Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Skriving: sjangre og strategiar
7
SKRIVING OG SJANGRE
WORKSHOP VEKE 42
Forteljande tekst
:kva er ein forteljande tekst?
"den episke ursituasjonen"
(Lothe mfl. 1997, referert i Breiveka og Selås, 2019, s. 52)
Hendingane
Forteljande tekst
+
hendigar
+
forteljar
tilhøyrarar
Forteljaren
Forteljaren
Forteljar = synsvinkel
HAN/ HO
EG
DU
I ulik grad får me innsikt i forteljaren sitt indre liv, og kva som skjer utover "her-og-no"-situasjonen.
(SJELDAN)
(Breivega og Selås, 2018, s. 60)
Forteljemåtar
Referat
Skildring
Scenisk framstilling
Gir att sjølve handlinga. Reisverket i forteljinga.
Utdjupar og greier ut om eigenskapar ved personar og miljø.
Visar kva som skjer framfor å fortelja det. T.d. replikkar. (show don't tell)
Hendingane
Den eigentlege forteljinga
Den eigentlege forteljinga
- Logisk oppbygging
- Handlingsstruktur som følgjer ei forteljingsgrammatikk.
ORIENTERING
Bakgrunnskunnskap, før det skjer noko.
Nokre gutar likte å leika i vegen. Dei sparka fotball. Eit gjerde var mål. Folk som gjekk forbi, såg på den farlege leiken. Men gutane sa at det gjekk nok fint.
KOMPLIKASJON
Der det skjer noko.
Ein dag gjekk det gale. Den eine guten vart påkøyrd av ein bil.
RESOLUSJON
Løysing av konflikten, respons på komplikasjon.
Så kom sjukebilen. Så kom han på sjukehuset. Han hadde brekt foten.
KODA
Evaluering.
No sparka dei aldri i vegen meir.
Den eigentlege forteljinga
Viktig: kausalrelasjon mellom dei ulike delane.
ORIENTERING
Bakgrunnskunnskap, før det skjer noko.
Nokre gutar likte å leika i vegen. Dei sparka fotball. Eit gjerde var mål. Folk som gjekk forbi, såg på den farlege leiken. Men gutane sa at det gjekk nok fint.
KOMPLIKASJON
Der det skjer noko.
Ein dag gjekk det gale. Den eine guten vart påkøyrd av ein bil.
RESOLUSJON
Løysing av konflikten, respons på komplikasjon.
Så kom sjukebilen. Så kom han på sjukehuset. Han hadde brekt foten.
KODA
Evaluering.
No sparka dei aldri i vegen meir.
Den refererande forteljinga
Den refererande forteljinga
- Forteljing utan plot / utan klare høgdepunkt.
- Ofte brukt same type bindeord ("så", "og så")
Min 17. mai.
Jeg ble vekket av mamma.
Jeg gikk ner og så på tv.
Så måte jeg ta på meg bunaden.
Så gikk jeg til ashild og vi spiste en fantastisk frokost.
Så gikk vi i tog og ropte heiaropet vårt.
Så gikk jeg hjem.
Så gikk vi til skolen.
Andre strukturar
- Meir komplekse strukturar er vanskeleg for meir trente skrivarar.
- In medias res kan vera ein god plass å starta.
- Hoppa mellom tidsintervallar, meir utfordrande kronologi.
Tilhøyrarane
Tilhøyarane
- Ein må tilpassa teksten formålet.
- Kan bruka forteljande grep i ein sakprosatekst.
Naturfagsrapport
Møtereferat
Faghistorie-skriving
Argumenterande forteljingar eller fortalde agrumentasjonar?
(Breivega og Selås, 2018, s.66)
Argumenterande tekst
argumenterande tekst
forteljande tekst
større avstand
Argumenterande tekst
MUNNLEG
SKRIFTLEG
Ein god argumenterande tekst:
- har ei tydeleg problemstilling
- gir ei løysing på problemet
- har eit klart formulert hovudsynspunkt
- har tydelege argument FOR hovudsynspunktet
- presenterer argumenta i ei gjennomtenkt rekkefølge
- inneheld motargumentasjon
- imøtegår motargumentasjonen
- har god balanse mellom etos patos og logos (vekt på logos)
- har ein sakleg og nøytral stil
- har ein formålsteneleg struktur, også på avsnittnivå
- tek i bruk tekstordnarar for å syneggjere resonnement og tekstoppbygnad.
Ein god argumenterande tekst...
Breivega og Selås, 2018, s. 86)
Kreativ tekst
inspiraciones
Kreativ tekst
"Kulturuke" av Jan Erik Vold, 1969
Workshop
https://hvl.instructure.com/courses/8649
Workshop
Arbeid i grupper: 90 min
Presentasjon: 10 min kvar gruppe