Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Gjëndrat mbiveshkore
43
Gjëndrat mbiveshkore
Kortikosteroidet
Mentori: Ass. Dr. Ilir Kurtishi
Punoi: Donika Gashi
Gjëndrat adrenale –gjenden në polin e sipërm të veshkave dhe secila peshon rreth 4 gr.
Topic
Gjëndrrat mbiveshkore përbëhen nga:
- medulla (sekreton epinefrinën dhe norepinefrinën)
- korteksi (sekreton kortikosteroidet)
Topic
Topic
Kortikosteroidet sintetizohen nga kolesteroli asteroid.
Llojet kryesore të hormoneve adrenokortikale janë:
- mineralokortikoidet
- glukokortikoidet
- (por në sasi më të vogël sekretohen edhe hormonet androgjene)
Topic
Sintetizimi i kortikosteroideve
Topic
Topic
FUNKSIONI I MINERALOKORTIKOIDEVE - ALDOSTERONIT
Topic
- Mungesa e mineralokortikoideve shkakton humbjen e theksuar të Na dhe hiperkapni
- Aldosteroni e rritë riabsorbimin tubular renal të Na dhe sekretimin e K
- Aldrosteroni e rritë sekretimin e H+ tubular dhe shkakton alkalozë mesatare
- Rritja e aldosteronit e rritë vëllimin e lëngut ekstraqelizorë dhe presionin arterial por ka efekt të vogël në koncentrimin e Na në plazmë
- Shtimi i aldosteronit shkakton hipokalemi dhe dobësim muskular
- Zvgëlimi i aldosteronit shkakton hiperkalemi dhe toksicitet kardiak
- Aldosteroni stimulon transportin e Na në:
o Gjëndrat e djersës
o Gjendrat e pështymës
o Qelizat intestinale epiteliale
MEKANIZMI QELIZOR I VEPRIMIT TË ALDOSTERONIT
Topic
- Aldosteroni hyn në qelizat epiteliale tubulare
- Në citoplazmë lidhet me receptorët specifik proteinikë citoplazmatikë
- Kompleksi aldosteron-receptor difundon në bërthamë ku nxitë ADN të transkriptohet
- ARN difundon në citoplazmë, ku translatohet dhe shkakton formimin e proteinave
Proteinat janë përzierje e:
o Enzimeve
o Proteinave të transportit membranor
Ekziston edhe një veprim i mundshëm jo-gjenomik i aldosteronit i ngjashëm me hormonet peptidike.
Rregullimi i sekretimit të aldosteronit
Topic
1. Rritja e koncentrimit të K në lëngun jashtëqelizorë (e rritë)
2. Rritja e aktivitetit të sistemit reninë-angiotenzinë (e rritë)
3. Rritja e koncentrimit të joneve të Na në lëngun jashtëqelizorë (e zvogëlon)
4. ACTH nga gjëndra pituitare anteriore ka rol në sekretim por me efekt të vogël në shkallën e sekretimit
FUNKSIONET E GLUKOKORTIKOIDEVE
Topic
Efektet e kortizolit në metabolizmin e karbohidrateve
Stimulimi i glukoneogjenezës
o Duke e rritë sintetizimin e enzimës që shndërron aminoacidet në glukozë në qelizat e mëlqisë
o Duke shkaktuar mobilizimin aminoacideve nga indet ekstrahepatike
Zvogëlimi i utilizimit të glukozës nga qelizat
Rritja e glukozës në gjak si pasojë e glukokortikoideve mund të shkaktojë diabetin adrenal
Efekti i kortizolit në metabolizmin e proteinave
• Zvogëlimi i proteinave qelizore
• Kortizoli e rritë koncentrimin e proteinave në plazmë dhe mëlçi
• Rritja e aminoacideve në gjak
Efekti i kortizolit në metabolizmin e yndyrnave
• Mobilizimi i acideve yndyrore
• Obeziteti shkaktohet nga kortizoli i tepërt
Kortizoli është i rëndësishëm në rezistimin e stresit
Topic
Disa lloje të stresit të cilat e rrisin lirimin e kortizolit:
Traumat e ndonjë lloji
Infeksionet
Nxehtësia ose të ftohtit
Kirurgjia
Injektimi i substancave nekrotizuese nën lëkurë
Efekti antiinflamator i nivelit të lartë të kortizolit
Kur një sasi e madhe e kortizolit sekretohet ose injektohet në një person ,ai ka dy efekte bazike antiinflamatore:
Bllokon stadet e hershme të inflamacionit përpara se të filloj inflamacioni
Nëse inflamacioni ka filluar mund të shkaktoj rezolucion rapid të inflamacionit dhe rritje të shërimit
Si e prevenon zhvillimin e inflamacionit?
- Stabilizon membanën lizozomale
- Zvogëlon permeabilitetin e kapilarëve
- Zvogëlon migrimin e qelizave të bardha në zonën e inflamuar
- Zvoglimi i reprodukimit të limfociteve T
- Dobësimi i lirimit të interleukinës 1
Anomalitë e sekretimit adrenokortikal
Topic
- Sëmundja e Adisonit(hipoadrenalizmi)
- Sindromi Kushing (hiperadrenalizmi)
- Sidromi Konn(aldosterizmi primar)
- Sindromi androgjenital
Sindroma e Adisonit-rezulton nga dështimi i korteksit adrenal të prodhojë hormone adrenokortikale
Topic
Sindroma Kushing
Hiperkortikolizmi mund te shkaktohet nga:
- Adenomat e gjëndrës pituitare anteriore
- Funksioni anormal i hipotalamusit
- Sekretimi ektopik i ACTH nga tumoret kudo ne organizëm
- Adenomat e korteksit adrenal
Sindroma Konn
Një tumor i vogël i zonës glomerulosa sekreton një sasi të madhe të aldosteronit
Topic
Sindromi adrenogjenital
Një tumor adrenokortikal sekreton sasi të mëdha të androgjeneve që shkaktojnë efektin e maskulinizimit