Origjina e Tokës

Origjina e Tokës

Tercieri

Ejsi Dema

Erisa Selita

Erjona Hoxha

Erta Xhixho

Evisa Leshi

Fetiola Veizi

Punuan:

Era palezoike

Eratemi Arkean

Periudha kembriane

Toka

• Superkontinenti fillon të copëzohet.
• Klima në fillim ishte e ftohtë, dhe e mbuluar nga akullnajat. Klima nis të ngrohet dhe niveli i ujit fillon të rritet per shkak të shkrirjes së akullnajave.

Jeta

• Origjina e gjallesave në tokë vjen nga avujt e ujërave termalë.
• Gjallesat e para kanë qenë gjallesat prokariote.
• Cianobakteret dhe algat blu të blerta ishin të parat organizma të cilat prodhuan oksigjenin nga fotosinteza.
• Eukariotët u zvhvilluan rreth 1.9 milion vite më parë.

Avujt e ujrave termale,origjina e prokarioteve

One of the earliest known eukaryotic organism is the acritarch, the most common fossil of the late Proterozoic, which were most likely marine algae.

Formimi i hënës, fill pas krijimeve Planetare

Perudha e Ordovikut

Toka

• Kontinentet jugore formojnë superkontinentin e ngjashëm me Gonduanës.
• Ndodh epoka e pare e akullnajave.
• Shperthimet vullkanike çlirojnë një sasi shumë të madhe dioksid karboni, duke e bërë planetin tokë shumë të nxehtë.
• Ndodh rënia masive e meteorëve e Ordovikut.

Jeta

• Shfaqen jovertebrorët detarë si graptolitet, trilobitet.
• Sistemi i shkëmbinjve nënujorë është i dominuar nga algat.

Skica e nje peshku ordovoikan

Grup gjallesash detare

Orthoceras,grabitqar

Formimi i Universit

Periudha e Silurit

Toka

• Shkrjnë akullnajat, rritet niveli i detit.
• Niveli i lartë i detit formon një zinxhir ishujsh.
• Kontinentet e jugut mbeten të bashkuara.
• Formohet euroamerika.
• Klima është e qëndrueshme dhe e ngrohtë.

Jeta

• Fosilet e para qe tregojnë për bimë vaskulare, afer ujërave, Kuksonia.
• Peshqit e parë me kocka të mëdha shfaqen në tokë, osteicienet.

Kuksonia,bima me e vjeter vaskulare

Peshku kockemadh

Eratemi Haden

• ~13.8 bilion vite më parë

• Teoria e Big Bengut

• Shpërhapja e Universit

• Krijimi i atomeve të para

Periudha e Devonit

Toka

• Afër ekuatorit, pllakat e euroamerikës dhe Gonduanës, fillojnë të afrohen për të formuar me vonë Pangean.
• Niveli i deteve shumë i lartë, shumica e tokës është nën nivelin e detit.
• Nuk ka akullnaja, klima relativisht e ngrohtë.

Jeta

Insekt Meganeura.

Bimët

• Bimët e para qymyrmbajtëse Ekuisetalet dhe Likopodet.
• Shfaqen lepidodendralet, pemë të mëdha, të larta 30 m dhe me diametër 1.5 m.

Likopodet e hershme.

Periudha Karbonifere

Toka

• Periudha më aktive e lëvizjeve orogjenike, për shkak të krijimit të Pangeas.
• Shkëmbinjtë e kësaj periudhe janë kryesisht të formuara nga qymyri.
• Ndodhin trasgresioni dhe regresioni detar për shkak të akullizimit në fund të kësaj periudhe.

Jeta

• Shfaqen pemët e para primitive.
• Shfaqen vertebrorët e parë në Tokë.
• Shfaqen insektet e para me krahë.

Kjo është toka ku ne jetojmë sot

Periudha Permiane

Toka

• Pangea është e formuar.
• Luhatje ekstreme mes klimës së thatë dhe të lagësht.
• Fillon shpërhapja e shkretëtirave.

Jeta

• Kjo periudhë është konsideruar si një nga periudhat me botë organike më diverse, duke filluar nga insektet dhe vertebrorët.
• Koniferet dominojnë tokat tropikale, kjo për shkak të rritjes së sasisë së reshjeve.
• Një nga ngjarjet më të rëndësishme është shfaqja e barngrënësve.
• Në fund të kësaj periudhe 99 % e botës organike zhduket.

Trias

Toka

• Pangea fillon të ndahet në dy pjesë, për shkak të lëvizjeve tektonike: Laurasia në veri dhe Gonduana në jug.
• Kontinentet ishin në një lartësi të konsiderueshme krahasuar me nivelin e detit dhe nivieli i ujit nuk ndryshon gjatë kësaj periudhe.
• Kjo periudhë përfundoi me zhdukjen e më shumë se 50% të gjallesave detare dhe 95% të bimëve tokësore.

Jeta

• Ndodhi një zhdukje masive e gjallesave.
• Në dete ekzistonin vetëm molusqet.
• Ngjarja më e rëndësishme është ndoshta ndarja e zvarranikëve nga dinosaurët.

Sipas të dhënave të fosileve, gjeokronologjia e tokes është ndarë në era dhe periudha.

Jurasik

Toka

• Laurasia ndahet në Amerikën e Veriut dhe Euroazinë.
• Gonduana nis të ndahet.
• Oqeane të reja fillojnë të formohen dhe të ndajnë hapësirat midis kontinenteve, duke rritur nivelin e ujërave.
• Në fund të kësaj periudhe është krijuar oqeani Atlantik.

Jeta

• Gjatë kësaj periudhe jeta është e pasur dhe e gjelbër. Bimesia mbuloi pothuajse te gjitha territoret.
• Kjo periudhë është ajo që u quajt ndryshe dhe epoka e dinosaurëve.
• Shfaqen reptilët e parë fluturues, si psh arkaeptoreksi.
• Një tjetër ngjarje është shfaqja e gjitarëve.

Kenozoike

Kuaternar

2.6 m.v.p

Kretak

Paleogjen & Neogjen

65 m.v.p

65 m.v.p

145 m.v.p

Kretak

Toka dhe jeta

200 m.v.p

Jurasik

251 m.v.p

Triasi

Mesozoike

• Rritje drastike e temperaturave.
• Afrika ndahet nga Amerika e Jugut.
• Në zonën e oqeanit Indian, Afrika dhe Madagaskari u ndanë nga India, Australia dhe Antarktida.
• Niveli i detit arrin maksimumin e të gjitha epokave në historine e Tokës.
• Një asteroid godet tokën në gadishullin Jukatan dhe zhduk 80% të jetës në Tokë, përfshirë dinosaurët. Kjo periudhë shënon dhe fundin e epokës së dinosaurëve.

251 m.v.p

Arkean

Permiane

297 m.v.p

Karbonifere

359 m.v.p

416 m.v.p

Devoni

Siluri

444 m.v.p

Ordoviku

488 m.v.p

Paleozoike

Kembriane

542 m.v.p

542 m.v.p

Por nuk ka qenë gjithmonë kështu...

Periudhat Kohore

Periudha e Kuaternarit

Toka

Periudhat e Paleogjenit dhe Neogjenit.

• Epoka e akullnajave zgjati rreth 100,000 vite dhe u pasua nga epoka më të ngrohta që zgjatën rreth 10,000-15,000 vite.
• Epoka e fundit e akullnajave përfundoi 10,000 vite më parë.

Toka

Jeta

• Kontinentet vazhdojnë të distancohen nga njëri-tjetri.
• Bie niveli i ujit, ftohet klima.
• Rritet hapësira e akullnajave në hemsiferën veriore.
• Australia fillon të ndahet nga Antarktida.
• Jeta vazhdon të zhvillohet.

• Rreth 6 milion vite më parë, shfaqet qenia e parë njerëzore, që është dhe ngjarja më e rëndësishme në historinë e njerëzimit.
• Ndodh evolucioni i vetë qenies njerëzore.

Haden

4.5 b.v.p

Jeta

• Për shkak të mungesës së dinosaurëve, gjitarët patën mundësi të zhvillohen dhe të evoluojnë.
• Për këtë arsye kjo periudhë u quajt ndryshe dhe periudha e gjitarëve.
• Luhatjet në temperaturë shkaktojnë çlirimin e gazit metan, për këtë arsye, jeta në oqean u reduktua.

Shikoni se si ka ndryshuar ndër vite..

Era Kenozoike

Era mesozoike

Neogjeni

Paleogjeni

Det>Toke

JURASIK

Periudhë qetësie

Forma të reja të relievit.

KRETAK

Himalajat

TRIAS

Toke>Det

Alpet