EDITORYAL O PANGULONG TUDLING

• Magkaroon ng kawili-wiling panimulang maikli lamang upang akitin ang mambabasa.
• Buuin ang katawan sa pamamagitan ng paglalahad ng mga katibayan nang maayos at malinaw.
• Iwasan ang pagbibigay ng pangkalahatang patakaran. Sa halip...
• gumamit ng mga halimbawa at paglalarawan upang pagtibayin ang simula.
• gumamit ng paghahambing at pag-iiba-iba.
• gumamit ng magkatulad na kalagayan.
• banggitin ang pinagmulan ng mga inilalahad na kalayagan.
• Tapusin nang naangkop.
• Tandaan na ang pinakamahalagang bahagi ay ang panimula at ang wakas.
• Gawing maikli lamang.
• Iwasan ang unang panauhan sa pagsusulat.
• Isulat nang payak lamang.
• Huwag mangaral o magsermon (No preaching). Ilahad lamang ang katwiran at hayaan ang mambabasang gumawa ng sariling pagpapasya.
• Sunduin ang lahat ng simulain sa mabisang pagsulat-kaisahan (unity), linaw (charity), pagkakaugnay-ugnay (coherence), at diin (emphasis).

EDITORYAL O PANGULONG TUDLING

Vol XLVII, No. 48

PhP 0.00

Paano mo maaring maipahayag ang iyong opinyon o pananaw?

Editoryal o Pangulong Tudling

• Pasalita
• Pasulat
• Karikatura

Ano nga ba ang editoryal?

Kahalagahan ng Editoryal

Bakit mahalaga ang isang editoryal?

• Ang editoryal ay bahagi ng pahayagang nagsasaad ng kuru-kuro ng pahayagan tungkol sa isang isyu. Ito ang tinig ng pahayagan, nagbibigay ng kaalaman, nagpapakahulugan, humihikayat, at kung minsa'y lumilibang sa mambabasa.
• Ito ay naglalaman o naglalahad ng mga reaksyon, pananaw, at kuro-kuro ng editor o patnugot ng pahayagan tungkol sa mainit na isyu o mainit na pangyayari sa bansa.
• Ito ay maaring ukol sa edukasyon, pulitikal, sining, pamahalaan, at napapanahong paksa.
• Ito rin ay matuturing paninindigan ng isang pahayagan, organisasyon, grupo, o institusyon tungkol sa iba't-ibang isyu kaya matuturing itong politikal sapagkat ang lahat ay may opinion.

1. Ito'y naglalaman ng isang

masusing pagbibigay ng

kuru-kuro o pala-palagay sa

mahahalaga at

napapanahong isyu.

2. Naglalayon itong

magpabatid, magbigay ng

kahulugan, at makalibang.

Ang sumulat ay nagbibigay

ng kuru-kuro alinsunod sa

patakarang pinaiiral ng

patnugutan.

3. Kailanman, ang editoryal ay

hindi namumuna o nanunuligsa

upang makasira kundi upang

magkaroon ng pagbabago.

4. Nagbibigay ng impormasyon at

kaalaman.

5. Hinihiyakat ang mga

kinauukulan na kumilos.

6. Minumulat ang mga mata ng

mambabasa.

Ang opinyon free yan… Ok lang magbigay ka kahit kelan, kahit saan, kahit sa anong paraan basta tandaan mo lang maging sensitibo ka sa pagbibigay nito. Kung alam mong makakasakit ka try mong itago na lang yan, o kung talagang di mapigilan ang matabil mong dila, try mo lang na ayusin o pagandahin, yung tipong di ka makakasakit pero naibigay mo ung gusto mong iparating.

-Bob Ong

Layunin ng Editoryal

Bahagi ng Editoryal

Uri ng Editoryal

Ano ang gustong gawin ng isang editoryal?

Ano ang iba't-ibang bahagi ng editoryal?

Ano ang iba't-ibang uri ng editoryal?

• Magpabatid o Magpakahulugan
• Manghikayat
• Magbigay-puna
• Magbigay-puri
• Manlibang

2. Nagpapakahulugan

Binibigyan katuturan ang mga isyu at pinapakita ang mga taong may kaugnayan sa pangyayari at ang kanilang layunin.

Halimbawa: Ano ang kabutihang maidudulot ng pagplaplano ng pamilya?

1. Nagpapabatid

Ipinaaalam ang isang pangyayari sa layuning mabigyan-diin ang kahalagahan niyon o magbigay linaw ang ilang kalituhang bunga ng pangyayari.

Halimbawa: Ano ang nilalaman ng Memorandum?

Paghahanda sa Pagsulat ng Editoryal

Ano ang kailangan ko sa isang editoryal?

Panimula

• Balitang batayan
• Tala o detalye ng paksa
• Reaksyon sa balita
• Maikli lamang

Katawan

• Naglalahad ng mga tala, ideya o paninindigan laban o sang-ayon sa paksa.
• Kuru-kuro o palagay ng sumulat ukol sa paksa
• Layunin ng sumulat ng editoryal

Pangwakas o Panapos

• Maaring isang pagpapatibay sa mga kuro-kuro,
• Mga tagubilin o mga mungkahi sa tinatalakay na isyu.

3. Nakikipagtalo

Ang tanging layunin ay hikayatin ang mambabasa upang pumanig sa kanyang ideya o paniniwala.

Halimbawa: Dapat magplano ng pamilya.

4. Namumuna

Kapwa iniharap ng sumulat ang mabuti at masasamang katangian ng isang isyu.

Halimbawa: Ang aborsyon, dapat bang bigyan ligalisasyon?

• Magkaroon ng tiyak at kawili-wiling paksang tatalakayin
• Magkaroon ng isang tiyak na layunin sa tatalakaying paksa
• Likumin ang mga talang mahalaga sa tatalakaying paksa.

6. Nagpaparangal

Pumupuri sa isang taong may kahanga-hangang nagawa.

Halimbawa: Sergio Osmena Sr., kapurihan ng Cebu

5. Naghihikayat

Binibigyang-diin nito ay ang mga mabisang panghihikayat.

Halimbawa: Itaguyod ang proyekto ng Punong-Guro.

Panimula ng Editoryal

Paano maaring simulan ang editoryal?

• Anekdota
• Kasabihan
• Sawikain o salawikain
• Impormasyon mula sa balitang narinig o nabasa
• Isang awtobiyograpiya
• Isang tanong
• Isang kwento
• Isang karanasan

7. Nagpapahayag ng Natatanging Araw

Ipinaliliwanag ang kahalagahan ng mga tanging okasyon.

Halimbawa: Pasko na naman

8. Panlibang

Sinusulat sa paraang di-pormal, masaya, kung minsa'y

sentimental at karaniwang maikli lamang.

Halimbawa: Bagong teknolohiya

9. Panagano

Nagpapahayag ito ng pilosopiya. Hindi nakikipagtalo at hindi nagpapaliwanag.

10. Bakasan

Sinulat ng lupon ng mga patnugot sa iba't ibang paaralan

at kanilang sabay-sabay na nilathala sa kani-kanilang pahayagan

Halimbawa: Pagtaas ng matrikula, wag pairalin

Ano ngayon ang mga dapat kong gawin?

Mga Palatuntunan sa Editoryal