Loading…
kimyasalların kullanımı
8
Transcript
Bu sunumda, özellikle iş sağlığı ve güvenliği ve çevre açısından tehlikeli kimyasalların yönetimine ve kullanımına değinilecektir.Tehlikeli kimyasalların yönetimindeki esaslar şu şekilde sıralanabilir;
1- Kimyasalların Sınıflandırılması
2- İşaretleme
3- Etiketleme
Sınıflandırma:
1. Patlayıcı Madde
2. Oksitleyici Madde
3. Çok Toksik Madde
4. Toksik Madde
5. Aşındırıcı Madde
6. Zararlı Madde
7. Tahriş Edici Madde
8. Alerjik Madde
9. Kanserojen Madde
10. Mutajen Madde
11. Üreme İçin Toksik Madde
12. Alevlenir Madde
13. Kolay Alevlenir Madde
14. Çok Kolay Alevlenir Madde
TOKSİK:
Çok Toksik Madde (T+) :
Çok az miktarda solundugunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde, insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölümüne neden olan madde ve ürünler.
Toksik (T) :
Az miktarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölümüne neden olan madde ve ürünler
AŞINDIRICI C;
Canlı doku ile temasında,
dokunun tahribatına neden olabilen madde ve ürünler.
TAHRİŞ EDİCİ Xi;
Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun süreli veya tekrarlanan temasında lokal eritem, eskar veya ödem olusumuna neden olabilen asındırıcı olarak sınıflandırılmayan madde ve ürünler.
ALERJİK Xi Xn;
Solunduğunda, cilde nüfus ettiğinde aşırı derecede hassasiyet oluşturan ve daha sonra maruz kalınması durumunda karekteristik olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olan madde ve ürünler.
KANSEROJEN;
Solunduğunda veya ağız yolu ile alındıgında, deriye nüfuz ettiginde kanser oluşumuna neden olan veya kanser oluşumunu hızlandıran madde ve ürünler.
KATEGORİ 1 : İnsan için kanserojen olduğu bilinen maddeler.
KATEGORİ 2 : İnsan için kanserojen sayılabilen maddeler.
KATEGORİ 3 : İnsanda kanserojenik etki potansiyeli olan fakat verilerin yetersiz olduğu maddeler.
ALEVLENİR
Çok Kolay Alevlenir (F+) :
Çok düsük parlama noktası ( 0ºC den düsük) ve düsük kaynama noktasına ( 35ºC den düsük) sahip sıvı haldeki madde ve ürünler ile oda sıcaklıgı ve basınç altında hava ile temasında yanabilen gaz halindeki madde ve ürünler.
Kolay Alevlenir (F) :
* Ates kaynagı ile kısa süreli temasta kendiliginden yanabilen ve ates kaynagının uzaklaştırılmasından sonrada yanmaya devam eden katı,* Düşük parlama noktasına ( 21ºC den düsük) sahip olan sıvı,
* Su ve nemli hava ile temasında, tehlikeli miktarlarda, çok kolay alevlenebilir gaz yayanmadde ve ürünler.
Alevlenir ( F) :
Düşük parlama noktasına (21 ºC - 51ºC ) sahip sıvı haldeki maddeler.
OKSİTLEYİCİ O;
Özellikle yanıcı maddelerle olmak üzere diger maddeler ile de temasında önemli ölçüde ekzotermik reaksiyona neden olan madde ve ürünler.
ZARARLI Xn;
Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölümüne neden olan madde ve ürünler.
8- Bu tür ortamlarda çalışanlara periyodik sağlık taraması/kontrolü yapılmalıdır.
9- İşletmede kullanılan makinelerin (kimyasallarla işlem yapılan tüm makineler) periyodik kontrolleri aksatılmadan yapılmalıdır.
10- Çalışanlar, kullanılan kimyasalların tehlikeleri hakkında eğitilmeli, acil eylem planları oluşturulmalı, acil durumlarda yapılması gerekenler konusunda tatbikat yapılmalıdır.
Dinlediğiniz için....
Teşekkürler...
ÇEVRE İÇİN TEHLİKELİ N;
Çevre ortamına girdiginde çevrenin su veya su dısında kalan çevre için kısa veya uzun süreli tehlikeler gösteren madde ve ürünler.
6- Kimyasalın depolandığı ve kullanıldığı alanlardaki havalandırmanın yeterli seviyede olduğu kontrol edilmelidir. Havalandırmalar doğru noktalardan yapılmalı (kullanılan kimyasalın solvent buharının havadan ağır ya da hafif olması, havalandırmanın yapılacağı noktaları belirler.), çalışanların kimyasal buharlardan etkilenmeleri önlenmelidir.
7- Çalışma ortamındaki kimyasal madde buhar yoğunluğunun, standart seviyede olup olmadığının tespit edilmesi için ortam ölçümlerinin periyodik olarak yapılması gerekir.
PATLAYICI E;
Oksijensiz ortamda ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen kısmen kapatıldıgında ısınma ile kendiliginden patlayan, belirlenmis test kosullarında patlayan, çabucak parlayan katı, sıvı, macunumsu, jelatinimsi haldeki madde ve ürünler.
Dikkat Edilecek Hususlar!!!
Tesislerde kullanılan kimyasal maddelerin yönetimi, yukarıda da belirtildiği gibi hem yangın güvenliği, hem de iş sağlığı ve güvenliği açısından oldukça önemlidir. Kullanılan kimyasalın hangi sınıfta olduğunu bilmek ve önlemleri buna göre almak oldukça önemlidir.
Kimyasal Yönetimindeki Esaslar
Kimyasalların Sınıflandırılması
2.Kimyasal Yönetimindeki Esaslar
Malzeme güvenlik bilgi formları, işletmede kullanılan malzemenin tanınması açısından çok önemlidir. Yukarıda yazılan bilgilere göre malzemenin kullanım şartları belirlenir, gerekli koruyucu donanımın kullanılması sağlanır. Üretim şartları buna göre şekillenir.
1- Kullanılan kimyasalın ambalajının üzerinde doğru işaretlemenin yapıldığı kontrol edilmelidir.
2- Kimyasalların kullanıldığı ve depolandığı alanlara, kimyasalın niteliğine uygun işaret ve uyarı levhaları yerleştirilmelidir.
3- Her kimyasalın GBF (Güvenlik Bilgi Formu)(MSDS) olmalıdır. GBF’ ler kolay görülebilecek yerlere asılmalı, tüm çalışanlara, GBF’ ler konusunda eğitim verilerek kullanılan kimyasalın özelliklerini öğrenmeleri sağlanmalıdır.
4- Uygun yerde, uygun nitelikte kişisel koruyucu donanım kullanımına dikkat edilmelidir. Örn; toksik veya oksitleyici madde ile yapılan işlemlerde maske, eldiven ve gözlük kullanılmalıdır.
5- Kimyasal maddelerden kaynaklanacak tehlikelere karşı bulundurulması önerilen koruyucu donanımlar:
a. Çizme
b. Uyarı levhası
c. Tulum
d. Yangın elbisesi ve eldiveni
e. Gözlük
f. Gaz maskesi
g. Kürek, faraş
h. Kova
i. Gaz maskesi
j. Bariyer
- Bugün dünyada 80.000 ila 100.000 arasında kimyasalın kullanıldığı tahmin edilmektedir.
- 5.000 ila 7.000 arasında değişen sayıda kimyasalın zararlı olduğu bilinmektedir.
- Zararlı kimyasalların 3.000′i kanserojen etkilidir.
- 50 yıl önce yılda sadece 1.000.000 Ton Kimyasal üretilirken, bugün bu rakam 400.000.000 Ton’a ulaşmıştır.
Güvenlik Bilgi Formları üzerinde aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekmektedir:
• Madde ve üreticinin kısa adı
• Kimyasalın bileşeni ve tehlikeleri
• İlkyardım bilgileri
• Yangınla mücadele bilgileri
• Kullanım ve depolama özellikleri
• Maruziyet ve kişisel korunum hakkında bilgi
• Fiziksel ve kimyasal özellikler
• Kimyasal kararlılık ve reaktivite
• Taşımacılık bilgileri
• Ekolojik bilgi
• Diğer bilgiler
MSDS (Material Safety Data Sheet) (Güvenlik Bilgi Formları);
Malzeme Güvenlik Bilgi Formu, ya da kısaca GBF’ ler, (İngilizce’ de MSDS diye geçmektedir.) kimyasalın kimliği niteliğindedir. Bir işletmede kullanılan kimyasalların GBF’ lerinin bulundurulması etkili bir risk yönetimi için önemlidir.
Tehlikeli kimyasalı üretenler tarafından hazırlanması gerekir. Maddenin yabancı menşeili olması durumunda ithalatçı aracılığıyla yine Türkçe olarak GBF hazırlama zorunluluğu mevcuttur.
1. Genel Bilgi
Kimyasal maddeler, endüstride pek çok sektörde ve birçok proseste yoğun olarak kullanılmaktadır. Tehlikeli kimyasalların tanım ve sınıflandırmaları ile çalışma koşulları ve alınması gereken önlemler yasa ve yönetmeliklerde tanımlanmıştır.