Klonowanie
tworzenie genetycznych kopii fragmentu DNA, komórki lub organnizmu
Klony
powstające w procesie klonowania określone geny, komórki lub osobniki roślin i zwierząt
Klony
Ssaki-bliźnięta jednojajowe
- powstają przez rozdzielenie komórek zarodka we wczesnym stadium jego rozwoju
- z niewyspecjalizowanych komórkek może powstać dorosły organizm
Ssaki-bliźnięta jednojajowe
Organizmy jednokomórkowe
przez podział komórki podczas rozmnażania bezpłciowego
Organizmy jednokomórkowe
Rośliny rozmnażane wegetatywnie
Rośliny rozmnażane wegetatywnie
- przez fragmentację
- powstałe z części rośliny macierzystej organizmy potomne mają identyczny genom i zwykle podobny fenotyp
Klonowanie DNA
(jego powielanie)
- gen wstawia się do plazmidu
- plazmid wprowadza się do komórek
- w warunkach naturalnych przed podziałem komórki jest replikacja DNA
- plazmid z danym genem ulega powieleniu
Klony DNA wykorzystuje się do:
- badania funkcji genów
- badania procesów, w których bierze udział DNA
- przeprowadzania modyfikacji genetycznych
- tworzenia bibliotek genomowych
- długotrwałego przechowywania
Klony DNA wykorzystuje się do:
Klonowanie komórek
- podziały komórki macierzystej przeprowadzone w hodowli
- uzyskane komórki potomne są identyczne genetycznie i podobne właściwościami fenotypowymi
Klonowanie komórek
Zastosowanie
w zależności od jakiego organizmu pochodzą:
- w przemyśle spożywczym do aminokwasów, witamin, dodatków do żywości
- w medycynie do substancji leczniczych i szczepionek
- w medycynie, farmacji, kosmetologii i ochronie środowiska do badań nad toksycznością różnych substancji
Klonowanie roślin
- zdolność do rozmnażania wegetatywnego
- jest proste
- stosuje się w rolnictwie i ogrodnictwie
Klonowanie roślin
Krok po kroku:
- fragment rośliny umieszcza się na specjalnej pożywce
- zawarte w niej składniki pozwalają pobudzić komórki do wykształcenia tkanki kalusowej, z której może rozwinąć się cały organizm
- rośliny wytwarzają dość łatwo tą tkankę
Tkanka kalusowa
- tkanka złożona z komórek zdolnych do szybkich podziałów
- warunkach naturalnych tworzy się w miejscu zranienia rośliny
- może z niej powstać dowolna tkanka
Klonowanie zwierząt
zastosowanie w:
- hodowli ssaków transgenicznych będących źródłem komórek, tkanek, narządów, białkowych substancji leczniczych i szczepionek
- odtworzaniu gatunków wymarłych
- zwiększeniu się populacji gatunków zagrożonych wyginięciem
Metoda transplantacji jąder komórkowych
- 1 etap - usunięcie jądra z komórki biorcy, wyizolowanie jądra z komórki dawcy
- 2 etap - wprodzadzenie jądra komórkowego z komórki dawcy do pozbawionego jądra komórki biorcy
- 3 etap - pobudzenie utworzonej komórki do rozwoju w nowy organizm, będący klonem daawcy jądra komórkowego
Wiele gatunków
... wciąż nie udało się sklonować przez to, że nie mamy dostatecznej wiedzy na temat rozwoju i różnicowania się komórek w dorosły organizm
Oś czasu
sklonowanie salamandry plamistej
1902
sklonowanie pierwszego ssaka - owcy
1996
sklonowanie kozy domowej
2000
Oś czasu
2005
sklonowanie psa domowego
1997
sklonowanie myszy domowej
1885
sklonowanie pierwszego zwierzęcia - jeżowca
1963
pierwsze użycie słowa "klon" w odniesieniu do zwierząt