prawo spadkowe EP

Pierwszeństwo w określeniu, komu mają przypadać poszczególne prawa majątkowe wchodzące w skład spadku, należy do spadkodawcy. Natomiast w braku wyrażenia przez niego takiej woli system prawny powinien wskazywać podmioty, na które prawa takie przejdą.

Zasadą prawa spadkowego jest stosowanie przepisów obowiązujących w dacie śmierci spadkodawcy. Późniejsze zmiany stanu prawnego nie mają wpływu na prawo właściwe dla oceny stosunków prawnych uregulowanych w prawie spadkowym.

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

* Otwarcie spadku

*W prawie polskim nie może nastąpić otwarcie „spadku” po osobie żyjącej.

*Nie jest możliwe odsunięcie daty otwarcia spadku na moment w czasie inny niż chwila śmierci spadkodawcy.

W prawie polskim nabycie spadku następuje bez konieczności dokonywania przez spadkobiercę

dodatkowych czynności prawnych. Takie nabycie może nastąpić także bez wiedzy spadkobiercy lub nawet

bez jego woli.

Prawo polskie zna jedynie dwa tytuły powołania do spadku: testament oraz ustawę. Podstawą powołania

spadkobierców do dziedziczenia nie może być więc umowa.

§ 1. Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.

§ 2. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał

spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

§ 3. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, dziedziczenie ustawowe co do części

spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał do tej części spadkobiercy albo gdy

którakolwiek z kilku osób, które powołał do całości spadku, nie chce lub nie może być

spadkobiercą.

Zdolność do dziedziczenia

§ 1. Nie może być spadkobiercą osoba fizyczna, która nie żyje w chwili otwarcia spadku, ani osoba prawna, która w tym czasie nie istnieje.

§ 2. Jednakże dziecko w chwili otwarcia spadku już poczęte może być spadkobiercą, jeżeli urodzi się żywe.

§ 3. Fundacja ustanowiona w testamencie przez spadkodawcę może być spadkobiercą, jeżeli zostanie wpisana do rejestru w ciągu dwóch lat od ogłoszenia testamentu.

*Osoby, które zmarły równocześnie.

*Wyjątki.

Spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego.

§ 2. Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

§ 1. Spadkobierca nie może być uznany za niegodnego, jeżeli spadkodawca mu przebaczył.

Dziedziczenie ustawowe – krąg spadkobierców

1. Dzieci i małżonek

2. Małżonek i rodzice

3. Małżonek, rodzic i rodzeństwo

4. Małżonek i rodzic

5. Małżonek

6. Dziadkowie

7. Dzieci małżonka

8. Gmina ostatniego miejsca zamieszkania

Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony:

1) w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;

2) pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie

sporządziłby testamentu tej treści;

3) pod wpływem groźby.

§ 2. Na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym

osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od

otwarcia spadku.

WADY OSWIADCZENIA WOLI

Odwołanie testamentu może nastąpić bądź w ten sposób, że spadkodawca sporządzi nowy testament, bądź też w ten sposób, że w zamiarze odwołania testament zniszczy lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność, bądź wreszcie w ten sposób, że dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

Oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole, który powinien zostać spadkodawcy odczytany w obecności świadków. Protokół jest następnie podpisywany przez spadkodawcę, osobę

urzędową wobec której oświadczył on swoją ostatnią wolę oraz przez świadków.

Uwaga! Testamentu w przewidzianej wyżej formie nie mogą sporządzić osoby głuche lub nieme.

Testament ustny

Aby sporządzić testament ustny spadkodawca musi oświadczyć swoją wolę ustnie przy jednoczesnej obecności trzech świadków.

Testament ustny

Testament podróżny

Podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed

dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkobierca oświadcza swą wolę dowódcy

statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków; dowódca statku lub jego zastępca spisuje

wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania, i pismo to w obecności świadków odczytuje

spadkodawcy, po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego

zastępca. Jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe, można sporządzić testament ustny (art. 953

Kodeksu cywilnego).

Testament żołnierski

Jest to szczególna forma testamentu, którą określa rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej.

Testament szczególny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które

uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed

upływem tego terminu.

Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:

1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;

2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;

3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

§ 1. Spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył.

I. Termin złożenia oświadczenia

II. § 1. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu

sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.

III. § 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z

przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Bieg terminu. Termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku rozpoczyna bieg w

momencie uzyskania przez spadkobiercę wiedzy w tytule swojego powołania.

Zachowanie terminu. Dla zachowania terminu złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

wystarczające jest wniesienie do sądu (przed upływem terminu) podpisanego przez spadkobiercę oraz

zawierającego niezbędne dane oświadczenia o przyjęciu bądź też odrzuceniu spadku.