100 vjet vetmi
Gabriel Garcia
Shprehje nga Gabriel Marquez
• Fernanda
Personazh kryesor. Grua e veshtire, dhe konservatore. Eshte gjithmone e shqetesuar per paraqitjen e saj.
• Aureliano
• Amarata Ursula
Personazh kryesor. Ndan te njejtat shije per argjendarine ashtu si te gjithe Aurelianot e familjes. I zhytur ne vetvete dhe i pafajshem.
Personazh kryesor. Nje grua e lumtur dhe plot jete. Eshte ajo e cila do te ndryshoje fatin e Buendia. Jetoi dhe vdiq e lumtur pa asnje dhimbje apo hidherim.
Personazhet
• Aureliano i II
Personazh kryesor. Kur ishte femije ngjante me Aurelianot e tjere te familjes, i qete, i zhytur ne vetvete dhe i interesuar per argjendarine. Kur ai zbulon dashurine zbulon gjithshtu dhe festat dhe mburrjet. Burre me zemer te mire dhe bujar.
• Hose Arcadio
Personazh dytesor. Plot jete dhe i etur per te pare boten.
Ursula
• Koloneli Aureliano
Personazh kryesor. Eshte personazhi qe karakterizon realitetin e nenave ne Ameriken latine. Avokate dhe ndihmese aty ku ka nevoje. Supersticioze dhe bujare.
Personazh kryesor. I qete dhe i terhequr ne rinine e tij, por me vone i ashper dhe i dhunshem. Ne pamundesi per te dashur dhe per te shprehur ndjenjat e tij.
• Amarata
Personazh kryesor. U rrit larg dashurise se nenes dhe vemendjes se Hose Arkadio Buendia. Jetoi jeten e saj e hidheruar nga dashuria jo e njeashme e Pietro Krespit. Vuajti nga pasioni per nipin e saj dhe nuk mundi ti besonte askujt.
Personazhet
Vecori te stilit
Një veçori e krijimtarisë së Markes është shpalosja e fuqishme e pasioneve njerëzore, me natyra të shumëllojshme. Këto pasione lindin ide dhe utopi boshe.Në këtë këndvështrim vepra e Markesit shihet si antiutopike.
- Prania e realizmit magjik.
- Magjikja dhe fantastikja shfaqen në forma të ndryshme në roman.
- E veçanta e Markesit është se ai i vendos fantastiken dhe magjiken në një plan me realen, aq sa i bën të ndërrueshme vendesh. Kjo bën që rrëfimi të marrë kuptime e interpretime të shumëfishta.
- Zhvillimi kohor drejtvizor rrëfen kronologjikisht historinë e Makondos.
- Zhvillimi kohor rrethor nuk ka fillim e fund të vërtetë, por rikthen rregullisht çastet kryesore të kohëve të përparshme, që në vetvete përbëjnë historinë e vërtetë të qytetit.
- Fundi i ciklit s’është gjë tjetër veçse rikthim në bazë.
- Ai e mbush tregimin me mite, me legjenda, rrefenja ,pershkrime zakonesh dhe dokesh.
- Vetmia dhe utopia – Në qendë të romanit është tema e vetmisë.
- Por ajo që krijon dhe lejon riciklimin e saj ndër breza është koha. Koha ciklike. Koha që rrjedh pakuptuar i rrëgjon njerëzit dhe vendin, duke shkaktuar rrënim dhe vdekje.
Stilistika markesiane: i ngjan atij oqeani ku derdhen të gjitha detet e lumenjtë duke e bërë
atë, një hapësirë blu të mrekullueshme, ku thellësia fsheh misterin e vërtetë “të bukurisë” që fjala
ka.
Ideja e parandalimit të së keqes dhe besimi tek e ardhmja mbyllin rrëfimin e Markesit.
Paralelisht me temën e vetmisë shtjellohet tema e dashurisë shëlbyese e cila mund të t’i shlyejë gabimet e mëkatet e njeriut, nëse ky e dëgjon zërin e saj dhe nuk e lë veten të mposhtet nga plogështia shpirtërore, aq më pak nga urrejtja.
Subjekti
Në fund ai lexon gjithë fatin e familjes dhe ndërkohë që lexon për fatin e tij nuk e kupton se një ciklon po afrohej për të zhdukur fshatin e Makondos nga harta.
Libri rrëfen per familjen Buendia.
Ngjarjet zhvillohen diku në mesin e shekullit të 19.
Ajo tregon historinë e pesë brezave pasardhës të familjes së Jose Arcadio Buendia, dhe gruas së tij Ursula.
Në një farë mënyre, Jose dhe Ursula janë të vetmit personazhë në histori, pasi gjithë bijtë, nipërit, e stërnipërit e tyre janë thjesht variacione të pikave të forta ose të dobëta të secilit.
Jose, gjithnjë i mahnitur nga e panjohura ndërmerr projekt pas projekti, shpikje pas shpikjeje, në mënyrë që të prodhojë flori, zbulojë oqeanin, të fotografojë Zotin etj..
Veprat
Jeta e autorit
- Njëqind vjet vetmi, (Cien años de soledad) 1967
- Vjeshta e patriarkut, (El otoño del patriarca) 1975
- Varrimi i Nënë Madhes, (Los funerales de la Mama Grande) 1962
- Histori e Miguel Litinit, ilegal në Kili , (La aventura de Miguel Littín clandestino en Chile) 1986
- Kolonelit nuk ka kush t’i shkruajë, (El coronel no tiene quien le escriba) 1961
- Kronikë e një vdekjeje të paralajmëruar, (Crónica de una muerte anunciada) 1981
- Gjethurinat, (La Hojarasca) 1955
- Një histori me paskuinë (La mala hora) 1961
- Dashuri në kohën e kolerës, (El amor en los tiempos del cólera) 1985
- Gjenerali në labirinthin e tij, (El general en su laberinto) 1989
- Erendira 1983
- Për dashurinë dhe demonë të tjerë, (Del amor y otros demonios) 1994
- Historia e një rrembimi, (Noticia de un secuestro) 1996
- Kujtim kurvash të trishta, (Memorias de mis putas tristes) 2004
- Dymbëdhjetë tregime pelegrine, (Doce cuentos peregrinos) 1992
- Të jetosh për të treguar, (Vivir para contarla) 2002
- Márquez ishte një nga ata që vuanin situatën e Kolumbisë që po kalonte një periudhë ku dhuna ishte gjithnjë e pranishme.
- Me 9 prill 1948, filloi e famshmja El Bogotazo, e njohur si treditëshi i dhunës në kryeqytet.
- Gjatë atyre ditëve të përgjakshme disa njerëz hynë në apartamentin e tij dhe dogjën gjithçka.
- Më 1942 u transferua në Zipaquirá për të përfunduar gjimnazin.
- Universitetin e Bogotá, dega drejtësi
- Gabriel mbyllej në dhomën e tij ku lexonte kryeveprat e autorëve me të mëdhenj latinë dhe spanjisht-folës.
- I mahnitur nga letërsia, filloi të shkruante duke braktisur studimet.
- Historitë e gjyshit.
- Nga goja e gjyshit dëgjoi bëmat e jashtëzakonshme të gjeneralit Rafael Uribe Uribe, protagonist absolut i Luftës Njëmijë Ditore.
- Ne vitin 1935 humbi gjyshin dhe kjo ngjarje ndikoi shumë në gjendjen shpirtërore të 12 vjeçarit Márquez, i cili një vit me pas shkon në Barrankija për të studiuar në shkollën San Hosé.
- Gabriel García Márquez (Gabriel Garsia Markez i njohur edhe si Gabo), shkrimtari i njohur kolumbian lindi më 6 mars të vitit 1927 në Aracataca.
- Ai ishte djali i Gabriel Eligio García dhe Luisa Santiaga Márquez Iguarán.
- Dështoi shoqëria United Fruit.
- Gabrile së bashku me prindërit u transferua në shtëpinë e gjyshërve të tij në Riohacha.
- Marquez pushohet nga puna.
- Drejtori vendosi ta dërgonte në Zvicër, ku do të punonte si reporter për gazetën e tij.
- Ai vendosë të qëndrojë në Zvicër.
- Në vitin 1955 fitoi çmimin e parë në një konkurs, ku konkurroi me tregimin "Un día después del sábado" (Dita pas së shtunës).
- U bë një nga emrat më të rëndësishëm të gazetarisë kolumbiane.
- Te gjitha punimet e tij deri në 1956, u publikuan si një libër i vetëm me titull "Relato de un náufrago"
- Një vit më pas publikoi në faqet e gazetës "El Espectador" të Santa Fésë një tregim me titull "La tercera resignación".
- Në vitin1952, mbaroi së shkruari romanin e tij të parë, “La hojarasca” (përkthyer shqip si Gjethurinat).
- Márquez vendosi të shkonte në Kartagjenë ku gjeti punë si redaktor e më pas si reporter për gazetën "El Universal".
- Në vitin 1949 vendosi të rikthehej në Barrankija.
- Filloi të punonte si gazetar dhe u bashkua me “El Gruppo de Barranquilla”
- Veprat e Markezit në shqip i kanë përkthyer Ramiz Kelmendi, Veton Surroi, Aurel Plasari, Mira Meksi e Robert Shvarc.
- Vdiq më 17 prill 2014.
- Ndërsa dy vjet më pas veprën e tij të fundit, të paktën deri tani Memorias de mis putas tristes (përkthyer në shqip me titull Kujtim kurvash të trishta).
- Gabriel García Márquez jetoi në Mexico Disctricto Federal në Meksikë, ku shkruajti autobiografinë e vet dhe luftoi me kancerin limfatik.
- Márquez jetoi midis Meksikës dhe Kartagjenës, Havanës e Parisit.
- Më 1982, u vlerësua me çmimin Nobel për Letërsinë
- Më 2002 publikoi vëllimin e parë të Vivir para contarla (Të jetosh për të treguar)
- Udhetimet së bashku me mikun Plinio Apuleyo Mendoza.
- Udhëtimi në fjalë shërbeu si frymëzim për të shkruar "90 días en la cortina de hierro".
- García Márquez u kthye në Amerikë, për t’u vendosur më pas në Venezuelë.