Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Dukurite kapilare
20
Dukurite kapilare
Fizike
Xl-10
Prof:Fatbardha Avdiu
Cfare jane dukurite kapilare?
Dukuritë kapilare janë veprime që ndodhin ndërmjet molekulave të një lëngu dhe molekulave të një trupi të ngurtë.
Pra: dukuritë e kufirit
ndërmjet trupit të ngurt dhe lëngut (për shembull, muret e enës te e cila gjendet lëng dhe vet
lëngu). Ndërmjet molekulave të lëngut dhe molekulave të materjes prej të cilave bëhen muret e enës veprojnë forcat ndërmolekulare, pra sjellja e
lëngut në afërsi të mureve.
Ndërmjet molekulave të lëngut dhe molekulave të mureve të enës veprojnë gjithashtu forcat ndërmolekulare dhe sjellja e lëngut afër mureve të enës e cila varet nga mardhënia e forcave të kohezionit dhe të adhezionit.
Sipërfaqja e lëngut vendoset normal me rezultantën e të gjitha forcave të këtilla ndërmolekulare.
Forcat e kohezionit dhe adhezionit
Kohezioni është forcë e cila paraqitet ndërmjet molekulave të njëllojt dhe e cila nuk i lejon lëngut lirshëm të zgjerohet në hapësirë (sikurse që është rasti me gazërat) . Kohezioni vepron në fluide dhe nuk lejon muret të tërheq fluidin.
Adezioni është forcë e cila paraqitet ndërmjet moleklave
të llojeve të ndryshme. Me fjalë tjera forcat që mbajnë të lidhur fluidin me sipërfaqen e caktuar
Po qe se forcat e adhezionit janë më të mëdha se forcat e kohezionit (p.sh në kufirin ujë qelq), sipërfaqja e lëngut merr formë konkave a), dhe themi se lëngu e lag enën dhe anasjelltas ne figuren b).
Forca e kohezionit dhe adezionit
Pastaj për të demonstruar sa më mirë dukuritë kapilare është marrur një gyp kapilar.
Gyp kapilar quhet gypi me diametër shumë të vogël, përkatësisht 0,03mm.
Ne fig (a) kemi treguar shembullin e lëngut në kapilare kur lëngu lag enën , dhe në fig (b) kur nuk e lag enën. Neqoftëse kapilaret(gypat e ngushtë) mbushen me ujë, do të shohim se uji në to do të ngritet deri në njëfarë lartësie ( e cila varet nga rrezja e kapilares).
Dhe meniskusi i ujit në kapilare do të jetë konkav (a).
Demostrimi i dukurive kapilare
Dukuria e ngritjes se lengut ne gyp kapilar quhet elevacion kapilar.
- Lartesia e lëngut në rastin e elevacionit kapilar :
; Lëngu ngritet në kapilare nëse forcat e adhezionit ndërmjet molekulave të lëngut dhe të enës janë më të mëdha se forcat e kohezionit të molekulave të të njejtit lëng. Në atë rast, forca e tensionit sipërfaqësorë (F) vepron vërtikalisht përpjetë, me kah të kundërt me peshën e shtyllës së lëngut në kapilare (mg). Ngritja e till do të bëhet deri të mos barazohet forca e tensionit sipërfaqësorë me peshën. Dhe kur arrihet gjendja e baraspeshimit(stabilizimi i nivelit në gypin kapilar kemi:
F= mg.