Depresja dzieci i młodzieży

Występowanie

Przejawy depresji w okresie dzieciństwa

i młodości są często niedojrzałe, niecharakterystyczne, przypominają przejawy innych stanów i zaburzeń,

a ich rozpoznanie wymaga niekiedy znacznego wysiłku.

Diagnoza depresji u dziecka może być trudna, ze względu na podobieństwo objawów zarówno do zachowań

i emocji towarzyszących okresowi dojrzewania, jak i innych zaburzeń takich, jak ADHD, lękowych czy zaburzeń odżywiania.

film yt-(NIE)WIDZIALNA NASTOLETNIA DEPRESJA -film Reżysera Życia

DOM

• procesy biochemiczne zachodzące w mózgu,
• czynniki genetyczne
• wpływ środowiska zewnętrznego.
• nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych przez członków rodziny,
• przemoc w rodzinie,
• przewlekła choroba któregoś z rodziców, innego członka rodziny lub samego dziecka,
• utrata ukochanej bliskiej osoby spowodowana śmiercią lub np. rozwodem rodziców,
• sytuacje psychicznego, fizycznego lub seksualnego wykorzystywania przez opiekunów,
• przewlekły konflikt małżeński rodziców,
• zaniedbanie,
• brak zainteresowania,
• wrogość i emocjonalne odrzucenie, nadmierne kontrolowanie przez rodziców,
• obarczanie dziecka zbyt dużą, przerastającą jego możliwości odpowiedzialnością,
• trudna sytuacja materialna oraz społeczna izolacja rodziny.

SZKOŁA

• nadmierne wymagania stawiane przez nauczycieli,

• zły klimat społeczny w szkole lub klasie — atmosfera

napięcia, wrogości, brak wsparcia itp.,

• przemoc rówieśnicza,

• przemoc stosowana przez nauczycieli,

• niepowodzenia szkolne (np. niezdany egzamin),

• niesprawiedliwe ocenianie.

Przyczyny

film yt-depresja młodzieńcza--historia Amelii

Objawy

Należy pamiętać, że u wielu dzieci cierpiących na

depresję, głównym nastrojem nie jest smutek lecz

drażliwość.

Dzieci, szczególnie te młodsze, nie dysponują odpowiednim słownictwem, żeby szczegółowo opisać swoje uczucia.

Do pewnego wieku po prostu nie rozumieją takich złożonych terminów, jak „samoocena”, „wina”, „koncentracja uwagi”.

Nie rozumiejąc tych pojęć, nie potrafią precyzyjnie określić swoich nastrojów.

Mogą natomiast sygnalizować swoje problemy poprzez zachowanie.

UWAGA NAUCZYCIELU!

Jeśli u nastolatka zauważysz

drażliwość, częste wybuchy złości, wycofanie z kontaktów społecznych, brak zainteresowania czynnościami, które wcześniej sprawiały mu przyjemność, wypowiedzi na temat śmierci, bezsensu życia, braku nadziei i planów na przyszłość, utratę apetytu lub przeciwnie bardzo nasilony apetyt, wyraźny spadek lub przyrost masy ciała, skargi na brak snu lub nadmierną senność, trudności w realizacji wymagań szkolnych,

zwróć na to uwagę rodziców, powiedz im, że dziecka może dotyczyć problem depresji i zachęć ich do skonsultowania się

z lekarzem.

UWAGA NAUCZYCIELU!

Jeśli u dziecka w wieku przedszkolnym

lub wczesnoszkolnym zauważysz drażliwość, apatię, brak zainteresowania czynnościami, które wcześniejsprawiały mu przyjemność, niechęć do współpracy, brak łaknienia, nawracające skargi na bóle

brzucha, głowy, nóg, itp., wycofanie z aktywności lub zachowania mające na celu zwrócenie na siebie uwagi,

zasygnalizuj to rodzicom; powiedz im, że ich dziecka może dotyczyć problem depresji i zachęć do skonsultowania się

z lekarzem.

Alan, 9 lat

Przez większość czasu sprawia wrażenie smutnego i przygnębionego. Często płacze lub jest na granicy płaczu i robi wszystko, żeby się nie rozpłakać. Na przerwach stara się nie uczestniczyć w zabawach z innymi dziećmi. Zapytany, czemu nie dołączy do reszty, mówi, że wszystko mu jedno, że nie podoba mu się żadna zabawa lub że zabawa go nudzi. W domu często kładzie się na swoim łóżku i niczym nie potrafi się zająć. Od kilku tygodni trudno go rozbudzić rano. Skarży się na bóle i zmęczenie, mówi, że chyba jest chory. Z tego powodu w domu pojawiają się kłótnie, a do szkoły chłopiec dociera spóźniony lub nie dociera wcale.

Marta, 15 lat

Od kilku miesięcy jest bardzo wybuchowa – nie słucha rodziców, kłóci się z matką, kilka razy uderzyła młodszą siostrę. W szkole ma sporo nieobecności, które są nieusprawiedliwione. Raczej z nikim się nie przyjaźni, jest milcząca, jakby nieobecna, unika kontaktu wzrokowego, sama nie zagaduje, wszystko ją denerwuje. Rodzice i nauczyciele zaczęli podejrzewać, że sięga po alkohol, dopalacze. Stanowczo nie chce, żeby ktoś z nią rozmawiał. Mówi, żeby się od niej odczepić, że nikt jej nie rozumie, że do niczego się nie nadaje i jest ciężarem dla innych. Ostatnio bardzo mało je, prawie nie pije, trudno jej zasnąć. Nic jej się nie chce, unika wysiłku.

Przypadki

Nawiązanie kontaktu i psychoedukacja

Kiedy zauważymy niepokojące zachowania u ucznia, które skojarzą się nam z depresją, należy zaprosić go na spotkanie i rozpocząć je od przedstawienia bezpośredniej przyczyny, dla której podejmujemy rozmowę.

Ostatnio zauważyłam/em, że rzadko rozmawiasz z innymi dziećmi. Zauważyłem też, że jesteś bardziej smutny. Zaniepokoiło mnie to i chcę o tym z tobą porozmawiać. Myślę, że możesz przeżywać trudne chwile lub mieć jakieś kłopoty. Porozmawiaj ze mną, proszę, jak się czujesz, co się u ciebie dzieje. Jestem tu po to, aby ci pomóc. Naprawdę bardzo mi na tym zależy.

W tej pierwszej interwencji należy zapytać o aktualne problemy, sytuację życiową, aby dowiedzieć się, jakich emocji doświadcza uczeń i zachęcić go do mówienia o nich.

Szczególną uwagę trzeba zwrócić na niepokój, napięcie, lęk, agresję, rozpacz. Trzeba słuchać, okazywać zrozumienie, zainteresowanie i intencję pomocy.

Pozwolić dziecku opowiedzieć o trudnościach, których doświadcza i pomóc mu zobaczyć mechanizmy jego problemów i obszar wpływu na nie.

Jak rozmawiać z dzieckiem

film yt- DEPRESJA. Rozumiesz - pomagasz. (LIVING WITH DEPRESSION - continued... English SUBTITLES)

INSTYTUCJE

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (116 111) i Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie

Bezpieczeństwa Dzieci (800 100 100)

Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12

Ośrodki Interwencji Kryzysowej

Pomoce

STRONY INTERNETOWE

www.wyleczdepresje.pl kampania „Depresja. Rozumiesz – Pomaga

www.zobaczjestem.pl

Porcelanoweaniolki.pl

Tacyjakja.pl