Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Organizacja Narodów Zjednoczonych, ONZ
Utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa za pomocą zbiorowych i pokojowych wysiłków.
Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami na zasadach samostanowienia i suwerennej równości.
Rozwiązywanie konkretnych problemów międzynarodowych (gospodarczych, społecznych, kulturowych, humanitarnych czy dotyczących praw człowieka) na zasadzie współpracy międzynarodowej oraz uznania równości ras, płci, języków i wyznań.
Stanowienie ośrodka uzgadniania działań narodów w imię wspólnych celów.
UNESCO[a] (ang. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) – organizacja wyspecjalizowana ONZ, której podstawowym celem jest wspieranie współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury, sztuki i nauki, a także wzbudzanie szacunku dla praw człowieka, bez względu na kolor skóry, status społeczny i religię.
Dziełem UNESCO są m.in. Konwencja w sprawie zwalczania dyskryminacji w dziedzinie oświaty[2], Konwencja o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego[3], Konwencja w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz Konwencja ramsarska o ochronie obszarów wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego.
Siedziba UNESCO mieści się przy place de Fontenoy 7/9 w 7. dzielnicy Paryża.
Program działalności UNESCO obejmuje dwa zasadnicze działy:
działania na rzecz rozwoju nauki i kultury
udzielanie pomocy materialnej, technicznej i kadrowej w organizowaniu oświaty.
Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci, UNICEF (od ang. United Nations International Children’s Emergency Fund, od 1953 United Nations Children’s Fund), został utworzony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych 11 grudnia 1946, by zapewnić żywność i opiekę zdrowotną dla dzieci i matek w krajach, które zostały zniszczone przez II wojnę światową.
Polski lekarz Ludwik Rajchman jest powszechnie uważany za założyciela UNICEF i był jego pierwszym prezesem od 1946 do 1950 r. W 1950 roku musiał uciekać ze Stanów Zjednoczonych w następstwie Makkartyzmu. Rajchman jest do dziś jedyną osobą, która pełniła funkcję przewodniczącego UNICEF dłużej niż 2 lata. Na sugestię Rajchmana Amerykanin Maurice Pate został mianowany pierwszym dyrektorem wykonawczym, służąc od 1947 r. do śmierci w 1965 r.[1][2] W roku 1950 mandat UNICEF został rozszerzony, aby zaspokoić długoterminowe potrzeby dzieci i kobiet w krajach rozwijających się na całym świecie. W roku 1953 UNICEF stał się częścią stałą Systemu Narodów Zjednoczonych.
UNICEF opiera się na wkładach rządów państw członkowskich ONZ i prywatnych darczyńców. Całkowity dochód UNICEF w 2015 r. wyniósł 5 009 557 471 USD. Rządy państw członkowskich są odpowiedzialne za dwie trzecie zasobów organizacji, a reszta wnoszona jest przez osoby prywatne, które wpłacają datki za pośrednictwem komitetów krajowych. Szacuje się, że 92 % dochodów UNICEF jest dystrybuowane do usług programowych[3]. Programy UNICEF kładą nacisk na rozwój usług na poziomie społeczności lokalnych w celu promowania zdrowia i dobrego samopoczucia dzieci. UNICEF otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla w 1965 r.
Większość prac UNICEF wykonywana jest na terenie ponad 190 krajów i terytoriów rozmieszczonych na całym świecie. Sieć UNICEF składa się z ponad 150 biur krajowych, centrali i innych biur oraz 34 komitetów krajowych [w tym z Polskiego Komitetu Narodowego UNICEF], które realizują misję UNICEF poprzez programy opracowane z rządami krajów, w których się znajdują
Zarząd składający się z 36 członków ustanawia zasady, zatwierdza programy i nadzoruje plany administracyjne i finansowe organizacji. Zarząd składa się z przedstawicieli państw członkowskich wybieranych przez Radę Gospodarczą i Społeczną ONZ, zazwyczaj na okres trzech lat.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) działa w ramach systemu Narodów Zjednoczonych. Jest odpowiedzialna za najważniejsze kwestie w ochronie zdrowia, m.in.:
ustala normy i standardy, np. dotyczące składu lekarstw i jakości żywności,
tworzy politykę zdrowotną opartą na wiedzy naukowej,
zarządza kryzysami zdrowotnymi,
śledzi i ocenia tendencje zdrowotne na świecie.
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) – organizacja wyspecjalizowana ONZ zajmująca się walką z biedą i głodem oraz podnoszeniem dobrobytu poprzez redystrybucję żywności i rozwój obszarów wiejskich. Organizacja wspiera także kraje rozwijające się w podnoszeniu wydajności i modernizacji rolnictwa.
Została utworzona z inicjatywy 44 państw koalicji antyhitlerowskiej uczestniczących w konferencji poświęconej problemom rolnictwa i wyżywienia, która odbyła się w maju 1943 roku w Hot Springs[1]. Konferencja powołała do życia komisję, której celem było opracowanie projektu umowy założycielskiej FAO. Pierwsza sesja konferencji FAO rozpoczęła się 16 października 1945 roku w mieście Québec. Pierwszego dnia podpisano na niej umowę założycielską, noszącą nazwę konstytucji.
Do Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa należą 194 państwa, w tym Unia Europejska (jako organizacja członkowska) oraz Wyspy Owcze i Tokelau jako członkowie stowarzyszeni.
Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, ESWH, EFTA (od ang. European Free Trade Association) – międzynarodowa organizacja gospodarcza powstała 3 maja 1960 roku na mocy konwencji sztokholmskiej (podpisanej 4 stycznia 1960), mająca na celu utworzenie strefy wolnego handlu artykułami przemysłowymi między państwami członkowskimi drogą redukcji ceł i ograniczeń importowych. Siedziba Sekretariatu mieści się w Genewie.
Utworzenie nowej organizacji postanowiono w Sztokholmie 20 listopada 1959. Pierwotnymi członkami były: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania. Z czasem większość członków wystąpiła, wybierając członkostwo w konkurencyjnej i o zdecydowanie większej integracji ekonomicznej EWG. W latach 1986–1994 członkiem organizacji była również Finlandia.
Inicjatorami powstania EFTA byli Brytyjczycy, traktujący układ jako przeciwwagę dla stworzonej rok wcześniej Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, redukującej stawki celne między swoimi członkami, co założyciele EFTA uznali za zagrożenie dla własnych interesów gospodarczych. W chwili powstania PKB EFTA wynosiła 84 mld USD wobec 132 mld USD PKB EWG. Konkurencja z EWG okazała się jednak problematyczna: kraje tworzące EFTA nie były wystarczająco powiązane gospodarczo, czemu nie sprzyjało ich rozrzucenie na kontynencie (w przeciwieństwie do tworzącej zwarty blok terytorialny EWG). Układ sztokholmski nie poruszał kwestii przepływu osób i kapitałów oraz unii celnej między członkami, a ze względu na słabość instytucjonalną możliwość skoordynowanego wpływania na państwa trzecie była ograniczona. W tej sytuacji już 1961 Dania i Wielka Brytania wystąpiły o przystąpienie do EWG (co nastąpiło w 1972), dając asumpt do twierdzeń, że traktowały uczestnictwo w EFTA jedynie jako kartę przetargową w negocjacjach z EWG[1].
Strefa wolnego handlu między państwami ESWH powstała w 1968. W 1977 państwa EWG i ESWH utworzyły wspólną strefę wolnego handlu towarami przemysłowymi[2]. W 1992 EWG i ESWH porozumiały się w sprawie utworzenia wspólnej strefy wolnego handlu na wszystkie towary. Porozumienie w tej sprawie, nieobejmujące jednak Szwajcarii, weszło w życie 1 stycznia 1994, tworząc Europejski Obszar Gospodarczy.
Unia Europejska, UE – gospodarczo-polityczny związek 27 demokratycznych państw europejskich. Unia powstała 1 listopada 1993 roku na mocy podpisanego 7 lutego 1992 traktatu z Maastricht[10] – jako efekt wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej. Korzenie współczesnej integracji europejskiej sięgają okresu powojennego i ograniczały się do 6 państw zachodnioeuropejskich. Państwa te tworzyły wiele form i mechanizmów współpracy, powoływały organizacje, instytucje i organy, których celem było wzmocnienie jedności między nimi. W 1993 nadrzędną wobec wszystkich poprzednich organizacji została Unia Europejska, sama otrzymując nieznaną wcześniej hybrydową formułę sui generis[12].
Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa (w międzynarodowoprawnym tego słowa znaczeniu) funkcjonuje od 1 grudnia 2009. Równocześnie zastąpiła ona kilka form współpracy, w tym m.in. Wspólnotę Europejską. Proces integracji wykracza poza ściśle określone ramy geograficzne Europy[13]. W określeniu europejskości Unii naczelną rolę odgrywają czynniki historyczne i kulturowe oraz wspólna tożsamość i identyfikacja z wartościami demokratycznymi[14].
Początkiem powojennej integracji europejskiej było powstanie w 1952 Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W 1958 została utworzona Europejska Wspólnota Gospodarcza i to jej bezpośrednią następczynią jest Unia Europejska. Od czasu wejścia w życie traktatu lizbońskiego, tj. 1 grudnia 2009, podstawę prawną funkcjonowania stanowią Traktat o Unii Europejskiej (znany także jako traktat z Maastricht) oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Integralną część Traktatów stanowią tabele ekwiwalencyjne, protokoły i wyjaśnienia. Duże znaczenie dla unijnego porządku prawnego ma też Karta praw podstawowych UE. Prawem wiążącym są również umowy międzynarodowe z państwami trzecimi (w tym układy stowarzyszeniowe), których stroną były Wspólnota Europejska i Unia Europejska. Dokończeniem acquis Unii są akty prawa wtórnego powstałe w oparciu o Traktaty i umowy międzynarodowe.
Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu lub Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu, NAFTA (ang. North American Free Trade Agreement) – umowa zawarta pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, Kanadą i Meksykiem, tworząca pomiędzy tymi państwami strefę wolnego handlu.
W przeciwieństwie do Unii Europejskiej NAFTA nie tworzy ponadpaństwowych ciał rządowych, a jej prawo nie jest nadrzędne w stosunku do prawa narodowego.
Kraje należące do NAFTA zniosły stawki celne w handlu wzajemnym, zachowując jednak autonomiczne stawki celne w handlu z krajami trzecimi.
Porozumienie NAFTA zostało podpisane 17 grudnia 1992 i weszło w życie 1 stycznia 1994.
OPEC, właśc. Organization of the Petroleum Exporting Countries, pol. Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową[1] – organizacja międzynarodowa krajów producentów ropy naftowej z siedzibą w Wiedniu. Jej celem jest ujednolicenie polityki dotyczącej wydobycia oraz wpływanie na poziom cen ropy naftowej. Członkami OPEC jest 13 państw.
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO; fr. Organisation du Traité de l’Atlantique Nord, OTAN), zwyczajowo NATO, Sojusz Północnoatlantycki – układ wojskowy zawarty 24 sierpnia 1949, na mocy podpisanego 4 kwietnia 1949 Traktatu północnoatlantyckiego. Głównym celem istnienia NATO w chwili utworzenia była obrona militarna przed atakiem ze strony ZSRR i jego państw satelickich, od 1955 zorganizowanych w strukturę Układu Warszawskiego. Po rozpadzie ZSRR i rozwiązaniu Układu Warszawskiego (1991) pełni rolę stabilizacyjną, podejmując działania zapobiegające rozprzestrzenianiu konfliktów regionalnych, pełni także rolę gwaranta bezpieczeństwa zewnętrznego państw członkowskich. Sojusz opiera się na zasadzie kolektywnej obrony, zgodnie z jego podstawowym założeniem, że napaść zbrojna na jednego z członków uważana jest za atak przeciw wszystkim członkom.