Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Adli kimya; suç mahallinden toplanan veya şüpheli veya mağdurdan alınan örneklerin (delillerin) nicel veya nitel laboratuvar analizleri ve incelemeleri tanımlayarak ve/veya karşılaştırarak, bu bulguların suç ve ilgisini belirleyen ve suçun aydınlatılmasına somut olarak katkıda bulunan bir bilim dalıdır.
Adli kimya alanında fonksiyonu olan kurumlardan en önemlisi adli kimya laboratuvarlarıdır. Bu laboratuvarlarda başlıca üç temel soruya yanıt aranır:
- Bu nedir? - Bununla şu ya da şunlar arasında ilişki var mıdır? - Bunda, şu nesne veya nitelik var mıdır? Bu sorulara yanıt aranırken de genellikle kimyasal yapıyı aydınlatmaya yönelik analiz ve inceleme teknikleri kullanılır. Bu inceleme teknikleri arasında Gaz kromatografi-Kütle Spektroskopisi, Atomik absorpsiyon spektroskopisi, X-ışını analizörlü Taramalı Elektron Mikroskop gibi oldukça hassas aletli analiz teknikleri yar almaktadır.
PARMAK İZLERİNİN BELİRLENMESİ
Parmak izi yüz yıllardır kullanılan bir kimlik belirleme tekniğidir. Tek yumurta ikizleri de dahil olmak üzere; her insanın parmak izinin farklı oluşu, yıllarca değişmemesi dolayısı ile faillerin tespitinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
NİNHİDRİN
Amonyak yada primer ve sekonder aminlerle reaksiyon veren ninhidrin, serbest aminlerle reaksiyona girdiğinde Ruhemann moru olarak bilinen koyu mavi-mor renk meydana gelmektedir. Ninhidrin, parmak izinin belirlenmesinde en yaygın kullanılan kimyasaldır.Aminoasit kalıntısı olan parmak izindeki aminlerle reaksiyon verir. Renk değişiminin nedeni reaksiyon sonunda meydana gelen schiff bazıdır. Amonyak ve primer aminde mavi-mor renk oluşurken, sekonder aminlerle sarı-turuncu renkli iminyum tuzu meydana gelir.
DFO, gözenekli yüzeylerden parmak izi alınmasında kullanılan kimyasaldır. Parmak izindeki aminoasitlerle reaksiyona girdiğinde yüksek floresans özelliğe sahip türevine dönüşmektedir.
470 nm’ de uyarılan bu madde, 570 nm’ de ışıma yapmaktadır. Parmak iziyle etkileşmesi sonucunda oluşan mavi- yeşil ışığın sebebi budur.
Lekenin kan olduğunun gösterilmesinde sırası ile mikroskobik inceleme inceleme, kimyasal inceleme, spektrometrik ve elektroforetik yöntemler kullanılmakta ise de bunlar arasında renk reaksiyonuna dayanan katalitik testler ile kristalizasyon testleri ön plana çıkmaktadır.
Mikroskobik testler lekenin mikroskop altında incelenmesi sureti ile eritrosit ve lökositlerin varlığının gösterilmesi esasına dayanır. Bu sayede lekenin kan lekesi olduğu söylenir.
Katalitik testler ise hidrojen peroksit gibi oksidan bir maddenin kanın peroksidaz aktivitesinin etkisi ile indirgenmesi ve sonuçta bu indirgenme ürünlerinin renksiz bazı maddelerle reaksiyona girecek ve onları okside ederek renklendirmesi esasına dayanır
Mikroskobik testler lekenin mikroskop altında incelenmesi sureti ile eritrosit ve lökositlerin varlığının gösterilmesi esasına dayanır. Bu sayede lekenin kan lekesi olduğu söylenir.
Katalitik testler ise hidrojen peroksit gibi oksidan bir maddenin kanın peroksidaz aktivitesinin etkisi ile indirgenmesi ve sonuçta bu indirgenme ürünlerinin renksiz bazı maddelerle reaksiyona girecek ve onları okside ederek renklendirmesi esasına dayanır.
Fenolftalein reaktifi ile yapılan Kastler –Meyer yöntemi ile oksidasyon sonucu oluşan maddenin luminesans etkisinden dolayı parlak bir görünüm vermesinden yararlanılan Luminol ve Fluorescein testleri yapılır.
Kastle-Meyer (fenolftalein) Test
Fenolftalein, hemoglobin ve hidrojen peroksit varlığında pembe renge dönüşür.Ancak hidrojen peroksit damlatmadan önce, kırmızı rengin meydana gelmemesi gerekir. Hidrojen peroksit damlatılmadan önce kırmızı rengin ortaya çıkması ,ortamda oksitleyici maddelerin bulunduğunu gösterir.Bu durumda leke, kan lekesi değildir.
Olay yerindeki eser miktardaki ve hatta temizlenmiş kan izlerini bulan kimyasal Luminol denilen ve kan ile tepkimeye girdiğinde, mavi-yeşil renkli ışık saçan ve bir amin türevi olan LUMİNOL’dür.
Luminol ile kan izinin belirlenmesi kimyasal olarak şu şekildedir; luminol maddesi, hidrojen peroksit ile birlikte kan olduğu tahmin edilen bölgeye sıkılmak ve eğer kan kalıntıları varsa, kandaki hemoglobinin Fe2+ iyonları, luminol’un hidrojen peroksit ile yükseltgenmesi tepkimesini katalizleyip, luminol’un, aminoftalat’ a yükseltgenmesini sağlamaktadır. Yani, aslında hidrojen peroksit ile luminol karışımı kendi kendine tepkimeye girmemekte ama bir metal katalizörüne ihtiyaç duymaktadır. Kan kalıntılarındaki gözle görülmeyen demir iyonları bile bu iş için yeterli olmakta ve bize mavi-yeşil ışık saçarak kanın varlığını ispat etmektedir.
FLOURESCEİN
Koyu turuncu veya kırmızı renkte, toz olarak bulunan sentetik organik bir bileşiktir. Suda ve alkolde çözünebilir. 445 nm dalga boylu ışık ve turuncu ya da sarı renkli filtre kullanıldığında daha iyi sonuç alınır.
Koyu turuncu veya kırmızı renkte, toz olarak bulunan sentetik organik bir bileşiktir. Suda ve alkolde çözünebilir. 445 nm dalga boylu ışık ve turuncu ya da sarı renkli filtre kullanıldığında daha iyi sonuç alınır.
ATEŞ EDEN ELİN TESPİTİ
Bazen silah kullanılarak işlenen suçlarda birkaç şüpheli olmakta veya suçlunun olay esnasında yakalanması durumunda delil olarak kullanmak amacıyla kişilerden Hand Svabs (El Svabı) alınarak ateş eden kişinin kim olduğu tespit edilmektedir. Ülkemizde ilk kez Kimya Laboratuarının 1979 yılında kurulması ile bu metot kullanılmaya başlanılmış olup mahkemede önemli deliller arasındadır.
Silahın ateşlemesi durumunda mekanizmanın hareketlenmesi ve barut gazının dışarı çıkartırken bir taraftan da boş kovanı dışarı atacaktır. İşte bu esnada barut gazı silah tutan ele yapışır ve Atomik Absorpsiyon cihazı kullanılarak alınan el svabından atış artığının olup olmadığı tespit edilebilir.
AAS’de yapılan bir dizi çalışmada antimon, baryum ve kurşun miktarları tayin edildiğinde
Sb: > 35 ng
Ba: > 150 ng
Pb: > 800 ng
ise anlamlıdır.
Kurşun(ng) Antimon(ng) Baryum(ng)
Sağ Üst 80 257 1322
Sol Üst 9 119 359
Sağ Avuçiçi 59 307 1098
Sol Avuçiçi 20 69 287
Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800
Test sonuçları sağ elin üst yüzeyinde atış artığı olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak kişi sağ eli ile kendine ateş etmiştir.
Kurşun(ng) Antimon(ng) Baryum(ng)
Sağ Üst 11.4 112 344
Sol Üst 19.8 88 705
Sağ Avuçiçi 48.8 312 2112
Sol Avuçiçi 9.9 40 715
Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800
Şahsın kendini savunma amacıyla eliyle mücadele etmesi sonucu sağ avuç içinde atış artıklarına rastlanmıştır.
AAS, gaz halindeki ve temel enerji düzeyinde bulunan atomların, UV ve görünür bölgedeki ışığın absorblaması ilkesine dayanır.
Atomik Absorpsiyon Spektroskopisi cihazı laboratuvarda, atış artıklarının tespiti amacıyla, şüpheli şahıslardan plaster bantlarla alınan el svabı numunelerinde Sb, Pb, Ba elementlerinin analizlerinde kullanılmaktadır.
İnce Tabaka Kromotografisi
Boyalar farklı amaçlarla farklı formülasyonda yapıldıklarından farklı solventlerde çözünürler. Örneğin selülozik boya etil asetat da, fırın boya toluen veya ksilende, sentetik boya toluen de iyi çözünür. Uygun solventle çözünen boya örnekleri TLC plakası üzerine spotlanır ve ayrılmaları sağlanır. Kurutulduktan sonra ayrılan boya pigmentleri çıplak gözle ve UV ışık altında incelenir.
Bir karınca kafasının taramalı elektron mikroskobuyla alınmış görüntüsü.
Mürekkepler genelde :
· Demir sülfat
· Tannik asit
· Gallik asit içerir.
Katkı maddeleri ise :
· Geçici boya maddeleri
· Muhafaza edici maddeler
· Koruyucu maddeler
· İnorganik asitler
Farklı boya bileşenleri içeren tükenmez kalem ve dolma kalem mürekkeplerinin UV-VIS spektrumları alınarak absorbsiyon piklerinin mukayesesi yoluyla benzerlikleri veya farklılıkları ortaya çıkarılabilir. Dalga boylarının yakınlığı ± 3 nm. farkla farklı olduğunu gösterebilir. Alifatik primer alkoller yakın UV bölgede herhangi bir absorbans üretmezler. Metanol, etanol ve izopropanol başka bileşiklerin spektrumlarının hazırlanmasında sıkça kullanılır. Metanolde çözülen mürekkepler 200-900 nm. UV-VIS bölgede taranarak mukayeseleri yapılabilir.
Kapiler Elektroforez ile uyuşturucu maddeler, ilaç etken maddeleri, patlayıcı maddeler, mürekkepler, inorganik anyon ve katyonlar vb. maddeler adli amaçlarla mükemmel bir şekilde ayrıntılı olarak incelenebilmektedir.
GC-MS sistemi çok bileşenli karışımlardaki elementlerin belirlenmesinde, gaz fazında bulunan ya da gazlaştırılabilen numunelerin kütle kromatografik yöntemle ayrımını sağlar. Elde edilen spektrumlar yardımıyla ileri seviye moleküler yapı tayinlerinde, kalitatif ve kantitatif çalışmalar için kullanılan yüksek performanslı ve yüksek hızlı bir gaz kromatografisi -kütle spektrometresi sistemidir.
Gaz kromatografisinde karışımdaki maddeler birbirinden ayrıldıktan sonra iyonlaştırarak kütle spektrometresinde karşımdaki maddelerin kütlelerine bağlı olarak elementler tayin edilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Fluorescein
http://taum.erciyes.edu.tr/gsn.html
http://www.kimyaevi.org/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF679A66406202CCB039FDFE811AF88F01
Editör Dr.OĞUZ KARAKAŞ Adli Bilimler Kitabı
https://tr.wikipedia.org/wiki/Taramal%C4%B1_elektron_mikroskobu
web.itu.edu.tr/~ozcanm/kim/parmakizi.ppt
web.itu.edu.tr/~ozcanm/kim/ateslisilah.ppt
http://www.kimyam.net/2013/07/adli-kimya.html
http://acikerisim.selcuk.edu.tr