimler ancak sulu ortamda çalışırlar.

Enzimler DNA’daki şifreye göre sentezlenirler.Bu nedenle her enzim bir gen tarafından

üretilir.

B

Enzim 3

www.sanalbiyoloji.com

Bu mekanizmada substrata çok benzeyen enzimin aktif bölgesine bağlanabilen maddeler

söz konusudur.Bu maddeler aktif bölgeye bağlanırlar fakat son ürüne dönüşmezler.

Ortamdaki substrat ve inhibitör madde yoğunluğu enzim aktivitesini kontrol eder.

Son ürün

Son ürün enzim 1’e bağlanır.

A ürünü oluşmaz ve reaksiyon durur.

Kimyasal reaksiyonlarda enzimin etki ettiği maddelere SUBSTRAT adı verilir.

Enzim ile substrat arasında anahtar-kilit uyumu gibi uyum vardır.

Her enzim çeşidi belirli bir substrat çeşidini etkiler.Örneğin üreaz üre ile etkileşir ,lipit ile

etkileşmez.

Enzimlerin substrat ile etkileştiği belli yüzeyler vardır.Bu yüzeylere AKTİF YER denir.

Enzimle substratın etkileşiminden enzim-substrat kompleksi oluşur.

Enzimin aktif bölgesi substratta değişiklikler yapar ve ürünler oluşur.

Tepkime sonucu enzimler değişmeden kalır.

NOT: BİR HÜCREDE SON ÜRÜN YETERLİ MİKTARDA ÜRETİLMEDİYSE GEREKLİ ENZİMLER

HÜCRE TARAFINDAN SENTEZLENİR.ENZİMİN ARTMASI YETERLİ SUBSTRATLA BERABER

SON ÜRÜN MİKTARININ ARTIRILMASINI SAĞLAR.

DİFÜZYON VE OSMOZ OLAYLARINDA ENZİM KULLANILMAZ