Leerdoelen:
Jullie kunnen uitleggen hoe de uitbreiding tot algemeen kiesrecht tot stand kwam.
Jullie kunnen twee gevolgen van de grondswetswijziging van 1917 toelichten
Jullie kunnen de verzuiling in Nederland verklaren.
Jullie kunnen een de strijd om gelijke scholen verklaren.
- Encyclopedie
- Verlichte despoten
- Franse Revolutie en Amerikaanse Revolutie
- Industriële revolutie
- Modern Imperialisme
- Sociale kwesties
Weinig kritiek op de democratie.
Na de oorlog dachten mensen dat de verzuiling doorbroken kon worden (doorbraakgedachte), daarom werd een eenheidspartij opgericht: de Nederlandse volksbeweging, maar de verzuiling bleek toch hardnekkiger en mensen vielen terug op oude partijen.
alleen CNP (communistische partij) wilde nog omverwerping van het burgerlijke systeem.
CNP aanvankelijk erg populair, daarna weer minder.
- Koude Oorlog/
1914-1918: Eerste wereldoorlog
1917: Februari revolutie Rusland.
Nederland: 4 duidelijke politieke stromingen: welke?
Partijen hadden duidelijke leiders: zoals?
En voorzichtige kiesrechtuitbereiding.
1901: Helft van de mannen had kiesrecht.
Steeds meer vrijheid: Naoorlogse generatie stoorde zich aan de autoritaire houding van hun ouders en de politiek.
Samenleving steeds minder verzuild.
Jongeren kwamen in opstand: provo's
D66
1977 CDA
Door de media: kiezer wilde meer invloed.
Vrijheid van Godsdienst en meningsuiting.
Voorafgaande aan deze stichting: Bataafse Republiek.
- Belgische afscheiding
- 1840 groeiende bezwaren tegen de macht van de Koning.
- 1848 grondwet, parlementaire representatie
Koning wordt onschendbaar
Ministeriële verantwoordelijkheid
Liberalen anti-godsdienstig, alleen openbare scholen subsidie
aartsvijanden gingen samenwerkingen.
1879 - eerste politieke partij opgericht door Abraham Kuyper.
1881 - SDB opgericht.
1891 Rerum Novarum --> katholieken krijgen goedkeuring om zich te gaan organiseren. Gericht tegen het socialisme.
1940
1960
1920
1980
1900
1922 - fascisten aan de macht in Italië
1929 - crisis
1933 - Hitler komt aan de macht in Duitsland
1939 - Begin van de Tweede wereldoorlog
1917 grondwetswijziging (pacificatie)
- algemeen kiesrecht
- begin gemaakt met vrouwenkiesrecht
- openbaar en bijzonder onderwijs gelijk gesteld.
- districtenstelsel werd vervangen door evenredige vertegenwoordiging.
1919 vrouwenkiesrecht
1922 eerste verkiezingen met algemeen kiesrecht.
Socialisten tegen vrouwenkiesrecht, maar confessionele het langste tegen vrouwenkiesrecht.
Meer nationale eensgezindheid: maar toch weer verzuiling.
PvdA: socialistische partij, doorzetting van SDAP zonder klassenstrijd.
Onbeperkt Kapitalisme leidde tot crisis en oorlog.
KVP en PvdA gingen samenwerken voor een verzorgingsstaat waarin een opvangnet werd gecreëerd.
Nederland in de periode voor de Tweede wereldoorlog
Democratie was niet populair:
Extreme bewegingen kwamen in Nl ook op.
NSB onder leiding van Anton Mussert.
CPN.