Herlen sum

2.1.1. Сумын хүн амыг өвчлөлөөс урьдчилан сэргийлэх, эрүүл хооллолт, зөв амьдралын дадал хэвшлийн сургалт мэдээллийн ажлыг зохион байгуулж, эрт илрүүлгийн үзлэгийг 70%-д хүргэн ажиллана.

/АЗДҮАХ-2.1.1/

2.1.1.2

Хэрлэн дом, Ач манал, Оюуны шим өрхийн эрүүл мэндийн төвд урьдчилан сэргийлэх 9 удаагийн үзлэгт давхардсан тоогоор 3512 иргэн буюу эрүүл мэндийн зорилтот бүлгийн иргэдийн 59.9 хувийг хамруулаад байна.

2.1.1.1

Хэрлэн дом, Ач манал, Оюуны шим өрхийн эрүүл мэндийн төвд “Зүрх судасны өвчнөөс урьдчилан сэргийлье”, “Эрүүл амьдралын дадал хэвшил олгох” зэрэг сургалтуудад танхимаар болон цахимаар нийт 8656 иргэнийг хамруулсан.

Мөн эрүүл амьдралын дадал хэвшилд сургах 10 төрлийн сэдвээр давхардсан тоогоор 10902 иргэнд зөвлөгөө өгч гарын авлагаар хангаж ажилласан.

Урьдчилан сэргийлэх үзлэгт давхардсан тоогоор 2049 иргэнийг хамрууллаа.

2.1.1

2.1.2 “Эрүүл ирээдүй-Эх хүүхдийн эрүүл мэнд” арга хэмжээний хүрээнд 5 хүртлэх насны хүүхдийн эрүүл мэнд, хоол тэжээлийн хэрэгцээнд хяналт тавьж, шүдний цоорлоос хамгаалах, урьдчилан сэргийлэх сургалт мэдээллийн ажлыг тогтмолжуулна.

/АЗДҮАХ-2.1.6/

2.1.2.1

“Эрүүл ирээдүй-Эх хүүхдийн эрүүл мэнд” арга хэмжээний хүрээнд “Эрүүл шүд-Эрүүл ирээдүй” арга хэмжээг зохион байгуулж, СӨББ-ын 1671 хүүхдийг үзлэгт хамруулж, 1218 хүүхдэд “Эрүүл шүд-Эрүүл ирээдүй” үзлэгийн карт олгосон. Энэхүү үзлэгээр шүдний цооролтой гарсан 765 хүүхийг хуваарийн шүдний кабинетэд эмчлүүлж, 281 хүүхдийн шүдийг эрүүлжүүлсэн. Мөн аймгийн Нэгдсэн эмнэлгийн шүдний кабинетэд шаардлагатай багаж тоног төхөөрөмжийг хүлээлгэн өгсөн.

2.1.2

2.1.2.2

“Эрүүл шүд-эрүүл зөв хооллолт сэдвээр СӨББ-ын 1671 хүүхдийг 100% хамруулан сургалт зохион байгуулж, “Гар, шүдээ зөв угаах сэдвээр” 1557 хүүхдэд буюу 5 хүртэлх насны хүүхдийн 45.5 хувьд дадал хэвшил олгох ажлы зохион байгууллаа.

2.1.3 Гэрийн идэвхтэй эргэлтийг сайжруулж, зорилтот өрхийн 0-5 насны хүүхдүүдийг олон найрлагат бичил тэжээлийн бэлдмэлээр хангана. /АЗДҮАХ-2.1.6/

2.1.3.2

Хэрлэн дом, Оюуны шим, Ачманал 3 өрхийн эрүүл мэндийн төв хүүхдийн эрүүл мэнд, хөхөөр хооллох ач холбогдлын талаар 730 эцэг эхэд зөвлөгөө мэдээлэл өгч ажилласан.

2.1.3.1

Хэрлэн дом, Оюуны шим, Ачманал өрхийн эрүүл мэндийн төв нийт 528 хүүхэд буюу 6 сартайгаас 2 настай хүүхдүүдийн 30,9%-д давхардсан тоогоор 4010 ш олон найрлагат бичил тэжээлийн бэлдмэл олгосон.

2.1.3

2.1.4 ӨЭМТөвүүдийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг нэмэгдүүлэн, иргэдийг сэргээн засах, чийрэгжүүлэх, физик эмчилгээнд хамрагдах нөхцөлийг бүрдүүлж, ӨЭМТөвүүдэд шаардлагатай тоног төхөөрөмж, түргэвчилсэн оношлуурыг нийлүүлнэ.

5/АЗДҮАХ-2.1.9/

2.1.4

2.1.4

Хэрлэн дом, Оюуны шим, Ачманал өрхийн эрүүл мэндийн төвд:

- 9,0 төгрөгийн ДОХ, Тэмбүү, Элэгний В,С вирусын маркер, Хеликобактери, Элэгний хавдрын маркер, Ходоодны хавдрын маркер, Түрүү булчирхайн хавдрын маркер зэрэг 9 төрлийн нийт 1786 оношлуур

Физик эмчилгээний болон чийрэгжүүлэлтийн 9 төрлийн тоног төхөөрөмж олгосон:

1. Нярайн шарлалтыг бууруулах гэрэл 3ш

2. Спининг 3ш

3. Утлагын аппарат 3ш

4. Биеийн жингийн индекс 3ш

5. Искра аппарад 3ш

6. Гүйлтийн зам 2ш

7. Электрофез аппарад 3ш

8. Биеийн жингийн индекс 2ш

9. Хөлний массаж 3ш

2.1.6 ”Эрэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд” арга хэмжээг жил бүр зохион байгуулж, сумын 18-аас дээш насны эрчүүдийн 30 хувьд хүрч ажиллана. /АЗДҮАХ-2.1.8/

2.1.6

2.1.6.1

Хэрлэн дом, Оюуны шим, Ачманал өрхийн эрүүл мэндийн төв “Эрчүүдийн үнэт зүйлс- Эрүүл мэнд” арга хэмжээг зохион байгуулж, нийт 332 эрэгтэйг үзлэг шинжилгээнд хамруулж, сургалт, зөвлөгөө өгч ажилласан. Мөн Улаанбаатар хотоос Бэлгийн замын халдварт өвчний ахлах зэрэгтэй их эмч Б.Насанжаргал эмчийг урьж “Эрчүүдээ хайрлая” өдөрлөг зохион байгуулж 186 эрэгтэйг үзлэг оношлогоонд хамруулсан.

Аймгийн Нэгдсэн эмнэлгийн эрэгтэйчүүдийн эмчид 540 эрэгтэйг үзлэгт хамруулсан.

2.1.7 Жил бүр нарийн мэргэжлийн эмч нарын үзлэг оношлогоог сумын хэмжээнд зохион байгуулан ажиллана. /АЗДҮАХ-2.1.1/

2.1.7.1

Урьдчилан сэргийлэх үзлэгт 4842 иргэн буюу нийт иргэдийн 21,8 %-ийг, зорилтот бүлгийн 3512 иргэн буюу 59.9 хувийг хамруулсан.

2.1.7

2.1.8 Өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдийг хоёрдугаар шатлалын эмнэлэгтэй уялдаа холбоотой ажиллуулж, нэгдсэн цахим сүлжээнд оруулна. /АЗДҮАХ-2.1.11/

2.1.8.1

Багийн төвүүдийг Жи-мобайлын 4g өндөр хурдны интернэтэд холбож, Хэрлэн дом, Ач манал, Оюуны шим ӨЭМТөвийг 2 дахь шатлалын эмнэлэгт цахимаар холбогдож ажиллах орчныг бүрдүүлсэн.

2.1.8

2.2.1 ЕБС-ийн сурагчдын сургалтын чанарыг нэмэгдүүлэхэд анхаарч, сумын Засаг даргын нэрэмжит “Массын олимпиад”, СӨБ-ын ахлах ангийн хүүхдүүдийн “Эрдмийн баяр”-ыг зохион байгуулна.

/АЗДҮАХ-2.3.2/

2.2.1.1

СӨББ-ын бэлтгэл бүлгийн хүүхдүүдийн Эрдмийн баярыг зохион байгуулан 590 хүүхдэд баярын мэндчилгээ гардуулж, Призм продакшнтай хамтран “Зүггүй шөмбөөлэй” жүжгийг үнэ төлбөргүй үзүүлсэн.

2.2.1

2.2.2 СӨБ, ЕБС-ийн багш ажилтны нийгмийн болон хөдөлмөрийн бүтээмжийн үнэлэмжийг нэмэгдүүлэх “Чадварлаг багш-Чанартай боловсрол” хэмжээний үнэлэлтийг сургууль цэцэрлэгийн захирлуудын үр дүнгийн гэрээнд тусгаж дүгнэнэ. /АЗДҮАХ-2.3.5/

2.2.2

- Багшийн тасралтгүй хөгжлийг дэмжих сонголтот сургалтанд 29

- Чадварлаг багш- Чанартай боловсрол арга хэмжээний хүрээнд 24 удаагийн сургалтанд давхардсан тоогоор 979 багшийг тус тус хамруулсан.

- Улсын тэргүүний 3 цэцэрлэгт СӨББ-ын эрхлэгч, заах аргач багш нарын туршлага судлах ажлыг зохион байгуулсан.

2.2.2

2.2.5 Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдийг СӨБ, ЕБС-д хамрагдан сурч хүмүүжих орчинг бүрдүүлж ажиллана. /АЗДҮАХ-2.3.9/

2.2.5

2.2.5.1

Сумын хэмжээнд байгаа 112 хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдээс сонсголын бэрхшээлтэй 17, сэтгэц 51, хавсарсан 5, хөдөлгөөний бэрхшээлтэй 17 хүүхэд буюу нийтдээ олдмол 38, төрөлхийн 105 хүүхэд хөгжлийн бэрхшээлтэй байна. Үүнээс СӨБ, ЕБС-д хамрагдах боломжтой 52% буюу 47 хүүхэд байгаа бөгөөд ЕБС-ийн 4 сургуульд 61, СӨББ-д 11 хүүхэд хамрагдаж давсан биелэлттэй байна.

2.2.5.2

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн сурч хөгжих орчныг бүрдүүлэхэд анхаарч Хэрлэн лаборатори 1-р сургуулийн шинэ барилгын зураг төсөвт тусгай хэрэгцээт хүүхдэд зориулсан шат, тэмдэг тэмдэглэгээ, ариун цэврийн өрөөг тусгуулан барилга ашиглалтад орж байна.

Мөн Хан Хэнтий цогцолбор сургууль Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн хөгжлийн танхимдаа шаардлагатай хичээлийн хэрэглэгдэхүүнээр хангаж, зориулалтын ариун цэврийн өрөөг 250,0 төгрөгөөр тохижуулсан бол Тэмүүжин цогцолбор сургууль 1,600,000 төгрөгийн хэрэглэгдэхүүнийг авч, 3 багшийг чадавхижуулах сургалтанд хамруулаад байна.

2.2.7 Хүүхдийн сурах таатай орчинг бүрдүүлэх зорилгоор нүхэн жорлонтой ЕБС, СӨБ-ын дотуур байрыг орчин үеийн ариун цэврийн байгууламжаар хангана. /АЗДҮАХ-2.3.8/

2.2.7.1

Хэрлэн лаборатори 1 дүгээр сургуулийн шинэ барилгыг орчин үеийн ариун цэврийн өрөөтэй байх талаар зураг төсөвт тусгуулан ажиллаж ашиглалтад орж байна. Мөн засварлаж сайжруулах шаардлагатай ариун цэврийн байгууламжтай сургууль, цэцэрлэгийн ариун цэврийн өрөөг засварлах зураг төсвийг хийлгэн төсөвт тусгуулахаар ажиллаж байна.

2.2.7

2.2.8. 1-2 насны хүүхдүүдийг яслид хамрагдалтыг нэмэгдүүлж, эмэгтэйчүүдийн хөдөлмөр эрхлэлт, нийгмийн оролцоог нэмэгдүүлнэ.

2.2.8.1

120 хүүхдийн шинэ барилгын зураг төсөв хийгдэж, Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтад тусгуулахаар саналыг уламжилсан. 2022 онд Төрийн хэмнэлтийн тухай хуулиар шинээр баригдах төсөл арга хэмжээг санхүүжүүлэх боломжгүй болсон тул хойшлогдсон байна.

2.2.8

2.2.9 ЕБС, СӨБ-ын багш, сурагчдын дунд хүүхдийн сурч хүмүүжих таатай орчин нөхцөл бүрдүүлэх “Эко орчин бүрдүүлье” аяныг жил бүр хамтран зохион байгуулна.

2.2.9.1

Хэрлэн 2, 4-р цэцэрлэг гадна талбайдаа 105 ш модон тоглоом хийж, бүх сургууль цэцэрлэг, гадна талбайдаа нийт 1495 ш мод бут тарьж, гадна гэрлэн чимэглэлтэй болсон.

Мөн СӨББ, ЕБС-ийн орчны стандартыг мөрдүүлэх, хүүхдийн аюулгүй тав тухтай орчинд сурч хөгжих нөхцөлийг бүрдүүлэхэд анхаарч, Засаг даргын орлогчоор ахлуулсан ажлын хэсэг СӨББ, ЕБС-д орчны эрсдлийн хяналт хийж, холбогдох байгууллагуудад уламжлан аюулгүй байдлыг хангуулсан.

2.2.9

2.2.10 Насан туршийн болон төрийн бус байгууллагуудтай хамтран иргэдэд суурь боловсрол, амьдрах ухаан, гэр бүл, ёс суртахууны боловсрол олгох ажлыг үе шаттайгаар зохион байгуулна.

/АЗДҮАХ-2.3.15/

2.2.10.1

Амьдрах ухааны 5 төрлийн 9 удаагийн сургалтад

- Хүүхдийн хөгжилд эцэг эхийн оролцоо сэдэвт сургалтад 90 ээж, 90 аав, ЕБС-ийн 45 сурагч

- “Миний охин-Миний ирээдүй” сэдэвт уулзалт сургалтад 50 сурагч, 50 ээж,

- “Амьдрал бол харилцаа” сэдэвт лекцийг харилцааны доктор Н.Алтанцоож багшийг урьж 140 иргэнийг хамруулан тус тус зохион байгуулсан.

Мөн Насан туршийн боловсролын төвтэй хамтран сумын хэмжээнд нийт 92 удаагийн сургалтанд 5196 иргэнийг хамруулсан.

2.2.10

2.2.10.2

-Чойномын нэрэмжит Нийтийн номын сангаас зохион байгуулсан монгол бичгийн сургалтанд сумын харъяаны 21 байгууллагын архив бичиг хэргийн эрхлэгч нарыг хамруулсан.

2.2.11. Сумын эх хэлний бодлогын зөвлөлийн ажлыг эрчимжүүлэн үндэсний бичиг соёлоо иргэдэд түгээн дэлгэрүүлэх, сурталчилан таниулах, үндэсний бичгээ сургах санал, санаачилгыг дэмжинэ.

2.2.11.1

Сумын соёлын төв “Монгол бахархал” нэвтрүүлэг бэлтгэн иргэдэд цахимаар хүргэж, Монгол бичгийн сургалтанд сумын ЗДТГ, Соёлын төвийн хамт олныг 100 хувь хамруулсан.

- Цэцэрлэгийн багш нарыг үндэсний бичгийн анхан шатны сургалтанд 182, дунд шатны сургалтанд 15, үндэсний бичгийн сургалтанд сумын харъяа төсөвт байгууллагын нийт 264 албан хаагчийг хамруулсан.

2.2.11

2.2.12 Орон нутагт шаардлагатай мэргэжлээр суралцах хүсэлтэй сурагчдыг дэмжиж, тухайн чиглэлээр төгссөн залуучуудыг ажлын байранд зуучлах ажлыг зохион байгуулж ажиллана. /АЗДҮАХ-2.3.6/

2.2.12.1

Орон нутагт шаардлагатай мэргэжлээр төгссөн залуусыг ажлын байраар хангах зарыг олон нийтийн сүлжээгээр 3 удаа зарлаж, Төрийн албан хаагчийн шалгалтанд бэлтгэх сургалтыг зохион байгуулан 20 залууг хамруулж, сумын төсөвт байгууллагуудад 8 залууг ажлын байранд зуучилсан байна.

Мөн аймгийн Засаг даргын хэрэгжүүлж буй “Зөгийн үүр” хөтөлбөрийн хүрээнд сургалтын төлбөрийн 100%-ийн дэмжлэгт Өндөрхаан баг Х.Одгэрэл, Хэрлэн 1-р баг Г.Халиунаа нар, мөн 5 оюутан сургалтын төлбөрийн дэмжлэгт хамрагдсан байна.

2.2.12

2.2.15 Хүүхэд залуучуудыг хөгжүүлэх дугуйлан секцүүдийг дэмжиж хамтран ажиллана.

2.2.15.1

-Нисэх загварын дугуйлангийн сурагчид

- Доминго бүжгийн клуб

- Призм продакшны драмын дугуйлан

- Чингис хотын хөл бөмбөгийн холбоо

- Өсвөрийн волейболын шигшээ баг

- Таеквондогийн клуб

- Хүндийн өргөлтийн шигшээ багуудыг уралдаан тэмцээнд оролцоход тус тус дэмжлэг үзүүлж ажилласан.

Мөн сумын 4 ЕБСургуульд нийт 18 төрлийн дугуйланд 1692 хүүхэд хамрагдаж байна.

2.2.15

2.2.16 Хүүхдийн сурч хөгжих, хүмүүжих орчинг бүрдүүлэх санал санаачилгыг дэмжиж ажиллана.

2.2.16.1

Сумын Засаг даргын А/116 тоот захирамжаар СӨББ бүрд Монгол өв уламжлал, ёс заншил, оньсон тоглоом наадгайг хүүхдүүдэд зааж сурган тэднийг хөгжүүлэх, танин мэдэхүйн “Монгол өв уламжлал” танхимыг тохижуулж, "Хүмүүнлэг, эрүүл чийрэг, бүтээлч монгол хүүхэд" гурван тулгуурт хөтөлбөрийн тайлант өдөрлөгийг зохион байгууллаа.

2.2.16

2.3.1 Нийгмийн даатгалын тухай хуульд орсон өөрчлөлт, цахим үйлчилгээний талаарх мэдээллийг иргэдэд хүргэж, сайн дурын даатгалд хамруулах, малчид, албан бус хөдөлмөр эрхлэгч, оюутан сурагчид, тэтгэвэр тогтоолгох эрх нь үүсч буй иргэдэд нийгмийн даатгалын ач холбогдолыг сурталчилан таниулах ажлыг зохион байгуулна.

/АЗДҮАХ-2.4.1/

2.3.1.1

- Сайн дурын даатгалд 3772 иргэн

- Эрүүл мэндийн даатгалд 8543 иргэнийг хамруулсан нь өнгөрсөн оныхоос 5,6%-иар өссөн үзүүлэлттэй байна.

Мөн Нийгмийн даатгалын тухай хуульд орсон өөрчлөлт, цахим үйлчилгээний талаарх сургалт, мэдээллийг 5654 иргэнд хүргэж, 2 удаа нээлттэй хаалганы өдөрлөгийн зохион байгуулсан байна.

2.3.1

2.3.2 Жижиг дунд бизнес эрхлэх хүсэлтэй иргэдийг ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох ганцаарчилсан болон бүлгийн сургалтанд хамруулж, шинээр ажлын байр бий болгоно.

/АЗДҮАХ-2.4.4/

2.3.2.2

- “Төсөл бичих аргачлал сургалтад хамрагдсан 4 иргэн төсөл өгч дэмжигдсэн. Мөн сумын “Хоршоо хөгжүүлэх санд 12 зээлдэгчид зээл олгож 53 иргэнийг ажлын байраар хангасан.

2.3.2.1

- Амжилтын гүүр сургалтын төвтэй хамтран Төсөл бичих аргачлал сургалтад 20

- Халамжаас-Хөдөлмөрт сургалтад 196

- ХХҮГ-ын Төслийн сургалтад 98

- Оёдол, цаасан урлалын сургалтад 35

- Энгэрийн зүүлт хийх сургалтад 25

- Эсгий урлалын сургалтад 10

- Ногоо тарих сургалтад 18

- Нарийн боовны сургалтад 10 нийт 414 иргэнийг сургалтад хамруулсан.

2.3.2

2.3.3 Орон нутагт хийгдэх бүтээн байгуулалтын ажилд орон нутгаас ажиллах хүч авах шаардлагыг тавьж, шинээр бий болсон ажлын байрыг бүртгэлжүүлж, хяналт шалгалтыг тогтмолжуулна.

/АЗДҮАХ-2.4.4/

2.3.3

2.3.3.1

Орон нутгийн бетонон зуурмаг үйлдвэрлэгч 5 иргэнийг дэмжин хамтарч ажиллаж, 110 иргэнийг түр ажлын байраар хангасан.

2.3.4 “Халамжаас–Хөдөлмөр”-т бэлтгэх арга хэмжээг зохион байгуулж, хүнсний эрхийн бичгийн үйлчилгээнд хамрагддаг өрхийн 10 хүртэлх хувийг хувиараа хөдөлмөр эрхлэх боломжоор хангаж, сургалт, төсөл, хөтөлбөрт хамруулна. /АЗДҮАХ-2.4.6/

2.3.4.1

Хүнсний эрхийн бичигт 330 өрх хамрагдаж байгаагаас

- ХХҮГ-ын “Халамжаас-Хөдөлмөрт” сургалтад-196

- ХХҮГ-ын Төслийн сургалтад-98

- Оёдол, цаасан урлалын сургалтад-35

- Энгэрийн зүүлт хийх сургалтад-25

- Эсгий урлалын сургалтад-10

- Ногоо тарих сургалтад-18

- Нарийн боовны сургалтад 10 иргэн тус тус сургалтад хамруулсан.

Мөн “Ногоон ажлын байр” төсөлд 120 иргэнийг хамруулсан.

2.3.4

2.3.5 Ахмад настны хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжиж зөвлөх үйлчилгээнд 40 хүртлэх ахмадыг хамруулж, амралт сувилалд жилд 200-аас доошгүй ахмадыг хөнгөлөлттэй үнээр амруулна. /АЗДҮАХ-2.4.8/

2.3.5.1

Тус онд ахмад настны зөвлөх үйлчилгээнд 6 ахмад хамрагдан 2,160,0 төгрөгийн санхүүжилт авч үйл ажиллагаа явуулсан.

2.3.5.2

- Рашаан сувилалд 195

- Амралт сувилалд 224

- ХХҮГазрын дэргэдэх ахмадын сувилалд 146 нийт 565 ахмад настанг амралт сувилалд амрааж, эмчилгээ, сувилгаа хийлгэсэн.

2.3.5

2.3.6 Сумын хамтарсан багийн үйл ажиллагааг тогтмолжуулан, эрсдэлд өртөхөөс нь өмнө урьдчилан сэргийлж, зорилтот бүлэгт хүрч ажиллана. /АЗДҮАХ-2.4.9, 2.4.10/

2.3.6.1

-Үжин төвийн захирал Д.Ундраа багштай хамтран сумын хамтарсан багийн гишүүдийн 90%-ийг чадавхжуулах сургалтад

-Сумын ИТХурал, ГБХЗХөгжлийн газартай хамтран “Хамтарсан баг”-ийг чадавхжуулах сургалтыг 3 удаа зохион байгуулж, 95 хүнийг хамруулсан.

-Амьдрах ухааны боловсрол 16 удаагийн сургалтанд 964 Хүүхэд хамгаалал, Хүүхэд хүмүүжлийн эерэг арга, Гэр бүл, ёс суртахуун, Эцэг эхчүүдийн сэтгэл зүйн боловсролын сэдэвт 32 удаагийн сургалтанд давхардсан тоогоор зорилтот бүлгийн нийт 1912 иргэнийг хамруулсан байна.

Багуудын хамтарсан баг нийт 36 удаа хуралдаж, 28 асуудлыг шийдвэрлэж ажиллаж байна.

2.3.6

2.3.7 “Элэг бүтэн – Жаргалтай гэр бүл” аяныг жил бүр өрнүүлж, гэр бүлийн үүрэг, харилцааг дэмжих сургалт мэдээллийн ажлуудыг зохион байгуулж, гэр бүлийн хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр ажиллана.

/АЗДҮАХ-2.4.10/

2.3.7

2.3.7.1

-Сумын архины хамааралтай 30 эмэгтэйд

“Элэг бүтэн- Жаргалтай гэр бүл” чөлөөт уулзалт ярилцлага зохион байгуулж мэдээлэл өгсөн.

-Хэрлэн дом, Ачманал, Оюуны шим өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдтэй хамтран Эрүүл зөв хооллолт, эрүүл амьдралын дадал хэвшлийн талаарх сургалтыг 7 удаагийн 242

-Насан туршийн боловсрол төвтэй хамтран Амьдрах ухааны боловсрол, Гэр бүлийн боловсрол, ёс суртахууны боловсрол сургалтуудад 2126

-Сэтгэл судлалын чиглэлээр 15 удаагийн сургалтад давхардсан тоогоор 3571 эцэг эх асран хамгаалагчид хамрагдсан бол ганцаарчилсан болон хамтын уулзалтуудыг 20 удаа хийсэн байна.

2.3.8 Төр, иргэний нийгмийн байгууллагын хамтын ажиллагааг бэхжүүлж, ахмад, залуучууд, эмэгтэйчүүдийн ТББ-ын үйл ажиллагааг дэмжиж хамтран ажиллана. /АЗДҮАХ-2.4.11, 2.4.12/

2.3.8.1

Сумын Засаг дарга “Туяа” бүжгийн клубтэй хамтран 6-р багийн иргэдийн идэвхийг сэргээж, эерэг хандлага түгээх зорилгоор бүжгийн клуб, Хэрлэнгийн цэнхэр алс ТББ-тай хамтран сумын зорилтот бүлгийн иргэдэд сургалт лекц, нөлөөллийн ажил, Харилцааны ухааны ТББ-тай хамтран эерэг зөв хандлага түгээх лекц сургалтуудыг зохион байгуулж, зорилтот бүлгийн 150 гаруй өрхийн 200 иргэнд хүрч ажилласан. Мөн залуучуудын авъяас чадварыг дэмжих зорилгоор “Авъяаслаг Хэнтийчүүд” тэмцээний оролцогч залуучуудыг дэмжин ажилласан.

2.3.8

2.4.1 Сумын соёлын төвийг их засварт оруулж, тоног төхөөрөмжөөр хангана.

2.4.1.1

-Сумын Соёлын төвийн засварын зардлыг 2022 оны төсөвт тусгуулан засварын ажил хийгдэж байгаа бөгөөд шаардлагатай тоног төхөөрөмжийн техник эдийн засгийн үзүүлэлтийг гаргаж, 2023 оны төсөвт тусгуулахаар ажиллаж байна.

2.4.1

2.4.2 Иргэдийн Ном унших зан үйлийг дэмжих зорилгоор цахим болон хүргэлтийн номын үйлчилгээг сайжруулж, Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан брайль, сонсдог номын сангийн үйлчилгээг нэвтрүүлнэ. /АЗДҮАХ-2.5.6/

2.4.2.2

Сумын соёлын төвийн номын санд хүүхдийн Брайль үсгийн ном 18 ш, худалдан авч, Сонсдог ном 5ш-ийг худалдан авах ажлыг зохион байгуулахаар захиалга өгөөд байна.

2.4.2

2.4.2.1

Багийн төвүүдийг үүрэн холбооны Жи мобайлын өндөр хурдны 4жи шилэн кабелийн сүлжээнд холбож, иргэдийг цахим орчинд мэдээлэл авах орчныг бүрдүүлсэн. Цаашид сумын Соёлын төвийн номын санг өндөр хурдны интернетэд холбохоор төлөвлөн ажиллаж байна. Сард 1 удаа нийт 8 удаа явуулын номын сан ажиллуулж 1400 иргэнд үйлчилсэн.

2.4.3 Түүх соёлоо дээдлэх сурталчилах зорилгоор “Эх түүхээрээ бахархъя” сэдэвт үйл ажиллагааг тогтмолжуулан аймаг, сумын түүх соёлыг хүүхэд залуучуудад сурталчилан таниулах ажлыг зохион байгуулна. /АЗДҮАХ-2.5.6/

2.4.3.1

- “Эх нутгийн бахархал” сарын аяны хүрээнд ”Эх түүхээрээ бахархъя” сэдэвт илтгэл, шүлгийн уралдаан зохион байгуулж 61 сурагч

- “Эх орноо дуулъя” цэрэг, эх орны сэдэвт дууны тэмцээнд 25 оролцогч тус тус оролцож, 150 хүн үзэгчээр оролцсон.

-Нутгийн өв соёл нэвтрүүлгийг 4 удаа бэлтгэн олон нийтийн сүлжээнд түгээж, ЕБС-ийн цахим хаягуудад байршуулан нийт үзэлтийн хэмжээ 10 000 байна.

2.4.3

2.4.4 Түүх, соёлын биет болон биет бус өвийг хадгалж, хамгаалах, бүртгэлжүүлэх ажлыг зохион байгуулна. /АЗДҮАХ-2.5.5/

2.4.4.1

-Соёлын биет болон биет бус өв тээгчдийн судалгааг гаргаж, 2022 онд шинээр 19 өв тээгчийг нэмж бүртгэн нийт 46 өв тээгчийг цахим бүртгэлд оруулж бүртгэлжүүлээд байна.

2.4.4

2.4.6 Хүүхэд залуучуудын сурч хөгжих орчин үеийн шаардлага хангасан төвийг бий болгоно.

2.4.6.1

Хүүхэд залуучуудын спортын хөгжлийн төвийн барилга барих газрын асуудлыг шийдвэрлэж, барилгын зураг төсвийг “Нарлаг хөхий” ХХК-аар хийлгэж байна.

2.4.6

2.4.7 Нийтийн бүжгийн спортыг хөгжүүлнэ.

2.4.7.1

-Сумын соёлын төв 7 хоногт 3 удаа нийтийн цэнгээнт бүжиг зохион байгуулж хэвшсэн бөгөөд нийтийн бүжгийн дугуйлан сургалтыг 4 удаа зохион байгуулж 86 хүн хамрагдаад байна.

-Доминго бүжгийн клубыг улсын чанартай тэмцээн зохион байгуулахад дэмжлэг үзүүлсэн.

2.4.7

2.5.1 Хэрлэн сумын иргэдийг дасгал хөдөлгөөн, зөв хооллолт, эрүүл амьдралын дадал хэвшилд нэгдүүлэх ажлыг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлд тулгуурлан хамтран зохион байгуулна.

/АЗДҮАХ-2.2.3/

2.5.1.1

“Илүүдэл жингүй эртэч Монгол” хөтөлбөрийн хүрээнд

- Сумын ахмадын хороотой хамтран аймгийн БТСГ-ын А зааланд өглөөний дасгал, хийн дасгал хийх хөдөлгөөнийг зохион байгуулсан.

- ЕБС-ийн багш ажилтнуудыг өглөөний дасгалд нэгтгэж давхардсан тоогоор 549 багш ажилтан хамрагдаж дасгал хөдөлгөөн хийсэн.

- Мөн Гурван тулгуурт хөтөлбөрийн хүрээнд 1000 гаруй сурагч 78 багш ажилтан дасгал хөдөлгөөн хийж сурсан бөгөөд анги бүрээр тайлант хөдөлгөөнийг зохион байгуулж, нийт 4 удаагийн сургалтанд давхардсан тоогоор 2098 багш ажилчид оролцсон.

- Багийн ахмадын зөвлөлүүд багийн төв дээр сарын хугацаанд давхардсан тоогоор 2940 ахмадыг дасгал хөдөлгөөнд хамруулсан.

2.5.1

2.5.2 Үндэсний спортыг дэмжиж, санаачлагч байгууллагуудтай хамтран ажиллана.

/АЗДҮАХ-2.2.3/

2.5.2.1

-Хэнтий аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ойн бэлтгэл ажлын хүрээнд Монгол улсад 1000 харваач бэлтгэх дэд хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зорилгоор сумын Ерөнхий боловсролын сургуулиудын биеийн тамирын багш, захирлуудтай уулзалт зөвлөгөөн зохион байгуулж, харваач хүүхдүүдийг бүртгэлжүүлсэн.

- Сумын аварга шалгаруулах шагайн харвааны тэмцээнийг зохион байгуулж, 80 харваач оролцсон.

Үндэсний спортын наадамд Хэрлэн сумаас:

-Шагайн харвааны төрөлд 35

-Үндэсний бөх 32

-Хурдан морины уралдаан 100

-Сурын харвааны төрөлд 32 тамирчныг оролцуулсан.

2.5.2

2.5.3 Өсвөрийн шигшээ багийг дэмжиж хамтран ажиллана. /АЗДҮАХ-2.2.4/

2.5.3.1

-Чингис хотын хөл бөмбөгийн холбоо

Гар бөмбөгийн шигшээ баг

Таеквондогийн шигшээ баг

Хүндийн өргөлтийн шигшээ багийг тус тус уралдаан тэмцээнд оролцоход нь дэмжлэг үзүүлсэн.

2.5.3

2.1.1. Сумын хүн амыг өвчлөлөөс урьдчилан сэргийлэх, эрүүл хооллолт, зөв амьдралын дадал хэвшлийн сургалт мэдээллийн ажлыг зохион байгуулж, эрт илрүүлгийн үзлэгийг 70%-д хүргэн ажиллана.

/АЗДҮАХ-2.1.1/

2.1.1.2

Хэрлэн дом, Ач манал, Оюуны шим өрхийн эрүүл мэндийн төвд урьдчилан сэргийлэх 9 удаагийн үзлэгт давхардсан тоогоор 3512 иргэн буюу эрүүл мэндийн зорилтот бүлгийн иргэдийн 59.9 хувийг хамруулаад байна.

2.1.1.1

Хэрлэн дом, Ач манал, Оюуны шим өрхийн эрүүл мэндийн төвд “Зүрх судасны өвчнөөс урьдчилан сэргийлье”, “Эрүүл амьдралын дадал хэвшил олгох” зэрэг сургалтуудад танхимаар болон цахимаар нийт 8656 иргэнийг хамруулсан.

Мөн эрүүл амьдралын дадал хэвшилд сургах 10 төрлийн сэдвээр давхардсан тоогоор 10902 иргэнд зөвлөгөө өгч гарын авлагаар хангаж ажилласан.

Урьдчилан сэргийлэх үзлэгт давхардсан тоогоор 2049 иргэнийг хамрууллаа.

2.1.1

2.1.2 “Эрүүл ирээдүй-Эх хүүхдийн эрүүл мэнд” арга хэмжээний хүрээнд 5 хүртлэх насны хүүхдийн эрүүл мэнд, хоол тэжээлийн хэрэгцээнд хяналт тавьж, шүдний цоорлоос хамгаалах, урьдчилан сэргийлэх сургалт мэдээллийн ажлыг тогтмолжуулна.

/АЗДҮАХ-2.1.6/

2.1.2.1

“Эрүүл ирээдүй-Эх хүүхдийн эрүүл мэнд” арга хэмжээний хүрээнд “Эрүүл шүд-Эрүүл ирээдүй” арга хэмжээг зохион байгуулж, СӨББ-ын 1671 хүүхдийг үзлэгт хамруулж, 1218 хүүхдэд “Эрүүл шүд-Эрүүл ирээдүй” үзлэгийн карт олгосон. Энэхүү үзлэгээр шүдний цооролтой гарсан 765 хүүхийг хуваарийн шүдний кабинетэд эмчлүүлж, 281 хүүхдийн шүдийг эрүүлжүүлсэн. Мөн аймгийн Нэгдсэн эмнэлгийн шүдний кабинетэд шаардлагатай багаж тоног төхөөрөмжийг хүлээлгэн өгсөн.

2.1.2

2.1.2.2

“Эрүүл шүд-эрүүл зөв хооллолт сэдвээр СӨББ-ын 1671 хүүхдийг 100% хамруулан сургалт зохион байгуулж, “Гар, шүдээ зөв угаах сэдвээр” 1557 хүүхдэд буюу 5 хүртэлх насны хүүхдийн 45.5 хувьд дадал хэвшил олгох ажлы зохион байгууллаа.

2.1.3 Гэрийн идэвхтэй эргэлтийг сайжруулж, зорилтот өрхийн 0-5 насны хүүхдүүдийг олон найрлагат бичил тэжээлийн бэлдмэлээр хангана. /АЗДҮАХ-2.1.6/

2.1.3.1

Хэрлэн дом, Оюуны шим, Ачманал өрхийн эрүүл мэндийн төв нийт 528 хүүхэд буюу 6 сартайгаас 2 настай хүүхдүүдийн 30,9%-д давхардсан тоогоор 4010 ш олон найрлагат бичил тэжээлийн бэлдмэл олгосон.

2.1.3

2.1.3.2

Хэрлэн дом, Оюуны шим, Ачманал 3 өрхийн эрүүл мэндийн төв хүүхдийн эрүүл мэнд, хөхөөр хооллох ач холбогдлын талаар 730 эцэг эхэд зөвлөгөө мэдээлэл өгч ажилласан.

2.1.4 ӨЭМТөвүүдийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг нэмэгдүүлэн, иргэдийг сэргээн засах, чийрэгжүүлэх, физик эмчилгээнд хамрагдах нөхцөлийг бүрдүүлж, ӨЭМТөвүүдэд шаардлагатай тоног төхөөрөмж, түргэвчилсэн оношлуурыг нийлүүлнэ.

5/АЗДҮАХ-2.1.9/

2.1.4

Хэрлэн дом, Оюуны шим, Ачманал өрхийн эрүүл мэндийн төвд:

- 9,0 төгрөгийн ДОХ, Тэмбүү, Элэгний В,С вирусын маркер, Хеликобактери, Элэгний хавдрын маркер, Ходоодны хавдрын маркер, Түрүү булчирхайн хавдрын маркер зэрэг 9 төрлийн нийт 1786 оношлуур

Физик эмчилгээний болон чийрэгжүүлэлтийн 9 төрлийн тоног төхөөрөмж олгосон:

1. Нярайн шарлалтыг бууруулах гэрэл 3ш

2. Спининг 3ш

3. Утлагын аппарат 3ш

4. Биеийн жингийн индекс 3ш

5. Искра аппарад 3ш

6. Гүйлтийн зам 2ш

7. Электрофез аппарад 3ш

8. Биеийн жингийн индекс 2ш

9. Хөлний массаж 3ш

2.1.6 ”Эрэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд” арга хэмжээг жил бүр зохион байгуулж, сумын 18-аас дээш насны эрчүүдийн 30 хувьд хүрч ажиллана. /АЗДҮАХ-2.1.8/

2.1.5

2.1.6.1

Хэрлэн дом, Оюуны шим, Ачманал өрхийн эрүүл мэндийн төв “Эрчүүдийн үнэт зүйлс- Эрүүл мэнд” арга хэмжээг зохион байгуулж, нийт 332 эрэгтэйг үзлэг шинжилгээнд хамруулж, сургалт, зөвлөгөө өгч ажилласан. Мөн Улаанбаатар хотоос Бэлгийн замын халдварт өвчний ахлах зэрэгтэй их эмч Б.Насанжаргал эмчийг урьж “Эрчүүдээ хайрлая” өдөрлөг зохион байгуулж 186 эрэгтэйг үзлэг оношлогоонд хамруулсан.

Аймгийн Нэгдсэн эмнэлгийн эрэгтэйчүүдийн эмчид 540 эрэгтэйг үзлэгт хамруулсан.

2.1.7 Жил бүр нарийн мэргэжлийн эмч нарын үзлэг оношлогоог сумын хэмжээнд зохион байгуулан ажиллана. /АЗДҮАХ-2.1.1/

2.1.7.1

Урьдчилан сэргийлэх үзлэгт 4842 иргэн буюу нийт иргэдийн 21,8 %-ийг, зорилтот бүлгийн 3512 иргэн буюу 59.9 хувийг хамруулсан.

2.1.6

2.1.8 Өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдийг хоёрдугаар шатлалын эмнэлэгтэй уялдаа холбоотой ажиллуулж, нэгдсэн цахим сүлжээнд оруулна. /АЗДҮАХ-2.1.11/

2.1.8.1

Багийн төвүүдийг Жи-мобайлын 4g өндөр хурдны интернэтэд холбож, Хэрлэн дом, Ач манал, Оюуны шим ӨЭМТөвийг 2 дахь шатлалын эмнэлэгт цахимаар холбогдож ажиллах орчныг бүрдүүлсэн.

2.1.7

2.1.8 Өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдийг хоёрдугаар шатлалын эмнэлэгтэй уялдаа холбоотой ажиллуулж, нэгдсэн цахим сүлжээнд оруулна. /АЗДҮАХ-2.1.11/

2.1.8.1

Багийн төвүүдийг Жи-мобайлын 4g өндөр хурдны интернэтэд холбож, Хэрлэн дом, Ач манал, Оюуны шим ӨЭМТөвийг 2 дахь шатлалын эмнэлэгт цахимаар холбогдож ажиллах орчныг бүрдүүлсэн.

2.1.8

2.2.1 ЕБС-ийн сурагчдын сургалтын чанарыг нэмэгдүүлэхэд анхаарч, сумын Засаг даргын нэрэмжит “Массын олимпиад”, СӨБ-ын ахлах ангийн хүүхдүүдийн “Эрдмийн баяр”-ыг зохион байгуулна.

/АЗДҮАХ-2.3.2/

2.2.1.1

СӨББ-ын бэлтгэл бүлгийн хүүхдүүдийн Эрдмийн баярыг зохион байгуулан 590 хүүхдэд баярын мэндчилгээ гардуулж, Призм продакшнтай хамтран “Зүггүй шөмбөөлэй” жүжгийг үнэ төлбөргүй үзүүлсэн.

2.2.1

2.2.2 СӨБ, ЕБС-ийн багш ажилтны нийгмийн болон хөдөлмөрийн бүтээмжийн үнэлэмжийг нэмэгдүүлэх “Чадварлаг багш-Чанартай боловсрол” хэмжээний үнэлэлтийг сургууль цэцэрлэгийн захирлуудын үр дүнгийн гэрээнд тусгаж дүгнэнэ. /АЗДҮАХ-2.3.5/

2.2.2

- Багшийн тасралтгүй хөгжлийг дэмжих сонголтот сургалтанд 29

- Чадварлаг багш- Чанартай боловсрол арга хэмжээний хүрээнд 24 удаагийн сургалтанд давхардсан тоогоор 979 багшийг тус тус хамруулсан.

- Улсын тэргүүний 3 цэцэрлэгт СӨББ-ын эрхлэгч, заах аргач багш нарын туршлага судлах ажлыг зохион байгуулсан.

2.2.2

2.2.5 Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдийг СӨБ, ЕБС-д хамрагдан сурч хүмүүжих орчинг бүрдүүлж ажиллана. /АЗДҮАХ-2.3.9/

2.2.5.1

Сумын хэмжээнд байгаа 112 хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдээс сонсголын бэрхшээлтэй 17, сэтгэц 51, хавсарсан 5, хөдөлгөөний бэрхшээлтэй 17 хүүхэд буюу нийтдээ олдмол 38, төрөлхийн 105 хүүхэд хөгжлийн бэрхшээлтэй байна. Үүнээс СӨБ, ЕБС-д хамрагдах боломжтой 52% буюу 47 хүүхэд байгаа бөгөөд ЕБС-ийн 4 сургуульд 61, СӨББ-д 11 хүүхэд хамрагдаж давсан биелэлттэй байна.

2.2.5.2

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн сурч хөгжих орчныг бүрдүүлэхэд анхаарч Хэрлэн лаборатори 1-р сургуулийн шинэ барилгын зураг төсөвт тусгай хэрэгцээт хүүхдэд зориулсан шат, тэмдэг тэмдэглэгээ, ариун цэврийн өрөөг тусгуулан барилга ашиглалтад орж байна.

Мөн Хан Хэнтий цогцолбор сургууль Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн хөгжлийн танхимдаа шаардлагатай хичээлийн хэрэглэгдэхүүнээр хангаж, зориулалтын ариун цэврийн өрөөг 250,0 төгрөгөөр тохижуулсан бол Тэмүүжин цогцолбор сургууль 1,600,000 төгрөгийн хэрэглэгдэхүүнийг авч, 3 багшийг чадавхижуулах сургалтанд хамруулаад байна.

2.2.5

2.2.6 Хөгжлийн бэрхшээлтэй 0-16 насны хүүхдийг хүүхдийн зусланд амрахад дэмжлэг үзүүлнэ.

2.2.6.1

Ковид 19-ийн халдварын эрсдэлтэй шалтгаанаар аймгийн Уламжлалт анагаах ухааны төвийн гүүний саамны сувилал энэ онд үйл ажиллагаа явуулаагүй тул биелэгдэх боломжгүй.

2.2.6

2.2.7 Хүүхдийн сурах таатай орчинг бүрдүүлэх зорилгоор нүхэн жорлонтой ЕБС, СӨБ-ын дотуур байрыг орчин үеийн ариун цэврийн байгууламжаар хангана. /АЗДҮАХ-2.3.8/

2.2.7.1

Хэрлэн лаборатори 1 дүгээр сургуулийн шинэ барилгыг орчин үеийн ариун цэврийн өрөөтэй байх талаар зураг төсөвт тусгуулан ажиллаж ашиглалтад орж байна. Мөн засварлаж сайжруулах шаардлагатай ариун цэврийн байгууламжтай сургууль, цэцэрлэгийн ариун цэврийн өрөөг засварлах зураг төсвийг хийлгэн төсөвт тусгуулахаар ажиллаж байна.

2.2.7

2.2.8. 1-2 насны хүүхдүүдийг яслид хамрагдалтыг нэмэгдүүлж, эмэгтэйчүүдийн хөдөлмөр эрхлэлт, нийгмийн оролцоог нэмэгдүүлнэ.

2.2.8.1

120 хүүхдийн шинэ барилгын зураг төсөв хийгдэж, Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтад тусгуулахаар саналыг уламжилсан. 2022 онд Төрийн хэмнэлтийн тухай хуулиар шинээр баригдах төсөл арга хэмжээг санхүүжүүлэх боломжгүй болсон тул хойшлогдсон байна.

2.2.8

2.2.9 ЕБС, СӨБ-ын багш, сурагчдын дунд хүүхдийн сурч хүмүүжих таатай орчин нөхцөл бүрдүүлэх “Эко орчин бүрдүүлье” аяныг жил бүр хамтран зохион байгуулна.

2.2.9.1

Хэрлэн 2, 4-р цэцэрлэг гадна талбайдаа 105 ш модон тоглоом хийж, бүх сургууль цэцэрлэг, гадна талбайдаа нийт 1495 ш мод бут тарьж, гадна гэрлэн чимэглэлтэй болсон.

Мөн СӨББ, ЕБС-ийн орчны стандартыг мөрдүүлэх, хүүхдийн аюулгүй тав тухтай орчинд сурч хөгжих нөхцөлийг бүрдүүлэхэд анхаарч, Засаг даргын орлогчоор ахлуулсан ажлын хэсэг СӨББ, ЕБС-д орчны эрсдлийн хяналт хийж, холбогдох байгууллагуудад уламжлан аюулгүй байдлыг хангуулсан.

2.2.9

2.2.10 Насан туршийн болон төрийн бус байгууллагуудтай хамтран иргэдэд суурь боловсрол, амьдрах ухаан, гэр бүл, ёс суртахууны боловсрол олгох ажлыг үе шаттайгаар зохион байгуулна.

/АЗДҮАХ-2.3.15/

2.2.10.1

Амьдрах ухааны 5 төрлийн 9 удаагийн сургалтад

- Хүүхдийн хөгжилд эцэг эхийн оролцоо сэдэвт сургалтад 90 ээж, 90 аав, ЕБС-ийн 45 сурагч

- “Миний охин-Миний ирээдүй” сэдэвт уулзалт сургалтад 50 сурагч, 50 ээж,

- “Амьдрал бол харилцаа” сэдэвт лекцийг харилцааны доктор Н.Алтанцоож багшийг урьж 140 иргэнийг хамруулан тус тус зохион байгуулсан.

Мөн Насан туршийн боловсролын төвтэй хамтран сумын хэмжээнд нийт 92 удаагийн сургалтанд 5196 иргэнийг хамруулсан.

2.2.10

2.2.10.2

-Чойномын нэрэмжит Нийтийн номын сангаас зохион байгуулсан монгол бичгийн сургалтанд сумын харъяаны 21 байгууллагын архив бичиг хэргийн эрхлэгч нарыг хамруулсан.

2.2.11. Сумын эх хэлний бодлогын зөвлөлийн ажлыг эрчимжүүлэн үндэсний бичиг соёлоо иргэдэд түгээн дэлгэрүүлэх, сурталчилан таниулах, үндэсний бичгээ сургах санал, санаачилгыг дэмжинэ.

2.2.11.1

Сумын соёлын төв “Монгол бахархал” нэвтрүүлэг бэлтгэн иргэдэд цахимаар хүргэж, Монгол бичгийн сургалтанд сумын ЗДТГ, Соёлын төвийн хамт олныг 100 хувь хамруулсан.

- Цэцэрлэгийн багш нарыг үндэсний бичгийн анхан шатны сургалтанд 182, дунд шатны сургалтанд 15, үндэсний бичгийн сургалтанд сумын харъяа төсөвт байгууллагын нийт 264 албан хаагчийг хамруулсан.

2.2.11

2.2.12 Орон нутагт шаардлагатай мэргэжлээр суралцах хүсэлтэй сурагчдыг дэмжиж, тухайн чиглэлээр төгссөн залуучуудыг ажлын байранд зуучлах ажлыг зохион байгуулж ажиллана. /АЗДҮАХ-2.3.6/

2.2.12

2.2.12.1

Орон нутагт шаардлагатай мэргэжлээр төгссөн залуусыг ажлын байраар хангах зарыг олон нийтийн сүлжээгээр 3 удаа зарлаж, Төрийн албан хаагчийн шалгалтанд бэлтгэх сургалтыг зохион байгуулан 20 залууг хамруулж, сумын төсөвт байгууллагуудад 8 залууг ажлын байранд зуучилсан байна.

Мөн аймгийн Засаг даргын хэрэгжүүлж буй “Зөгийн үүр” хөтөлбөрийн хүрээнд сургалтын төлбөрийн 100%-ийн дэмжлэгт Өндөрхаан баг Х.Одгэрэл, Хэрлэн 1-р баг Г.Халиунаа нар, мөн 5 оюутан сургалтын төлбөрийн дэмжлэгт хамрагдсан байна.

2.2.14 Хөрш орнуудын хамтын ажиллагааны хүрээнд багш солилцоог зохион байгуулна.

2.2.14.1

Цаг үеийн нөхцөл байдлаас шалтгаалан хэрэгжих боломжгүй.

2.2.14

2.2.15 Хүүхэд залуучуудыг хөгжүүлэх дугуйлан секцүүдийг дэмжиж хамтран ажиллана.

2.2.15

2.2.15.1

-Нисэх загварын дугуйлангийн сурагчид

- Доминго бүжгийн клуб

- Призм продакшны драмын дугуйлан

- Чингис хотын хөл бөмбөгийн холбоо

- Өсвөрийн волейболын шигшээ баг

- Таеквондогийн клуб

- Хүндийн өргөлтийн шигшээ багуудыг уралдаан тэмцээнд оролцоход тус тус дэмжлэг үзүүлж ажилласан.

Мөн сумын 4 ЕБСургуульд нийт 18 төрлийн дугуйланд 1692 хүүхэд хамрагдаж байна.

2.2.16 Хүүхдийн сурч хөгжих, хүмүүжих орчинг бүрдүүлэх санал санаачилгыг дэмжиж ажиллана.

2.2.16.1

Сумын Засаг даргын А/116 тоот захирамжаар СӨББ бүрд Монгол өв уламжлал, ёс заншил, оньсон тоглоом наадгайг хүүхдүүдэд зааж сурган тэднийг хөгжүүлэх, танин мэдэхүйн “Монгол өв уламжлал” танхимыг тохижуулж, "Хүмүүнлэг, эрүүл чийрэг, бүтээлч монгол хүүхэд" гурван тулгуурт хөтөлбөрийн тайлант өдөрлөгийг зохион байгууллаа.

2.2.16

2.3.1 Нийгмийн даатгалын тухай хуульд орсон өөрчлөлт, цахим үйлчилгээний талаарх мэдээллийг иргэдэд хүргэж, сайн дурын даатгалд хамруулах, малчид, албан бус хөдөлмөр эрхлэгч, оюутан сурагчид, тэтгэвэр тогтоолгох эрх нь үүсч буй иргэдэд нийгмийн даатгалын ач холбогдолыг сурталчилан таниулах ажлыг зохион байгуулна.

/АЗДҮАХ-2.4.1/

- Сайн дурын даатгалд 3772 иргэн

- Эрүүл мэндийн даатгалд 8543 иргэнийг хамруулсан нь өнгөрсөн оныхоос 5,6%-иар өссөн үзүүлэлттэй байна.

Мөн Нийгмийн даатгалын тухай хуульд орсон өөрчлөлт, цахим үйлчилгээний талаарх сургалт, мэдээллийг 5654 иргэнд хүргэж, 2 удаа нээлттэй хаалганы өдөрлөгийн зохион байгуулсан байна.

2.3.1

2.3.2 Жижиг дунд бизнес эрхлэх хүсэлтэй иргэдийг ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох ганцаарчилсан болон бүлгийн сургалтанд хамруулж, шинээр ажлын байр бий болгоно.

/АЗДҮАХ-2.4.4/

2.3.2.1

- Амжилтын гүүр сургалтын төвтэй хамтран Төсөл бичих аргачлал сургалтад 20

- Халамжаас-Хөдөлмөрт сургалтад 196

- ХХҮГ-ын Төслийн сургалтад 98

- Оёдол, цаасан урлалын сургалтад 35

- Энгэрийн зүүлт хийх сургалтад 25

- Эсгий урлалын сургалтад 10

- Ногоо тарих сургалтад 18

- Нарийн боовны сургалтад 10 нийт 414 иргэнийг сургалтад хамруулсан.

2.3.2

2.3.2.2

- “Төсөл бичих аргачлал сургалтад хамрагдсан 4 иргэн төсөл өгч дэмжигдсэн. Мөн сумын “Хоршоо хөгжүүлэх санд 12 зээлдэгчид зээл олгож 53 иргэнийг ажлын байраар хангасан.

2.3.3 Орон нутагт хийгдэх бүтээн байгуулалтын ажилд орон нутгаас ажиллах хүч авах шаардлагыг тавьж, шинээр бий болсон ажлын байрыг бүртгэлжүүлж, хяналт шалгалтыг тогтмолжуулна.

/АЗДҮАХ-2.4.4/

2.3.3.1

Орон нутгийн бетонон зуурмаг үйлдвэрлэгч 5 иргэнийг дэмжин хамтарч ажиллаж, 110 иргэнийг түр ажлын байраар хангасан.

2.3.3

2.3.4 “Халамжаас–Хөдөлмөр”-т бэлтгэх арга хэмжээг зохион байгуулж, хүнсний эрхийн бичгийн үйлчилгээнд хамрагддаг өрхийн 10 хүртэлх хувийг хувиараа хөдөлмөр эрхлэх боломжоор хангаж, сургалт, төсөл, хөтөлбөрт хамруулна.

/АЗДҮАХ-2.4.6/

2.3.4.1

Хүнсний эрхийн бичигт 330 өрх хамрагдаж байгаагаас

- ХХҮГ-ын “Халамжаас-Хөдөлмөрт” сургалтад-196

- ХХҮГ-ын Төслийн сургалтад-98

- Оёдол, цаасан урлалын сургалтад-35

- Энгэрийн зүүлт хийх сургалтад-25

- Эсгий урлалын сургалтад-10

- Ногоо тарих сургалтад-18

- Нарийн боовны сургалтад 10 иргэн тус тус сургалтад хамруулсан.

Мөн “Ногоон ажлын байр” төсөлд 120 иргэнийг хамруулсан.

2.3.4

2.3.5 Ахмад настны хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжиж зөвлөх үйлчилгээнд 40 хүртлэх ахмадыг хамруулж, амралт сувилалд жилд 200-аас доошгүй ахмадыг хөнгөлөлттэй үнээр амруулна.

/АЗДҮАХ-2.4.8/

2.3.5.1

Тус онд ахмад настны зөвлөх үйлчилгээнд 6 ахмад хамрагдан 2,160,0 төгрөгийн санхүүжилт авч үйл ажиллагаа явуулсан.

2.3.5

2.3.5.2

- Рашаан сувилалд 195

- Амралт сувилалд 224

- ХХҮГазрын дэргэдэх ахмадын сувилалд 146 нийт 565 ахмад настанг амралт сувилалд амрааж, эмчилгээ, сувилгаа хийлгэсэн.

2.3.6 Сумын хамтарсан багийн үйл ажиллагааг тогтмолжуулан, эрсдэлд өртөхөөс нь өмнө урьдчилан сэргийлж, зорилтот бүлэгт хүрч ажиллана.

/АЗДҮАХ-2.4.9, 2.4.10/

2.3.6.1

-Үжин төвийн захирал Д.Ундраа багштай хамтран сумын хамтарсан багийн гишүүдийн 90%-ийг чадавхжуулах сургалтад

-Сумын ИТХурал, ГБХЗХөгжлийн газартай хамтран “Хамтарсан баг”-ийг чадавхжуулах сургалтыг 3 удаа зохион байгуулж, 95 хүнийг хамруулсан.

-Амьдрах ухааны боловсрол 16 удаагийн сургалтанд 964 Хүүхэд хамгаалал, Хүүхэд хүмүүжлийн эерэг арга, Гэр бүл, ёс суртахуун, Эцэг эхчүүдийн сэтгэл зүйн боловсролын сэдэвт 32 удаагийн сургалтанд давхардсан тоогоор зорилтот бүлгийн нийт 1912 иргэнийг хамруулсан байна.

Багуудын хамтарсан баг нийт 36 удаа хуралдаж, 28 асуудлыг шийдвэрлэж ажиллаж байна.

2.3.6

2.3.7 “Элэг бүтэн – Жаргалтай гэр бүл” аяныг жил бүр өрнүүлж, гэр бүлийн үүрэг, харилцааг дэмжих сургалт мэдээллийн ажлуудыг зохион байгуулж, гэр бүлийн хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр ажиллана.

/АЗДҮАХ-2.4.10/

2.3.7.1

-Сумын архины хамааралтай 30 эмэгтэйд “Элэг бүтэн- Жаргалтай гэр бүл” чөлөөт уулзалт ярилцлага зохион байгуулж мэдээлэл өгсөн.

-Хэрлэн дом, Ачманал, Оюуны шим өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдтэй хамтран Эрүүл зөв хооллолт, эрүүл амьдралын дадал хэвшлийн талаарх сургалтыг 7 удаагийн 242

-Насан туршийн боловсрол төвтэй хамтран Амьдрах ухааны боловсрол, Гэр бүлийн боловсрол, ёс суртахууны боловсрол сургалтуудад 2126

-Сэтгэл судлалын чиглэлээр 15 удаагийн сургалтад давхардсан тоогоор 3571 эцэг эх асран хамгаалагчид хамрагдсан бол ганцаарчилсан болон хамтын уулзалтуудыг 20 удаа хийсэн байна.

2.3.7

2.3.8 Төр, иргэний нийгмийн байгууллагын хамтын ажиллагааг бэхжүүлж, ахмад, залуучууд, эмэгтэйчүүдийн ТББ-ын үйл ажиллагааг дэмжиж хамтран ажиллана.

/АЗДҮАХ-2.4.11, 2.4.12/

2.3.8.1

Сумын Засаг дарга “Туяа” бүжгийн клубтэй хамтран 6-р багийн иргэдийн идэвхийг сэргээж, эерэг хандлага түгээх зорилгоор бүжгийн клуб, Хэрлэнгийн цэнхэр алс ТББ-тай хамтран сумын зорилтот бүлгийн иргэдэд сургалт лекц, нөлөөллийн ажил, Харилцааны ухааны ТББ-тай хамтран эерэг зөв хандлага түгээх лекц сургалтуудыг зохион байгуулж, зорилтот бүлгийн 150 гаруй өрхийн 200 иргэнд хүрч ажилласан. Мөн залуучуудын авъяас чадварыг дэмжих зорилгоор “Авъяаслаг Хэнтийчүүд” тэмцээний оролцогч залуучуудыг дэмжин ажилласан.

2.3.8

2.5.1 Хэрлэн сумын иргэдийг дасгал хөдөлгөөн, зөв хооллолт, эрүүл амьдралын дадал хэвшилд нэгдүүлэх ажлыг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлд тулгуурлан хамтран зохион байгуулна.

/АЗДҮАХ-2.2.3/

2.5.1.1

“Илүүдэл жингүй эртэч Монгол” хөтөлбөрийн хүрээнд

- Сумын ахмадын хороотой хамтран аймгийн БТСГ-ын А зааланд өглөөний дасгал, хийн дасгал хийх хөдөлгөөнийг зохион байгуулсан.

- ЕБС-ийн багш ажилтнуудыг өглөөний дасгалд нэгтгэж давхардсан тоогоор 549 багш ажилтан хамрагдаж дасгал хөдөлгөөн хийсэн.

- Мөн Гурван тулгуурт хөтөлбөрийн хүрээнд 1000 гаруй сурагч 78 багш ажилтан дасгал хөдөлгөөн хийж сурсан бөгөөд анги бүрээр тайлант хөдөлгөөнийг зохион байгуулж, нийт 4 удаагийн сургалтанд давхардсан тоогоор 2098 багш ажилчид оролцсон.

- Багийн ахмадын зөвлөлүүд багийн төв дээр сарын хугацаанд давхардсан тоогоор 2940 ахмадыг дасгал хөдөлгөөнд хамруулсан.

2.5.1

2.5.2 Үндэсний спортыг дэмжиж, санаачлагч байгууллагуудтай хамтран ажиллана.

/АЗДҮАХ-2.2.3/

2.5.2.1

-Хэнтий аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ойн бэлтгэл ажлын хүрээнд Монгол улсад 1000 харваач бэлтгэх дэд хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зорилгоор сумын Ерөнхий боловсролын сургуулиудын биеийн тамирын багш, захирлуудтай уулзалт зөвлөгөөн зохион байгуулж, харваач хүүхдүүдийг бүртгэлжүүлсэн.

- Сумын аварга шалгаруулах шагайн харвааны тэмцээнийг зохион байгуулж, 80 харваач оролцсон.

Үндэсний спортын наадамд Хэрлэн сумаас:

-Шагайн харвааны төрөлд 35

-Үндэсний бөх 32

-Хурдан морины уралдаан 100

-Сурын харвааны төрөлд 32 тамирчныг оролцуулсан.

2.5.2

2.5.3 Өсвөрийн шигшээ багийг дэмжиж хамтран ажиллана. /АЗДҮАХ-2.2.4/

2.5.3.1

-Чингис хотын хөл бөмбөгийн холбоо

Гар бөмбөгийн шигшээ баг

Таеквондогийн шигшээ баг

Хүндийн өргөлтийн шигшээ багийг тус тус уралдаан тэмцээнд оролцоход нь дэмжлэг үзүүлсэн.

2.5.3

3.1.1 “Бэлчээр ашиглалтын журам”-ыг иргэдэд сурталчилан таниулах ажлыг зохион байгуулж, бэлчээрийн хамгаалалт, ашиглалтыг сайжруулах хэсгийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлж, усан хангамжийг нэмэгдүүлнэ.

/АЗДҮАХ-3.3.5/

3.1.1.1

БАХ-ийг Өлзийт, Тахилгат тосгонд зохион байгуулалтанд оруулж, Өлзийт тосгонд, Тахилгат тосгонд .. БАХ ажиллаж байна.

БАХ болон малчдын зөвлөгөөний үеэр малчдад доорх сэдвүүдээр мэдээлэл өглөө.

- Хоршоо хөгжүүлэх тухай

- Малын үүлдэр угсааг сайжруулах

- Малын эрүүл мэнд, халдварт өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх зэрэг сургалтанд 357 малчин буюу нийт малчдын 27%-ийг хамруулсан.

3.1.1

3.1.1.3

-БАХ-ийн ажлыг эрчимжүүлэх, бэлчээрийн зүй зохистой байдлыг бий болгох зорилгоор БАХ-үүдийн дунд болзолт уралдаан зарласан.

-Тэргүүний БАХ болон улс, аймаг, сумын аварга малчдын туршлагыг сурталчилан таниулах ажлыг Чингис хот цахим хаягаар зохион байгуулан ажиллаж байна.

3.1.1.2

-Баг, тосгонд зохион байгуулагдсан малчдын зөвлөгөөнд нийт 277 малчин эмэгтэйг хамруулж, Малчин эмэгтэйчүүдийн нийгмийн оролцоог нэмэгдүүлэх, тэдэнд хөдөө аж ахуйн салбарын цаг үеийн болон хууль эрхзүйн мэдээ мэдээлэл өгөх ажлыг зохион байгуулсан.

3.1.1.5

Хэрлэн, Цогт-Өндөр, Өндөрхаан, Ишгэн толгой багийн 5500 га талбайд зохион байгуулсан.

3.1.1.4

Шинээр 5 худаг:

- Тахилгат тосгонд 4 /төрөөс 1, малчдаас 3/

- Дулааны энгэрт 1

3.1.2 Сумын аюулгүйн фондод малын өвс, тэжээлийн нөөц бүрдүүлнэ.

3.1.2.2

-Сумын аюулгүй нөөцөд 80 тн өвс, 40 тн үйлдвэрийн тэжээлийн нөөц бүрдүүлсэн.

3.1.2.1

Сумын Нутаг дэвсгэрийн хөгжлийн төлөвлөгөөнд Тахилгат, Өлзийт тосгонд хадлангийн нөөц газрыг 8130 га-г тусгуулсан.

3.1.2

3.1.3 Мал бүхий иргэд, мал нядалгааны болон түүхий эд бэлтгэн нийлүүлэх газрыг хотын суурьшлын бүсээс гаргах ажлыг шат дараалалтайгаар зохион байгуулна

3.1.3.1

Мал төхөөрөх үйлдвэрийн удирдлагуудтай уулзаж, орчин үеийн техник технологийн шийдлийг нэвтрүүлэх, гарч буй хог хаягдлыг байгальд зүй зохистой байдлаар шийдвэрлэх тухай хэлэлцэж, 8 аж ахуйн нэгжийн хөрөнгөөр хог хаягдлыг дарж булшилж, шинээр бий хог хаягдлын цэг бий болгосон.

3.1.3

3.1.4 Мал амьтны гаралтай түүхий эд боловсруулах, оёмол сүлжмэл арьс ширэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх иргэдийг дэмжиж, хөнгөлөлттэй зээлд хамруулна.

3.1.4.1

-Оёмол сүлжмэл бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 1

-Мах, махан бүтээгдэхүүн, дайвар бүтээгдэхүүн боловсруулалт 2, /Оргилох Алтанбулаг хоршоонд Баялаг бэйкери ХХК/ нийт 3 зээлийг Хоршоо хөгжүүлэх сангаас олгоод байна.

3.1.4

3.1.5 Сайн үүлдрийн малыг тодорхойлох ангилан ялгалтыг хийж, малын ашиг шимийг сайжруулах ажлыг зохион байгуулна.

3.1.5.2

Энэ оны бог малын ангилалт үзлэгээр 694 өсвөр хээлтүүлэгч шинээр бүртгэгдэж, орон нутгийн хээлтүүлэгчийн тохироог нэмэгдүүлсэн.

3.1.5.1

-Бог малын хээлтүүлэгчийн үзлэг ангилалтыг зохион байгуулж, 7 сүргийн 3894 толгой, бог малын хээлтүүлэгчийг 100% хамруулж, мэдээллийн санд бүртгүүлсэн. Мөн малын ангилан ялгах ээмэгжүүлэлт хийхэд шаардагдах 761ш ээмэг нөөцлөөд байна.

3.1.5

3.2.1.Тариалангийн талбайн ашиглалтыг сайжруулан, агро химийн шинжилгээнд үндэслэн хөрсний үржил шимийг сайжруулах, хашаажуулах, үр тарианы тариалалтыг нэмэгдүүлэх ажлыг зохион байгуулна. /АЗДҮАХ-3.1.1/

3.2.1.3

Тариалангийн талбайг хашаажуулах хамгаалах ажлын хүрээнд 5750 га талбай шинээр хашаажуулсан.

3.2.1.1

-Энэ онд 10275 га талбайд тариалалт хийсэн нь өмнөх оноос 36 хувиар буюу 3670 га талбайгаар нэмэгдсэн. Төмс хүнсний ногооны тариалалт өмнөх оноос 30,3 хувиар буурсан. Төмс хүнсний ногооны тариалалтыг нэмэгдүүлэхээр талбайгаа бүрэн ашиглахгүй байгаа тариаланчдад Засаг даргын албан тоотоор Газрын тухай хуулийн холбогдох заалтуудыг хэрэгжүүлэх тухай үүрэг даалгавар өгч ажиллаж байна.

3.2.1

3.2.1.2

Судалгаагаар газраа ашиглаж байгаа төмс хүнсний ногоо тариалагчдын 90%, үр тариа, тэжээлийн ургамал тариалагчдын 50% нь хөрсний агрохимийн шинжилгээ өгч, Эрдэм шинжилгээний байгууллагаас өгсөн зөвлөмжийг хэрэгжүүлж ажиллаж хэвшсэн. Агрохимийн шинжилгээ өгөөгүй ААН, иргэдэд Тариалангийн тухай хуулийг сурталчилж ирэх онд агрохимийн шинжилгээнд хамрагдахыг зөвлөсөн.

3.2.2.Төмс, хүнсний ногооны тариалагчдыг тоног төхөөрөмжөөр хангах, усалгаатай тариалалтыг нэмэгдүүлэх, өвлийн хүлэмж, зоорийн аж ахуйг дэмжиж ажиллана. /АЗДҮАХ-3.1.2/

3.2.2.2

“Хүнсний ногооны үйлдвэрлэл ба усалгаатай газар тариалан” төсөл Дулааны талд 700 га талбайд хэрэгжиж, ажлын явц 40%-тай буюу энэ онд хийгдэх ажил дууссан. /2023 оны 09-р сард ажил бүрэн дуусч хүлээлгэн өгнө/

3.2.2.1

-Сумын ногоочдын дундын хэрэгцээнд 32 морины хүчтэй трактор олгосон.

-Дэмжлэг шаардлагатай 2 тариаланчид дэмжлэг үзүүлж, 35 морин хүчтэй трактор, дамарт бороожуулагчийг түр эзэмшүүлсэн.

-Импакт төслийн санхүүжилтээр 135м2 3 улирлын 1 хүлэмжтэй болсон.

3.2.2

3.2.3. Өрх бүр тариалагч байх уриалга дэвшүүлж, орон нутагт тариалсан төмс хүнсний ногоогоор сумын иргэдээ хангах бодлогыг хэрэгжүүлнэ. /АЗДҮАХ-3.3.2/

3.2.3.1

Сумын ЕБС, Цэцэрлэг, Яслийн хүнсний ногооны сонгон шалгаруулалтанд орон нутгийн тариалагчдыг дэмжиж “Хайлааст хайрхан”, “Арт маргад” ХХК, иргэн С.Норовсамбуу, Г.Хатанбаатар нар нийлүүлж байна.

3.2.3.3

-Хүсэлт ирүүлсэн 35 тариаланч, ногоочдод мэргэжил арга зүйн зөвлөгөөг давхардсан тоогоор 52 удаа өгч, ИМПАКТ төслийн санхүүжилтээр ХЭННЭС ТББ, Хэрлэн сумын агропарктай хамтран төмс хүнсний ногоо тариалах, үрслэг бойжуулах сургалт, туршлага судлах ажлыг зохион байгуулж, нийт 43 иргэнийг хамруулсан.

Мөн “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал, газар тариалан” үндэсний чуулганд 5 ААН, 15 ногоочныг оролцуулж, аймгийн тариаланчдын зөвлөгөөнд үр тарианы аж ахуйн нэгжүүдийг 100% хамруулсан.

3.2.3.2

Сумын эрт ургацын баярыг зохион байгуулж, 4 ногоочин 10 гаруй төрлийн 500 кг эрт ургацын ногоогоор орон нутгийн ард иргэддээ үйлчилж 5,100,0 мянган төгрөгийн борлуулалт хийсэн.

Сумын “Намрын баяр-2022” арга хэмжээг анх удаа бие даан зохион байгуулж, 8 чиглэлээр нийт 26 үйлдвэрлэгч оролцож, 7900,0 мянган төгрөгийн борлуулалт хийсэн.

3.2.3

3.2.4 Орон нутагт үйлдвэрлэсэн экологийн цэвэр бордооны үйлдвэрлэлийг дэмжиж ажиллана./АЗДҮАХ-3.1.2/

3.2.4.2

Төрийн байгууллагын хэрэгцээнд төмс, хүнсний ногооны зоорь, хүлэмж бий болгох зориулалтаар авсан 1 га талбайд хүсэлт ирүүлсэн иргэнд 300м2 талбайг ашиглуулахаар шийдвэрлэсэн.

3.2.4.1

-Сумын 3 улирлын нарлаг хүлэмжинд “Эрмүүн хөдөлмөр” хоршооны гишүүд дулааны улиралд тариалалт хийж, хүйтний улиралд чийгийн улаан хорхойн бордоо үржүүлэх боломжийг бүрдүүлж өгсөн. Мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Хүнсний хангамж-хүнсний аюулгүй байдал” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд бордооны үйлдвэрлэлийг Хэрлэн суманд хөгжүүлэх саналыг уламжлаад байна.

3.2.4

3.3.1 “Хотын соёл-Цэвэр хот” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэн ажиллана.

/АЗДҮАХ-5.1.1, 5.1.2, 5.1.4/

3.3.1.1

“Хотын соёл-Цэвэр хот” хөтөлбөр 10 зорилт, 34 арга хэмжээний хүрээнд 10 зорилт 33 арга хэмжээ амжилттай хэрэгжүүлж, 88,8%-ийн биелэлттэй хэрэгжиж байна.

3.3.1

3.3.2 Хотын ногоон байгууламжийн эзлэх талбайн хэмжээг нэмэгдүүлэн, гэрэлт гудамж болон цэцэрлэгт хүрээлэнгийн тохижилтыг сайжруулна. /АЗДҮАХ-5.1.4/

3.3.2.1

Хотын ногоон байгууламжид 47000 мод тарьсан.

- Чингис хотын үерийн далан ..,

- Нийтийн эзэмшлийн цэцэрлэгт хүрээлэнгүүдэд ..

- Хот доторх автозам дагуу ..

- Бэрх хот руу гарах автозамын дагуу хашаа хайс хийж, ..

- Айл өрх ..

Энэ онд тарьсан модны ургалт 98%-тай байна.

3.3.2

3.3.2.2

-Гэр хорооллын гудамжны гэрэлтүүлгийг 73ш-ээр нэмэгдүүлсэн.

-Политехникийн коллежийн цахилгааны ангийн оюутнуудтай хамтран хямд өртгөөр гэр хорооллын гэрэлтүүлгийн толгойг засварлах ажлыг эхлүүлээд байгаа бөгөөд шаардлагатай сэлбэг хэрэгслийг захиалаад байна.

3.3.2.3

-“Нэг байгууллага-Нэг сад” аяны хүрээнд Чингис хотын төвийн цэцэрлэгт хүрээлэнгүүдийг 21 албан байгууллагад нэрэмжит болгон хуваарилснаар хариуцсан талбайд мод бут тарин, засвар арчлалт, цэвэрлэгээ тохижилтыг хариуцан ажиллаж байна.

3.3.3 Гэр хорооллын өрхүүдэд шахмал түлшний хэрэглээг нэвтрүүлнэ. /АЗДҮАХ-5.1.2/

3.3.3.1

-2022 онд “Түлээ нүүрсний зах” байгуулах газрыг шийдвэрлэсэн бөгөөд түлээ нүүрс худалдан борлуулах захын зураг төсвийг хийлгэж, 2023 оны төсөвт тусгахаар ажиллаж байна.

3.3.3

3.3.4 “Хотын соёл-Цэвэр хот” хөтөлбөрийн хүрээнд “Хашаандаа сайхан амьдаръя”, “Орчноо тохижуулъя” уриалгыг өрнүүлэн ажиллана. /АЗДҮАХ-5.1.4/

3.3.4.1

-“Хашаандаа сайхан амьдаръя” аяныг өрнүүлэн Хашаандаа сайхан амьдаръя нэвтрүүлэг, нийтлэлд ... өрхийг хамруулсан. Мөн “Эко тохижилттой өрх”-өөр 70 өрхийг шалгаруулсан.

“Орлоготой хашаа”, “Хашаандаа сайхан амьдаръя” сургалтад 300 өрхийн төлөөлөл иргэнийг хамруулсан.

Олон нийтийн сүлжээнд “Хашаандаа сайхан амьдаръя” аяны цахим сургалт мэдээллийг үе шаттай сурталчилж 8000 иргэнд буюу 3000 гаруй өрхөд хүрсэн байна.

3.3.4

3.3.4.2

-Аймгийн Засаг дарга, сумын Засаг даргын хамтарсан удирдамжийг батлуулж, “Цэвэр цэмцгэр-Эко тохижилттой байгууллага”, “Цэвэр цэмцгэр-эко баг” аяныг зохион байгуулан ажиллаж байна.

Мөн айл өрх, ААН, байгууллагуудыг 14 хоног тутамд орчны цэвэрлэгээ хийх сумын Засаг даргын А/.. тоот захирамж гарч, багийн Засаг дарга нар мөрдүүлэн ажиллаж байна. Захирамжийг хэрэгжүүлж хэвшүүлэх зорилгоор “Цэвэр цэмцгэр-Хоггүй баг” аяныг өрнүүлэн урамшуулж ажилласан.

3.3.5 Айл өрхийг эко 00, ангилан ялгах жишиг хогийн савтай болгож, хөрсний бохирдлыг 30 хүртэлх хувиар бууруулна. /АЗДҮАХ-.5.1.1, 5.1.2, 5.1.3/

3.3.5.1

-Гэр хороололд шинээр эко 00-той өрх 25, жишиг хогийн савтай өрх 150 нэмэгдсэний зэрэгцээ нүхэн жорлонтой ААН, үйлчилгээний газруудад эко жорлонтой болох хугацаатай мэдэгдэл хүргүүлсэн. Гэр хорооллын шугам сүлжээний ажлын хүрээнд 1,2-р багийн гэр хороололд 14км бохирын шугам суурилагдсан.

3.3.5

3.3.5.2

-Гэр хороололд шинээр эко 00-той өрх 25 нэмэгдэж нийт 117, шинээр жишиг хогийн савтай өрх 150 нэмэгдэж нийт 408 боллоо.

3.3.6 Байгалийн өнгөний усыг ашиглаж, хотын ногоон байгууламжийн усалгааны асуудлыг шийдвэрлэнэ. /АЗДҮАХ-5.1.4/

3.3.6.1

Ногоон байгууламжийн усалгааны нөөцийн сав 16ш-ийг байршуулсан.

3.3.6

3.3.7 “Өндөрхаан” Сууц өмчлөгчдийн холбооны төлбөр төлөлт, зарцуулалт, үйл ажиллагааны мэдээллийг ил тод, нээлттэй болгож, зохион байгуулалтыг боловсронгуй болгоно.

3.3.7.1

“Өндөрхаан” СӨХ-д “Шилэн СӨХ” аппликейшн нэвтрүүлэн байр, оршин суугчдыг 100% бүртгэлжүүлж, цахимаар мэдээлэл түгээж эхэлснээс гадна олон нийтийн сүлжээгээр СӨХ-ны санхүүгийн тайлан болон цаг үeийн мэдээллийг сар тутам мэдээллэж хэвшсэн.

СӨХ-ны хураамжийг цахимжуулж, оршин суугчдын гар утсаар зар, төлбөрийн мэдээллийг мессежээр илгээдэг болсон.

3.3.7

3.4.1. Түүхэн аялал жуулчлалд тулгуурлан Чингис хотод байгальд ээлтэй худалдаа үйлчилгээ, брэнд бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааг дэмжинэ. /АЗДҮАХ-3.4.1/

3.4.1.1

-“Политехник коллежид аялал жуулчлалын хөтөч тайлбарлагч мэргэжлээр суралцаж буй 40 оюутан залууст сургалт зохион байгуулсан.

-БОЯам, БОАЖГазартай хамтран Зүүн бүсийн аялал жуулчлалын зөвлөгөөнд нийт 60 хүнийг хамруулан ажилласан.

-Аялал жуулчлалын чиглэлээр бизнес эрхлэх хүсэлтэй иргэдийг дэмжин ажиллах талаар мэдээллэж, хүсэлт гаргасан 2 бизнес эрхлэгчийг дэмжиж, үйл ажиллагаа явуулж байна.

3.4.1

3.4.1.2

Хоршоо хөгжүүлэх сангаас брэнд хүнсний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн чиглэлээр 1 ААН, 3 хоршоо 110,0 сая төгрөгийн зээлд хамрагдсан. Аялал жуулчлалын чиглэлээр 1 иргэн, 1 аж ахуйн нэгжид 90,0 сая төгрөгний санхүүжилт тус тус олгосон.

3.4.2. Гүндүгаравлин хийдийг түшиглэсэн аялал жуулчлалын “Мини парк” байгуулна.

/АЗДҮАХ-3.4.8/

3.4.2.1

Хэрлэн багийн нутагт Гүндүгаравлин хийдийг түшиглэн аялал жуулчлалын “Мини парк” байгуулах ажлын хүрээнд Тэнгэрлэг ур ухаан ХХК гадна цахилгааны ажлыг гүйцэтгэж байна.

3.4.2

3.4.3. Аялагч, жуулчдад зориулсан мэдээллийн цэсийг www.khentii.mn сайтад оруулж, Чингис хотын түүхэн дурсгалт хөшөө, газруудад тайлбарыг байршуулна. /АЗДҮАХ-3.4.6/

3.4.3.1

Хэнтий аймгийн хэмжээнд аялагчдад зориулсан “Хэнтий хөтөч” апплекейшнийг 150 иргэний гар утсанд суурилуулан аялал жуулчлалын чиглэлийн арга хэмжээ, аяллын маршрут, хэрэгсэл, үзвэр, үзэсгэлэнт газар, үйлчилгээ, сумын мэдээлэл бүхий каталогийг цахимаар авах боломжийг бүрдүүлсэн.

3.4.3

3.4.4. Явуулын соёлын үйлчилгээ эрхлэх хүсэлтэй иргэдийг дэмжиж ажиллана. /АЗДҮАХ-3.1.2/

3.4.4.1

-Явуулын соёлын үйлчилгээ эрхлэх хүсэлтэй иргэдийг ЗДТГ-т бүртгэх, дэмжиж ажиллах талаар олон нийтийн сүлжээ, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээллэж ажиллаж, 1 иргэнээс хүсэлт ирсэний дагуу газрын асуудлыг шийдвэрлэснээр үйл ажиллагаагаа явуулж байна.

Аймгийн Соёл урлагийн газар, АДБ-ийн Хан Хэнтий чуулгад соёл урлагийн чиглэлээр явуулын соёлын үйлчилгээ эрхлүүлэх саналыг уламжилсан.

3.4.4

3.5.1 Бизнес эрхлэгчдийг дэмжиж жижиг, дунд үйлдвэр, аж ахуй эрхлэгчдийн үзэсгэлэн худалдааг жил бүр зохион байгуулна. /АЗДҮАХ-2.4.5/

3.5.1.1

-“Амжилтын гүүр” сургалтын төв, “Хөгжлийн шийдэл” ТББ-тай хамтран “Төсөл бичих аргачлал сургалт, Ганцаарчилсан зөвлөмж өгөх ажлыг зохион байгуулж ажилласан. Мөн Хоршоо хөгжүүлэх сангаас зээл авах хүсэлтэй иргэдийн бичсэн төсөлд дүн шинжилгээ хийлгэж, төслийн үр ашгийг сайжруулахад анхаарч ажилласнаар “Ариун амарлингуй” хоршоог Жишиг хоршоо болгон хөгжүүлэхээр сонгон ажиллаж байна.

3.5.1

3.5.1.2

-Тахилгат, Өлзийт тосгонд зохион байгуулагдсан малчдын зөвлөгөөний үеэр 60 иргэнд үсчин, хүн, малын эмийн сангийн үйлчилгээ үзүүлж ажилласан.

-“Нийтийн ахуйн үйлчилгээ үүсч хөгжсөний ойн хүрээнд “Ахуй үйлчилгээ 2022” өдөрлөгийг зохион байгуулж 30 иргэн оролцсон.

3.5.1.3

Хэрлэн сумын “Намрын баяр-2022 “үзэсгэлэн худалдааг зохион байгуулж, нийт 26 үйлдвэрлэгч 8 төрлөөр оролцож 7,900,0 мянган төгрөгийн борлуулалт хийгдсэн.

3.5.2.Орон нутагт үйлдвэрлэсэн эрүүл хүнсний бүтээгдэхүүнээр хүн амыг хангах хүнсний боловсруулах үйлдвэрлэл эрхэлж буй аж ахуйн нэгжүүдийг хөнгөлөлттэй зээл болон төсөл хөтөлбөрт хамруулна. /АЗДҮАХ-3.3.6/

3.5.2.1

-Хоршоо хөгжүүлэх санд нийт 25 төсөл ирснээс 12 зээлдэгчид нийт 400 000 000 сая төгрөгийн зээл олгосон.

3.5.2

3.5.2.2

-Аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газартай хамтран 20 аж ахуйн нэгж, 10 цэцэрлэг, 4 ерөнхий боловсролын сургуульд салбарын хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэнд хяналт тавьж, илэрсэн зөрчлийг арилгах, зөвлөн туслах үйлчилгээ үзүүлсэн.

3.5.3 Төмс, хүнсний ногоо тариалагчдыг дэмжиж, стандартын шаардлага хангасан худалдааны цэгийг байгуулна. /АЗДҮАХ-3.1.2/

3.5.3.1

Хэрлэн сумын төмс, хүнсний ногоо худалдан борлуулах цэгийн нийт 8 лангууны 4 иргэнтэй гэрээ байгуулан стандарт шаардлагыг хангуулж хяналт тавьж ажилласан.

3.5.3

3.5.4 Бага дунд орлоготой иргэдийн ажлын байрыг нэмэгдүүлэх аялал жуулчлалын маршрутын дагуу явуулын үйлчилгээ эрхлэх боломжийг бүрдүүлнэ. /АЗДҮАХ-3.1.1/

3.5.4.1

-Аялал жуулчлалын маршрутын дагуу үйлчилгээ эрхэлж буй 2 иргэнийг 80,0 сая төгрөгийн зээлд хамруулсан. Мөн цэцэрлэгт хүрээлэн, нийтийн эзэмшлийн зам талбайд үйлчилгээ явуулах иргэдийн хүсэлтийг авч, Баянмөнх багт ТҮЦ-ний үйлчилгээ эрхлэх зөвшөөрлийг 1 иргэнд олгоод байна.

3.5.4.2

Сумын ИТХ-аар Хоршоо хөгжүүлэх сангаас зээл олгох 6 салбар, 21 чиглэлийг батлуулахдаа Бага дунд орлоготой иргэдийн ажлын байрыг нэмэгдүүлэх аялал жуулчлалын маршрутын дагуу явуулын үйлчилгээ эрхлэх чиглэлийг тусгуулан хэрэгжилтийг ханган ажиллаж байна.

3.5.4

3.5.4.3

-Аялал жуулчлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулах 2 иргэнд тус бүр 40,0 сая төгрөгийн зээлийг Хоршоо хөгжүүлэх сангаас олгож 6 ажлын байрыг нэмэгдүүлсэн.

-Хоршоо хөгжүүлэх сангаас зохион байгуулсан Төсөл бичих сургалтанд 20 иргэнийг хамруулсан.

5.1.1 Цахим E-MONGOLIA системийн ач холбогдлыг албан байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэдэд сурталчилан таниулах сургалт, мэдээллийн ажлыг зохион байгуулна. /АЗДҮАХ-4.1.3, 4.1.4/

5.1.1.1

Цахим E-Системийг хэрэглээндээ нэвтрүүлж, хэвшүүлэх сургалтыг 2 удаа зохион байгуулан ажилласан. Нийт 482 иргэн тус системээр үйлчлүүлсэн байна. Мөн харъяа төсөвт байгууллагын ажилтан, албан хаагчид 100% тоон гарын үсэгтэй болголоо.

5.1.1

5.1.3.Төрийн албаны нээлттэй ил тод байдлыг ханган Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг хангаж ажиллана. /АЗДҮАХ-4.2.1/

5.1.3

5.1.3.1

Авилгатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийн төлөвлөгөөг 5 бүлэг, 12 зорилттой батлуулан үйл ажиллагаандаа мөрдлөг болгон хэрэгжүүлж байна.

- 326 иргэний өргөдлийг шийдвэрлэж, тайланг улирал бүр гарган АЗДТГ-т хүргүүлсэн.

- 2 албан хаагчийн урьдчилсан мэдүүлэг, эрх бүхий 37 ажилтан албан хаагчийн мэдүүлгийг хуулийн хугацаанд нь АТГ-т хүргүүлсэн.

- Сумын харъяа 21 төсөвт байгууллага сар бүрийн 7-ны өдрийн дотор шилэн дансны мэдээллээ байршуулж хэвшсэн. Мөн Чингис хот цахим хаягаар Хэрлэн сумаас хийж хэрэгжүүлсэн ажлын мэдээллийг иргэдэд нээлттэй хүргэж ажилласан.

Сумаас зохион байгуулсан худалдан авах ажиллагаа 100% цахимжсан.

5.1.4 Төрийн албан хаагчдын ёс зүй, сахилга хариуцлагын дүрмийг мөрдүүлж, зөрчил гаргасан албан хаагчдад холбогдох хуулийн дагуу хариуцлагыг тооцно.

/АЗДҮАХ-4.2.4/

5.1.4.1

-Сумын ЗДТГазар болон харъяа байгууллагын 72 төрийн албан хаагчидтай хариуцлагын гэрээ байгуулж, 4 албан хаагчид сахилгын шийтгэл авсан.

5.1.4

5.1.5 Төрийн албан хаагчдыг чадавхижуулах танхимын болон цахим сургалтыг зохион байгуулж, тухай бүр төвшин тогтоож ажиллана. /АЗДҮАХ-4.2.5/

5.1.5

5.1.5.1

-“60 минут-Нэмэх цэнэг” төлөвлөгөөт сургалтанд 22 албан хаагч, Удирдлагын Академийн анхан болон дунд хугацааны мэргэшүүлэх багц сургалтанд 5 албан хаагчийг хамруулсан.

-Мөн ажил мэргэжлийн дагуу 15 төрлийн сургалтанд давхардсан тоогоор.... ажилтан, албан хаагчдыг хамруулсан.

-Багуудад төрийн албан хаагчийн ажил, зан харьцааг үнэлэх үнэлгээний төхөөрөмж суурилуулан ажиллаж байна.

5.1.6 “Бүх нийтийн эрх зүйн боловсрол хөтөлбөрийн хүрээнд иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагад хууль тогтоомжийг сурталчилах, хүний эрх, хууль, эрх зүйн мэдлэгийг нэмэгдүүлэх сургалтыг төрийн бус байгууллагатай хамтарч зохион байгуулна. /АЗДҮАХ-4.3.2/

5.1.6.1

-“Бүх нийтийн эрх зүйн боловсрол хөтөлбөр”-ийн хүрээнд 21 төрийн болон төрийн бус байгууллагатай хамтран 21 удаагийн сургалт мэдээллийн ажлыг зохион байгуулж 1889 иргэнийг хамруулсан.

5.1.6

5.1.7.“Сум хөгжүүлэх сан”, Жижиг дунд бизнесийг дэмжих сан”-гийн мэдээллийг нээлттэй болгож, ажлын байр бий болгох төсөл хөтөлбөрийг дэмжиж ажиллана. /АЗДҮАХ-3.1.9/

5.1.7.1

-СХС, ЖДБДС-ийн эргэн төлөлтийг 547,6 төгрөгөөр нэмэгдүүлж, Хоршоо хөгжүүлэх сангаас шинээр 12 зээлдэгчид 400 000 000 төгрөгийн зээл олгож, 52 ажлын байрыг дэмжиж ажиллалаа.

5.1.7

5.1.8 Орон нутгийн төсөвт төвлөрөх орлогыг нэмэгдүүлнэ.

5.1.8.1

Орон нутгийн төсвийн орлого төлөвлөгөөний дагуу 5183,6 сая төгрөг төвлөрөхөөс 5317,4 сая төгрөг төвлөрч орлого 133,8 сая төгрөгөөр давсан буюу 103%-н орлогын гүйцэтгэлтэй байна.

5.1.8

5.1.9.“Иргэдийн оролцоотой Хэтийн Хэнтий арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ. /АЗДҮАХ-4.1.7/

5.1.9.1

“Иргэдийн оролцоот-Хэтийн Хэнтий” арга хэмжээний төлөвлөгөөг 12 зорилт 14 арга хэмжээтэй боловсруулан ажиллаж хэрэгжилт 90,7% -тай биелэгдсэн. Тус арга хэмжээнд давхардсан тоогоор 23419 иргэн буюу нийт иргэдийн 97,1%-ийг хамруулсан.

5.1.9

5.2.1. Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг хэрэгжүүлж, амар тайван аюулгүй орчинд амьдрах нөхцлийг бүрдүүлнэ. /АЗДҮАХ-4.3.3/

5.2.1.1

-Багийн Хэсгийн байцаагч нар долоо хоног бүрийн 4,5 дахь өдрүүдэд харъяа багийн нутаг дэвсгэрт хяналт шалгалт хийж ажиллаж байна.

2021 оны сумын хэмжээнд гэмт хэргийн гаралт 164 байсан бол, 2022 онд 207 болж, 26,2%-аар нэмэгдсэн байна.

5.2.1

5.2.2. “Архидалтгүй хэтийн Хэнтий” арга хэмжээний хүрээнд архидан согтуурах явдалтай тэмцэж, соён гэгээрүүлэх ажлыг зохион байгуулна. /АЗДҮАХ-4.3.10/

5.2.2.1

-“Хэрлэнгийн цэнхэр алс” ТББ –тай хамтран ажиллах гэрээний дагуу 160 иргэн, 30 эмэгтэйд /тэдний ар гэр гэр бүлд/ архины хор хөнөөлийн талаар сургалт зохион байгуулж, 11 иргэнийг эмчилгээнд хамруулсан.

5.2.2

5.2.3.Төв суурин газрын ЕБС-ийн орчин болон хүүхэд олноор зорчих хэсгийн гарц, гэрлэн дохио, хурд сааруулагч, тэмдэг, тэмдэглэгээтэй болгоно. /АЗДҮАХ-4.3.4/

5.2.3

5.2.3.1

Сургууль орчмын бүсийн явган гарцад босоо болон хэвтээ тэмдэг тэмдэглэгээ байршуулах ажлын хүрээнд Хэрлэн 3, 4, 10, 7-р цэцэрлэгийн 4 байрлалд, ЕБС-ийн Хэрлэн 1-р сургуулийн 2 байранд гэрлэн дохио суурилуулах, хурд сааруулагч хийх ажлыг гүйцэтгэж байгаа бөгөөд тухайн ажил он дамжин хэрэгжих болсон.

5.2.4 Гэмт хэрэг зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг хэрэгжүүлж, хяналтын камерын системийг нэмэгдүүлнэ. /АЗДҮАХ-4.3.1/

5.2.4

Аймгийн Цагдаагийн газрын харъяанд байдаг 139 камерт засвар үйлчилгээ хийх зорилгоор аймгийн төсвөөс санхүүжилтийг шийдвэрлэж, гэмтэлтэй 14камерт засвар үйлчилгээ хийх ажил явагдаж байна.

.

5.2.5. Мал хулгайлах гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх“ Эзэнтэй мал” арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ.

5.2.5.1

-“Эзэнтэй мал” арга хэмжээний хүрээнд бэлчээр ашиглалтын хэсгүүдээр дамжуулан малын хулгай, учирч болзошгүй эрсдлээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор малчид хоорондын мэдээлэл солилцоо, уялдаа холбоог сайжруулах талаар сурталчилан таниулж, нийт 1000 малчин өрхөд хүрч ажилласан.

Үүний үр дүнд малын хулгай энэ онд аймгийн хэмжээнд гаралт ?%-тай, илрүүлэлт 64%-тай байна. Энэ нь өнгөрсөн оныхтой харьцуулбал .. байна.

ЦГ

5.2.5

5.2.6 Архи тамхи худалдан борлуулах түүгээр үйлчлэх цэгүүдэд хяналт тавьж хуулийн хэрэгжилтийг мөрдүүлнэ.

5.2.6.1

Тусгай зөвшөөрөлтэй аж ахуйн нэгжийн удирдлагуудтай уулзалт зохион байгуулж, хуулийн хэрэгжилтийг хангах талаар мэдээлэл зөвлөгөөг өгсөн. Мөн аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газартай хамтран 20 хүнсний дэлгүүрт зөвлөн туслах үйлчилгээг үзүүлсэн. Шинээр тусгай зөвшөөрөл хүссэн болон тусгай зөвшөөрлийн сунгалт хүссэн аж ахуйн нэгжүүдэд зөвлөн туслах, хуулийн хэрэгжилтийг хангуулах зөвлөмжийг нийт 50 аж ахуйн нэгжид өгч ажилласан байна.

5.2.6