ZORZA polarna

Co to jest zorza?

Aurora Borealis, zwana inaczej zorzą polarną, to unikatowe zjawisko zachodzące wskutek wybuchów na powierzchni Słońca. Fala magnetyczna, czyli tak zwany wiatr słoneczny, spowodowany eksplozją dociera do Ziemi pod postacią spektakularnych pasm światła ukazujących się na niebie, zmieniając przy tym barwę od jasnozielonej po intensywny fiolet. Pierwszy zapis dotyczący zorzy polarnej pochodzi już z I wieku naszej ery, kiedy to Seneka Młodszy opisał ją w swoim dziele „Naturales quaestiones”, czyli w wolnym tłumaczeniu „Problemy”, jako okrągłą, kolorową lukę w niebie.

Jak powstaje?

Gdy cząsteczki te zbliżą się do Ziemi, tworzą okrąg wokół bieguna północnego, gdzie zderzają się z górną warstwą atmosfery. Uwolniona wówczas energia, to właśnie zorza polarna. Wszystko to dzieje się mniej więcej 100 kilometrów nad naszymi głowami.

Światła północne pojawiają się na niebie w formie pasa, który nazywamy zorzą polarną.

To spektakularne zjawisko, występujące w okresie "burz magnetycznych" na dużych szerokościach geomagnetycznych. Zorza polarna pojawia się w tak zwanych "strefach zorzowych", około 20-25 stopni od bieguna magnetycznego Ziemi i rozciąga się z zachodu na wschód, niemal prostopadle do kierunku wskazywanego przez igłę magnetyczną.

Pozwala to wnioskować, że jest związana z ziemskim polem magnetycznym. To ono powoduje, że elektrony i protony wyrzucane przez Słońce z dużymi prędkościami są przechwytywane przez ziemskie pole i wnikają w atmosferę ziemską w pobliżu biegunów magnetycznych z prędkością 1000-2000 kilometrów na sekundę.

Gdzie występuje?

Zorza polarna występuje głównie za Kołem Podbiegunowym (zarówno północnym, jak i południowym), ale zdarza się, zwłaszcza kiedy jest silna, że można dostrzec ją nawet w Danii! Na Północy granica Kręgu Polarnego przebiega między innymi przez miasto Bodø. Poza Ziemią, zjawisko to jest bardzo częste na Jowiszu oraz Saturnie, które mają o wiele silniejsze pole magnetyczne niż nasza planeta, co sprawia, że można zaobserwować tam więcej barw i odcieni różnych kolorów.

Istnieje kilka rodzajów tego zjawiska, a każdy z nich można odróżnić na podstawie kolorów:

czerwonego, gdy jest bardzo silna

zielonego, gdy jest dość silna

żółtego, gdy jest umiarkowana

niebieskiego, gdy jest na tyle słaba, że trudno ją dostrzec

Kiedy występuje?

Występowanie zorzy jest bardziej prawdopodobne w pobliżu równonocy, na przełomie marca i września, ale jego pojawienie się może nastąpić o każdej porze roku. Miesiące zimowe to naturalnie dobry czas na obserwację zorza polarną, po prostu dlatego, że noce są dłuższe. Najjaśniejsze wyświetlacze trwają zazwyczaj około 1-3 godzin, a najlepsze czasy oglądania to zazwyczaj od 22:00 do 2:00 rano. Jednakże, nie ma magicznej godziny, że masz gwarancję, aby zobaczyć zorzę polną pałeczki zorza zwykle mieć oko na nasze indeksy geomagnetyczne w czasie rzeczywistym (które pokazują poziom aktywności geomagnetycznej)

Ciekawostki

Pradawni myśleli, że północne światła są ogniem.

Przez tysiące lat nikt nie wiedział dokładnie, czym są Światła Północne i skąd pochodzą. Arystoteles zrobił pierwszą naukową relację o światłach w IV wieku p.n.e., upodabniając je do płomieni palącego się gazu. W trzynastym wieku p.n.e. pierwsza szczegółowa próba wyjaśnienia tych świateł została podjęta w Konungs skuggsjá, czyli Lustro królewskie, norweskim tekście edukacyjnym. Teoria głosiła, że światła były odbiciami od oceanów ziemskich. Inną teorią było to, że były to odbicia światła słonecznego padającego spod horyzontu, oświetlające niebo. Nawet pożary na Grenlandii były spekulowane jako przyczyna tych tajemniczych świateł.