Nieletni wobec prawa

Prawo karne

Nieletni – osoba, która w momencie popełnienia czynu zabronionego nie ukończyła 17. roku życia.

Młodociany - osoba, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie osiągnęła 21. roku życia i w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła 24. roku życia

Prawo cywilne

Małoletni – osoba, która nie ukończyła 18 lat i nie zawarła małżeństwa

Prawo pracy

Młodociany – osoba, która ukończyła 16 lat, a nie ukończyła 18 lat

Odpowiedzialność rodziców

Za dziecko poniżej 13 roku życia odpowiedzialni są rodzice. Po ukończeniu 17 lat następuje odpowiedzialność karna, z tym że zgodnie z art. 10 § 4 Kodeksu karnego „w stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają”.

Rzadkie przypadki

Art. 10 § 2 Kodeksu karnego dopuszcza za niektóre przestępstwa odpowiedzialność karną nieletnich po ukończeniu 15 roku życia. Zastosowanie wobec nieletniego odpowiedzialności tak jak osoby dorosłej jest możliwe, „jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają”, a w szczególności „jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne”.

Czyny, za które można być osądzonym po 15 poku życia

:

-zabójstwo

-spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu

-spowodowanie zagrożenia życia lub zdrowia wielu osób albo mienia w wielkich rozmiarach

-przejęcie podstępem lub siłą kontroli nad statkiem wodnym lub powietrznym

-sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach

-zgwałcenie (gwałt zbiorowy, wobec osoby poniżej 15. roku życia oraz rodzeństwa) oraz gwałt ze szczególnym okrucieństwem

-użycie broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszczenie się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego, jeśli nastąpił skutek w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza publicznego;

-kradzież z użyciem przemocy

-branie lub przetrzymywanie zakładnika w celu zmuszenia organu państwowego lub samorządowego, instytucji, organizacji, osoby fizycznej lub prawnej albo grupy osób do określonego zachowania się;

Środki wychowawcze

Mogą zostać orzeczone przez sąd w razie demoralizacji nieletniego lub popełnienia przez niego czynu karalnego. Należą do nich m.in.: upomnienie, zobowiązanie do określonego postępowania (naprawienia wyrządzonej szkody, wykonania wskazanych prac), nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekunów, nadzór kuratora, przepadek rzeczy, umieszczenie w rodzinie zastępczej, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, socjoterapeutycznym lub szkolno-wychowawczym.

Środki poprawcze

Umieszczenie w zakładzie poprawczym można orzec jedynie w razie popełnienia czynu karalnego przez nieletniego, który ukończył 13 lat. Jeśli sprawca jest młodszy, można zastosować wobec niego jedynie środki wychowawcze.

Środki leczniczo-wychowawcze

Zasądza się je w razie stwierdzenia u nieletniego upośledzenia umysłowego, choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznych, a także nałogowego picia alkoholu albo używania innych środków odurzających. Sąd rodzinny może umieścić nieletniego w szpitalu psychiatrycznym lub innym zakładzie leczniczym. Jeżeli sprawca wykroczenia jest upośledzony umysłowo w stopniu głębokim, sąd kieruje go do domu pomocy społecznej.

Tytoń i alkohol

Art. 6 ustawy zabrania sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom do lat 18. Podobnie jak w przypadku sprzedaży alkoholu, sprzedawca może zażądać okazania dokumentu potwierdzającego wiek kupującego. Za złamanie tego zakazu grozi kara grzywny.

Narkotyki

Polskie prawo zakazuje między innymi:

-posiadania środków odurzających lub substancji psychotropowych (kara pozbawienia wolności do lat 10)

-wprowadzania do sprzedaży środków odurzających, substancji psychotropowych (kara grzywny i kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 12);

-udzielania środka odurzającego lub substancji psychotropowej małoletniemu (kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8);

Koniec

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ