Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

#АНЗААР_ АЯН

СОНГИНОХАЙРХАН ДҮҮРГИЙН ДОТООД АУДИТЫН АЛБА

Мансууруулах бодисын төрөл: шинж чанар, үр нөлөөг мэдэх

Хууль, эрх зүйн мэргэжилтэн Д.Уранбилэг

Ойлголт

Монгол Улсад үйлчилж байгаа хууль тогтоомжийн дагуу хориглосон мансууруулах, сэтгэцэд нөлөөт бодисын агууламжтай ургамал, бэлдмэл, бодисыг энгийн ярианд “хар тамхи” гэж хэлж нэршсэн.

- Анагаахын шинжлэх ухаанд “мансууруулах сэтгэцэд нөлөөт бодис” гэдэг нь тухайн бодисыг хэрэглэсэн хүн болон амьд организмын уураг тархи буюу төв мэдрэлийн системд дарангуйлал үүсгэн үйлчилж, мансуурал гэж нэрлэх сэтгэцийн тогтворгүй байдлыг үүсгэх чадвартай эм бэлдмэл бодисуудыг хэлнэ.

- Нийгмийн шинжлэх ухаанд аливаа мансууруулах, сэтгэцэд нөлөөт эм бэлдмэл, бодисыг хэрэглэсэн этгээдийг зан үйлийн болон ёс суртахууны зөрчил рүү түлхэн, гэмт хэрэг үйлдэх нөхцөл бололцоог бий болгож, улмаар нийгэмд хор хохирол учруулах чадвар бүхий бодис, түүнийг агуулсан эм бэлдмэлийг хэлнэ гэж тус тус тодорхойлсон байдаг.

- Хууль, эрх зүйн салбарт Монгол Улсын нэгдэн орсон НҮБ-ын 1961 оны “мансууруулах эмийн тухай”, 1971 оны “Сэтгэцэд нөлөөт бодисын тухай”, 1988 оны “Мансууруулах болон сэтгэцэд нөлөөт эм, бодисын хууль бус эргэлтийн эсрэг” конвенцын жагсаалтад орсон байгалийн гаралтай, мөн нийлэгжүүлсэн бодисуудын хэрэглээнээс бий болох эрүүл мэндийн болон нийгмийн сөрөг үр дагаврыг нь харгалзан мансууруулах сэтгэцэд нөлөөт бодис болохыг нь тогтоож хяналтаас гадуур /эрүүл мэндийн салбар, судалгаа шинжилгээний бус зорилгоор/ хэрэглэхийг хориглон, тусгай жагсаалтад оруулсан бодис, эм бэлдмэлийг мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис гэж ойлгоно.

Мансууруулах бодис, эм, идэвхтэй найрлага ба эмийн ялгаа

Найрлага ба ялгаа

Мансууруулах бодис хэрэглэх нь ихэвчлэн залуу хүмүүстэй холбоотой байдаг ч сэтгэцэд нөлөөлөх бодисыг янз бүрийн насны, өөр өөр насны хүмүүс хэрэглэдэг.

Янз бүрийн төрлийн эмийн бэлдмэлийн хэрэглээ нь маш олон янз байдаг бөгөөд энэ ангиллын бодисын олон талт байдлын талаар бидэнд ярьдаг.Орчин үеийн синтетик эмүүд хэдэн мянган жилийн өмнө хэрэглэж байсан сэтгэцэд нөлөөлөх бодисыг хэрэглэснээс хойш эмийн нөлөөний өргөн репертуар нь тэдгээрийг олон нөхцөл байдалд ашиглахад хүргэсэн юм.

Мансууруулах бодисын талаар бага зэрэг түүх

Хүн анхнаасаа л мэдрэлийн системд нөлөөлсөн бодисыг байнга хэрэглэж ирсэн. Үнэндээ МЭӨ 3000 оны орчим гэсэн мэдлэг байдаг. зарим опиатууд аль хэдийн ашиглагдаж байсан.

Нэмж дурдахад, тэр үед Азид аль хэдийн олсны ургамал хэрэглэж байсан гэсэн тоо баримт байдаг. Америкт кока навчийг өвдөлт намдаах эм болгон ашигладаг байсан бөгөөд тэр тивд ацтекүүд пейоте гэх мэт зарим мөөгийг ашигладаг байжээ. Зарим төрлийн галлюциноген эмүүдийг бөө мөргөлтэй холбоотой зан үйлд мөн ашигладаг байжээ мөн олон шашинтай шашинд хий үзэгдэл гэдэг нь оршин тогтнох өөр онгоцнуудыг мэдрэх орчны нэг хэсэг болсон бодит хэлбэр гэж тайлбарласан болно.

Мансууруулах бодисын талаар бага зэрэг түүх

Мансууруулах бодис: өөр өөр хэрэглээ ба нөлөө

Мансууруулах бодис: өөр өөр хэрэглээ ба нөлөө

Мансууруулах бодис нь бие махбодийн гүйцэтгэл, ойлголт, сэтгэл санаа, зан байдлыг өөрчилдөг байгалийн буюу хиймэл бодис юм үүнийг хэрэглэдэг хувь хүний ​​тухай. Хүмүүст үзүүлэх эдгээр нөлөө нь маш олон янз байж болох бөгөөд эдгээр бодисууд өөр өөр хэрэглээтэй байж болох бөгөөд энэ нь өөр өөр төрлийн эм байдаг гэсэн үг юм. Мэдээжийн хэрэг, LSD эсвэл кокаин гэх мэт өөр өөр нөлөөтэй, гэхдээ олон арван жилийн турш өргөн хэрэглэгддэг, мэддэг эмийн талаар бид бүгд сонссон байх.

Одоогоор шинэ эмүүд түгээмэл болж, зарим нь хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр цацагдсанУчир нь амралт зугаалгын зориулалттай олон төрлийн мансууруулах бодис боловч тэдгээр нь аюултай мэт өвөрмөц нөлөө үзүүлдэг: каннибал эм гэж нэрлэгддэг ванны давс буюу "Халкийн эм" гэж нэрлэдэг Флакка нь зарим жишээ юм.

GHB гэх мэт өөр өөр үүрэг гүйцэтгэдэг эмүүд хүртэл байдаг. Энэ эмийг нарколепси эмчлэх эм болгон ашигладаг XYREM), энэ нь бас зугаа цэнгэлийн зориулалттай бөгөөд гайхалтай мэт санагдах боловч хүчирхийлэгчид хохирогчдыг саармагжуулахын тулд Бурунданга шиг ашигладаг. Энэ нь мансууруулах бодисыг ямар нөхцөлд хэрэглэж байгаагаас хамаарч байж болох юм өөр өөр хэрэглээ; Эцсийн эцэст эдгээр төрлийн бодисууд нь зөвхөн нэг өвөрмөц нөлөөтэй биш, харин хэд хэдэн нөлөөтэй байдаг.

"GHB": хар тамхины хүчирхийлэлд өртөгсдийг саармагжуулах зорилгоор ашигладаг

Бурунанга, таны хүслийг дарах чадвартай эм

Мансууруулах бодис, эм, идэвхтэй найрлага ба эмийн ялгаа

Найрлага ба эмийн ялгаа

Тусгай ном зохиол дээр бид мансууруулах бодис ба мансууруулах бодис сольж хэрэглэдэг. Хэдийгээр эдгээр нэр томъёо нь төөрөгдөлд оруулж болох боловч, гэсэн ойлголтуудыг нэмэхэд бүр ч дор юм идэвхтэй зарчим эсвэл эм. Та эдгээр нэр томъёоны өөр өөр тайлбарыг өөр сэтгүүлд (тэр байтугай төрөлжсөн сэтгүүлүүдээс) олох боломжтой байж магадгүй, гэхдээ энэ нийтлэлд бид тайлбарыг тайлбарлахад анхаарлаа хандуулсан болно. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага (ДЭМБ).

Үг мансууруулах бодис Энэ нь ухамсар, ойлголт, сэтгэл санаа, зан төлөвийг өөрчлөх чадвартай аливаа химийн бодисыг хэлдэг. Бодисыг мансууруулах бодис гэж ангилахын тулд дараах нөхцлийг хангасан байх ёстой.

Эдгээр бодисыг биед нэвтрүүлэх үед тэд нэг буюу хэд хэдэн сэтгэцийн үйл ажиллагааг өөрчилдөг (жишээ нь, сэтгэлийн хөөрлийг мэдрэх).

Тэд үүнийг хэрэглэж буй хүн үүнийг дахин ашиглахыг хүсдэг, Тэд арматурын тархины бүсэд хүчтэй нөлөө үзүүлдэг.

Хувь хүн үүнийг авахаа болиход маш их таагүй мэдрэмж төрж магадгүй юм.

Тэдэнд эмнэлгийн өргөдөл байхгүй, хэрэв тийм бол тэдгээрийг эмчилгээний бус зорилгоор ашиглаж болно.

Зарим зохиогчид энэ нэр томъёог ашигладаг мансууруулах бодис Аливаа эмийг дурдахын тулд бусад хүмүүс үүнийг мансууруулах бодис гэж нэрлэдэг. Эм Мансууруулах бодисоос ялгаатай нь эмчилгээний зориулалттай.

Идэвхтэй зарчим иш татах биед үзүүлэх нөлөө үзүүлдэг химийн бодис. Мансууруулах бодисын экстазийн хувьд идэвхтэй зарчим нь химийн бодис байх болно MDMA. Өөр өөр идэвхтэй бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг нэгтгэсэн эмүүд байдаг бөгөөд заримдаа бүр нэмэлт бодис хэрэглэдэг эмүүд байж болно.

Мансууруулах бодисыг хэрхэн ангилдаг

Ангилал

Мансууруулах бодисын төрлийг хууль ёсны болон хууль бус эсэх, хэрэглээний зам, мэдрэлийн системд үзүүлэх нөлөөллийн дагуу янз бүрээр ангилж болно. Янз бүрийн төрлийн сэтгэцэд нөлөөлөх бодисыг илүү сайн мэдэхийн тулд тэдгээрийг хэрхэн ангилдаг болохыг харцгаая.

Нөхцөл хууль ёсны мансууруулах бодис эсвэл хууль бус Энэ нь тухайн бодисыг хэрэглэж буй улсын хууль тогтоомжтой холбоотой юм. Нөхцөл хууль бус Энэ нь тухайн улсын хууль тогтоомжоор үүнийг ашиглахыг зөвшөөрөөгүй болохыг илэрхийлдэг. Хууль бус бодисыг өөрөө хэрэглэхийг заримдаа зөвшөөрдөг боловч зарах нь захиргааны болон / эсвэл эрүүгийн хатуу шийтгэл ногдуулдаг.

The хууль ёсны эм тийм ээ, тэд зөвшөөрөгдсөн ба ихэвчлэн ашиглах эдийн засгийн зорилго байдаг. Жишээлбэл, тамхи, согтууруулах ундаанаас авдаг татвар.

Нидерландад зөвшөөрөгдсөн боловч Испанид зөвшөөрөгдөөгүй марихуаны нэгэн адил нэг улсын хууль тогтоомж өөр улсад хориглосон мансууруулах бодис хэрэглэх, худалдахыг зөвшөөрсөн тохиолдол гарч магадгүй юм.

Хууль ёсны эсвэл хууль бус мансууруулах бодис

Хэрэглээний чиглэлээрээ ангилах

Мансууруулах бодисын төрөл зүйл маш өргөн тул тэдгээрийг хэрэглээний чиглэлээс нь хамааран янз бүрээр ангилж болно.

Тамхи татсан: гашиш, марихуан, героин, "хагарал"

Амаар: синтетик эм, архи

Урам зориг: кокаин, хурд (амфетамин сульфат)

Амьсгалсан: цавуу

Тарьсан: героин

Мэдрэлийн системд үзүүлэх нөлөөгөөр нь ангилдаг

Мансууруулах бодисыг мэдрэлийн системд үзүүлэх нөлөөгөөр нь ангилж болно.

- Согтууруулах ундаа

- Нойрсуулах эм: унтах эм, барбитурат

- Ансиолитик: бензодиазепин

- Опиоидууд: героин, морфин, кодеин, метадон

- Тайвшруулагч

- Амьсгалах бодис

- Амфетамин

- Никотин

- Кокаин болон бусад деривативууд

- Ксантин: кофейн теобромин

Сэтгэцийн болон эвдрэл үүсгэдэг бодисууд:

- Галлюциногенүүд: LSD, мескалин

- Каннабиноид: гашиш, марихуан

- Экстази, кетамин

Мэдрэлийн системийн өдөөгч бодисууд

Хэрэглээний маршрутын талаар зарим зүйлийг анхаарч үзэх хэрэгтэй

Хэрэглээний маршрут

Хэрэглэсэн бодис цус руу хурдан орох тусам үр нөлөө нь илүү хурдан, хүчтэй болно. Гэсэн хэдий ч энэ нь тарьж буй эмийн төрлүүд бусадтай харьцуулахад муу нөлөө үзүүлдэг гэсэн үг биш юм. Зарим нь эмчийн хяналтан дор байдаг эмнэлзүйн орчинд ашигтай байж болохыг санах нь зүйтэй.

Үүний үр нөлөөний талаар

Эцэст нь хэлэхэд, олон төрлийн эмийн үйл ажиллагааны механизм нь ойролцоогоор мэдэгдэж байгаа бөгөөд тэдний хэрэглээ нь хүмүүсийн амьдралын чанарыг доройтуулж буй маш чухал шинж тэмдгүүд илэрч байгаатай холбоотой байж болох ч энэ нь үнэн юм. Дадлага хийснээр сэтгэлзүйн болон мэдрэлийн тодорхой үзэгдэл зөвхөн эдгээр бодисыг хэрэглэснээс үүдэлтэй эсэхийг тодорхойлоход хэцүү байдаг.

Эцсийн эцэст, мансууруулах бодис хамгийн их хэрэглэдэг хүмүүсийн хувьд сэтгэцийн эмгэгийн түүхтэй байх нь элбэг тохиолддог (удамшлын урьдал нөхцөл байдал, контекстийн хүчин зүйлсийн холимогоор өдөөгддөг) тул ихэнх тохиолдолд хэрэглэсний дараа юу тохиолдох нь олон тохиолдлын шинж чанартай байдаг. Эдгээр далд асуудлуудын үр дүнд бие махбодид тодорхой бүрэлдэхүүн хэсэг орсны дараа мэдрэлийн системд үүссэн нейробиологийн өөрчлөлттэй холбоотой байдаг.

Үр нөлөө

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi