Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

Lidhja Shqiptare e Pejës 1899 dhe Lëvizja Kulturore 1908-1909

Arsimtare: Zethane Ulaj

Rreziku nga copëtimi dhe kërkesat për autonomi

  • Vazhdonte sundimi i huaj dhe rreziku nga copëtimi.
  • "Reformat për Maqedoninë"
  • Kundërshtimi i "Reformës" dhe riparashtrimi i kërkesës për autonomi
  • Shoqëria e Stambollit, Bukureshtit, Sofjes etj. ???
  • "Njohja e kombit Shqiptar dhe bashkimi i vilajeteve shqiptare, përdorimi i gjuhës në administratë dhe shkolla" etj.
  • Asnjëherë nuk u plotësuan kërkesat e palës shqiptare.

Rreziku nga copëtimi dhe kërkesat për autonomi

Formimi i Lidhjes së Pejës

Formimi i Lidhjes së Pejës

  • Shqiptarët bënë një qendresë ndaj rreziqeve të jashtme.
  • Vendosën të krijojnë një lidhje të re.
  • Haxhi Zeka morri iniciativën për fillimin e kësaj lidhje me qëllime mbarëkombtare.
  • Shkurt-Mars 1897 - u krijua besëlidhja kombtare me qendër në Gjakovë.
  • Porta e Lartë nuk lejoi shtrirjen e saj në të gjitha territoret.
  • 23-28 janar u mbajt një kuvend në Pejë - rreth 500 pjesëmarrës .
  • U formua lidhja e re si e Prizrenit që u quajt Lidhja e Pejës ose Besa Besë me kryetar Haxhi Zekën.
  • Lufta kundër coptimit, nuk u shpreh kërkesa për autonomi.
  • U shpall besa e përgjithshme dhe falja e gjaqeve.
  • Pati jehonë pozitive dhe u përhap edhe në Jug. U zgjeruan kërkesat dhe u mundua krijimi i një kuvendi gjithëkombtar si ai i Prizrenit.

Veprimtaria e Lidhjes së Pejës

  • Diaspora bëri thirrje për tiu bashkuar Lidhjes.
  • Mars 1899 Sami Frashëri, botoi librin "Shqipëria ç'ka qenë, ç'është e ç'do të bëhet".
  • Gjendja e vështirë, rreziqet dhe rruga që duhej ndjekur.
  • Autonomi më vonë pavarësi.
  • Porta e Lartë e pengoi kuvendin gjithëkombtar.
  • U shtyp Lidhja, u thellua presioni ushtarak, u mbyllën shkolla, u ndalua botimi i librave gazetave etj.
  • Mospagimi i taksave dhe ikja nga shërbimi ushtarak.

Veprimtaria e Lidhjes së Pejës

Lëvizjet patriotike pas Lidhjes së Pejës

Lëvizjet patriotike pas Lidhjes së Pejës

  • Vrasja e Haxhi Zekës - 1902.
  • Revolta të armatosura në disa rajone .
  • Papa Kristo Negovani u vra nga një bandë greke më 1905 dhe provokoi shqiptarët.
  • Bajo Topulli më 1905 formoi komitetin shqiptar të Manastirit.
  • Kolonjë, Devoll, Korçë, Berat etj.
  • Çeta e Çerçiz Topullit.

Shqiptarët pas Revolucionit të turqve te rinj

Shqiptarët pas Revolucionit të turqve te rinjë

  • Komiteti "Bashkim e Perparim" në Stamboll fund shek. XIX
  • Interesi i përbashkët kundër absolutizmit të sulltanit dhe ndërhyrjve të huaja bëri shqiptarët ta përkrahnin këtë komitet.
  • korrik 1908 - shumica e fshatarëve shqiptarë, komitetet e fshehura, çetat e armatosura përkrahnin komitetin.
  • Shqiptarëve iu premtua se do tu sigurohej barazia dhe liria politike, por programi i tyre ishte në kundërshtim me Lëvizjen Kombtare Shqiptare.
  • Patriotët punuan në zhvillimin e arsimit dhe kulturës.
  • Hapën shumë shoqëri, shkolla e botuan libra dhe gazeta në gjuhën shqipe.
  • Legalisht komitetet mirreshin vetëm me arsim dhe kulturë.

Kongresi i Manastirit

Kongresi i Manastirit

  • Përparimet e shpejta në arsim shtuan nevojën e botimit të teksteve, librave etj.
  • Pengesë - mungesa e një alfabeti unik.
  • 14 nëntor1908 filloi punimet Kongresi Kombtar në Manastir.
  • Morrën pjesë rreth 50 delegatë prej tyre: Luigj Gurakuqi, Gjergj Fishta, Gjergj Qiriazi, Bajo Topulli etj.
  • Mit'hat Frashëri u zgjodh kryetar i kongresit.
  • Komisioni i veçantë për alfabetin me Gjergj Fishtën në krye.
  • U vendos të përdoren 2 alfabete : a. i Stambollit me disa ndryshime të vogla. b. Shoqëria "Bashkimi" nga Shkodra.
  • Klubi i Manastirit u zgjodh kryesor për klubet e tjera.
  • Fshehurazi u miratua edhe një program kombtar prej 18 pikash.

Kongresi i Elbasanit

  • Kongresi i Manastirit i dha shtytje zhvillimeve arsimore e kulturore në vend.
  • Rritja e numrit të shkollave shfaqi nevojën për kuadro të përgaditura.
  • U organizua një kongres i ri kombëtar në Elbasan nga 2 deri më 8 shtator 1909 ku u diskutuan kryesisht probleme arsimore.
  • U hap shkolla e mesme pedagogjike (normale) e Elbasanit më 1 dhjetor 1909 me rreth 150 nxënës nga të gjitha rajonet.
  • Xhonturqve i pengonte ky hov i arsimit shqiptar dhe përdorën mjete të ndryshme për pengimin e zhvillimeve.
  • Propagandimi i përdorimit të alfabetit turko-arab.
  • Këmbëngulja e patriotëve shqiptar.
Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi