VAJI I BYLBYLIT- Ndre Mjeda

Poezia është ndërtuar

mbi bazën e simbolit. Duke qenë se

është poezi lirike dhe poeti romantik i frymëzuar

nga natyra,është përdorur bilbili, Këngëtari i lirisë, si

simbol i unit lirik të autorit.

Figura të tjera, që gjenden në poezi janë pyetjet retorike, për të

shprehur trazirat shpirtërore dhe dilemat e poetit dhe retiçencat,

që thyejnë vargjet dhe i lënë mendimet të hapura.

Është përdorur apostrofi për ta thirrur sa më pranë, atë çka autori ka nevojë. Gjithashtu, në poezi janë përdorur edhe epitete, metafora e anafora.

Mesazhi:

Liria është ndjenja që u përket atyre njerëzve, të cilët edhe psee ndiejnë mungesën shtrënguese të saj, kanë shpresën,besimin, optimizmin, dëshirën dhe vullnetin se do të mund tafitojnë atë, pavarësisht çdo pengese.

Shpjegimi:

Bylbyli i Mjedës është një copëz, që simbolizon unin lirik të

vetë poetit. Autori e krahason mungesën e lirisë me bylbylin e

burgosur në kafaz. Shpendi i bukur dhe këngë tar ndjen

natyrën që po çel, e cila e thërret në gjirin e saj. Ajo i zgjon

dëshirën dhe optimizmin për tu ngritur, për t’i luftuar

pengesat, për të qenë i lirë. Dhe ai që vërtetë e ndjen

mungesën e lirisë mund ta gjejë guximin e duhur, i cili vjen si

pasojë e optimizmit.

Mjerimi dhe e keqja na shpalosen në

forma nga më të ndryshmet. E rëndësishme është

të duam t’iadalim edhe të presim,

sepse koha shëron çdo plagë.

Analiza metrike e poezisë

Për sa i përket llojit

të vargut, ai është i ndryshëm në

pjesë tëndryshme, por edhe vetë brenda

pjesëve. Në pjesën e parë,vargjet variojnë nga katër

deri në shtatë rrokësh, por më së

shumti hasen ata katër rrokësh e më pas pesë rrokësh.

Pjesa e dytë ka vargje gjashtë deri në dhjetë rrokësh, me

dominancë të tetë rrokëshit. Vargjet e pjesës së tretë shkojnë

nga shtatë deri në njëmbëdhjetë rrokësh dhe mbizotërues është

vargu me nëntë rrokje.

Në pjesën e fundit, gjysmëvargjet janë

gjashtë rrokësh, kurse vargjet e tjera kanë dhjetë deri në

katërmbëdhjetë rrokje dhe më i shpeshti është njëmbëdhjetë

rrokëshi e më pas dhjetë rrokëshi.

Rima, gjithashtu

ndryshon sipas pjesëve. Në pjesën e

parë,kemi rimë mes vargut të dytë dhe të

katërt të çdo strofe, por edhe përsëritje të

zanoreve: a, e, i, o, u, y dhebashkëtingëlloreve:

r, rr, si edhe të vargjeve të ndryshme, por

edhe të vetë strofave.Rima e pjesës së dytë realizohet

mes vargut të dytë dhe të tretë të çdo strofe dhe vargjeve të

fundit të çdo dy strofave. Nëpjesën e tretë kemi rimë të kryqëzuar ABAB, kurse rima epjesës së fundit është e puthur AABB.

Analiza stilistike:

“Vaji i bylbylit” është një poezi e pasur me figuracion letrar.

Së pari, vlen të përmendet inversioni, që haset shpesh në

tekstin e kësaj poezie. Anasjella është përdorur me synimin

për të mëshuar te fjalët kyçe, fjalët më të rëndësishme që e

bëjnë më të qartë kuptimin e vjershës.

Dendur gjendet edhe kontrasti, si ai mes fjalëve, ashtu edhe

ai kontekstual. Si romantik, Mjeda përdor natyrën nga njëra

anë dhe qenien njerëzore me botën e tij shpirtërore

nga ana tjetër, për të realizuar kontrastin. Kontrastet

në poezi rrisin dramaticitetin e për pasojë

e bëjnë më të dukshëm

mesazhin.

Poezia “Vaji i bylbylit”

përbëhet nga katër pjesë dhe në

total ka dyzet strofa, ku dy pjesët

e para kanë nga dhjetë strofa secila,kurse pjesa e tretë dhe e katërt kanë përkatësisht shtatë dhe trembëdhjetë strofa. Strofat e tre pjesëve të para janë katër vargëshe, kurse strofat e pjesës së fundit përbëhen nga trevargje e gjysmë. Gjysmë kjo, e cila është e njëjtë në të gjithastrofat, përveç asaj të fundit.

Për sa i përket llojit të vargut, ai është i ndryshëm në pjesë tëndryshme, por edhe vetë brenda pjesëve.Poezia “Vaji i bylbylit” përbëhet nga katër pjesë dhe në total ka dyzet strofa, ku dy pjesët e para kanë nga dhjetë strofa secila, kurse pjesa e tretë dhe e katërt kanë përkatësisht shtatë dhe trembëdhjetë strofa. Strofat e tre pjesëve të para janë katër

vargëshe, kurse strofat e pjesës së fundit

përbëhen nga trevargje e gjysmë. Gjysmë

kjo,e cila është e njëjtë në të gjitha

strofat, përveç asaj

të fundit.

Vaji i Bylbylit

Pikëpamjet e Mjedës për bukurinë:

1) Poetët mund ta shprehin bukurinë ose

duke përshkruar sendet e bukura të natyrës, ose duke e krijuar vetë një

send të bukur.

2) E bukura është e dallueshme prej gjithkujt.

3) Bukuria e shprehur nga poetët, vjen e përshtatur sipas

modelit të së bukurës, që ata kanë në mendje.

4) Natyra dhe e bukura janë të pandashme nga njëra-tjetra

dhe janë frymëzimi kryesor i poetëve, që

kanë bërë vepra

të suksesshme.

VAJI I BYLBYLIT- Ndre Mjeda

Ndre Mjedja

Ndre Mjeda ose Mjedja (Shkodër, 20 nëntor 1866 - 1 gusht 1937) ka qenë prift, gjuhëtar, poet lirik dhe deputet shqiptar.

-Biografia

U lind në Shkodër më 20 nëntor 1866, i biri i Jakut të Zef Kryeziut dhe Luçijes së Shtjefën Thaçit,banonin në një jerevi në rrugëzën "Krroqej".I mbetur jetim nga i ati herët, me përkrahjen e jezuitit Atë Jungg u regjistrua me të vëllanë, Lazrin,në kolegjin saverian të porsahapur; ku studioj nga 5 prill 1877 deri më 1880.Më 1883 gjendej në Porto Re duke studjuar retorikë, latinisht dhe italisht në një institut jezuit.Nga 1887 deri më 1891 Mjeda dha muzikë në kolegjin "Marco Girolamo Vida" në Kremona.

-Tituj të veprave

Jeta e sceitit sc' Gnon Berchmans (Jeta e Shën Gjon Berhmansit) përkthim. Romë, 1888.

T'perghjamit e Zojs Bekume (Vëgimi i Zonjës së Bekuar) përkthim nga spanjishtja. Romë, 1892.

Historia e shejtë përkthim nga "Katekizmi i madh" në tre vëllime dhe jetëshkrim i Shën Luigj Gonzagës.

Juvenilia - botim poemash. Vienë, shtypshkronja Gj. M. Vernay, 1917.

Lissus - libërth, poemth liriko-romantik me 12 sonete. 1928.

Punoi:Erion Statovci IX/6