Eerstelijns en tweedelijns tuberculostatica

Bijwerkingen Tweedelijns tuberculostatica

Bedaquiline

Gebruik van dit medicijn kan leiden tot een verlengd QT-interval.

Daarom moet vóór behandeling en ten minste elke maand tijdens de behandeling, een ECG gemaakt worden. Tevens dienen vóór de behandeling de calcium- , kalium- en magnesiumspiegels bepaald te worden en deze zonodig gecorrigeerd te worden. Ook moeten de leverenzymwaarden nauwgezet worden gevolgd.

Behandeling DR-TB

De behandeling voor DR-TB is extreem zwaar, is erg duur en kan wel 2 jaar duren. Patiënten moeten tot 20 pillen per dag slikken.

De behandeling gaat gepaard met veel mogelijke bijwerkingen waaronder: misselijkheid, overgeven, diarree, doofheid, depressie, nierfalen en psychoses. Bovendien moet de patiënt vaak lang, geïsoleerd, worden opgenomen.

MDR TB & XDR TB

Er zijn multiresistente tbc (MDR-TB) en superresistente tbc (XDR-TB) bacteriën.

DR-TB kan optreden als iemand eerder niet genezen is van gewone tbc, maar het kan ook zijn dat de resistentie TB rechtstreeks is overgedragen.

Tweedelijns geneesmiddelen

Indien één of meer van deze geneesmiddelen niet kan worden ingezet vanwege bijwerkingen, intolerantie of resistentie, zijn nog andere geneesmiddelen beschikbaar

Hiertoe behoren o.a. amikacine, bedaquiline, clofazimine, kanamycine, fluorchinolonen (ciprofloxacine, levofloxacine, ofloxacine, moxifloxacine), rifabutine, en linezolid.

Hiervan zijn alleen bedaquiline en rifabutine officieel geregistreerd voor de behandeling van tuberculose.

Pyrazinamide

Pyrazinamide kan soms aanleiding geven tot hepatotoxiciteit en ook tot een verhoogde urinezuurspiegel in het bloed met jicht. Pijnlijke gewrichten komen echter ook voor zonder dat er sprake is van jicht.

Isoniazide

Bij gebruik van isoniazide ontstaan met name bij hogere dosering verschijnselen van neuropathie, zoals sufheid, concentratiestoornissen, paresthesieën, psychische verschijnselen en inprentingszwakte.

Rifabutine en rifampicine

Deze medicatie heeft als bijwerkingen maag-darmstoornissen, zoals misselijkheid, braken, gebrek aan eetlust en diarree. Door inname tijdens de maaltijd kan men deze klachten verminderen of zelfs voorkomen.

Een opmerkelijke optredende bijwerking van rifabutine is uveïtis.

Vóór de behandeling en regelmatig tijdens de behandeling moet oogonderzoek (beide ogen) uitgevoerd worden. Ethambutol dient niet gegeven te worden aan patiënten die visusveranderingen niet kunnen herkennen of rapporteren. Voor goede monitoring wordt op de TB-afdeling van het UCCZ de Ishiharatest gedaan.

Bijwerkingen eerstelijns tuberculosemiddelen:

Ethambutol

Ethambutol heeft stoornis van het gezichtsvermogen als de belangrijkste bijwerking, meestal beginnend als verlies van de rood-groenperceptie (neuritis optica). Na staken van de toediening verdwijnen de afwijkingen dikwijls in de loop van enkele maanden.

Eerstelijns geneesmiddelen

De standaard oftewel eerstelijns tuberculosemiddelen zijn ethambutol, rifampicine, isoniazide en pyrazinamide

De langdurige toepassing van tuberculosemiddelen brengt het risico van acute en chronische toxiciteit met zich mee.

Tuberculostatica

De behandeling van tuberculose bestaat uit verschillende medicijnen die voor een langere periode moeten worden ingenomen. Op deze manier wordt de bacterie zo snel en volledig mogelijk uitgeschakeld. Deze medicijnen kunnen nare (blijvende) bijwerkingen hebben en dit is een reden om dit zo goed mogelijk in kaart te brengen.

Bijwerkingen van Eerstelijns en tweedelijns tuberculostatica