Konsep Kepercayaan dan Amalan Animisme

KEPERCAYAAN MANUSIA

ZAMAN DAHULU IALAH MEREKA

MESTI MENGHORMATI "ROH"

AGAR KESELAMATAN MEREKA

TERJAMIN

MENURUT ISTILAH, ANIMISME IALAH

KEPERCAYAAN BAHAWA SEGALA BENDA

YANG WUJUD DI MUKA BUMI

MEMPUNYAI JIWA YANG TERDAPAT

PADA SETIAP BENDA

PERCAYA BAHAWA ROH SESEORANG

KEKAL SELEPAS KEMATIAN, DAN IA

BOLEH PERGI KE TEMPAT LAIN

MENGIKUT KEPERCAYAANNYA

TERDAPAT MEREKA YANG BERPEGANG

KEPADA PANDANGAN ANIMISME

TENTANG DUNIA, DI MANA HAIWAN,

TUMBUHAN DAN FENOMENA ALAM

DIANGGAP SAMA DENGAN NILAI

SEORANG MANUSIA

TANGGUNGJAWAB MEREKA UNTUK

SENTIASA BERINTERAKSI DAN

MENGHORMATI UNSUR-UNSUR YANG

RELEVAN DALAM KEHIDUPAN MEREKA

DALAM KEADAAN HARMONI

GOLONGAN ANIMISME PERCAYA

BAHAWA ROH-ROH INI MEMPUNYAI

KUASA LUAR BIASA DAN MENAKJUBKAN

YANG TIDAK DAPAT DITANDINGI OLEH

MANUSIA BIASA.

TERDAPAT ROH HALUS YANG

BOLEH MENYERANG ATAU

MEMASUKI TUBUH MANUSIA

YANG LEMAH IMANNYA

AHLI ANIMISME SERING

MEMINTA PERLINDUNGAN

DARIPADA ROH-ROH INI.

Menurut Edward B. Taylor

KEHIDUPAN MANUSIA

BANYAK DIPENGARUHI OLEH

PERSEKITARAN SEKELILING

INILAH SEBABNYA MENGAPA

KEPERCAYAAN TENTANG ROH

MAKHLUK SERING

MENCERMINKAN KEADAAN DI

MANA MEREKA HIDU

Menurut Ibn Khaldun

MASYARAKAT DI NUSANTARA

MEMPUNYAI KEPERCAYAAN

YANG KUAT DALAM

MEMPERCAYAI ROH

PENDUDUK INI MENGELAK

DARIPADA MELAKUKAN

AKTIVITI ATAU PERBUATAN

YANG MENYEBABKAN ROH

ATAU ROH INI MARAH

PENDUDUK INI AKAN

MELAKUKAN UPACARA PADA

WAKTU TERTENTU BAGI

MENJAGA KEHARMONIAN

DAN KESELAMATAN

SETEMPA

Menurut R.O Windstedt

penyembahan roh orang mati, sama ada

roh moyang atau orang lain yang telah

meninggalkan dunia nyata in

Ancestor worship

aktiviti yang menghubungkan

pengendalinya dengan alam roh

Shamanism

aktiviti komunikasi ataupun interaksi

di antara roh yang sudah mati dan

orang yang hidup

Spritualism

amalan penyembahan objek di

alam semesta

Nature Worship

aktiviti penyembahan objek

yang dianggap suci dan

istimewa

Dinamisme, Praanimisme, Fetishisme atau Animatisme

penyembahan terhadap

binatang tertentu

Animal Worship

kepercayaan sesebuah suku

kaum yang memuja binatang

tertentu kerana mereka

menganggapnya sebagai

lambang suku

Totemism

Ngajat merupakan indentiti utama

masyarakat Iban yang menjadi

kebanggaan kebudayaan di Sarawak.

Keunikan dalam setiap persembahan

tarian ngajat inilah menjadikan suku

kaum ini terlalu istimewa serta

tersendiri

Keunikan yang terdapat dalam tarian

ngajat dalam masyarakat ini adalah

menarik dan asli kerana ianya

merupakan salah satu indentiti kaum

Iban yang penuh dengan dunia mistik

dan keajaiban serta membezakan

kaumnya dari suku-suku kaum pribumi

lain di Sarawak.

Tarian ngajat

Tarian Kuda Kepang

NAMA LAIN:ebeg,kuda lumping, Jaran

kepang, serta jathilan

ASAL:Tanah Jawapada abad ke-15

Diperkenalkan oleh Wali Sembilan

*Beberapapihak berpendapat bahawa asalusul tarianini mempunyaikaitan dengan Saidina Al

Upacaraan Pemujaan Terdapat Pelbagai jenis

Hal ini dikatakan demikian kerana, asal usul

sesuatu jenis pemujaan biasanya berhubung kait

dengan kuasa ghaib

• Penduduk kampung tidak dibenarkan keluar ke kebun apabila ada kematian untuk menghormati si mati.

• Kaum lelaki dianggap sebagai pemburu kepala yang yang handal dan pahlawan berani. Kaum wanita seperti isteri, adik perempuan, ibu, serta saudara mara wanita terdekat akan duduk di rumah sahaja kerana pahlawan ini akan mengambil masa selama sebulan sebelum balik ke keluarganya.

• Semasa kaum lelaki keluar pergi memburu kepala, kaum wanita akan menghampar tikar dan menyalakan api sehingga lewat malam dan sebelum subuh menjelma. Ianya bertujuan untuk memastikan kaum lelaki tidak berasa sejuk ketika tidur.

• Percaya bahawa kehidupan seharian mereka mempunyai kaitan dengan alam sekeliling mereka, boleh mendapat bala atau kecelakaan sekiranya tidak menghormatinya.

• Motif Ikang (corak) dipercayai mempunyai kaitan dengan kehidupan mereka. Contohnya, mereka akan mngukir ikang pada perisai bertujuan untuk mengalahkan musuh dan menakutkan pihak lawan.

• Tidak mentertawakan haiwan untuk mengelakkan diri disumpah menjadi batu.

• Menghormati orang tua untuk mengelakkan diri terkena tulah.

Kaum orang ulu, Bangsa Kayan

Masyarakat orang asli

• Tidak membunuh dan mencederakan haiwan tanpa sebab semasa memburu.

• Berkongsi hasil buruan dengan ahli keluarga.

• Tidak membuat bising semasa di dalam hutan.

• Menghormati orang tua.

• Tidak mengebumikan mayat pada waktu malam.

• Ibu yang mengandung atau mempunyai anak kecil tidak dibenarkan dekat dengan mayat kerana takut akan terkena Kenan (badi) orang mati.

• Melarang pasangan yang mempunyai pertalian darah seperti adik-beradik atau saudara terdekat untuk berkahwin.

• Pasangan yang mempunyai pertalian darah juga tidak dibenarkan membuat seks.

Kaum Bidayuh

• Menggunakan perkhidmatan pawang atau bomoh sejak dulu sehingga sekarang. Pada masa lalu, ianya dilakukan di rumah baruk.

• Upacara seperti penyembahan, jampi-jampi mantera atau korban dilakukan bertujuan untuk memenuhi semangat dan kehendak Tuhan.

• Juga percaya setiap orang mati mempunyai roh yang masih hidup, yang menjadi Umot (kuasa jahat).

• Dalam upacara ritual, orang Bidayuh akan menyembah dan menyebut roh-roh yang telah mati. Akan tetapi, roh tersebut tidak akan diberi nama untuk mengelakkan ahli keluarga atau saudara terdekat mengenali mereka, dan berasa takut.

• Apabila ada upacara ritual, tanaman padi dan sayur akan disebut, bertujuan untuk meminta berkat serta memperoleh lebih banyak rezeki dari hasil tanaman.

Masyarakat Orang Asli

• Jampi serapah dimasukkan ketika amalan mengubat dijalankan semasa ada hari kebesaran. Ianya juga akan diiringi dengan tarian.

• Tarian dan nyanyian bertujuan menjadi perantara untuk mengubat penyakit, menghalau hantu, mengawal keselamatan kampung daripada diganggu mahkluk lain.

• Antara tarian yang ditarikan adalah Tarian Lilin oleh suku kaum Temuan, Jah Hut dan Che Wong yang kebanyakkannya tinggal di daerah Raub.

• Biasanya ditarikan semasa keramaian majlis perkahwinan dan selepas menuai padi. Suku kaum ini juga akan menganggap kekuatan lilin yang terlekat pada piring dapat menjadi asas kukuh dan menerangi orang lain.

• Tarian Sewang juga ditarikan dengan bertujuan cara penyembahan makhluk ghaib.

Pengurusan Jenazah

• PENGGUNAAN GONG, GUNTING, JARUM, CERMIN DAN BENANG.

• AMALAN NYANYIAN JUGA DIAMALKAN DALAM KALANGAN AHLI KELUARGA.

• ORANG KAMPUNG AKAN DIMAKLUMKAN MENGENAI BERITA KEMATIAN SI MATI.

• INDIVIDU YANG BERTUGAS DALAM MEMANDIKAN JENAZAH DIBERIKAN UPAH YANG BERBEZA SETIAP SEORANG.

• TUGAS MEREKA INI DIKENALI SEBAGAI MEMIRUANG.

• DOA AKAN DIBACA DAN JENAZAH AKAN DITUTUP DENGAN KAIN PUTIH.

• BENANG HITAM JUGA DIGUNAKAN DAN DIBAKAR SEHINGGA PUTUS.

• BERTUJUAN UNTUK MEMBATALKAN ILMU KEBAL ATAU LEBIH DIKENALI SEBAGAI ILMU BANGKIT TUA

Adat Pengebumian

• MEMBERI SALAM KEPADA “NABI BUMI” SEBELLUM PROSES MENGGALI KUBUR.

• SEBILAH PARANG AKAN DIGUNAKAN DAN DITUSUK KE DALAM TANAH LALU DITARIK DAN HURUF “D” DIBENTUK.

• SEBIJI BANTAL YANG DIPERBUAT DARIPADA TANAH DIGUNAKAN SEBAGAI ALAS KEPADA KEPALA JENAZAH.

• PENGGUNAAN BEBERAPA KAKI PAYUNG UNTUK DIGUNAKAN SEMASA MENGIRINGI JENAZAH.

• PAYUNG-PAYUNG YANG DIGUNAKAN HENDAKLAH DIPERBUAT DARIPADA KAYU DAN KAIN PUTIH.

• KERANDA JENAZAH HANYA PERLU DIBUKA PADA BAHAGIAN TEPI SAHAJA.

• PENGGUNAAN BUAH PINANG YANG DIBALUT DALAM KAIN PUTIH DIGUNAKAN DALAM PROSES PENGEBUMIAN JENAZAH.

• TIDAK DIBENARKAN MENGHULURKAN TANGAN MELEBIHI PARAS PERMUKAAN KUBUR.

• MENYIRAM AIR BUNGA KE ATAS PERMUKAAN KUBUR SI MATI SELEPAS PROSES PENGEBUMIAN BERAKHIR.

Adat Pasca Pengebumian

• KENDURI KEMATIAN AKAN DIJALANKAN SETELAH MAJLIS PENGEBUMIAN SELESAI.

• DIKENALI SEBAGAI FIDYAH TAHLIL”.

• AMALAN TERSEBUT DIANGGAP SEBAGAI HADIAH ATAU PAHALA KEPADA JENAZAH.

• SEBATANG ROTAN DIGUNAKAN UNTUK MEMBUAT “SIMPULAN 40"

• KENDURI KEMATIAN DIJALANKAN SEHINGGA TEPAT 100 HARI SESEORANG ITU TELAH MENINGGAL DUNIA.

• HANYA DIJALANKAN SETIAP KALI WAKTU MAGHRIB.

• LAMPU-LAMPU YANG DIGUNAKAN AKAN DIMALAPKAN SEMASA

• PENGGUNAAN TEPUNG GANDUM SEBAGAI TANDA KEDATANGAN ROH SI MATI.

• KEMENYAN JUGA DIGUNAKAN SEBELUM MEMULAKAN KENDURI.

• ASAP KEMENYAN AKAN DISEDUT MELALUI HIDUNG DENGAN MENGGUNAKAN TEKNIK DAN BACAAN YANG TERTENTU