Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
23
UNIT OPERATION
unit operation
unit operation
การปฏิบัติงานในหน่วย หมายถึง
ระบบปฏิบัติการหน่วยย่อยต่างๆ
ภายใน โรงงานอุตสาหกรรม
ความหมาย
OUTSIDE OPERATOR
ACCEPT SHIFT TURNOVER การแลกเปลี่ยนการทำงาน
PREPARING THE SAMPLE เตรียมตัวอย่าง เก็บตัวอย่าง
หนัาที่ operator
MONITOR THE EQUIPMENT ตรวจสอบอุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิต
SAFETY ISOLATION PROCEDURE ความปลอดภัยควบคุมการไหลต่างๆ
piping system
piping
system
Expansion joint
expansion
joint
คุณสมบัติ
สามารถหดตัวได้(Compression)
สามารถยืดตัวได้ (Elongation)
สามารถเคลื่อนไหวเชิงมุมได้ (Angular Movement)
สามารถเคลื่อนไหวในแนวต่างระดับได้
(Transverse Movement)
การติดตั้ง
ติดตั้งเพื่อป้องกันเสียงและความสั่นสะเทือน
ที่เกิดจากการทำงานของเครื่องจักรหลักต้อง
ติดตั้งให้ใกล้กับเครื่องจักรหลักมากที่สุด
ยกเว้นถ้าต้องต่อข้อต่อลด(ในกรณีของ
เครื่องสูบน้ำ)จากเครื่องจักรหลักให้ต่อหลัง
ข้อต่อลดเพื่อให้ใช้ขนาดเท่ากับเส้นท่อที่ต่อ
กับเครื่องจักรนั้นๆ
Pressure gauge
pressure gauge
หน้าที่
นิยมใช้สำหรับวัดค่าความดันก๊าซและของเหลว
อ่านค่าความดันได้ที่หน้าปัด ส่วนใหญ่เป็น
แบบอนาล๊อคหรือแบบเข็ม
1.General pressure gauge
ใช้วัดแรงดันที่เป็นย่านค่าบวก
2. Vacuum gauge
ใช้วัดแรงดันที่เป็นย่านค่าลบ
3. Compound gauge
สามารถวัดแรงดันได้ทั้งค่าบวกและลบได้ในตัวเดียวกัน
ประเภท
Strainer เป็นอุปกรณ์ที่ทำ หน้าที่กรองสิ่งสกปรก หรือ แผ่นสนิม(Scale)ไม่ให้เข้าไป
ในอุปกรณ์เครื่องจักรและ
ขบวนการผลิต ซึ่งจะมีผลทำให้เกิดผลกระทบ
strainer
ผลกระทบเมื่อไม่ติดตั้ง strainer
ผลกระทบ
-ทำให้เกิดการอุดตัน ( Plugged )
-ทำให้อัตราการไหลลดลง ( Low Flow)
-ทำให้ประสิทธิภาพในการแลกเปลี่ยน
ความร้อนลดลง
- ทำให้ชิ้นส่วนของอุปกรณ์ เครื่องจักรได้รับความเสียหาย
ส่วนประกอบ
-Body เป็นการออกแบบตามลักษณะการใช้งาน เช่น Y-Strainer Basket Strainer และ Tee – Strainer เป็นต้น
-Screen เป็นส่วนที่ใช้สำหรับยึดติด
กับ Wire Mesh ส่วนใหญ่ทำจาก Perforate plate Stainless steel
-Wire Mesh เป็นส่วนที่ห่อหุ้ม Screen ซึ่งขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งานโดยเลือกตามเบอร์ และ Open Area ต่อพื้นที่ 1 นิ้ว
ชนิดของ strainer
Type Of Strainer
Y- Strainer ออกแบบให้สามารถติดตั้งทั้งแนวตั้ง แนวนอน โดยให้ตำแหน่งของ Screen อยู่ด้านล่าง ซึ่งสามารถ ที่จะดัก Scale ที่เป็นของแข็ง และมีน้ำหนักให้มารวมกัน นอกจากนี้ยังสามารถทำความสะอาดโดยไม่
ต้องถอด Strainer ออกมา ทำได้โดย การต่อ Line Drain ที่บริเวณหน้าแปลน ( End Flange )
Y- Strainer
Basket strainer
จะถูกออกแบบใหม่ขนาดค่อนข้างใหญ่เพื่อสามารถ รองรับจำนวนของScaleได้มากและจะสามารถยึด
ระยะเวลาที่จะต้อง ทำความสะอาดออกไป ทั้งนี้ยงัสามารถติดตั้งอุปกรณ์เสริมให้เป็นระบบ Automatic Flush ได้
Basket Strainer
Tee strainer
ออกแบบสำหรับกรอง Scale จากระบบท่อ ( Piping ) ซึ่งส่วนใหญ่จะติดตั้งSuction Pump เพื่อป้องไม่ให้เครื่องจักรได้รับความเสียหาย
Tee Strainer
Gasket
gasket
เป็นอุปกรณ์อุด(Seal)ไม่ให้ของไหลหลุดรอดมา
ได้การที่อุปกรณ์สองสิ่งมาประกบกันโดยตัวของปะเก็น
เองจะยุบตามแรงบีบอัดและยุบตัวหรือ
ขยายตัวอุดช่องว่างระหว่างฝาประกอบกันของอุปกรณ
์เพื่อลดแรงที่กระทำต่อช่องว่างหรือวัสดุอุดช่องว่าง
นั้นโดยทำให้พื้นที่หน้าตัดรับความดันเล็กลง
หน้าที่
การเลือกใช้
Temperature
ความคงสภาพต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ
Chemical Resistance สภาพการทนทานการกัดกร่อนต่อสารเคมี
Pressure ความคงสภาพต่อการเปลี่ยนแปลงของความดัน
Impermeability ความสามารถไม่ให้ซึมผ่านตัวมันเอง
Thickness ความหนา
-การกัดกร่อนเนื่องจากเลือกใช้วัสดุที่ไม่ถูกต้องกับสารลำเลียง
-การยอมให้แทรกซึมผ่านตัวปะเก็นเองเมื่อสารแทรกซึม
ผ่านภายใน
-การขันสลักเกลียว ถ้าทำอย่างขาดคุณภาพ
-เปลี่ยนปะเก็นใหม่เมื่อมีการถอด
-ปะเก็นหมดอายุการใช้งาน
สาเหตุุการรั่ว
Flange
flange
สิ่งที่ทำหน้าที่เชื่อมต่อระหว่างปลายของท่อ หรือ เชื่อมต่อกันระหว่างท่อกับอุปกรณ์อื่นๆ หรือ เชื่อมต่อกันระหว่างอุปกรณ์ 2 ชนิด
หน้าที่
Flange แต่ละชนิด
ชนิด
ลักษณะคล้ายกันกับ Slip-On Flange แต่ภายในBoreมีเกลียวสามารถประกอบเข้า
ได้อย่างรวดเร็วใช้ในกรณีที่ต้องการหลีกเลี่ยงการเชื่อมนอกจากนี้ยังเหมาะแก่การใช้งานในบริเวณที่ค่อนข้างไวไฟ (Hazardous) ซึ่ง การเชื่อมไม่สามารถกระท าได้ Screwed Flange มีความแข็งแรงทนทานต่อ ความดันสูงที่อุณหภูมิปานกลาง
Threaded Flange
หน้าแปลนจะมี Taper hub ซึ่ง hub จะค่อนข้าง สูง การเชื่อมต่อชน(ButtWelded)ทำให้หน้าแปลน
เหมือนเป็นส่วนเดียวกันกับท่อเหมาะสำหรับการใช้
งานในสภาวะที่ค่อนข้างรุนแรงเช่นมีการเปลี่ยน
แปลงของความดันและอุณหภูมิอย่างมากการใช้งานที่ เกี่ยวข้องกับความร้อน มีการขยายตัวของระบบท่อ
Welding-Neck Flange
Slip-On Flange
หน้าแปลนจะมี Hub เตี้ยๆอยู่Boreจะมีขนาดใหญ่กว่า เส้นผ่าศูนย์กลางภายนอกของท่อเล็กน้อยเป็นที่นิยม
ใช้กันอย่างแพร่หลายเพราะประกอบทำได้ง่ายและรวดเร็ว จะเชื่อมทั้งด้านในและด้านนอก Slip-On Flange จะถูกกว่า Welding-Neck Flange ดังนั้น Slip-On Flange จึงเหมาะกับงานสภาวะปานกลาง
Lap-Joint Flange
ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ หน้าแปลนและ Lap Joint Stub ส่วนของหน้า แปลนมีลักษณะคล้ายกันกับ Slip-On Flange สำหรับส่วน Stub จะเป็น Flange ที่มาเชื่อมติดกับปลายต่อ หน้าแปลนจะสวมไปชนกับ Stub ส่วนที่สัมผัสกับ ของเหลวใน Process จะมีแต่ Stub เท่านั้น หน้าแปลนแบบนี้สามารถหมุนได้ โดยรอบ ดังนั้น จึงง่ายแก่การประกอบ ดังนั้นจึงมักใช้กับท่อที่มีขนาดใหญ่ๆ
Socket Welding Flange
ลักษณะคล้ายกันกับ Slip-OnFlangeแต่ขนาดของ Bore จะเป็น ขนาดเดียวกับขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางภายในท่อ มีขนาดเล็กกว่า Counter Bore ท่อจะสวมเข้ากับหน้าแปลนโดยปลายท่อวางบนบ่าของ
หน้าแปลน แล้วเชื่อม ด้านนอกของแปลน Socket Welding ใช้ได้ดีกับท่อขนาดเล็ก และความดันค่อนข้างสูง
เป็น Flange ที่ไม่มี Bore ใช้ในการปิดรูร่วมกับ Flange แบบอื่น ๆพวก Hand Holes , Inspection Port ของ Vessel ซึ่งสามารถ ปิดเปิดได้โดยง่าย และใช้ปิดกั้นปลายท่อและวาล์ว
Blind Flange
ใช้ในการตัดระบบออกจากกัน ช่วงที่มีการ ซ่อมบำรุงท่อที่ใช้กับของไหลเป็นพิษและติดไฟ จะถูกนำมาใช้สอดระหว่าง Flangeเพื่อป้องกันการรั่ว
solation Blind
Fitting
fitting
- ต่อท่อกับท่อและอุปกรณ์อื่น
-เปลี่ยนทิศทางการไหล
-เส้นท่อเพิ่มหรือลดขนาดท่อ
-จุดปิดปลายท่อ
หน้าที่
Piping
piping
ท่อจะแบ่ง ออกเป็น 3 ประเภทหลักๆ คือ
-ท่อ (Pipe)
-ท่อบาง (Tube)
-ท่ออ่อน (Hose)
ประเภท
คุณลักษณะเฉพาะของท่ออ่อน(Hose)ไม่มีการ
กำหนดเป็นมาตรฐานตายตัวเหมือนท่อและท่อ
บาง เนื่องจากมีการใช้งานหลายลักษณะ เช่น ท่อต่อ
อ่อน,ท่อในระบบนิวแมติก,ท่อในระบบไฮดรอลิก
เป็นต้น โดยทั่วไปขนาดระบุของท่ออ่อนมีการ
ระบุเส้นผ่าศูนย์กลาง
hose
Tube จะทำหน้าที่ เหมือนกับ Pipe แต่
TUBE SIZE จะมีค่าเท่ากับเส้นผ่านศูนย์กลาง
ภายนอกส่วนมากใช้ที่ Heat Exchanger และ
Instrument Line ผลิตภัณฑ์ Tube ที่ใช้งานส่วนใหญ่
มีขนาดเริ่มตั้งแต่ OD.1/8 นิ้ว (3.175 mm) ถึง 3 นิ้ว
(76.2 mm) ส่วน Tube ที่ขนาดใหญ่กว่า 3 นิ้ว ก็มีใช้
งานอยู่บ้างแต่มีน้อยมาก
tube
pipe หมายถึงผลิตภัณฑ์ท่อที่กำหนดขนาด
โดยการระบุค่า Nominal Size เช่น ประเทศ
สหรัฐอเมริการะบุขนาดเป็น Nominal Pipe Size
(NPS) และนานาชาติระบุขนาดเป็น Diameter
Nominal (DN) ส่วนประเทศญี่ปุ่นระบุขนาดเป็น
Nominal Diameter (ND) ซึ่งทั้งสามชื่อเป็นขนาด
ที่เป็นเพียงชื่อเรียกเท่านั้น อาจจะไม่ใช้ค่าจริง
ของเส้นผ่านศูนย์กลางภายนอก สำหรับความ
หนาของผนังท่อถูกกำหนดเป็น Schedule
Number หรือ Weight Class โดยส่วนใหญ่ Pipe
มักถูกใช้เป็นท่อที่เชื่อมต่อจากอุปกรณ์หนึ่งไปยัง
อีกอุปกรณ์ผลิตภัณฑ์
pipe
-ขนย้ายของไหล
-นำทางและปรับอัตราไหล
หน้าที่
symbol
valve
valve
ทำหน้าที่คือ เปิด-ปิดทางเดินของของไหล ควบคุมอัตราการไหลของของไหลสามารถปรับให้
ของไหลไหลในระดับที่ต้องการเปลี่ยนทิศทาง
การไหลได้โดยง่าย ป้องกันการไหลย้อนกลับ และป้องกันไม่ให้ของไหลไหลมาผสมกัน
การควบคุมการทำงานของวาล์วมีหลายชนิด
เช่น วาล์วที่ควบคุมได้เองโดยอัตโนมัติ และวาล์วที่ควบคุมได้โดยใช้มือปรับ
Sefety valve
Safety Valve
ใช้กับก๊าซหรือไอซึ่งจะเปิดอย่างรวดเร็วเมื่อ
ความดันสูงเกินกำหนดและจะปิดอย่างรวดเร็ว
เมื่อความดันถึงค่าที่ตั้งไว้
คุณสมบัติ
ส่วนประกอบ
Relief valve
Relief Valve
ใช้กับของเหลว ซึ่งจะเปิดอัตโนมัติ
เป็นสัดส่วนกับการเพิ่มขึ้น
ของความดันเหนือความดันที่ตั้งไว้ ซึ่งของเหลวจะถูกปล่อยออกทีละนิด
คุณสมบัติ
ส่วนประกอบ
Plug valve
Plug Valve
คุณสมบัติ
-ออกแบบให้มีการไหลแบบตรง มีลักษณะการเปิด/ปิดแบบหมุน
- สามารถเปิด/ปิดได้อย่างรวดเร็ว เพราะหมุนเพียง 90 ํ
- ส่วนใหญ่จะมีการหล่อลื่นด้วยจาระบี
- มีชิ้นส่วนน้อย ง่ายต่อการรักษา
- มี pressure drop ต่ำ
ส่วนประกอบ
Ball valve
Ball Valve
-เหมือน plug valve แต่ disc เป็นรูปทรงกลม
-เหมาะสำหรับ media ที่เป็น slurry
-ผิวหน้าของ valve มีขนาดใหญ่ ต้องการพื้นที่ในการติดตั้งมาก
คุณสมบัติ
ส่วนประกอบ
Swing check valve
Swing Check Valve
ส่วนประกอบ
คุณสมบัติ
-มีลักษณะการไหลที่เป็นเส้นตรง
-Disc จะปิดลงด้วยแรงโน้มถ่วง
- ออกแบบมาให้มีการต้านทานการไหลน้อยที่สุดจึงออกแบบมาให้ใช้กับ Gate valve
- ง่ายต่อการทำความสะอาด
- ไม่เหมาะที่จะใช้กับ media ที่เป็น slurry เพราะจะทำให้ปิดไม่สนิท
- หากนำมาใช้กับท่อในแนวดิ่งจะเพิ่ม pressure drop มากขึ้น
Angle valve
Angle Valve
คุณสมบัติ
-เหมือนกับ globe valve เพียงแต่ทิศทางการไหลออกจะตั้งฉากกับการไหลเข้า
-มีการออกแบบให้ของไหลผ่าน body valve ง่ายขึ้น ทำให้น้ำหนักเบา และถูกกว่า
- ประหยัดในการใช้ข้องอ
ส่วนประกอบ
Diaphragm valve
Diaphragm Valve
คุณสมบัติ
-แผ่น diaphragm จะผนึกปิด valve โดยตรง และยึดติดกับตัว bonnet valve
-ไม่มีการ leak ที่ตัว bonnet ของ valve
-ไม่มีการกัดกร่อน
- เหมาะกับสารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อน
ส่วนประกอบ
Butterfly valve
Butterfly Valve
ส่วนประกอบ
คุณสมบัติ
-มีเพียง disc valve เท่านั้นที่ขวางการไหล
-Pressure drop ต่ำ
-ใช้พื้นที่น้อยในการติดตั้ง
สามารถควบคุมการไหลจากปิดสนิทจนถึงเปิดประมาณ 60o
-แต่ไม่เหมาะกับการ control flow ที่ละเอียดมาก
Needle valve
Needle Valve
ส่วนประกอบ
คุณสมบัติ
-เหมือน globe valve แต่สามารถ control flow ที่ละเอียดมากๆได้
-เกิด pressure drop สูงมาก เพราะ media ต้องไหลผ่านช่องที่มีขนาดเล็กมาก
- อาจมีเศษผงตกค้างได้ง่าย
Globe valve
Globe Valve
คุณสมบัติ
-การไหลผ่าน valve มีทิศทางขึ้นและลงผ่านบ่า valve มาก
-การเคลื่อนที่ของdiscนั้นต้านกระแสการไหล
โดยตรง
-เกิด pressure drop ในตัว valve มาก
แต่สามารถ control flow ได้ดี
ส่วนประกอบ
Gate valve
Gate valve
คุณสมบัติ
-ช่องทางการไหลผ่าน valve เป็นเส้นตรง
-การเคลื่อนที่เปิด/ปิดของ disc จะทำให้เกิดช่องเป็นรูปเสี้ยววงกลม และเกิดการเปลี่ยนพื้นที่การไหลรวดเร็วมาก เหมาะใช้งานเปิด/ปิด เท่านั้น
-มีลักษณะค่อนข้างบาง ราคาถูก
ติดตั้งสะดวก, Pressure drop ต่ำ
ส่วนประกอบ
symbol
pump หรือ เครื่องสูบ คืออุปกรณ์ ทำหน้าที่เพิ่มพลังงานให้แก่ของไหล เพื่อทำให้ของไหลเคลื่อนที่จากตำแหน่งหนึ่ง
ไปยังอีกตำแหน่งที่อยู่สูงกว่า หรือในระยะทางที่ไกลออกไป โดยพลังงานที่ให้กำลังแก่ปั๊มมาจากเครื่องยนต์ มอเตอร์ แรงลม
แรงคน หรือแหล่งพลังงานอื่นๆ โดยถ้าของไหลที่สูบเป็นน้ำหรือของเหลวจะเรียกว่าปั๊มหรือเครื่องสูบ ถ้าของไหลที่สูบเป็น
อากาศจะเรียกว่า เครื่องสูบอากาศห รือเครื่องอัดอากาศ (compressor)
pump
แบ่งได้สามประเภทดังนี้
- Kinetic pump
- Rotary pump
- Reciprocating Pump
ประเภท
ทำงานโดยการโดยใช้นำพลังงานที่ได้จากการหมุน ให้ไปเพิ่มพลังงานให้กับของเหลว โดยการหมุน ของครีบของใบพัด เมื่อของเหลว เกิดการเคลื่อนผ่านช่องระหว่างครีบของใบพัด ก็จะเกิดการยกตัวของโมเมนตัมของของเหลวให้สูงขึ้นกลายเป็นความเร็ว หรือเกิดเป็นพลังงานจลน์ขึ้น หรือเรียกว่า หัวความเร็ว (Velocity head) เมื่อของเหลวไหลออกจากใบพัดของปั๊ม พลังงานนี้จะถูกแปลงไปเป็น หัวความดัน (Pressure head)
Kinetic pump
ปั๊มแรงเหวี่ยง เป็นชั้นย่อยของปั๊มที่ใช้ในการขนส่งของเหลวโดยการแปลง
พลังงานจลน์ของการหมุน (kinetic energy) ถูกเปลี่ยนเป็นพลังงานทางอุทกพลศาสตร์ (hydrodynamic energy) พลังงานหมุนส่วนใหญ่มาจากมอเตอร์ไฟฟ้า หรือเครื่องยนต์ โดยของเหลวจะถูกส่งผ่านเข้าไปในใบพัดปั๊ม พลังงานการหมุนถูกนำไปเพิ่มพลังงานให้กับของเหลวอย่างต่อเนื่อง เกิดการเคลื่อนไหวผ่านช่องระหว่างครีบของใบพัด จะเกิดการผลักดันให้เกิดการไหลออกไปในแนวรัศมี ความเร็วจากการไหลที่ออกไปจากใบพัด ก็จะถูกแปลงเป็นพลังงานความดัน (pressure energy) ภายในเสื้อปั๊ม โดยปั๊มมีลักษณะการไหลเป็น 3 แบบ คือ
Centrifugal
ไหลในแนวรัศมี (Radial flow Pump) มักจะใช้เป็นสัญลักษณ์ของปั๊มแรงเหวี่ยงทั้งหมด โดยของเหลวจะถูกผลักให้ไหลเข้าสู่ทางดูดของปั๊มในแนวระนาบขนานกับแกนหมุนของปั๊ม เมื่อถึงกึ่งกลางของใบพัด ของเหลวจะถูกผลักให้ไหลในแนวตั้งฉากกับแกน
หมุน และไหลออกจากใบพัดในแนวรัศมี ปั๊มไหลในแนวรัศมีจะทำงานที่ความดันสูงกว่า แต่อัตราการไหลต่ำกว่าของปั๊มตามแนวแกน และปั๊มแบบไหลผสม
Radial flow
ปั๊มแบบไหลผสมจะมีคุณสมบัติของการทำงานผสมกันระหว่างปั๊มไหลในแนวรัศมีและปั๊มไหลตามแนวแกน ของเหลวสามารถทำงานในแนวรัศมีในการยกระดับ
ความสูงของการส่งน้ำขณะเดียวกันสามารถผลักของ
เหลวออกจากใบพัดที่ทำมุมระหว่าง 0o ถึง 90o (ส่วนใหญ่ประมาณ 45o) จากทิศทางตามแนวแกน สรุปปั๊มแบบไหลผสมสามารถดำเนินงานที่ความดันสูงกว่าปั๊มไหลตามแนวแกน ขณะเดียวกันปริมาณการไหลสูงกว่าปั๊มไหลในแนวรัศมี มุมทางออกของการไหลจะมีความสัมพันธ์ระหว่างกับปั๊มไหลในแนวรัศมี และปั๊มไหลตามแนวแกน
Mixed flow
ปั๊มไหลตามแกน (axial-flow pump) หรือ AFP เป็นปั๊มชนิดที่พบบ่อยมาก ตัวปั๊มประกอบด้วย ใบพัด (propeller) และเสื้อปั๊ม (ส่วนใหญ่รูปร่างคล้ายท่อ) ใบพัดสามารถขับเคลื่อนโดยตรงด้วยมอเตอร์ หรือโดยเครื่องยนต์ต่างๆ โดยใช้เพลาขับเคลื่อนที่ติดตั้งทะลุออกมาจากส่วนที่
เป็นข้องอ 90 องศาของท่อ
ของไหลที่ไหลผ่านปั๊มลักษณะนี้ จะไม่ค่อยเปลี่ยนเส้นทางการไหลโดยเฉพาะในแนวรัศมี โดยเริ่มตั้งแต่ทางดูด จนถึงทางส่ง และการไหลจะขนานไปกับแกนหมุนของปั๊ม ดังนั้นจึงเรียกปั๊มชนิดนี้ว่า “ปั๊มไหลตามแกน”
Axial flow
ปั๊มกลุ่มรีเยนเนอเรทีฟเทอไบน์ (Regenerative Turbine) มี 2 ลักษณะ คือ ปั๊มไหลรอบแนวขอบผิว (Peripheral flow Pump) และ ปั๊มช่องด้านข้าง (Side channel pump)
Regenerative turbine
Peripheral flow
ปั๊มไหลรอบแนวขอบผิว (Peripheral flow Pump) จัดเป็นปั๊มแทนที่บวก (แบบลูกสูบหรือแบบโรตารี่/หมุน) คล้ายคลึงกับปั๊มช่องด้านข้าง
(side channel) เริ่มวงจรการทำงาน ครีบใบพัดหมุนมาถึงที่พื้นที่การไหลเข้าของไหลที่ผ่านจากช่องทาง
ดูด(inlet port) ของเหลวจะถูกส่งเข้าไปในช่องว่างของครีบใบพัด(vanes) ที่เกิดมาจากความดันบรรยากาศปกติ หรือจากความดันสถิตก็ได้ ด้วยปริมาณที่เหมาะสม ขณะเดียวกันใบพัดจะมีฝาประกบอยู่ทั้ง 2 ข้าง ที่ฝาประกบบริเวณที่ตรงกับครีบใบพัดจะมีทำเป็นร่อง (channel) โดยรอบ ขณะที่ใบพัด (impeller) หมุนไปด้วยความเร็วรอบสูง ของไหลที่อยู่ระหว่างครีบใบพัดและร่องก็สูงตามไปด้วย เกิดการไหลวนเวียนอย่างเป็นระเบียบในรูปของวังน้ำวน (vortex) ของเหลวก็จะมีพลังงานของการไหล หรือพลังงานจลน์ สะสมอยู่ เมื่อห้องระหว่างครีบใบพัดนี้หมุนมาตรงกับช่องทางส่ง (outlet port) ก็เกิดการสลัดตัวของของไหล ทำให้เกิดการไหลออกไป พลังงานจลน์ที่สะสมอยู่เปลี่ยนกลายเป็นพลังงานความดัน เมื่อห้องระหว่างครีบใบพัดว่างลง วงจรการทำงานจึงเริ่มใหม่อีก การทำซ้ำๆหมุนเวียนกันตลอด จึงเรียกว่า “การเริ่มต้นใหม่ (regeneration)”
Side channel
ปั๊มช่องด้านข้าง (side channel) จัดเป็นปั๊มที่ผสมกันของปั๊มแทนที่บวก และปั๊มแบบแรงเหวี่ยง ที่สามารถสูบของเหลว หรือก๊าซผสมกับของเหลว เข้าไปในเซลล์ของใบพัด (impeller cells) และช่องด้านข้าง (side channel) ผ่านทางช่องไอดี (intake opening) ปั๊มช่องด้านข้างจะมีจุดขัดขวาง (interrupted point) ที่อยู่บนเสื้อปั๊มที่ยื่นออกมาจากเส้นรอบวง เพื่อการแบ่งแยกช่วงความดันต่ำและความดันสูงออกจากกัน ช่องด้านข้างจะถูกทำให้เป็นร่องเรียว เป็นผลให้ของเหลวถูกส่งออกในช่องระบายออกก่อนที่จะถึงจุดขัดขวาง โดยการผ่านต่อไปยังขั้นตอนต่อไป หรือผ่านออกไปจากทางส่ง
Special Effect
ปั๊มแบบแก๊สยกตัวหรือปั๊มฟอง ใช้เทคนิคการของเหลว เช่น น้ำ หรือน้ำมัน โดยอากาศอัด หรือสารที่ทำให้เกิดไอ เมื่อปล่อยออกจะเกิดเป็นฟองอากาศ หรือฟองไอของสารนั้น มีผลทำให้เกิดการลดความดันทางไฮโดรสแตติก (ความหนาแน่นน้อยลง) ทำให้ของเหลวเบาและไหลลอยตัวขึ้น ทำให้เกิดการไหลภายในท่อขึ้นได้
รูป (A) เป็น air lift ระบบเดิมที่ใช้ฟองอากาศใช้ในการทำให้เกิดการไหล ปัจจุบันนี้ปั๊มแบบแก๊สยกได้ถูกพัฒนาขึ้น ตามรูป (B) ได้มีพัฒนาให้เป็นก้อนอากาศลอยตัวเป็นก้อน สามารถดันของเหลวให้ไหลออกเป็นช่วงๆ ทำให้ประหยัดพลังงาน ประสิทธิภาพการปั๊มสูง อัตราการไหลคงที่และควบคุมได้ ดังรูปข้างล่าง
Gas lift
ปั๊มไฟฟ้าปั๊มที่ย้ายโลหะเหลว (หรือของเหลวที่นำไฟฟ้าได้) ใช้ในการระบายความร้อนด้วยโลหะเหลวของเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ โดยใช้ปั๊มแม่เหล็กไฟฟ้า โดยสนาม แม่เหล็กถูกตั้งให้มีมุมตั้งฉากกับทิศทางการเคลื่อนที่
ของของเหลวทำให้เกิดกระแสเหนี่ยวนำในของเหล็วเกิดแรงแม่เหล็กไฟฟ้าที่สามารถผลักดันให้ของเหลวนั้นไหลได้
Electromagnetic
ใบพัดของปั๊มชนิดนี้เป็นแผ่นดิสก์แบน ที่ช่วยเร่งของเหลวโดยแรงเฉือนของของเหลว ความสามารถของของเหลวที่จะต้านทานแรงเฉือน (หมายถึงความหนืดของของเหลว) ที่ช่วยให้เกิดปริมาณการไหล
ของของเหลว โดยของเหลวจะเกาะไปตามแผ่นดิสก์ และถูกเร่งส่งไปยังเสื้อปั๊ม ในขณะที่ปั๊มทำงานตามปกติ เมื่อของเหลวหลุดออกไปปะทะกับเสื้อปั๊ม พลังงานจากความเร็วของของเหลวจะถูกแปลงเป็นพลังงานความดัน ไหลออกไปจากท่อส่ง
Viscous drag
เป็นปั๊มแรงดันที่มีประสิทธิภาพสูง โดยแนวคิดการออกแบบที่ไม่ซ้ำกับกรณีปั๊มหมุนอื่นๆ มีเพียง 2 ส่วนของการทำงานขั้นพื้นฐาน คือเสื้อหมุน (Rotor) และท่อปิโตต (Pitot tube) เท่านั้น โดยการหมุนเสื้อหมุน (Rotor) โดยใช้มอเตอร์ขับเคลื่อนผ่านเพลา ในขณะแผ่นฝาปิดเสื้อปั๊ม (Rotor front cover) ก็จะหมุนตามไปด้วย ขณะเดียวกันของเหลวก็จะถูกส่งผ่านเข้าทางดูด ไหลเข้าไปในเสื้อหมุน ภายในห้องเสื้อหมุนจะติดตั้งท่อปิโตต (Pitot tube) ที่ยึดติดแน่นอยู่ในแนวตั้ง ของเหล็วที่อยู่ในเสื้อหมุนจะมีความเร็วสูง(ขึ้นอยู่กับรอบหมุนของเสื้อหมุน) พลังงานความเร็วของของเหลวในโรเตอร์ เมื่อปะทะกับรูทางเข้าของท่อปิโตต (ที่ยึดติดแน่น) ส่งผลให้พลังงานความเร็วถูกแปลงเป็นพลังงานความดัน ของเหลวที่ผ่านออกมาที่ท่อทางออกจะมีความดันสูง แต่มีปริมาณการไหลออกน้อย
Pitot pump
ปั๊มเจ็ทสกีทำงานโดยมีดูดน้ำ (ปกติจะอยู่ที่ไต้ลำเรือ) ที่ช่วยให้น้ำที่จะผ่านใต้ท้องเรือและท่อทางดูดเข้าไปในตัวใบพัดของปั๊ม การออกแบบสำหรับความเร็วสูงต้องใช้ปั๊มแบบแรงเหวี่ยง (centrifugal) ความเร็วปานกลางใช้ปั๊มแบบไหลแกน (axial) ถ้าความเร็วต่ำใช้ใบพัดแบบสกรู (inducer) การถอยหลังโดยการใช้แผ่นบังคับย้อนกลับ (reversing bucket)
การบังคับเลี้ยวใช้เป็นหัวครอบรอบหัวฉีด เพื่อที่จะเปลี่ยนเส้นทางการไหลของน้ำ ไปทางซ้ายและขวาได้ เทคนิคที่ได้รับการใช้ในเครื่องบินเจ็ตที่ขับเคลื่อนด้วยทหารหรือใช้กับเรือ ปั๊มเจ็ททำให้การขับเคลื่อนในทะเล มีความคล่องตัวสูง
Jet-skis pump
หัวพ่นที่ใช้ไอน้ำ อากาศ หรือก๊าซเป็นของไหลขับเคลื่อน
(Motive fluid) เรียกว่า injector หรือ ejector เช่น หัวพ่นไอน้ำ (steam ejector หรือ steam injector ) ถ้าใช้ไอน้ำความดันสูงใช้เป็นของไหลขับเคลื่อน และเพื่อดูดไอน้ำความดันต่ำมาผสม เรียกว่า thermocompressor ถ้าใช้ของเหลว เป็นของไหลขับเคลื่อน เรียกว่า eductor
หลักการของปั๊มชนิดนี้ ใช้หลักผลกระทบของเวนจูรี่
(Venturi effect) ที่เกิดจากความเร็วของของไหลที่ใช้ขับเคลื่อน ไหลผ่านออกจากหัวฉีด พลังงานความดันของของไหลขับเคลื่อนและเปลี่ยนเป็นพลังงาน
ความเร็ว และไหลผ่านไปยังห้องหัวฉีดที่เป็นแบบลู่เข้า-ถ่างออก (converging-diverging nozzle)
Jet eductor
ปั๊มปล่อยออกบางส่วน (partial emission : PE) เป็นชื่อที่บรรยายลักษณะการทำงานของปั๊มชนิดนี้ เนื่องจากมีปริมาตรเพียงเล็กน้อยที่ออกจากตัวปั๊มของแต่ละรอบหมุน ในแต่ละปั๊มแรงเหวี่ยงมาตรฐาน ทั้งความเร็วและพื้นที่การไหลของของเหลวที่ไหลเข้าใบพัด จะได้รับการออกแบบเพื่อให้ตรงกับประสิทธิภาพการไหลเวียนที่ดีที่สุดสำหรับจุดใช้งานของใบพัด ส่วนปั๊ม PE มีความโดดเด่นจากที่มีรัศมีใบพัดขนาดใหญ่ และทำมุม 90o กับแกนของการหมุน ปั๊มนี้ถูกออกแบบเพื่อให้มีอัตราการไหลต่ำ และมีหัวความดันสูงและมีค่าคงที่ตลอดทุกอัตราการไหลไม่มีผลต่อระยะห่างต่างๆ เช่นระยะห่างใบพัดที่เกิดจากการเสียดสีหรือสึกหรอก็ตาม ประสิทธิภาพของปั๊มจะไม่ค่อยเปลี่ยนแปลงมากนัก
Partial emission
ปั๊มวอร์เทกซ์ (ปั๊มชักนำกระแสน้ำวน) ใบพัดจะสร้างกระแสน้ำวนนี้จะเรียกว่าใบพัดน้ำวน
(Vortex impeller) โดยจะชักนำกระแสน้ำหมุนเวียนให้เป็นน้ำวน ที่มีลักษณะเป็นรูปกรวยเปิด และของเหลวจะถูกผลักออกผ่านเสื้อปั๊มออกไป ประโยชน์ของปั๊มวอร์เทกซ์ คือลดความเสี่ยงจากการอุดตัน และยังเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับของเหลวมีสิ่งปนเปื้อนสูง เช่นน้ำในบ่อน้ำเสีย ข้อเสียคือประสิทธิภาพของปั๊มน้ำชนิดนี้จะต่ำกว่าปั๊มที่มี
ของเหลวไหลผ่านครีบใบทั่วไป
Induced vortex
ไฮดรอลิคแรม หรือ ไฮแรม (hydram) เป็นปั๊มน้ำที่ขับเคลื่อนเป็นวัฎฎจักรเกิดจากกำลังงานของพลังน้ำ
ที่ต้องการ "หัวไฮดรอลิค" (ความดันของน้ำ) อัตราการไหลของน้ำ และเกิดผลลัพท์ของหัวความดันทางไฮโดรลิคที่สูงขึ้น และอัตราการไหลของการนำไปใช้ที่ต่ำกว่า อุปกรณ์ทั้งหมดจะส่งผลให้เกิดการกระแทก (hammering) ส่งผลให้น้ำขาเข้าบางส่วน เกิดหัวความดันที่สูงกว่าความดันของน้ำ
ต้นทาง เดิมทีไฮดรอลิคแรมถูกนำไปใช้ในพื้นที่ที่ห่างไกล ที่มีทั้งแหล่งของพลังน้ำหัวความดันต่ำ และความจำเป็นในการสูบน้ำไปยังปลายทางที่มีระดับความสูงกว่า
แหล่งต้นทาง ในสถานการณ์เช่นนี้ ไฮดรอลิคแรมมักจะถูกนำมาใช้ เนื่องจากไม่ต้องการพลังงานขับเคลื่อนอื่นได นอกจากพลังงานจากการไหลของน้ำต้นทางเท่านั้น
Hydraulic ram
Rotary pump
ปั๊มประเภทโรตารี่ จะประกอบด้วย ครีบใบ, โรเตอร์ และเสื้อด้านใน โดยโรเตอร์จะเป็นตัวหมุนและพาครีบใบหมุนตามไปด้วย ดังนั้นจะทำให้เกิดโพรง (Cavity) หรือช่องว่างระหว่าง 3 สิ่งที่กล่าวแล้วข้างต้น เกิดความดันเป็นลบ (Negative) หรือเกิดความดันต่ำกว่าบรรยากาศ ทำให้ของเหลวไหลเข้ามาแทนที่ในช่องว่างนั้น ทำให้ความดันกลายเป็นบวก (Positive) จากนั้นของเหลวก็จะถูกปิดผนึก และถูกทำการเคลื่อนย้าย (ที่ปริมาตรคงที่) จนกระทั่งปริมาตรของของเหลวดังกล่าวถูกผลักออกจากไปครีบใบ ผ่านทางออกของปั๊มสู่แหล่งที่มีความดันสูงกว่าต่อไป
ปั๊มแบบเสื้อยืดหยุ่น (flexible-liner pump)โรเตอร์(ตัวขับ)ที่หมุนอยู่บนเพลาเยื้องศูนย์ ที่ติดตั้งอยู่ภายในท่อพลาสติกกลมหนาที่ยืดหยุ่นได้ (thermoplastic) โดยโรเตอร์และน้ำมันซิลิโคนที่มีความหนืด 1000 cSt. จะถูกขังอยู่ในห้องปิด โดยตัวโรเตอร์จะดันผนังของท่อติดแนบ(liner)กับผนังเสื้อปั๊มอยู่หนึ่งจุดเสมอ การทำงาน [1] เมื่อโรเตอร์หมุน(ทวนเข็มนาฬิกา) น้ำมันซิลิโคนจะถูกดันให้มาอยู่ในทิศทางตรงกันข้ามกับโรเตอร์ [2] เมื่อโรเตอร์ หมุนลงมาข้างล่างจะเกิดโพลงที่ภายนอก(ด้านซ้ายของโรเตอร์) ของเหลวจะไหลเข้ามาแทนที่ [3] ของเหลวจะไหลเข้ามากขึ้นขณะเดียวกัน(ด้านขวาของโรเตอร์)ก็ผลัก
ของเหลวออกพร้อมกัน จนของเหลวไหลออกหมด [4]
Flexible Member
ปั๊มแบบลูกสูบหมุนตามเส้นรอบวง ประกอบด้วยโรเตอร์ 2 ตัวที่หมุนไปพร้อมๆกันและทำมุมซึ่งกันและกัน 90o โดยใช้เกียร์ภายนอกช่วยทำให้โรเตอร์ทั้งสองไม่สัมผัสกัน
การทำงาน [1] ตัวโรเตอร์ตัวล่างหมุนทวนเข็มนาฬิกา ขณะที่ตัวโรเตอร์ตัวบนหมุนตามเข็ม โรเตอร์ทั้งสองหมุนแยกออกจากกัน ทำให้เกิดช่องว่าง (a) (ถ้าพิจารณาที่โรเตอร์ตัวล่าง) โรเตอร์จะกักของเหลว (b) ไว้ขณะเดียวกันก็จะพาของเหลวดังกล่าวมาที่ (c) ก่อนที่จะปล่อยของเหลวดังกล่าวมาที่ (d) ที่มีความดันสูง
Circumferential Pistons
ประกอบด้วยเกลียวที่ทำหน้าที่บีบอัด
และส่งถ่ายของเหลวดังรูปแสดงpump แบบเกลียวหนึ่งตัวสองตัวและสามตัว
Screw
ปั๊มแบบใบกวาด (vane pumps) สามารถนำไปใช้กับของเหลวที่มีความหนืดปานกลาง เช่น ก๊าซ LPG (โพรเพน), แอมโมเนีย, ตัวทำละลาย, แอลกอฮอล์, น้ำมันเชื้อเพลิง, น้ำมันเบนซิน และสารทำความเย็น เป็นต้น ปั๊มแบบใบกวาด จะไม่มีการใช้โลหะสัมผัสกับโลหะภายในตนเอง มีการชดเชยการสึกหรอของใบกวาด (กรณีไม่ใช่ของเหลวที่เป็นสารหล่อลื่น) ซึ่งช่วยให้ปั๊มยังคงรักษาประสิทธิภาพของการทำงานไว้ได้ สามารถใช้ได้กับความหนืดสูงถึง 500 cP/2300 SSU แม้ว่าปั๊มจะมีประสิทธิภาพลดลงอย่างรวดเร็วก็ตาม
Vane
ปั๊มลูกสูบ จะมรลูกสูบเคลื่อนที่ไปมาในกระบอก
สูบเพื่อสูบและส่งของเหลวเป็นจังหวะ
Piston
ประกอบด้วยเฟืองในโครงหุ้ม pumpโดยมีหลักกการทำงาน คือใช้การหมุนขบกันของเฟืองสูบของเหลวเข้ามาแล้วอัดของเหลวในช่องว่างระหว่างเฟืองจากนั้นจึงอัดของเหลวออกจากตัว pumpโดยสามารถแบ่งออกได้สอง
ประเภท
Gears
Lobes
ปั๊มกลีบลอนมีความคล้ายคลึงกับปั๊มเกียร์ภายนอก ที่ทำงานโดยที่ของเหลวจะไหลไปรอบ ๆ ระหว่างผนังด้านในของเสื้อปั๊มกับกลีบลอน ขณะเดียวกันกลีบลอนของปั๊มจะหมุนไปด้วนกันแต่ไม่สัมผัสกัน ซึ่งเป็นข้อแตกต่างจากปั๊มเกียร์ภายนอก การที่กลีบลอนไม่สัมผัสกันเกิดจากการขับเคลื่อนจากชุดเกียร์ขับที่อยู่ภายนอกตัวปั๊มนั่นเอง ขณะเดียวกันตลับลูกปืนที่ใช้หมุนชุดกลีบลอน ก็ตั้งอยู่ในกระปุกเกียร์ทำให้ชุดของลูกปืนจึงไม่แช่อยู่ในของเหลวที่ปั๊มขับเคลื่อนเลย แรงดันของปั๊มจะถูกจำกัด โดยระยะห่างของชุดลูกปืน และการโก่งของเพลา
ปั๊มแบบสูบชัก เป็นกลุ่มหนึ่งของปั๊มประเภทแทนที่บวก (Positive DisplacementPumps)เช่นเดียวกับปั๊มแบบโรตารี่ และเป็นประเภทของปั๊มที่นำมาใช้งานมากโดยใช้การเคลื่อนที่
ของลูกสูบจะทำให้ภายในห้องสูบมีแรงดันต่ำกว่าบรรยากาศ
ภายนอกเกิดแรง"ดูด"ทำให้ความดันบรรยากาศภายนอกผลัก
ดันน้ำขึ้นผ่านเช๊ควาล์วเข้ามาในห้องสูบและเกิดการผลักออก
ไปจากปั๊มที่ความดันสูงกว่า
Reciprocating Pumps
ปั๊มแบบลูกสูบเป็นประเภทของปั๊มที่
นำมาใช้งานมากที่สุดเช่นปั๊มน้ำบาดาล ภายในปั๊มชนิดนี้จะมีลูกสูบที่เคลื่อนที่
ไปมาภายในมีเช็ควาล์วตัวล่าง ตัวบนโดยวาล์วทั้งสองช่วยให้น้ำไหล
ผ่านในทิศทางเดียวเท่านั้น
Piston pump
ปั๊มท่อนสูบ (plunger pumps) เป็นปั๊มกลุ่มสูบชัก (reciprocating) ประเภทปั๊มแทนที่บวก โดยการใช้ท่อนสูบในการเคลื่อนย้ายของเหลวผ่าน
ห้องทรงกระบอก ปั๊มท่อนสูบจะทำงานโดยการขับเคลื่อนด้วย ไอน้ำ อากาศอัด หรือมอเตอร์ไฟฟ้า โดยมีการเคลื่อนตัวของลูกสูบทรงกระบอกผ่านการกันรั่วอย่างเรียบง่าย ที่เป็นลักษณะเด่นที่แตกต่างจากปั๊มลูกสูบ และยังช่วยให้การทำงานที่จะใช้ที่ความดันที่สูงกว่า
แบบลูกสูบอีกด้วย
Plunger pump
ปั๊มไดอะแฟรม หรือเรียกว่าปั๊มเมมเบรน เป็นปั๊มที่ใช้ไดอะแฟรมคู่ที่ใช้อากาศอัดในการทำงาน (Air Operated Double Diaphragm Pump :AODD) หรือเรียกว่าปั๊มไดอะแฟรมแบบนิวเมติก เป็นชนิดหนึ่งของปั๊มแทนที่บวก ที่ใช้การประสานการทำงานร่วมกันของไดอะแฟรม ยาง หรือเทอร์โมพลาสติก หรือเทฟลอน(teflon) และวาล์วที่เหมาะสมทั้งสองข้างของไดอะแฟรม (เช่น เช็ควาล์ววาล์วผีเสื้อ(butterfly), วาล์วแผ่นพนัง(flap) หรือวาล์วปิดรูปแบบอื่นๆ) ในการสูบปั๊มของเหลว
Diaphragm pump
symbol
Compressor
compressor
หน้าที่
เป็นเครื่องที่เพิ่มความดันของอากาศหรือก๊าซซึ่ง
ความดันขาเข้าของเครื่องอัดส่วนมากจะเป็นความดันบรรยากาศเครื่องอัดที่ได้รับความดันขาเข้าสูงกว่าความดันบรรยากาศเรียกว่าเครื่องเพิ่ม
ความดัน(BOOSTER)และเครื่องที่ดูดก๊าซที่
ความดันต่ำกว่าบรรยากาศไปปล่อยที
่ความดันบรรยากาศ เรียกว่าเครื่องดูด(VACUUM)
ประเภท compressor
ประเภท
1.Dynamic
-Centrifugal
-Axial
2.Positive Displacement
-Reciprocating
-Rotary
Centrifugal
Centrifugal
คุณสมบัติ
-การหมุนของใบพัดทำให้เกิดแรงเหวี่ยงทำให้
แก๊สมีความเร็วและความดันสูง
-สามารถใช้งานได้หลากหลาย
-มีขนาดตั้งแต่ 5 – 8,000 psi.
ส่วนประกอบ
Axial
Axial
คุณสมบัติ
-ทิศทางการไหลของแก๊สมีทิศเดียวกับเพลา
-สร้างได้ขนาดเล็กเท่านั้น 10 – 100 psi.
-อัตราการไหลสูง
-มีประสิทธิภาพสูง
ส่วนประกอบ
Reciprocating
-เครื่องอัดอากาศแบบลูกสูบ
-พลังงานขับด้วย เครื่องยนต์ , Motor
-ขับเพลาข้อเหวี่ยง พาก้านลูกสูบดึงลูกสูบเคลื่อนที่เป็น
จังหวะ ดูด - อัด
-อัดความดันได้สูงๆ ด้วยการเพิ่ม Stage
คุณสมบัติ
ส่วนประกอบ
หน้าที่ อัดและเพิ่มpressure ให้กับระบบส่วนประกอบ ลูกสูบ,
แหวนลูกสูบ, ก้านสูบ ทำจาก โลหะผสมเพื่อเพิ่มความแข็งแรง
ระหว่างส่งถ่ายแรง
Piston
เพลาข้อเหวี่ยง
ทำหน้าที่รับแรงกระทำที่ส่งมาจากแรงขับของ Motor โดยเปลี่ยนจากแรง
กำลังแนวราบ ให้เป็นแนวขึ้น-ลง ของลูกสูบเพื่ออัดPressureให้กับ
ระบบ
Crank shaft
กันไม่ให้ก๊าซที่ถูกอัดในกระบอกสูบรั่วเข้าไปในห้องเพลาข้อเหวี่ยงในจังหวะอัดและกันไม่ให้
อากาศที่อยู่ในห้องเพลาข้อเหวี่ยงรั่วเข้าไปใน
กระบอกสูบในจังหวะดูด
Piston Rod Packing
packing
ใน packing 1 set จะมี packing
ring อยู่ 3 ชนิด คือ
มีลักษณะการแบ่งตัดตรงตาม
แนวรัศมีมีหน้าที่ลดความดัน
ของแก๊สลง ช่วยให้ seal ring ไม่รับภาระแรงดันตกคร่อมมากจนเกินไป
Front ring
มีลักษณะการตัดแบ่งเป็นแนว
เฉียงทำหน้าที่เป็นตัวหลัก
ในการseal แก๊ส
Seal ring
มีลักษณะคล้ายกับ front ring
ทำหน้าที่เป็นตัวประคอง seal
ring ไมให้แอ่นตัวตามก้านสูบใน
ขณะใช้งาน และช่วยให้ seal ring
สามารถเคลื่อนตัวได้โดยง่ายเพราะ
ผิววัสดุมีความลื่น
Back-Up ring
รับแรงในแนวด้านข้าง ขณะลูกสูบทำงาน ขึ้น – ลง โดยด้านหนึ่ง ของ
crosshead จะต่อกับ piston Rod อีกด้านจะต่อกับก้านสูบ
Cross Head
ไปกด loading เพื่อให้ loading ไปกด suction valve เพื่อให้ check valveไม่เป็น check valve อยู่ เพื่อป้องกันเมื่อลูกสูบขับ จังหวะ ดูด และ อัดจะทำให้gasไหลวนกลับไปกลับมาจะทำให้
อุณหภูมิสูงขึ้น
Suction Valve
Unloaded
Rotary
คุณสมบัติ
1.Lobe(Root)มีลักษณะเป็นพูหมุนขบกันด้วย
ความเร็วเท่ากัน ทำให้เกิดแรงดัน
2.Vane มีใบพัดที่มีปลายเลื่อนได้ ติดอยู่กับ Rotor โดยที่แกน Rotor ติดตั้งเยื้องศูนย์ เมื่อช่อง Vane
หมุน จะดูดแก๊สเข้าเต็มช่วงแล้วหมุนต่อไปช่อง
Vaneจะถูกอัดให้เล็กลงจนกระทั่งหมุนไปถึงท่อ
ปล่อยแก๊สที่มีความดันสูง
3.Screw ช่อง Screw ประกบกันหมุนแล้วเกิดการ
ดูด – อัด แก๊สออกสู่ภายนอก
ส่วนประกอบ
-steam tubine
-gas tubine
turbine
gas tubine
คือ เครื่องจักรที่นำเอาพลังงานความร้อน มาเปลี่ยนเป็นพลังงานกล หรือ ไฟฟ้า
จัดอยู่ในประเภท COMBUSTION ENGINE
gas
tubine
COMBUSTION ENGINE มี 2 ประเภท
COMBUSTION
ENGINE
-EXTERNAL COMBUSTION ENGINE
-INTERNAL COMBUSTION ENGINE
คือ พลังงานความร้อนที่ได้จากการเผาไหม้ของเชื้อเพลิงถ่ายเทให้กับตัวกลาง เรียกว่า WORKING FLUID แล้วนำไปใช้งาน เช่นการให้ความร้อนกับน้ำใน BOILER
จนกลายเป็นไอ ไปใช้กับ STEAM TURBINE
EXTERNAL
คือ
พลังงานความร้อนที่เกิดจากการเผาไหม้ระหว่างอากาศ และ เชื้อเพลิงแล้วนำไปใช้โดยตรง
เช่น เครื่องยนต์ 2 หรือ 4 จังหวะ
INTERNAL
-COMPRESSOR
-COMBUSTOR
-TURBINE
ชิ้นส่วนหลัก
ทำหน้าที่ ดูดและอัดอากาศเพื่อใช้ในการเผาไหม้
COMPRESSOR
ทำหน้าที่ เป็นที่เผาไหม้ระหว่างอากาศที่ถูกอัดกับเชื้อเพลิง
COMBUSTOR
ทำหน้าที่ เปลี่ยนพลังงงานจากการเผาไหม้เป็นพลังงานจลด้วยการทำแบบ impulse turbine
TURBINE
-AIR CRAFT TYPE
-HEAVY DUTY TYPE
ประเภท
ใช้กับเครื่องบินไอพ่นทำหน้าที่หลักคือ สร้างแรงขับซึ่งจะต้องออกแบบให้มีน้ำหนักเบาและมีขนาดเล็ก
AIR CRAFT TYPE
มีข้อจำกัดในเรื่องของขนาดและน้ำหนัก ซึ่งจะต้องติดตั้งบนแท่น
HEAVY DUTY TYPE
มี 2 ลักษณะ คือ
- SINGLE SHAFT
-TWO SHAFT
SINGLE SHAFT
นิยมใช้งานในการผลิตกระแสไฟฟ้าในลักษณะ
-PEAK LOAD OPREATION
-STANDBY OPRREATION
-COMBINED CYCLE OPREATION
-co GENERATION OPREATION
คือ การเดินเครื่องในช่วงที่มีการใช้ไฟจำนวนมาก เมื่อผ่านช่วงนี้ไปแล้ว gas turbine จะหยุดเดินเครื่องซึ่งจำนวนครั้งในการเริ่มและหยุดจะมีค่าสูงส่งผลต่ออายุของ gas turbine
PEAK LOAD OPREATION
คือ การเดินเครื่องเพื่อจ่ายไฟสำรองในกรณีฉุกเฉินให้กับโรงไฟฟ้าพลังงานความร้อนที่มีขนาดใหญ่ ในกรณีฉุกเฉินดังกล่าว คืือการผลิตไฟฟ้ามาใช้แทนก่อน
STANDBY OPRREATION
คือ การนำเอาความร้อนที่ปล่อยผ่าน
gasturbineไปใช้งานในการต้มน้ำแล้วนำไอน้ำที่ได้ไปผลิตกระแสไฟฟ้า ซึ่งโดยทั่วไปจะให้กำลังผลิตไฟฟ้าเพิ่มขึ้นอีก 50
COMBINED CYCLE OPREATION
คือการนำความร้อนที่ปล่อยผ่าน gas turbine ไปใช้งานในการต้มน้ำเป็นไอ แล้วนำไอน้ำไปใช้ในกระบวนการผลิตอื่นๆ
GENERATION OPREATION
มีข้อดีคือ ประสิทธิภาพที่ Load ต่ำ สูงกว่าแบบ SINGLE- SHAFT
TWO SHAFT
Steam Turbine
steam tubine
หน้าที่ Steam Turbine (กังหันไอน้ำ) เป็นอุปกรณ์ที่เปลี่ยนพลังงานความร้อนเป็นพลังงานกล
หลักการ
ทำงาน
หลักการทำงานของ Steam Turbine
ไอน้ำที่มีอุณหภูมิและความดันสูงจาก
ท่อไอน้ำจะไหลเข้าสู้เครื่องกังหันไอน้ำผ่าน
ทางวาล์วของระบบ ควบคุม เพื่อควบคุมการไหลของไอน้ำที่จะ
ไปหมุนกังหันไอน้ำให้เหมาะสม กับความเร็วรอบหรือสภาวะที่ต้องการ
1. Casing
2. Rotor
3. Diaphragm
4. Gland Packing
5. Vapor Hood
ชิ้นส่วน
ภายใน
ชนิด
1.Back Pressure Turbine .
2.Condensing Turbine .
3.Extraction Turbine
- Extraction Condensing Turbine .
- Extraction Back Pressure Turbine
4. Mixing Turbine
- Mixing Condensing Turbine .
- Mixing Back Pressure Turbine
5. Extraction and Mixing Turbine
Back Pressure Turbine
Condensing Turbine
- Extraction Condensing Turbine .
- Extraction Back Pressure Turbine
Extraction Turbine
Mixing Turbine
p&id
จัดทำโดย
นาย ปัณณทัต ปัญญาเป็ง
เลขที่ 12 ปวส.1/2
รหัสประจำตัว 6231240035
แผนก ปิโตรเคมี วิทยาลัยเทคนิคระยอง
Storage Tank
storage tank
ในอุตสาหกรรมการผลิต storage tanks มีหน้าทีในการจัดเก็บวัตถุดิบ
ผลิตภัณฑ์เพื่อการขาย หรือสำรองปริมาณของ
intermediate stocks เพื่อการ
ส่งต่อไปยังกระบวนการผลิตขั้นต่อไป โดยมีการจัดเก็บในรูปของเหลว หรือของแข็ง ซึ่ง Storage tank มีรูปร่างหลายแบบ เช่น ทรงกลม (Sphere), ทรงกระบอก (Cone), ทรง cylindrical (Vertical,Horizontal)
Shut down Storage tank
จุดประสงค์ของการ Shutdown Storage tank สำหรับการตรวจสอบก็
เพื่อความปลอดภัย ในการใช้งานให้ได้ยาวนานและไม่เกิดเหตุอันตรายที่จะส่ง
ผลกระทบหรือเป็นสาเหตุก่อให้เกิดอันตรายต่อสิ่งแวดล้อมรอบข้าง เช่นชุมชน
จึงมีหลักเกณฑ์หรือข้อกำหนดที่ต้องทำการตรวจสอบดังต่อไปนี้
1. เพื่อทำ TANK CALIBRATE ตามวาระ 5 ปี
2. TANK INSPECTION ตามวาระ 15 ปี
3. เพื่อทำการปรับเปลี่ยน PRODUCT ภายในถัง
4. เพื่อทำการซ่อมแซมในกรณีที่ตรวจพบอุปกรณ์ชำรุดภายในถัง-ภายนอกถัง
5. ในกรณีที่ต้องมีการติดตั้งอุปกรณ์เพิ่มเติมภายในถัง-ภายนอกถัง
6. ถังมีการรั่วแตกร้าว ทรุด เอียงที่จะต้องทำการซ่อมแซม
การตัดระบบ (ISOLATION)
1. ตัดการจ่ายไฟฟ้ากับอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับถังผลิตภัณฑ์ ทุกตัว
2. แขวน TAG ISOLATION อุปกรณ์ทุกตัว
3. ตัดการจ่ายไฟฟ้า ให้กับวาล์วทุกตัวที่ใช้ MOTOR ในการเปิด–ปิด พร้อมแขวน TAG
4. ระบบน้ำดับเพลิง สายดับเพลิง และถังดับเพลิง ต้องพร้อมใช้งานบริเวณปฏิบัติงาน
จะแบ่งการซ่อมเป็น 2 ลักษณะ คือ Minor Repair และ Major Repair
ลักษณะการซ่อมแซมโดยทั่วไปของ Storage Tank
Major Repair
Major Repair จะหมายถึงการซ่อมที่จะต้อง Shutdown และ Clean ถังเพื่อทำการ
ซ่อม เช่น
-งานซ่อม Tank ที่เกิดการบุบยุบ (Damage) จากการใช้งานหรือ Fired Case
-การตัดเปลี่ยน Shell หรือเชื่อมซ่อม Patch plate จุดที่เกิดจาก Corrosion
จาก Product และ CUI
-การตัดเปลี่ยน Roof หรือเชื่อมซ่อม Patch plate จุดที่เกิดจาก CUI
-การตัดเปลี่ยน Annular/Bottom หรือเชื่อมซ่อม Patch plate จุดที่เกิดจาก
Corrosion ด้าน Product side และ Soil side
-การซ่อมและเปลี่ยน Part ต่างๆ ในช่วง Long term tank inspection
-การ Sandblast Shell, Roof, Annular/Bottom และทำสีใหม่
-การ Sandblast Shell, Roof, ทำสีและเปลี่ยน Insulation ใหม่
Minor Repair
Minor Repair หมายถึง การซ่อมแซมตามความเสียหายทั่วไป ซึ่งสามารถซ่อมแซม
ได้ในขณะที่ถังยังใช้งานอยู่ เช่น
-การซ่อมสีภายนอก Shell, Roof และ Accessories ที่เสื่อมสภาพ
-การซ่อม Shell and Roof Insulation ที่เสื่อมสภาพ และซ่อม CUI
-การซ่อม Leak ที่ Shell/Roof โดยการ Online Stop leak โดยการใช้
cement เหล็กอุดตามจุดที่เกิดการทะลุ จาก Corrosion
-การซ่อมจุด pitting ที่เกิด Corrosion โดยการขัดและทำสีใหม่
ความเป็นอันตรายของสารเคมี
ตามมาตรฐาน NFPA
แบ่งออกเป็น 4 ด้าน (แต่ละด้านมี 5 ระดับ) ดังนี้
-ความเป็นอันตรายต่อสุขภาพ (สีน้ำเงิน)
-ความไวไฟ (สีแดง)
-ความไวในปฏิกิริยา (สีเหลือง)
-ข้อมูลพิเศษ (สีขาว)
NFPA
4 ไวไฟมากที่สุด
-แก๊ส หรือของเหลวไวไฟมากที่สุด
3 ไวไฟมาก
-ของเหลวไวไฟที่มีจุดวาบไฟต่ำกว่า 100
องศา F
2 ไวไฟปานกลาง
-ของเหลวไวไฟที่มีจุดวาบไฟระหว่าง
100-200 องศา F
1 ไวไฟน้อย
-ติดไฟได้ถ้าได้รับความร้อน
0 ไม่ติดไฟ
-ไม่ติดไฟ
สีแดง
สีเหลือง
4 ระเบิดได้
-สารที่สามารถระเบิดได้ ณ อุณหภูมิปกติ
3 ความร้อนและแรงกระแทกอาจระเบิด
-อาจระเบิดถ้าเก็บในพื้นที่อากาศถ่ายเทไม่
สะดวก, ได้รับแรงกระแทก, ความร้อน
หรือทำปฏิกิริยากับน้ำ
2 ปฏิกิริยาเคมีรุนแรง
-ไม่เสถียร หรืออาจจะทำปฏิกิริยากับน้ำ
1 ไม่เสถียรถ้าโดนความร้อน
-อาจจะทำปฏิกิริยาเมื่อได้รับความร้อน
หรือสัมผัสกับน้ำ แต่ไม่รุนแรง
0 เสถียร
-ไม่เกิดปฏิกิริยา
สีขาว
W ห้ามผสมน้ำ
Acid กรด
Alk ด่าง
Cor กัดกร่อน
Oxy ออกซิไดซ์เซอร์
สีน้ำเงิน
4 อันตรายถึงตาย
-เป็นอันตรายถึงชีวิตเมื่อสัมผัสสารนั้น
ระยะเวลาสั้นๆ จำเป็นต้องได้รับการสวม
ใส่อุปกรณ์ PPE ที่เหมาะสม
3 อันตรายสูง
-มีฤทธิ์กัดกร่อน และเป็นพิษ หลีกเลี่ยงการ
สัมผัสกับผิวหนัง และสูดดม
2 อันตรายปานกลาง
-อาจจะเป็นอันตรายถ้าได้รับการสูดดม
หรือสัมผัส
1 อันตรายน้อย
-อาจระคายเคือง
0 ปลอดภัย
-ไม่มีอันตราย
แบ่งได้ 2 ประเภท
-Non-pressurized Storage Tanks
-Pressurized Storage Tanks
ประเภทของ Storage Tank
Pressurized Storage Tanks
เป็นถังที่ใช้เก็บสารที่ระเหยได้ดี ซึ่งอยู่ในสภาวะควบคุมแรงดันที่สูงกว่าความ
ดันบรรยากาศ เนื่องจากตัวถังทนแรงดันได้สูง แต่ถังจะมีขนาดเล็กกว่าแบบแรก
จึงทำให้จัดเก็บสารได้ในปริมาณที่น้อยกว่า สารที่มีการจัดเก็บในถังประเภทนี้
ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม ปิโตรเคมีประเภทต่างๆ เช่น ปิโตรเลียมเหลว (LPG),
Liq.C2H4, Liq.C3H6, BDE ซึ่งมี 2 ชนิด
-(Low pressurized tank)
-(High pressurized tank)
High pressurized tank
เหมาะสำหรับเก็บผลิตภัณฑ์ที่มีความดันไอ (Vapor Pressure) มากกว่า15PSIจึงทำการออกแบบถังให้มีลักษณะเป็นถัง
ทนแรงดันสูงโดยมีลักษณะเป็นถังทรงกลม
(Spherical tank) ใช้เก็บผลิตภัณฑ์ก๊าซหุงต้ม
(LPG), Propane, Butene-1, BDE
มีลักษณะ
-ถังทรงกลม (Sphere tank)
- ถังทรงรูปไข่ (Spheroid tank)
Low pressurized tank
เหมาะสำหรับเก็บผลิตภัณฑ์ที่มีความดันไอ (Vapor Pressure) 11.1 –15 PSI จึงทำการออกแบบความหนาถังให้มีลักษณะ
เป็นถังทนแรงดันต่ำใช้เก็บLiq.C3H6(Semi)
มีลักษณะ
- Vertical Cylinder
- Horizontal Cylinder
Non-pressurized Storage Tanks
เป็นถังที่ใช้เก็บสารที่อยู่ในสภาวะควบคุมแรงดันได้ที่ไม่สูงมาก หรือใกล้เคียง
กับความดันบรรยากาศ เนื่องจากตัวถังทนแรงดันได้ไม่สูง แต่ถังมีขนาดใหญ่จึง
สามารถจัดเก็บสารได้ในปริมาณมาก สารที่มีการจัดเก็บในถังประเภทนี้ ได้แก่
ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม ปิโตรเคมีประเภทต่างๆ เช่น น้ำมันดิบน้ำมันสำเร็จรูป,
Solvent, Liq.C2H4, Liq.C3H6
Non-pressurized Storage Tanks
การแยกชนิดของ Non pressurized tanks
1. แบบหลังคาติดอยู่กับที่ (Fixed roof)
- Cone roof
- Dome roof
2. แบบหลังคาลอย (Floating roof)
- External Floating roof
- Internal Floating roof
Cone Roof, Dome Roof
Fixed roof
เหมาะสำหรับเก็บผลิตภัณฑ์ที่มีความดันไอ ( Vapor Pressure) ระหว่าง
0.0 - 0.75 PSI ซึ่งมีอัตราการระเหยได้ต่ำในอุณหภูมิปกติ
จึงทำการออกแบบถังให้มีลักษณะเป็นหลังคาติดตั้งอยู่กับที่ ถังประเภทนี้จะใช้เก็บวัตถุดิบสำหรับ
หน่วยผลิตและใช้เก็บผลิตภัณฑ์ (Finished Product) ที่พร้อมขาย เช่น
น้ำมันดีเซล (Diesel) , น้ำมันเตา (Fuel Oil) แต่สำหรับการจัดเก็บ Liq.C2H4,Liq.C3H6 , Liq.NH3 จะต้องมีระบบ refrigeration unit ในการควบคุมความดันในถังเพิ่มเติม
Floating roof tank
เหมาะสำหรับเก็บสารที่มีความดันไอ (Vapor Pressure) 0.75–11.1 PSI ซึ่ง
สามารถระเหยได้ดีในอุณหภูมิปกติ เพื่อลดการระเหยของไอน้ำมันจึงทำการออกแบบ
ถังให้มีลักษณะเป็นหลังคาลอยอยู่ที่ผิวหน้าของน้ำมัน ซึ่งน้ำหนักของหลังคาที่กด
ผิวน้ำมันจะลดอัตราการระเหยของน้ำมันได้ซึ่งสามารถ
แบ่งออกเป็น 2 แบบ ตาม
ลักษณะของหลังคาถัง คือ External floating roof tank และ Internal floatingroof tank
Floating roof
เป็นถังที่มีหลังคาแบบลอย โดยหลังคาจะลอยอยู่ที่ผิวหน้าของน้ำมันซึ่งทำหน้าที่
ลดอัตราการระเหยของน้ำมัน ถังประเภทนี้จะใช้เก็บวัตถุดิบที่มี Flash point < 55
degree C เช่น น้ำมันดิบ (Crude Oil) , Naphtha
Internal Floating roof
เป็นถังที่มีหลังคาแบบลอย โดยหลังคาจะลอยอยู่ที่ผิวหน้าของน้ำมันซึ่งทำหน้าที่
ลดอัตราการระเหยของน้ำมัน ถังประเภทนี้จะใช้เก็บวัตถุดิบที่มี Flash point < 55
degree C เช่น น้ำมันดิบ (Crude Oil) , Naphtha
External Floating roof
VESSEL
vessel
ถัง (Vessel) ใช้ในกระบวนการผลิต,
เพื่อเก็บบรรจุสิ่งของต่าง ๆ ในรูปแบบ
ของเหลว Gas หรือของแข็ง มีรูปทรง
ต่าง ๆ เช่น ทรงกลม, ทรงกระบอก หรือ
รูปสี่เหลี่ยม ขึ้นอยู่กับประเภทหรือ
ลักษณะการใช้งาน
-Pressurized Vessel
หรือเรียกว่า Closed tank ใช้กับความดันใน
การเก็บสูงกว่าความดันบรรยากาศ หรือใช้
กับความดันต่ำกว่าความดันบรรยากาศ
ใช้กับสาร, ของไหลที่อันตราย, เป็นพิษ,
ไวไฟหรือลุกติดไฟง่าย
-Non Pressure Vessel
หรือเรียกว่าOpentankความดันเท่ากับบรรยากาศ
(Atmosphericpressure)
ใช้กับสาร หรือของเหลวที่ไม่อันตราย ไม่เป็นพิษ
ใช้กับของเหลวปริมาณมาก ๆ
อาจจะมีลักษณะเป็นบ่อ (ponds) โลหะ หรือ คอนกรีต
แบ่งตามลักษณะความดันใช้งาน
แบ่งตามลักษณะของฝาถังที่ใช้
แบ่งตามลักษณะของฝาถังที่ใช้
-สร้างง่าย ราคาถูก
-รับแรงดันได้ไม่สูงมากนัก
-นิยมใช้กับถังขนาดเล็ก
Flat Plate
-ฝาถังปิดแบบโค้ง
-ใช้กับความดันไม่เกิน 15 bar
-รับแรงดันได้ค่อนข้างดี
Dished Head
-เป็นฝาถังรูปโค้งวงรี ทรงรูปไข่
-มีการกระจายแรงได้ดี
-ใช้งานได้ตั้งแต่ 10 bar ขึ้นไป
Ellipsoidal Head
-รับแรงดันได้ดีที่สุด
-รับแรงดันได้ ~ 2 เท่า ของแบบจาน
-ราคาแพง
Hemispherical Head
1. ฝาถังทรงกรวย (Conical Head)
-ฝารูปทรงกรวยปลายแหลม หรือปลายตัด
-ใช้กับถังประเภท Storage tank
-ใช้กับแรงดันต่ำๆ
2.ก้นถังทรงกรวย (Conical Bottom)
-ใช้กับประเภท Silo
-ใช้ในการการถ่ายเทของแข็ง,ผง
-ช่วยให้การไหลสม่ำเสมอขึ้น