Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading content…
Transcript

Bajka:

Ważne pojęcia:

to krótkie pouczenie o charakterze moralizatorskim objaśniające symbolikę przedstawioną w bajce. Przykłady: „Nie czyń drugiemu, co tobie nie miłe”.

- jawny:

1) wyrażony w formie dowcipnej puenty /przysłowia, sentencji/ na końcu utworu /epimythion/

(np. „Nie każdemu dał Pan Bóg rodzić się puchaczem” – I. Krasicki, Puchacze)

2) mający postać tezy umieszczonej na początku dzieła /promythion/ (np. „Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie” (I. Krasicki, Jagnię i wilcy)

Morał

- ukryty – wynikający z treści utworu (np. „Ludzie lubią słuchać pochlebstw, byle tylko miłych i odpowiadających ich mniemaniu o sobie” /I. Krasicki, Malarze/

Stereotyp

to funkcjonujący w świadomości uproszczony obraz rzeczywistości. Np. pijany jak szewc.

Alegoria

Puenta

to zaskakujące sformułowanie podkreślające sens wypowiedzi lub utworu literackiego umieszczone na końcu.

Epigramat

to krótki, najczęściej 4-wersowy utwór literacki.

Konwencja:

KONWENCJA to wieloznaczny termin umowy, normy obecny w różnych dziedzinach. Jest terminem wieloznacznym, obecnym w wielu dziedzinach życia (życiu publicznym, społecznym, w polityce). W sztuce i literaturze konwencja nazywa zbiór cech charakterystycznych dla danego nurtu, stylu, autora, gatunku.

KONWENCJA LITERACKA:

- rozpoznawalna w kontekście tradycji literackiej, warunkuje porozumienie między autorem a czytelnikiem, nadawcą a odbiorcą;

- może obejmować takie elementy jak: kompozycja, kreacja postaci, dobór i ujęcie motywów, cechy gatunku, środki stylistyczne, systemy wersyfikacyjne i inne;

- jest punktem odniesienia dla stylizacji i nawiązań;

- jest przeciwieństwem nowatorstwa i oryginalności.

Alegoria:

Alegoria to obrazowe przedstawienie pojęć i idei abstrakcyjnych. Alegorią nazywamy motywy posiadające znaczenie dosłowne i przenośne. Może byc odczytywana tylko jednoznacznie. Przykłady alegorii:

W literaturze :

- ojczyzna jako okręt-"Kazania sejmowe" P.Skargi

-rozdarta sosna -"Ludzie bezdomni" S. Żeromski

W teatrze:

-miłość Stanisława Wokulskiego do Izabeli Łęckiej - "Lalka" B. Prus

W malarstwie:

-przedstawienie rewolucji - "Wolność albo śmierć" Jean-Baptiste Regnault

Rodowód bajki

Za twórcę bajki uznaje się pochodzącego z Azji Mniejszej Ezopa.

W VI wieku p.n.e. stworzył on typ bajki zwierzęcej, epigramatycznej, alegorycznej.

Jednym z najważnejszych bajkopisarzy był Jean

de La Fontaine, który upowszechnił bajkę narracyjną

Niemiec G. E. Lessing żyjący w XVIII wieku i upowszechnił bajkę epigramatyczną.

W Polsce bajki pisali: I. Krasicki,

S. Trembecki,

A. Fredro

oraz wielu innych.

Rodzaje bajki:

Narracyjna

Epigramatyczna

Gatunki literackie

Liryka:

Epika:

Andrzej Waligórski

Andrzej Waligórski (ur. 20 października 1926 w Nowym Targu, zm. 10 maja 1992 we Wrocławiu) – aktor, poeta, satyryk, dziennikarz, wieloletni współpracownik rozgłośni Polskiego Radia we Wrocławiu.

Choć wykazywał wielki talent poetycki i wrażliwość na słowo, sam nazywał się „tekściarzem”. Zasłynął jako autor wielu utworów satyrycznych i piosenek kabaretowych („Ballada o cysorzu”), a także cyklu krótkich wierszy pt. „Bajeczki Babci Pimpusiowej”.

Był twórcą popularnego słuchowiska radiowego „Rycerze”, parodiującego postacie i wątki z „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. To z tego słuchowiska pochodzi słynna piosenka „Hej, szable w dłoń” wykonywana z mistrzostwem przez członów Kabaretu „Elita”.

W swych utworach satyrycznych stworzył postać Dreptaka, który uosabiał największe wady i słabości Polaków.

Dziękujemy !

Bajka

- Krótki utwór pisany wierszem lub prozą;

- Pisana wierszem sylabicznym.

- Należy do epiki, lecz zawiera elementy liryki.

- Bohaterowie to zwierzęta, przedmioty, rośliny, rzadziej ludzie.

- Zawiera pouczenia moralne

- Historia opowiedziana w bajce jest ilustracją ludzkich doświadczeń, które są powszechne i powtarzalne;

- Zwierzęta są alegoriami ludzkich cech.

krótka, rymowana, rytmiczna, zwykle 4-wersowa, oparta na błyskotliwym koncepcie; zawiera zwięźle ujęty morał, oparta za kontraście postaci. Wyrasta z tradycji bajek Ezopa i Fedrusa.

dłuższa forma opowiadania z wyeksponowaną rolą narratora; fabuła ma postać wierszowanej noweli lub opowiadania z zarysowaną akcją; oparta jest na monologu i dialogach postaci. Upowszechniona w XVIII wieku przez Jeana de La Fontaine’a

Przykłady bajek epigramatycznych:

Przykłady bajek narracyjnych:

- "Pan i pies"

- "Przyjaciele"

- "Kruk i lis"

- "Groch przy drodze"

- "Filozof"

- "Dewotka"

Cechy liryki:

Cechy epiki :

- obecność narratora

- pisana wierszem

- świat przedstawiony

- występują rymy

- fabuła

- regularna budowa

- zapis prozą

- występuje dużo środków stylistycznych

- występuje podmiot liryczny

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi