3

Uşi Antlaşması (Italya - Osmanlı

İsviçre'de imzalanmıştır.

• Trablusgap ve Bingazı İtalya'ya bırakılacak.

(Osmanlı Devleti'nin Afrika Kıtası'nda toprağı kalmadı.)

• Hilafet son kez Trablusgarp üstünde kullanılmıştır.

(Bölgeye Naibüs Sultan adıyla bir görevli atanmıştır.

• 12 Ada Balkan Savaş'larının sonuna kadar İtalya'ya bırakılacak

(Türkiye kendi isteğiyle adaları almıyor.)

Oushy(Uşi)Antlaşması

1913 Londra Antlaşması

(Osmanlı - Balkan Devletleri

Osmanlı - Bulgar Sınırı, Midye-Enez Hattı olucaktır.

Osmanlı bu hattın batısından çekilecektir.

Gelibolu Yarımadası dışındaki tüm Trakya, Edirne de dahil Bulgaristan'a verildi.

1913 Londra Antlaşması

(Osmanlı - Balkan Devletleri

Bükreş Anlaşması 1913

Bulgaristan

Romanya

Yunanistan-->

Sırbıstan

Karadağ

• Bulgaristan en zararlı devlet çıktı.
• Zararını telafi etmek için I.Dünya Savaşı'na katılacaktır.
• Bulgaristan toprak verdi işte bu kadar.

Bükreş Anlaşması

1913

Istanbul Antlaşması 1913

Osmanlı İmparatorluğu ve Bulgaristan Krallığı

Bu antlaşmanın bazı şartları şunlardır:

• Edirne, Dimetoka, Kırklareli Osmanlılarda kalacak.
• Kavala ve Dedeağaç Bulgaristan’a bırakılacak.
• Meriç Nehri iki ülke arasında sınır kabul edilecek.
• Bulgaristan Krallığı'ndaki Türkler'in siyasi, dini ve sosyal hakları korunacak.

Dimetoka'yı Bulgaristan I.Dünya Savaşı'nda bizim yanımızda olduğu için hediye ediyoruz.

Istanbul Antlaşması

1913

Osm-Bulgar

Osmanlı ile Sırbistan arasında yapıldı.

• Bu antlaşmada sınır antlaşması yoktur çünkü sınırımız yoktur.

• Taşınmaz mallar ne olacak diye konuşuldu.

• Türklerin haklarını korumak için imzalandı.

1914 Istanbul Antlaşması

Osm-Sırbistan

Atina Antlaşması 1913

• Osmanlı İmparatorluğu Yanya, Selanik ve Girit’in Yunanistan’a ait olduğunu kabul etti.
• Meriç Nehri iki ülke arasında sınır kabul edilecek.
• Yunanistan'daki Türkler'in siyasi, dini ve sosyal hakları korunacak.

Atina Antlaşması

1913

Osm-Yunan

Kanal Cephesi Suriye - Filistin Cephesi)

Mustafa Kemal burada 7.Ordu komutanıdır.

Atatürk bu cephede savaşmıştır

Almanların isteği ile açıldı (14 Ocak 1915).

Bu cephede Osmanlı Devleti İngilizlerle savaştı.

Nedeni;

• Osmanlı Devleti’nin Mısır’ı geri almak istemesi; Süveyş Kanalı’nı ele geçirip, İngilizlerin Hindistan sömürgeleri ile bağlantısını kesmek istemesi.

• Savaşı, Osmanlı Devleti kaybetti (iklim koşulları, insan ve malzeme yetersizliği nedeniyle).

Kanal Cephesi Suriye - Filistin Cephesi)

Bu cepheden sonra M.Kemal yıldırım orduları grup komutanı görevine getirildi.

Çanakkale Cephesi

Atatürk bu cephede savaşmıştır.

M.Kemal burada 19 Tümen komutanıdır.

Çanakkale Cephesi

Düşmanın bu cepheyi açma nedenleri;

• Ç.Rusya'ya yardım götürmek
• Rusya'nın buğdayından faydalanmak.
• Çanakkale'yi alarak Osmanlı'nın Asya ve Avrupa bağlantısını kesmek.
• Osmanlı'nın olası (İngiliz sömürgesi)Hindistan Bölgesi'ne saldırmasını engellemek
• Kararsız kalan Balkan Ülkeleri'ni yanına çekmek.
• İstanbul'u alarak Osmanlı Devletini savaş dışı bırakmak.

Asıl komutanı Limon Von Sanders

M.Kemal buraya Anafartalar Grup Komutanı olarak geliyor.

M.Kemal Conbayırı'nda "Size taaruzu değil ölmeyi emrediyorum" demiştir.

M.Kemal bu emri verdikten sonra savaştığı tepeler;

Arıburnu, Conbayırı, Anafartalar, Kocaçimen, Kanlısırti, Zığındere

Kitre Muharrebeleri, Alçıtepe, Kireçtepe, Aslantepe.

Bu yerlerin hepsine Kemalyeri denmiştir.

2 Ocak 1916 bu savaşın yıl dönümüdür.

Bu savaşın diğer adları;

Çanakkale Savaşı

Centilmenler Savaşı

Aydınlar Savaşı

Dardanelya Savaşı

Not; M.Kemal savaş sonunda askerlere "Hamdolsun İstanbul'u kurtardık."

Not;Not: Nusret mayın gemisinin boğaza döşediği mayınların zaferdeki payı büyüktür.

18 Mart Kahramanı

Cevat Çobanlı Paşa burada düşman gemilerini geçirmemiştir.

Irak Cephesi

İngilizlerin bu cepheyi açma nedenleri;

• 1.İngilizler, Hint Deniz yolunun güvenliğini sağlayarak bölgedeki Alman tehlikesini ortadan kaldırmak istemiştir.
• İngilizler Musul-Kerkük petrollerini ele geçirmek ve Kuzeye çıkarak Rusya'ya yardım etmek istemiştir.
• İngilizler Almanların Orta Doğu'daki etkisini kırmak istemiştir.

1915 İngilizler ilerledi ve Ammare'yi aldı.

1915 Süleyman Askeri Bey intihar etti.(Buranın gerçek komutanı)

1915 Sakallı Nurettin Paşa buraya komutan olarak geldi.

1915 Halil Paşa ve İngiliz komutan G.Towsheand arasında

Kutül Ammare Savaşı oluyor ve biz kazanıp G.Towsheand'ı ve 20.000 İngiliz askerini esir alıyoruz.

Savaşı, Osmanlı Devleti kaybetti.

Not; Halil Paşa'ya bu başarısından dolayı Kutül ammare Kahramanı unvanı verildi.

1917 Bağdat, İngilizler tarafından işgal edildi.

Irak Cephesi

Hicaz - Yemen Cephesi

Bu cephe için Yemen Türküsü yazıldı.

Hicaz-Yemen Cephesi

Nedeni;

• Ingilizlerin Arapları, Osmanlı'ya karşı kışkırtması ve bağımsızlık vaadi ile devleti parçalama planları üzerine açılan bir cephedir.
• Osmanlı Devleti’nin İngiliz ve Arapların elindeki
• Kutsal Yerleri ele geçirmek istemesi.
• Savaşı, Osmanlı Devleti kaybetti.

İngiliz ajan: Arabistanlı Lawrance

Mekke emiri: Şerif Hüseyin

Gizli Antlaşma: Mac Mahon (Şerif Hüseyin),

Komutan: Fahrettin Paşa(Plevne Kahramanı, Çöl Kaplanı,Medine Müdafaii)

Fahrettin Paşa'nın yaşadıklarını anlatan "Medine Müdafası" kitabı birçok yazar tarafından yazılmıştır.

Birçok asker Mısır'daki Seydi Beşir(Sidi Beşir) kampına götürüldü.

Casus Sarah Aaronsohn bu cephede Türk askerine çeşitli işkenceler yapmıştır.

Bu olaylar neticesinde TBMM İngiltere'yi kınamıştır.

M.Kemal burada 16. Kolordu Komutanıdır.

Atatürk bu cephede savaşmıştır.

Kafkasya Cephesi

Açılma nedenleri;

• Elviye-i Selase'yi Ruslar'dan geri almak
• Bakü petrollerine ulaşmak
• Turancılığı(Pantürkism)gerçekleştirmek.

1915 Asıl Komutanı Hasan İzzet Paşa'dır.

1915 Enver Paşa buraya atanıyor.Harekata izin vermediği gerekçesiyle Hasan İzzet Paşa'yı görevinden alıyor.

1915 Ruslar saldırdı ancak püşkürtüldü.

1915 Sarıkamış Harekatı 190.000 asker şehit oluyor.

1915 Ruslar ilerledi, Ermeniler yardım etti.(Trabzon,Gümüşhane,Bayburt,Erzincan,Erzurum,Elazığ,Van,Muş,Bitlis Ruslar tarafından işgal edildi.)

Not; Ermeniler, Osmanlı yanlısı olan Ermeni'lere şu propagandayı yaptı."Kurtulmak istiyorsan önce komşunu öldür."

1915 Van'da Ermeniler katliam yaptı ve Van merkezli Ermeni Devleti'ni kurulduğunu açıkladı.

1915 Techir Kanunu(Göç Kanunu) çıkarıldı.(Adana, Erzincan Samsun hariç)

1916 M.Kemal Tuğgenaral rütbesiyle Muş ve Bitlis'i geri alıyor.

1917 Bolşevik İhtilali'yle Rusya savaştan çekilme kararı aldı.

1918 Brest-Litovsk Anlaşması'yla Rusya savaştan çekildi.

(Elviye-i Selase Rusya tarafından bize geri verildi.)

Not; Osmanlı Devleti başarısız olmasına rağmen toprak kazanmıştır.(Toprak kazandığımız tek cephe.)

Kafkasya Cephesi

Mustafa Kemal'e Kafkasya Cephesindeki başarılarından dolayı Altın Kılıç Madalyası verilmiştir.

Galiçya Cephesi,

Birinci Dünya Savaşında Osmanlı Devletinin savaştığı cephelerden biri. ... Dünya Savaşı sırasında (1914-1918) Osmanlı Ordusunun 15. Kolordusu, müttefik güçler ( Almanya, Avusturya-Macaristan) ile birlikte Rus İmparatorluk Ordusuna karşı bu bölgede çarpışmıştır (1916-1917).

Romanya Cephesi

Makedonya Cephesi

Galiçya Cephesi

Romanya Cephesi,

İttifak Devletleri Romanya'ya taarruz etti. Bu kuvvet içinde, Türklerin 6. Kolurdu'ya mensup 15. , 25. ve 26. Tümenleri bulunuyordu. İttifak kuvvetleri, 1917 Ocak ayının ilk haftasına kadar bütün Romanya'yı ele geçerdi. Türk tümenleri bu harekatta büyük başarı gösterdi. 6. Kolordu'nun 26.Tümen'i 1917 yılı ortalarında Filistin'e kaydırıldı. Rus İhtilali'ne kadar Romanya'da kalan 6. Kolordu, 42.000 kişilik mevcudundan 19.100 şehit verdi.

Makedonya Cephesi (veya Selanik Cephesi),

I. Dünya Savaşı'nda 1915 sonbaharından itibaren İttifak Devletleri tarafından saldırıya uğrayan Sırbistan'a destek amacıyla İtilaf Devletleri'nin açmış olduğu, Balkan Cephesi'nde bulunan bir dizi çarpışmadır. İttifak devletleri safında yer alan Osmanlı İmparatorluğu da 1916-1917 yılları arası 25.000 askerle, Bulgaristan, Almanya ve Avusturya-Macaristan'a destek verdi.

İtilaf devletlerinin başarısı sonucuyla kapandı.

İlk işgale uğrayan yer İngilizler tarafından Musul'dur.

Anadolu'da işgale uğrayan ilk yer Hatay Dörtyol'dur

(Sancak,İskenderun,)İlk direniş başladı.

İlk kurşun Kara Mehmet Çavuş'tur.(Hasan Tahsin İzmir'de)

Doğu Trakya, Yunanlılar.

Boğazlar, İtilaf Devletleri.

İzmir Çevresi, Yunanistan(Normalde İtalya Yunanistan azınlıkları bu bölgede sahte belgelerle çok gösterdi)

Akdeniz, İtalya

Güneydoğu Anadolu, önce İngiltere sonra Fransa.

Suriye, Fransa

Zonguldak, Fransa

Elviya-ı Selase, İngiltere (ama Ermenistan için)

Samsun ve Çevresi, İngiltere (ama Pontus Rum için)

Geriye Ankara, Kırşehir, Kastamonu, Sinop, Samsun, Çankırı, Çorum kaldı.

Mondrostan Sonra Íşgale Ugrayan Yerler

1. İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye

İzmir’in ilhakını önlemek amacıyla kuruldu. Nurettin Paşa'nın gayretleriyle kuruldu.

2. Reddi İlhak

İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye adını değiştirerek “Reddi İlhak” olmuştur.

İzmir’in ilhak edilmesini önlemek amacıyla kurulmuştur.

3. Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

Trabzon ve çevresinde Pontus Rum Devletinin kurulmasını engellemek amacıyla kuruldu.

Erzurum kongresinin toplanmasında etkili olmuştur.(İstikbal Gazetesi'ni çıkarıyor)

4. Şark Vilayetleri (Doğu Anadolu) Cemiyeti

Ermenistan Devletinin kurulmasını engellemek amacıyla kuruldu.

Erzurum kongresinin toplanmasında etkili oldu.

Le Pays (Fransızca), Vatan, Hadisa ve Albayrak gazeteleri çıkardı.

5. Trakya Paşaeli Cemiyeti

Trakya’yı Yunan işgalinden kurtarmak için kuruldu.

Eğer Osmanlı yıkılırsa “Trakya Cumhuriyetini” kuracaklarını ilan ettiler.

Yeni Edirne ve Ahali gazetelerini çıkardılar. Cafer Tayyar Paşa'nın gayretleriyle kuruldu.

6. Kilikyalılar Cemiyeti

Adana ve çevresini Fransız ve Ermeni işgalinden kurtarmayı amaçladılar.

7. Anadolu Kadınları Müdafaa-i Cemiyeti

Mustafa Kemal’in ve Sivas valisinin eşinin gayretleri ile kuruldu.

8. Milli Kongre Cemiyeti

Kurucusu Doktor Esat Işık’tır.

İşgalleri basın ve yayın yoluyla protesto etti.

Yayınladğı raporda işgaller yetersiz kalırsa Kuvayı Milliyeyi oluşturacak.

9. Gizli Karakol

İstanbul’dan Anadolu’ya silah sevkiyatı yaptılar.

İstihbarat faaliyeti yaptılar.

Zabitan adı verilen istihbarat teşkilatı kurdular.

10. Kars İslam Şurası

İlk yararlı cemiyettir.

İngilizlerin Karsı işgal edeceği söylentisi üzerine kuruldu.

Sivas’ta birleşerek “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adını aldılar.

Gerekirse bağımsız bir devlet kurarız demiştir bu cemiyet.

Yararlı Cemiyetler

Azınlıklar Tarafından Kurulanlar

1. Etnik-i Eterya

Mondros Anlaşmasından önce “Aleksander İpsilanti” tarafından 1814’te kuruldu.

Amacı Megali İdea’yı gerçekleştirmektir.(Bizans'ı Diriltme)

Bu cemiyetin karşısına Trakya Paşaeli Cemiyeti kuruldu.

2. Mavri Mira

İzmir ve Doğu Trakya'nın Yunanistan'a katmak için Rum Patrikhanesi tarafından Istanbul'da kuruldu

Megali İdea’yı gerçekleştirmeyi amaçladı.

Kardos Cemiyeti

Rum izcilik okulu

Rum göçmenleri konusu

Rum patrikhanesi

3. Rum Pontus

Trabzon merkez olmak üzere Pontus Rum Devleti amaçlandı.

4. Hınçak ve Taşnak

Magali Armenia’yı kurmayı amaçladılar.

5. Maccabi Cemiyeti – Alyans İsrailit

Filistin topraklarında bir Yahudi devleti kurmayı amaçladı.

B.2 – Türkler Tarafından Kurulanlar

1. Wilson Prensipleri

Kurtuluşu ABD’nin himayesine girmekte gördüler.(Halide Edip Adıvar bir zamanlar buradaydı.)

2. İngiliz Muhipleri

Kurtuluşu İngiliz himayesine girmekte bulmuşlardır.(Damat Ferit Paşa)

3. Sulh Selameti Osmaniye – Teali İslam

Kurtuluşu padişahtan gelecek emirlere bağlamıştır.

4. Hürriyet ve İtilaf

Kurucu Damat Ferit Paşa

İttihat ve Tarakki’ye karşı kuruldu.

Milli mücadeleye karşı çıktı.

Yapılacak mücadelenin ütopik olduğunu söylediler.

Mustafa Kemal İttihat ve Trakkilidir.

5. Kürt Teali

Güneydoğu Anadolu’da bir Kürt devleti kurmayı amaçladılar.

Askeri Nigehban Cemiyeti (Askeri Gözcü Derneği) 7 Ocak 1919'da Kurtuluş Savaşı'na karşı olan emekli subay ve paşalar tarafından İstanbul'da kurulan örgüt

Zararlı Cemiyetler

Erzurum Kongresi

Erzurum Kongresi'nin yer aldığı kararlar Albayrak gazetesinde yer aldı.

Kurtuluş Savaş'ı sırasında resmi anlamda en çok desteği Rusya vermiştir.

Erzurum Kongresi

M.Kemal'in sivil olarak katıldığı ilk çalışmadır.

M.Kemal başkan seçilmiştir.

M.Kemal ve Rauf Orbay'ın delege seçilebilme amacıyla Cevat Dursunoğlu ve Kazım Yurdalan delegelikten istifa etmiştir.

Toplanış amacı bakımından bölgesel ancak aldığı kararlar açısından ulusaldır.

63 delege katılmıştır.

Konreyi Şark Vilayetleri, Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti ve Kars İslam Şurası tertiplemiştir.

Not; Kongre sonunda başkanlığını M.Kemal'in yapacağı 9 kişiden oluşan yasama ve yürütme yetkilerine sahip 1.TBMM açılana kadar görev yapacak olan "Temsil Heyeti" kurulmuştur.

Kongre Kararları;

• Batı cephesi ikiye ayrılacak.

• Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez.

• İlk defa milli sınırlardan bahsedildi.

Bu karar aynen Misakımilli'de de kabul edildi.

• Manda ve Himaye kabul edilemez.(İlk defa mandacılık reddedildi.

Tam bağımsızlık hedeflenmiştir.Dış politikaya yönelik bir karar.)

• Kuvayimilliye'yi etkin, milli iradeyi hakim kılmak esastır.

• Ulusal sınırlarımızda gözü olmayan herhangi bir devletten dış yardım alınabilir.

• Ulusal güçler, padişah ve makamını düştüğü bu durumdan kurtaracaktır

Saltanat yanlıları Milli Mücadele'ye çekilmek istenmiştir.

• Azınlıklara ayrıcalık tanınamaz.

(Islahat Fermanı'na tepki niteliğindedir.)

• Mustafa Kemal Osmanlı'nın azınlıklara verdiği haklara tepki göstermiştir.

• Kapalı halde bulunan Osmanlı Mebusan Meclisi derhal açılacaktır.

(Damat Ferit Paşa Hükümeti'nin yaptığı faaliyetler denetlenmesi amaçlanmıştır.)

• Milli bir hükümet kurulacaktır.(İlk defa Osmanlı Hükümeti'nden ayrı bir hükümet kurulması kararı alınmıştır.)

"Temsil Heyeti" kurulmuştur.

Amasya Genelgesi(Tamimi)

Amasya Genelgesini onaylayanlar için Ali Fuat Cebesoy Mukaddes İttifak demiştir.

Amasya Genelgesi'ni telgrafla onaylayanlar

Kazım Karabekir

Cemal Paşa

Amasya Genelgesi

M.Kemal arkadaşlarıyla birlikte yayınladı.

Amacı; Milli mücadeleyi kişiselleştirmekten çıkarmak

Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay, Refet Bele, ,Cafer Tayyar Paşa

Mersinli Cemal Paşa(Telgraf),Kazım Karabekir(Telgraf),

Not;Genelgede Ali Fethi Okyar ile İsmet İnönü'nün imzası yoktur.

Önemi; Bu genelgeyle Milli Mücadele'nin amacı, Yöntemi ve gerekçesi belli olurken ilerde ulus egemenliğine dayalı bir devletin kurulacağının ilk işaretleri verilmiştir.

Maddeleri;

1.Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir.(M.Mücadele gerekçelerinden biri.)

2.İstanbul Hükümeti üzerine düşen sorumluluğu İtilaf Devletleri baskısı neticesinde görevini yapamamaktadır.

(M.Mücadele başka gerekçelerinden biri.)

3.Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.(Ulusal ege)

4.Doğu illeri adına Erzurumda bir kongre toplanacak ve bizlerde bu kongreye delege göndereceğiz.

5.Sivas'ta da ulusal bir kongre toplanacak ve bu kongreye her sancaktan yararlı cemiyetler ve belediyelerce seçilmiş üç kişi katılacaktır.

6.Her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurul (Temsil Heyeti) oluşturulacaktır.

4.5.6 maddeler Milli Mücadele'nin programını yansıtır.

Not; Mustafa Kemal Erzurum'da bulunurken askerlik ve 9.Ordu Müfettişliği'nden istifa etmiştir.(Sine-i Millet)

Not; M.Kemal genelgeden sonra "Artık İstanbul Anadolu'ya hakim değil tabii olmak zorundadır".Demiştir.

Not; Mustafa Kemal Erzurumda istifa ediyor.

Ardahan

Oltu

İzmir

Lüleburgaz

Kars

Afyon(M.Kemal)

Balıkesir ve Alaşehir (Balıkesir merkezli Batı Cephesi kuruldu.)

Nazilli -- başkanı Celal Bayar

Pozantı (Son kongredir.)(M.Kemal'inde katıldığı son kongredir.)

Not; Galip Hoca ve Reşadi Sadi ünvanlı Celal Bayar'da bu dönemde kongreler düzenlemiştir.

Ara Kongreler

Sivas Kongresi

Milli Mücadele'nin ilk gazetesi İrade-i milliye çıkarılmıştır.

Bu gazete sonradan Hakimiyet-i Milliye gazetesi adını alıyor

Daha sonra Ulus adıyla çıkarılıyor.

Kongreye Katılımın az olmasının nedenleri;

• Elazığ valisi Ali Galib'in kongreyi dağıtma teşebbüsü
• Ankara valisi Muhittin Paşa'nın kongreye gidecek delegeleri engellemesi
• Fransızlar'ın Sivas'ı işgal edeceği söylentisi.
• İngiliz Binbaşı Noel, o bölgedeki aşiretleri kışkırtmıştır.
• Kongreye bazı delegelerin katılmak istemeyişi

Kongre'de Tartışılan Konular;

• Başkanlık yarışı.(Rauf Orbay 18 oy, M.Kemal 20 oy)
• Siyasi tartışmalar(İttihatçı olup olmama meselesi)
• Manda ve Himaye
• Saltanata bağlılık yemini.(M.Kemal etmedi.)

Maddeleri;

1.Erzurum Kongresi kararları genişletilerek karar edilmiştir.

2.Bir daha gündeme gelmemek üzere Manda ve Himaye kesin olarak reddedilmiştir.

(Ya istiklal ya ölüm bu diyerek nokta koymuştur Atatürk.)

3.Batı Cephesi'ne Ali Fuat Cebesoy atanmıştır.(Balıkesir)

Temsil Heyeti ilk defa yürütme yetkisin kullandı.

Damat Ferit Hükümeti düşürülecek yerine Milli Mücadele yanlısı bir kuvvet kurulacak.

Not; M.Kemal kongreden sonra İstanbul Hükümet'i ve padişahla tüm haberleşmeyi kesti bunun üzerine padişah Damat Ferit'i görevden aldı.Yerine Ali Riza Paşa geldi.

(Temsil Heyeti'nin İstanbul'a karşı aldığı ilk siyasi zaferdir.)

Sivas Kongresi

Temsil Heyeti ve Osmanlı Hükümeti arasında olmuştur.

(M.Kemal) (Salih Paşa)

Not; Milli Mücadele hareketi ve Temsil Heyeti'nin resmi varlığını kabul eden ilk hükümet Ali Rıza Paşa Hükümeti'dir.

Not; Görüşmelerde alınan ilk 4 madde Ali Rıza Paşa kabul edilmedi.Son madde ise değiştirilere kabul edildi.

O Maddeler;

Ülke genelinde seçimler yapılacak

Osmanlı Mebusan Meclisi açılacak bu meclis sadece İstanbul'da açılacak.

Amasya Görüşmeleri'ne gidenler:

• M.Kemal
• Rauf Orbay
• Bekir Sami Bey

Amasya Görüşmeleri

Havza Genelgesi

Havza

Genelgesi

İstanbul Hükümeti ve İtilaf devletleri temsilcilerine telgraflar çekilerek işgaller protesto edilmelidir.

İşgalleri protesto etmek için mitingler düzenlenmelidir.

Mitingler sırasında düzenin korunmasına dikkat edilmeli, Hristiyan halka karşı saldırıda bulunulmamak ve düşmanca, tavır sergilenmemelidir.

Mustafa Kemal Paşa, halkın işgallere tepki göstermesini ve ulusal bilincin uyanmasını sağlamak istemiştir.

İtilaf devletlerinin propagandalarını haklı çıkaracak davranışlardan kaçınılmasını istemiştir.

Milli Mücadele döneminde yayımlanan ilk ulusal genelgedir.

Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri

Düzenlenmesinde etkili olan isim: Hacım Muhittin

Düzenlenmesinde etkili olan cemiyet: İzmir MHC

• Bölgesel kararlar alındı.
• Padişah ve hilafete bağlılık bildirildi.

Yararlı Kongreler

Balıkesir

ve

Alaşehir Kongreleri

Nazilli Kongresi

Nazilli işgale uğrayınca Muğla'da toplandı

Galip Hoca takma adıyla Celal Bayar katıldı.

Nazilli Kongresi

I.TBBM'ye Karşı Çıkan Ayaklanmalar

İstanbul Hükümeti Tarafından Doğrudan Çıkarılan Ayaklanmalar

Not;Bu kategoride çıkan isyanları İngiltere destekledi.

Nedenleri;

• TBMM'yi yoketmek
• Kuvaimilliye Birlikleri'nin Boğazlar'a kadar yaklaşması ve İngiltere'nin bundan rahatsız olması.
• Dürizade Abdullah Efendi'nin Milli Mücadele karşıtı Börekçi fetvası

Ayaklananlar;

• Ahmet Anzavur
• Kuvainzibatiye

İstanbul Hükümeti İle İtilaf Devletlerinin Ortaklaşa Çıkardığı Ayaklanmalar

Nedenleri;

• TBMM'yi yoketmek
• Nufuzlu ailelerin TBMM otoritesine girmek istememesi
• Halkın dini duygularının istismar edilmesi.

Ayaklananlar;

Bolu, Düzce, Hendek, Adapazarı, Koçgiri, Bozkır

Delibaş Mehmet, Yıldızeli(Yenihan)

Çopur Musa(Afyonda)Şeyh Eşref, Şeyh Recep, Cemil Çeto, Ali Batı

Eskiden Kuvalliyemilliyeci Olup Sonradan Ayaklananlar

Nedenleri;

• TBMM'yi yoketmek
• Düzenli Ordu'ya katılmamak.

Ayaklananlar;

• Çerkes Ethem
• Demirci Mehmet Efe

Azınlık Ayaklanmaları

Nedenleri;

• TBMM'yi yoketmek
• Anadolu içinde kendi devletlerini kurmak.

Ayaklananlar;

• Ermeniler
• Rumlar

I.TBMM'nin Ayaklanmalara Karşı Aldığı Önlemler

Ankara Müftü'sü Rıfat Börekçi'nin Fetvası

Firariler Kanunu çıkarıldı.

İlk kez İstiklal Mahkemeleri kuruldu.

Hıyanet-i Vataniye kanunu çıkarıldı.

İstanbul ile tüm haberleşme kesildi.

Anadolu Ajansı ve Hakimiyeti Milliye devreye giriyor.

I.TBMM'nin Ayaklanmalara Karşı Aldıgı Önlemler

Maraş ---->Sütçü İmam

Maraş----->Rıdvan Hoca

Antep----->Şahin Bey

Antep----->Şehit Kamil

Antep----->Karayılan

Adana----->Yüzbaşı Tufan

Urfa------->Ali Saip

1921---Antep---Gazi

1973----Maraş---Kahraman

1984----Urfa-----Şanlı

Bazı

Kahramanlar

ve Unvan alan şehirler

İnebolu (1924)

Kahramanmaraş (1925)

Gaziantep (2008)

Şanlıurfa (2016)

Istiklal Madalyası

Batı Cephesi

Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri'yle kuruldu.

Sivas Kongresi ile bu cepheye Ali Fuat Cebesoy atanmıştır.

Burada sadece Yunanlılara karşı savaşıldı.

Batı Anadolu'nun direniş merkezi Balıkesir oldu.

Burada önce Kuvamilliye sonra TBMM'nin kurduğu Düzenli Ordu savaşmıştır.

Ali Fuat Cebesoy ile Çerkes Ethem'e bağlı Kuvai Seyyare birliklerinin Gediz Muharebesi'nde başarısız olmaları üzerine Kuvaimilliye kaldırıldı yerine Düzenli Ordu kuruldu.

Bunun üzerine Ali Fuat Cebesoy görevinden alındı Moskovaya Büyükelçi olarak atandı.

Batı Cephesi Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye bölündü Kuzey cephesi İsmet İnönü, Güney Cephesine Refet Bele atandı.

Gediz Muharebesi sonucunda geçici olarak Genelkurmay başkanlığına Fevzi Çakmak getirildi.

Hint müslümanları Hilal-i Ahmer aracılığıyla yardım gönderdi

Batı Cephesi

Doğu Cephesi

Ermenilere karşı savaşıldı.

Ermenilerin Kars'ı işgal etmesi üzerine cephe açıldı

Cephede Osmanlı'dan kalan 15.Kolordu yer aldı

Bu kolordunun komutanı Kazım Karabekir'dir.

Doğu Cephesinin Şekillenmesindeki Antlaşmalar;

• Gümrü
• Batum
• Moskova
• Kars (Doğu sınırı kesinleşti)

Bu cephe Sakarya Meydan Muharebesi'den sonra Fransa'yla yapılan Ankara Antlaşması'ndan Sonra kapanmıştır.

Dogu Cephesi

Irak Sınırı

Lozan'da gündeme gelmesine rağmen çözümü sonraya bırakılan tek konudur. 1924'te

Haliç Konferansı bu sorunu çözmek için toplandı.Konferansta Türkiye'yi Ali Fethi Okyar temsil etti. Konferans başarısız olunca konu Milletler Cemiyeti'ne götürüldü. Cemiyet Musul'u İngiliz mandasındaki Irak'a bıraktı.

Musul üzerindeki etkinliğimizi kaybetme nedenleri

I. Doğuda Suriye'lilerin İngilizler tarafından silahlandırılması.

II. Şeyh Sait İsyanı'nın çıkması.

III. Süleymaniye kentinin İngilizler tarafından vurulması.

Ankara Antlaşması 1926 İngiltere

Bu antlaşmaya göre Musul İngiliz yönetimindeki Irak'a bırakılacak ve Musul petrollerinin %10'u 25 sene boyunca Türkiye'ye verilecek.Bu sorun Mısakimilliye uygun çözülmemiştir.

Yabancı Okullar

1924'te Tevhidi Tedrisat Kanunu'nun çıkarılması ile bu sorun ortaya çıktı. Türkiye kanuna uymayan okulları kapattı. Başta Fransa olmak üzere Papalık, ABD, İngiltere, Belçika gibi Türkiye'de okulu olan tüm devletler bu kanuna tepki gösterdi. Ancak Türkiye bu konuyu uluslararası bir platformda çözülmesini istemedi.

Patrikhane

1926 yılında çıkarılan Medeni Kanun ile Patrikhane'nin mahkeme kurma yetkisi elinden alındı. Ancak Türkiye bu konuda da geri adım atmadı.

Nüfus Mubadelesi

Yunanistan'ın İstanbul'da daha fazla Rum bırakma isteği ve mübadele yapılacak kişilerin daha az olmasını hedeflediği için bu sorun bir kere daha gündeme geldi 1930'da yapılan Nüfus Mubadelesi Antlaşması(Ahali Ant.) ile

B.Trakya'da oturan Türkler ile İstanbul'da oturan Rumlar(Yerleşme tarihlerine bakılmaksızın) yer değiştirmeyecek diğerleri yer değiştirecek.

Not: Bu sorun Milletler Cemiyeti'ne götürülmüştür.

Nufus Mübadelesi Sorunu'nun çözülmesiyle Türk-Yunan dostluğu başladı bu dostluk 1954'te Kıbrıs Sorunu'nun çıkmasına kadar sürmüştür.

Dış Borçlar

1929 Dünya Ekonumik Krizi'nin çıkmasıyla tekrar gündeme geldi. Türkiye Hoower Maratoryum'undan yararlanarak borcu erteletmek istedi. Fransa ile tekrar masaya oturuldu. Lira üzerinden ödenmesine karar verildi. Bu borç 1933'ten 1954'e kadar ödenmiştir.

Adana - Mersin Demiryolları'nın Millileştirmesi Sorunu

Fransa'yla yapılan bir anlaşmayla çözüldü. Türkiye demiryollarını satın aldı.

Lozandan Sonraya Bırakılan Konular

Akdeniz Paktı (1936)

İtalya'nın yayılmacı politikasına karşı(Habeşistan işgali) Türkiye'nin de katıldığı bu pakt kuruldu.(Türkiye İngiltere Yunanistan Yugoslavya)

Sadabat Paktı (1937)

İtalya ve Almanya'nın yayılmacı politikalarına karşılık Türkiye, İran, Irak ve Afganistan devletleri İran'da bir araya gelerek bu paktı kurdular Türkiye bu pakta katılarak doğu sınırları güvence altına almıştır. Pakta Irak ile sınır problemi ve Türkiye ile Hatay sorunu yaşayan Suriye katılmamıştır. Pakt II.Dünya Savaşı'nın çıkması üzerine önemini yitirdi. Tamamen sona ermesi ise 1988 İran-Irak savaşıyla olmuştur.

Milletler Cemiyeti'ne Giriş (1932)

Paris Barış Konferansı'nda kurulan bu cemiyete Türkiye yıllarda girmek için uğraşmamıştır. Sebebi Irak sorununda Milletler Cemiyeti'nin İngiliz yanlısı bir politika izlemesi ve büyük devletlerin cemiyeti kendi çıkarları doğrultusunda hareket ettirmesi.

1932'de İspanya'nın daveti ve Yunanistan ile Japonya'nın desteğiyle Türkiye cemiyete üye olmuştur.

Not: İlk defa bir kuruluş kendi kuruluş ilkelerinden taviz vererek bir ülkeyi birliğine kendisi davet etmiştir.

Balkan Antantı (1934)

İtalya, Almanya, Bulgaristan'ın yayılmacı politikasına karşılık Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya bir araya gelerek Atina'da Balkan Antantı'nı kurdular. Bu antanta İtalya'nın baskısıyla Arnavutluk Devleti katılmamıştır. Türkiye'nin bu pakta girmesiyle batı sınırlarının güvence altına almaya çalıştığı anlaşılmaktadır. Pakt II.Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla önemini yitirmiştir.

Not: Pakt üyeleri 1936'da düzenlenen Montrö Konferansı'nda Boğazların Türkiye'ye verilmesini talep etmiştir.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi (1936)

Türkiye bu sorunu ilk defa Londra Silahsızlanma Konferansı'nda dile getirdi. 1936'da İtalya Habeşistan'ı Almanya Fransa'ya ait Ren'i işgal etti. Bunun üzerine Türkiye Lozan'da Boğazlar Sorunu'na katınlan devletlere bir nota çekerek Boğazlar Sorunu'nun Görüşülmesinin talep etti. İsviçre'nin Montrö kentinde yapılan konferansı sonucunda 20 yıllığına Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı. Türkiye adına Tevfik Rüştü Aras imzaladı. Boğazlardaki komisyon kaldırıldı. Boğazların her iki yakasına Türk askerinin konuşlanmasına izin verildi. Bu antlaşmayı en geç İtalya imzalamıştır.(2yılsonra imzaladı.)

Nyon Konferansı

İtalya'nın yayılmacı politikalarına karşı Akdeniz'de korsanlığa son vermek amacıyla Türkiye'nin de katıldığı konferans

Barışa Katkıda Bulunmak ve Sınırları Korumak

Hatay Sorunu (Güney Sınırı)(Sancak Sorunu)

1936'da Fransa Suriye üzerinden mandasını kaldırdı. Ancak Hatay'ı da Suriye'ye bıraktı. Bu durumu kabul etmeyen Türkiye konuyu Milletler Cemiyeti'ne götürüldü.

Cemiyet araştırma yapması için Sandler'i görevlendirdi. Sandler yayınladığı raporunda Hatay'ın Türkiye'ye verilmesini talep etti. Ancak bu kararı da Fransa kabul etmedi.

1937 - Hatay'a Türk vali atandı.

1938 - Hatay Bağımsız Cumhuriyeti Kuruldu.

Cumhurbaşkanı: Tayfur Sökmen

Başbakan: Abdurrahman Melek

Meclis Başkanı: Abdülgani Türkmen

1939'da Hatay Meclisi'nin aldığı bir kararla Hatay Anavatan'a katıldı.

Not: M.Kemal bu sorun için Benim Şahsi Meselemdir demiştir.

Not: M.Kemal Hatay için 40 asırlık Türk yurdu ecnebi eline bırakılamaz demiştir.

Not: M.Kemal bu sorunla çokca ilgilenmediği düşündüğü İsmet İnönü ve Celal Bayar'ı Kurun Gazetesi'nde Asım Us takma adıyla eleştirmiştir.

Rusya

20.YY Başlarında Dünya

SSCB'nin Kurulması

1904 - 05 Rus - Japonya Savaşı

1905 - Duma (Rus Milli Meclisi)

(Zeki Velidi Togan)

1905 - Rusya Müslümanları I.Kongresi yapılacak

• Müslüman Birliği Partisi kuruldu.(Z.Velidi Togan üye)

1914 - I.Dünya Savaşı'na katıldı.

1917 - Bolşevik İhtilali yaşandı.(Çar II.Nikola gitti)(Geçiçi Hükümet)

1917 - Vlademir Lenin Geçici Hükümeti devirdi.

• Barış,Ekmek,Toprak vaadiyle geldi.

1918 - Brest-Litovsk Antlaşmasıyla savaştan çekildi.

• Kızılordu(Bolşevik) ve Beyazordu(Menşevik) 3 sene savaştı.
• 1918-1921 arası 13 milyon insan öldü.

1921 Novayaekonomiçeskayapolitika (Nep)

• Küçük işletmeler devleleştirilmedi.
• Ticari işletmeler "Nepmen" adı verilen kişilere verildi.
• Bankacılık sistemi düzenlendi.
• Halka ücretsiz toprak dağıtıldı.
• Devlet kurumları kapitalist işletme tekniklerinden yararlandı.

1923 - SSCB kuruldu. Lenin öldü. Stalin geldi.

• Stalin köylüden toprağı geri aldı.İç savaş çıktı 4 milyon kişi öldü.
• Ağır Sanayiye önem verildi.
• Orduya önem verildi.
• Muhalifler tasfiye edildi.
• Kolhoz adı verilen çiftlikler kuruldu.(Kolektifleştirme)
• Kalkınma Planları hazırlandı.

Rusya'nın Orta Asya'yı İstilası

• 1916-18 Basmacı Harekatı(Türkistan'ın bağımsızlığı)
• Korbaşı Ergaş Önderliğinde başladı.Çar ve Ruslar Defolun Türkistan Türkistanlılar'ındır.Parolasıyla başladı.
• 1918 - Mehmet Emin Resulzade Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'ni kurdu.İlk tanıyan devlet Osmanlı'dır.
• 1921 Enver Paşa hareketin başına geçti.
• 1922 Kendisi şehit edilince Korbaşıların kendi aralarındaki liderlik kavgası, Rusları daha iyi silahlı techizatının olması gibi sebeblerden dolayı, hareket 1936'da sona erdi.

Not: 17 ve 18 yy'da yine Ç.Rusya'sına karşı Şeyh Şamil(Kafkas Kartalı) ayaklandı.Müslümanlar "Gazavat" Ruslar ise "Müridizm" adını vermiştir.

Rusyanın Asimile Politikaları

Türkistan adı yasaklandı. Kitaplardan çıkarıldı. Milli edebilyat okumak yasaklandı.

Asabiyat Politikası uygulandı.(Boyculuk)

İmam ve müezzinler sürüldü. Kuran-ı Kerim kursları kapatıldı.

Türk işçiler uzak yerlere çalışmak için gönderildi.

Hristiyan okulları açıldı. Rusya zorunlu dil oldu.

Not: Basmacı hareketine yön veren 4 kişi. Yusuf Akçura, Zeki Velidi Togan, İsmail Gaspıralı, Enver Paşa

İngiltere

Suudi Arabistan: Abdülaziz İbni Suud / ARAMCO

Ürdün : Abdullah geçti.

Filistin : Arhtur Balfeour Deklarasyonu(israilin kurulması adımları )

Mısır : Bağımsızlığını kazandı.

Irak : Kral Faysal başa getirildi.

Kuveyt

Fransa

Suriye : Şam merkezli kuruldu.Lübnan içinden ayrıldı.

Lübnan : Bağımsızlığını kazandı.

Tunus :

Cezayir

İtalya

Trablusgarp(Libya)

Orta Doguda Kurulan Manda Yönetimleri

Meiji Restorasyonu (Aydınlanma Çağı)

Şogunlar ve daymiyolar vardı.

Mutshito başa geldi.

"Güçlü ordusu olan zengin bir ülke yaratmak" hedeflendi.

Yapılanlar

• Donanma güçlendirildi.
• İlköğretim zorunlu hale getirildi.
• Prusya'dan örnek alınarak anayasa yapıldı.
• Gazete çıkarıldı.
• Bankacılık sistemi düzenlendi.
• Miladi takvime geçildi.
• Başkent Tokyo'ya taşındı.
• Ağır sanayiye önem verildi.
• Kılık kıyafet inkılabı yapıldı.
• Şogunluklara son verildi.
• Merkezi hükümet kuruldu.

Not: Alfabe ve Siyasi haklar ile ilgili bir çalışma yapılmadı.

Meiji Restorasyonu

1929 Dünya Ekonomik Krizi(Ekim Buhranı)(Kara Perşembe)(Kükreyen 20'ler)

Kriz sırasında ABD Başkanı: Hoover

Kriz sonrasında başa geçen: Roosvelt

1929 Dünya Ekonomik Krizi

Nedenleri:

Not;Başlangıcı New York Borsa'sının ani düşüşü.

Kükreyen 20ler hadisesi

Poundun aşırı değer kazanması.

Almanya'nın karşılıksız para basması.

ABD başkanı Hoover'ın tecrübesizliği

Bankacılık sisteminin kötü olması

ABD ekonomisini 200 holding tarafından idare edilmesi.

Sonuçları:

50 milyon insan işsiz kaldı.

Madencilik ve inşaat faaliyetleri durdu.

Psikoloji bilimi önem kazandı.

Binlerce banka ve şirket battı.

Ticaret hacmi dünyada daraldı.

ABD Hoover yönetimi yerine Rosevelt yönetimi geldi.

New Deal Yeni Anlaşma Rooseveltle birlikte geldi.

İnsanların takas usulu ticarete geri dönmesi.

Not: En az etkilenen S.Rusya'dır.

Krizin Türkiye'ye Etkileri ve Alınan Önlemler

1927 Teşviki Sanayi kanunu uygulanamaz hale geldi.

1930'lardan sonra Devletçilik Politikasına geçildi.

Merkez Bankası kuruldu.

Dış Ticaret Ofisi kuruldu.

Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu.(Kazım Özalp)

Kliring Sistemi ortaya çıktı.(Malın malla değişimi, sattığımdan mal alırım)

Yerli Malı Haftası kutlanmaya başlandı.

İthal mallara ek gümrük vergisi getirildi.

I. 5 yıllık kalkınma planı hazırlandı.(1934-1939

Dünya Barışını Koruma Çabaları 1918-39

Dünya Barışını Koruma Çabaları

Milletler Cemiyeti

• İlk kez I.Dünya Savaşı'ndaki Wilson ilkelerinde kurulması gündeme geldi.
• Paris Barış Konferansı'nda kuruldu.
• Cenevre'de kuruldu. ABD, üyesi değildir.(Monreo Doktrininden)
• II.Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla önemini yitirdi.
• İspanya daveti, Yunanistan'ın desteğiyle katıldık.

Locarno Antlaşması

• 1925'te imzalandı.
• Bu anlaşmayla Almanya Fransa'ya karşı saldırmayacağı garantisi verdi. Almanya MC'ye katıldı ve Locarno ile uluslararası işbirliğine dahil oldu.

Briand-Kellogg Paktı

• 1928'de kuruldu.
• ABD ve Fransa'nın öncülüğünde kuruldu. Daha sonra birçok devlet pakta üye oldu.(Türkiye,SSCB ile birlikte katıldı.)

Savunmaya dayanmayan savaş kanun dışı sayıldı.

Briand Fransız, Kellog ABD, dış işleri bakanıdır.

Küçük Antant

• Kendi aralarında savaşmamayı öngörmüşlerdir.

Yugoslavya, Romanya, Çekoslovakya

Litvinov Protokolü

• SSCB'nin komşularıyla barışı sağlamak amacıyla kurduğu Türkiye'nin de imzaladığı protokoldur.(Briand-Kellog'a benzer)

SSCB, Letonya, Estonya, Romanya ve Polonya

Iki savaş arası 1918-1939

Petrol ve elektrik evlere girdi.

Sesli sinema filmi çekildi.

İlk defa organ nakline başlandı.

Alexander Fleming "Penisilin" buldu.

BCG aşısı bulundu.(Verem)

C vitamini keşfedildi.

DDT adı verilen böcek ilacı bulundu.

Bauhous adı verilen mimari tarz ortaya çıktı.

Gökdelen sayısı arttı.(Empire State Building)

John Steinback "Gazap Üzümleri" kitabıyla ünlendi.

Şarlo karakteriyle Charlie Chaplin Modern Zamanlar Filmini çekti.

Fenomenoloji ve varoluşçuluk akımları başladı.

Pablo Picasso "Guernica" tablosuyla ünlenmiştir.

İnsülin ayrıştırlması başarılı olmuştur.

Konuşan basın Radyo önemli bir iletişim aracı haline gelmiştir.

Elektron mikroskobu bulundu.

Albert Einstein İzafiyet Teorisini ortaya koymuştur.

Iki Savaş Arası Dünyada Yaşanan Diger Gelişmeler

Müttefik

İngiltere

Fransa

SSCB

ABD

Mihver

Almanya

İtalya

(Çelik Pakt)

Japonya

Nedenleri:

Almanya'nın Versaille Antlaşması'ndan kurtulmak istemesi

Rusya'nın Brest Litovsk Antlaşması'yla kaybettiği toprakları geri almak istemesi.

Rusya'nın dünya'ya komünizmi yaymak istemesi.

Almanya ve İtalya'da totaliter rejimlerin başa geçmesi.

Fransa'nın güvenlik endişesi. (Almanya saldırısına karşı)

Japonların, "Asya Asyalılarındır" politikası gereği batılıları uzak doğuda istememesi.

Savaşın Sonu:

ABD-Japonya Savaşları :

Leyte Deniz Savaşı

Midway Deniz Savaşı

Atom bombası atan uçağın adı : Enole Gay

İlk Hiroşima sonra Nagazaki'ye atıldı.

Japonya teslim oldu ve savaş sona erdi.

Sonuçları:

En karlı çıkanlar : ABD-SSCB

Soğuk Savaş Dönemi başladı.

Avrupa ülkeleri ve Japonya tahrip olmuştur.

Nazizim ve Faşizm tasfiye edilmiştir.

Savaş suçluları için mahkemeler kurulmuştur.

60 milyon insan öldü.(21 Milyonu Rus)

İMF ve Dünya Bankası kuruldu.(Bretton Woods)

BM kuruldu.

Sömürgecilik azaldı.

Yeni devletler kuruldu.(Hindistan, Pakistan, İsrail)

Kore, Vietnam ve Almanya ikiye ayrıldı.

Türkiye 2.Dünya Savaşında Almanya'ya yaptığı Krom ihraçatını durdurmuştur.

II.Dünya Savaşı

Israil'in Kuruluşu 1948

Çoğunluk Planı: Filistin ve İsrail iki devlet olucak.

Azınlık Planı: Filistin tek devlet olucak içinde yahudiler yaşayacak.

İlk tanıyan: ABD

İlk tanıyan müslüman : Türkiye

İlk tanıyan arap : Mısır

Not: Abd ve SSCB'nin İsrail'i resmi olarak tanımasına Felaket Günü (El Nakba) demişlerdir.

Israil'in Kuruluşu

1948

Arap Israil Savaşı 1948-49

Nedeni: Bölgede İsrail Devleti'nin kurulmasıdır.

Sonuç: İsrail kazandı binlerce Filistin'li mülteci konumuna düşmüştür.

Mısır Israil Savaşı 1956

Arap Israil Savaşıları

Sebebi :Mısır'ın Süveyş Kanalı'nı millileştirmesi

(Başbakan Cemal Abdülnasr/Arap Milliyetçiliği yükseldi.)

Not: Bu olaylardan sonra ABD-SSCB rekabeti Orta Doğu'ya taşındı.

Eisenhower Doktirini yayınlandı.

Amacı: Orta Doğu veya Arap ülkelerine ekonomik yardım yapma ve onları SSCB'den uzaklaştırmak.(Türkiye'de yararlandı)

Bölge İngilizler tarafından sömürülmekteydi.

Mahatma Gandhi Hindistan Lideri,

Muhammed Ali Cinnah Pakistan Lideri,

Ziayaur Rahman, Bangladeş Lideri

Bu iki devletten hariç Doğu Pakistan(Bangladeş) Pakistan'dan ayrılmıştır.

Not: Bu iki devlet kurulduğundan bu yana Keşmir Sorunu yüzünden karşı karşıya gelmişlerdir.

Hindistan 1947

Pakistan

1947

Kurulması

Afrika'daki Gelişmeler

Bölge ikinci dünya savaşından sonra birçok bağımsızlık hareketine ev sahipliği yaptı.

Özellikle Madiba(Özgürlük Savaşçısı) Nelson Mandela hem siyahilerin haklarını hem de ülkesinin haklarını savundu.

Yıllarca hapis yatan Mandela 1994 Güney Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olmuştur.

Ülkesinin ilk siyahi cumhurbaşkanı oldu

"Mücadele benim hayatımdır. Hayatımın sonuna kadar siyahların bağımsızlığı için mücadele edeceğim" dedi.

Afrika'daki Gelişmeler

1830'da Fransa Tarafından işgal edildi.

1871'de Muhammed El Mukrani önderliğinde ayaklanıldı.

Abdülhamit Binbadis "Cezayirli Müslüman Alimler Cemiyeti"'ni kurdu.

"Dinimiz İslam Dilimiz Arapça Vatanımız Cezayir" parolasıyla hareket ettiler.

1945'te Fransa Setif Katliamı'nı yaptı.

Cemile Buhayra direnişin simgesi haline geldi.

Evian Antlaşmasıyla Cezayir bağımsızlığını kazandı.

Not: Güneydoğu Asya Milletler Teşkilatı "ASEAN" kuruldu.

Endonezya, Filipinler, Malezya, Singapur ve Tayland

Not: ABD uzak doğuda etkinliğini arttırabilmek için

SEATO(Nato'nun asyadaki hali) kurdu.

Güney Vietnam ve Laos'u korumak amacıyla.

Not:Afrika devletleri kendi aralarında "Afrika Birliği Örgütü" kurdular.

Fransa'nın Cezayiri Íşgali

Kore'deki Türklerin Türkiye'den haber almasını sağlayan gazetenin adı Kutup Yıldızı.

Tuğgeneral Tahsin Yazıcı önderliğinde Kore'ye 5090 asker gittik 741 şehit verdik.(Şimal Yıldızları)

Not: Türkiye'nin buradaki üstün askeri başarısı NATO'ya girişini kolaylaştırmıştır.

Not : Türk askeri Kluni Muharebelerinde destan yazmıştır.

Türkiye'nin Kore Savaşı'na Asker Göndermesi'nin Sebepleri

• ABD'nin Marshal ve Truman ile yaptığı desteğin devamlılığını sağlamak.
• ABD'li Senatör Kein'in Türkiye'yi savaşa davet etmesi.
• SSCB'nin tehditleri

ABD'nin Türkiye'yi NATO'ya Dahil Etme Sebepleri.

• Türkiye'de üs talep edecek olması.
• SSCB'nin Türkiye'de kominizmi yayma endişesi

ABD'nin NATO vasıtasıyla Türkiye'ye yaptığı yardımlar

• Üsler kurdu(İncirlik, Çiğli, Karamürsel, vb)
• Uzman personel gönderdi.
• Asker eğitimler NATO prensibinde yapıldı.

Kore Savaşı

Türkiye'nin Natoya Girişi

Kore Savaşı'na asker göndermemiz hızlandırmıştır.

1952'de Türkiye Yunanistan ile birlikte NATO'ya üye olmuştur.

Türkiye'nin Truman Doktrini sonrası İç tehdit algılamalarındaki bazı değişiklikler şunlardır:

• İsmet İnönü'nün demeçlerindeki değişiklikler(Siyasi parti kurma ve demokrasi yönünde.
• Liberal yöndeki Hasan Saka Hükümeti bu dönemde kurulmuştur.
• ABD sempatizanlığı Türk toplumu içinde artmıştır.
• Kanunlardaki Kominizm etkileri kaldırıldı.
• İrtica tehditi yerini kominizme bıraktı.
• CHP ile DP'liler birbirlerini kominizim ile yeteri kadar mücadele etmediniz şeklinde suçladılar.

Dış Tehdit Algılamalarındaki Değişiklikler:

• ABD menşeili ithal ürünler piyasada daha çok yer aldı.
• ABD'nin istemediği kuruluşlara üye olunmadı.
• 1949'daki Asya Milletler toplantısına Türkiye katılmadı.

Türkiye'nin Natoya Girişi

Balkan Paktı 1953

Türkiye, Yugoslavya, Yunanistan

Bu pakt Yunanisyan ve Türkiye'nin Kıbrıs Sorunu yüzünden 1 yıl sonra bozulacaktır.

Stalin'in ölümünden sonra Yugoslavya ve SSCB arasında yakınlaşma olması bu paktın bozulmasını hızlandırmıştır.

Bağdat Paktı 1955

Bazı Paktlar

Türkiye, İran, Irak, Pakistan ve İngiltere

Bu pakt 1958 Irak'ta yaşanan darbe nedeniyle merkezi Ankara olmuştur.

Daha sonra Paktın adı İngiltere'nin önerisiyle CENTO olmuştur.

Sovyetler Birliği'nin Ortadoğu'da nüfuz kurmasını önlemeye yönelik olarak kurulan güvenlik ve savunma örgütü.

Demokrat Parti 1950 - 1960

Necmettin Erbakan

Almanya'da Leopard Tanklarının baş mühendisi olarak çalıştı.

Türkiye'de Gümüş Motor Proje'sini başlattı. Bu proje daha sonra ismini Pancar Motor olarak değiştirdi.

4'lü takriri Dp kurucuları imzalamıştır.

Dp'nin İktidara gelmesi üzerine İsmet İnönü "Benim en büyük yenilgim en büyük zaferim olmuştur." dedi

DP

Zamanı Gelişmeler 1950-1960

Marshall Yardımları alındı.

NATO'Ya üye olundu.

Kıbrıs Sorunu ortaya çıktı.

17 Tane KİT kuruldu.(Kamu İktisadi Teşebbüsü)

Atatürk'ü Koruma Yasası çıktı.

Ezan Arapça'ya geri döndü.

İthal Traktörler alındı ve tarım arttı.

ODTÜ, KTÜ, Ege ve Atatürk Üniversitesi kuruldu.

6-7 Eylül olayları ortaya çıktı.Atatürkün evi bombalandı yalan haberi(Mozaik Çatladı.) İstanbul'daki rumlara saldırılar gerçekleşti.

1954-1958 seçimlerini DP kazandı.

Karayollarına önem verildi.Taşıt satısı arttı.

1958'de ÍMF ile ilk temas kuruldu.

Adnan Menderes'i taşıyan uçak düştü.

Devrim Arabaları(4 Adet)

Cemal Gürsel'in çalışmalarıyla başladı.

Eskişehir DDY fabrikalarında yapıldı. Cemal Gürsel batı kafasıyla otomobil yaptınız doğu kafasıyla benzin koymayı unuttunuz. demiştir.

Turkiye'de Yaşanan Diger Gelişmeler

Türkiye'de

Gelişmeler

Rock and Roll yaygınlaştı.

Edebiyat akımları ortaya çıktı. (Garipler,İkinci Yeniciler)

Zeki Müren, Neşet Ertaş ve Müzeyyen Senar ünlenmiştir.

Sinema sektörü gelişmeye başladı.

Ömer Lütfi Akad'ın "Vurun Kahpeye" adlı filminde Batı sinemasının izleri göründü.

1953'te ilk senaryosu "Kanlı Para" ile sinema hayatına atılan Safa Önal, en fazla filme çekilmiş senaryoya sahip kişi olarak Guinnes Rekorlar Kitabı'na girdi.

1952'de İTÜ de ilk televizyon yayını yapıldı.

Dumlupınar Denizaltısı 1953'te batıı ve mürettebat ölüme terkedilmek zorunda kaldı. (Ah bir Ataş Ver)

Dünya'da Yaşanan Gelişmeler

1959'da ilk defa Rusya uzaya uydu gönderdi.(Sputnik1)

UEFA kupası düzenlendi.(RealMadrid)

Rock and Roll.. Hippi Hareketi ortaya çıktı.

Akdeniz Oyunları ilk defa Mısır'ın İskenderiye kentinde yapıldı.

(İzmir ve Mersin'de yapıldı.)

Dünya'da Gelişmeler

Yumuşama Dönemi Çatışmaları

Küba Krizi

Batista yerine Fidel Castro geldi.

17 Nisan 1961'de ABD başarısız olduğu Domuzlar Körfezi Çıkarması'nı yaptı.

Karşılıklı Füzeler Söküldü.(Kübada SSCB, Türkiye'de Amerika füzeleri)

Bu olay sonucunda Küba Çin'e yaklaştı.

Türkiye, her an yaşanılan bir olayda ABD tarafından feda edilebileceğini gördü.

Not: 27 Ekim 1962 dünyanın nükleer savaş eşiğinden döndüğü gün olarak tarihe geçti.

Stanislav Petrov Bombayı göndermedi sistemde arıza olduğunu düşündü ve haklıydı.

Yumuşama Dönemi Çatışmaları

Vietnam - ABD Savaşı

Direnişin sembolü Boksör Muhammed Ali olmuştur.

Bana Kuzey Vietnamlılar birşey yapmadı ki ben niye savaşa gideyim diyerek askere gitmeyi reddetmiştir.

Nixon Doktri karşılıklı çıkar ilişkisidir.

Dünyanın herhangi bir bölgesindeki sorununa müdahale etmek için görüşmeler yapmak

Nixon dediki benim askerim gidip başka ülkelerde ölmeyecek ben size para silah veririm ama evladımı göndermem dedi.

Vietnam - ABD Savaşı

Afganistan'ın SSCB Íşgali

1970'lerde SSCB tarafından işgal edildi.

Mücahitler Rusya'yı bölgeden çıkardı.

Bu olay sonucunda ABD senatosu SALT-II'yi onaylamadı.

Ülke Taliban ve Şah Ahmet arasında fiilen bölündü.

Usame Bin Ladin, El Kaide adındaki örgütü buraya taşıdı.

11 Eylül saldırılarından sonra ABD Afganistan işgal edildi.

Orta Dogu'da Arap Ísrail Savaşları

Orta Dogu'da Arap Ísrail savaşları

1967 6gün Savaşları (Mısır-Suriye'ye karşı İsrail)

Golan Tepeleri ile Sina Yarımadası İsrail'in eline geçti.

1973 Mısır-İsrail Savaşı (You Kippur diğer adı)

OPEC kuruldu.(1973 Petrol Krizi başladı.)

ABD devreye girdi ve Sina Yarımadası'nın bir kısmı Mısır'a geri verildi.

1974 101.Km Antlaşması yapıldı.(İlk Arap-İsrail Antlaşması)

Bu antlaşmayla Camp David Antlaşmasının yolu açıldı.

Henry Kissinger Mekik Diplomasisi sonucunda Camp David Antlaşması'nı Mısır ile İsrail arasında imzalattırdı.

Mısır İsrail'i tanıyan ilk arap ülkesi oldu.

Bu sürecte Yaser Arafat önderliğinde Filistinliler Filistin Kurtuluş Örgütü'nü Kurdular.(FKÖ)

OPEC (Petrol Íhraç Eden Ülkeler Teşkilatı)

Kurucuları: İran, Irak, Venezuela, Kuveyt ve Suudi Arabistan.

OAPEC(Petrol İhraç Eden Arap Ülkeler Teşkilatı)

Başarılı olamadı.

Not: 1973 Petrol Krizi'ne karşı batılı ülkeler bir daha böyle bir olayın yaşanmaması için 1974'te Uluslararası Enerji Ajansı'nı kurdular.

Bu kuruluşun amacı petrolün teminini sağlamak ve olası krizlere karşı tebdir almak.

Opec

Islam Konferansı Örgütü (IKÖ)(IIT)

1969'da Mecidi Aksa'nın kundaklanması sonucu 24 islam ülkesi bir araya gelerek bu örgütü kurdular.

2012'de ismi İslam İşbirliği Teşkilatı olarak değiştirildi.

2005'ten 2014'e kadar bu örgütün genel sekterliğini

Ekmeleddin İhsanoğlu yapmıştır.

İran-Irak Savaşı 1980-88

BAAS : Yeniden doğuş Partisi (Suriye ve Irakta varoldu)

(Arap Sosyalizmi ve PanArabizmi savunur.)

İran: Ayetullah Huneymi

Irak: Saddam Hüseyin

Saddam Hüseyin Irak'ta Halepçe Katliamı'nı gerçekleştirdi.

Not: ABD Irak'a savaşta yardım ederken aynı anda da İran'a silah satmıştı.

Bu olaya da İrangate Skandalı denildi.

Not: Savaşta daha fazla zarar gören Irak zararını telafi etmek için Kuveyt'e saldırdı.

Islam Konferansı Örgütü

ABD'de Irkçılık Karşıtı Hareketler

Roza Panks ilk eylemi başlattı.

Rahip Martin Luther King

Malcom X hareketin öncüleridir.

Bu hareketin adına Afro Amerikan Sivil Hareketi denir.

68 Kuşağı

Fransa'da bulunan Nanterre Üniversitesi'nde olaylar başladı işçilerin de katılmasıyla büyüdü ve tüm dünyaya yayıldı.

Türkiye'de ise Amerikan 6.Filosunun Türkiye'ye gelişi tepkiyle karşılandı.

Deniz Gezmiş

Mahir Çayan

İbrahim Kaypakkaya

Birtakım Hareketler

SSCB

Stanislav Petrov, düğmeye basmayarak dünyayı olası bir 3.dünya savaşından kurtardı.

Mikhael Gorbaçov,

Glastnos, Halkı devlet yönetimine katma daha fazla demokrasi

Perestroyka, Ekonomik tedbirler alma halkın refahını arttırma.

Halkın ayaklanmasıyla birlikte ve KGB ajanlarının darbesiyle indirilmiştir.

Bu darbeye karşı çıkan Boris Yeltsin adlı bir siyasetçi tankların üstüne çıkarak ünlendi.(Garbaçovu kurtardı.)

Bu karışıklıklardan yararlanan onlarca ülke SSCB'den ayrıldı.(Bağımsız Devletler Topluluğu kuruluyor.)(Alma Ata Deklerasyonuyla)

Çek ve Slovakya Kadife devrimiyle ayrıldı.(2016 yılında Çekya)

Rusya bu olanlardan ekonomik olarak etkilenmemek için 5 ülkeyle Şangay 5lisini kuruyor.(Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan).

Daha sonra Özbekistan da dahil oluyor ve grubun ismi

Şangay İşbirliği Örgütü olucak.2017 yılında Hindistan ve Pakistan katıldı.

SSCB'den ayrılan ilk türk cumhuriyeti Azerbaycan'dır.

SSCB

Şangay 5'lisi

Tacikistan

Çin

Rusya

Kazakistan

Kırgızistan

Sonradan Özbekistan katıldı.

Şangay İşbirliği Örgütü adını aldı.

2017'de

Pakistan

Hindistan

Katıldı.

Kazakistan

Kurucusu Nursultan

Semey Nükleer Tesislerini kapattı.

Şuanki başkanı Kasım Cömert Tokayev

Kırgızistan

Kurucusu Askar Akayev

Şuanki Başkanı Sooronbay Ceenbekov

Azerbaycan'ın İlk kurucusu

1918 Mehmet Emin Resulzade

İkinci kurucusu

1990 Ebulfez Elçibey ama Ayaz Muttallibov ilk devlet başkanı

Sonra Haydar Aliyev geldi

(Bir millet iki devletiz.)dedi.

Şuan ki Devlet Başkanı

İlhan Aliyev

Dağlık Karabağ sorunları

1992'de Hocalı Katliamı

TİKA

Türkçe konuşan, komşu ülkeler ve gelişmekte ülkelerde birbirlerine yardımcı olmak üzere Ankara'da kurulmuştur.

TÜRKSOY

Yalnızca türkçe konuşan ülkelerle Türkiye arasındaki ilişkileri geliştirmeye çalışan ülkeler arasında Ankara'da kurulmuştur.

Özbekistan

Kurucu İslam Kerimov

Şuanki Şevket Mirziyoyev

Türkmenistan

Kurucu Sapar Murad Niyazov

Şuanki Kurbankulu Berdimuhammedov

Azerbaycan

ve Diger Turk Devletleri

Türkiye'nin Avrupa Birliği Süreci

1959'da Avrupa Ekonomik Topluluğu'na ilk başvursunu yaptı.

1963'de "Ankara Antlaşması" yapıldı.(İlk resmiyet)

1973'de "Katma Protokolü ile AB'ye katılacaktı.

1974'de Kıbrıs Barış Harekatı

1980'de Darbe

1980'de Yunanistan birliğe katıldı.

1980'de başvurumuzu geri çektik.

1987'de Avrupa Birliğine başvuru yaptık.

1995'de Gümrük Birliği Antlaşması imzalandı.

1999'da Helsinki Zirvesi ile aday ülke olduk.

Türkiye'nin Avrupa Birligi Sureci

Avrupa Birliği

1951 Shuman Bildirgesi

Fransa ile Batı Almanya'nın kömür/çelik sanayilerini tek çatı altında birleştirmeyi öngören öneridir

Paris Anlaşmasıyla

1951 Avrupa Kömür Çelik Topluluğu kuruluyor.

Roma Anlaşmasıyla

1957 Avrupa Ekonomik Topluluğuna dönüşüyor.

Brüksel Anlaşmasıyla

1967 Avrupa Topluluğu adını alıyor.

Maasricht Anlaşması

1992 yılında Avrupa Birliği son şeklini alır.

Kopenhag Kritirler

Adalet

Eşitlik

İnsan Hakları

Hayvan Hakları

İşçi Hakları

Ekonomik Gelişmişlik

Maasricht Anlaşması

Ekononomik kavramlar

Enflasyon

Borsa

GSMH

Tüfe

Avrupa

Yugoslavya'nın Dağılması

1945'te Tito devlet başkanı oldu.

1970'ler kendini ömür boyu devlet başkanı ilan etti.

1987'de Sırplarda başa Milosevic geldi ve Yugoslav ordusu Sırpların eline geçti.

• Hırvatistan ve Sırbistan&Karadağ Savaşı
• Sonra bunlar anlaştı.
• Bosna-Hersek'e savaş ilan etti.
• 1995 Ratko Mladiç Serebranica'ya girdi 8 bin kişi öldürüldü.
• Dayton Barış Antlaşması imzalandı.Bosna savaşı sona erdi.

(Bosna, Sırbistan&Karadağ ve Hırvatistanla)

Yugoslavya'nın Dagılması

Devrimler

Ekim Devrimi

Beyaz Devrim

Kadife Devrim

Lale Devrimi

Turuncu Devrim

Gül Devrimi

Yasemin Devrimi

Ülkeler

Rusya

İran

Çekoslavakya

Kırgızistan

Ukrayna

Gürcistan

Tunus

I.Körfez Savaşı (Irak/Kuveyt)

II.Körfez Savaşı (ABD/Irak)

Filistin Sorunu

FKÖ

Yaser Arafat(Lideri)

İntifada(Uyanış-Ayaklanma)

HAMAS

Oslo Görüşmeleri (FKÖ İsraili, İsrail FKÖ'yü tanımış oldu.)

Madrid Konferansı (İsrail-Filistin ilk kez görüştü.)

Fes Planı

Reagan Planı

Kral Fahd Planı

Mavi Marmara Olayı

One Minute Olayı

Türkiye Nato

• Nato'ya üye olmadan İlk kez Koreye
• Nato'ya üye olduktan sonra Somali
• Arnavutluk Kosova Afganistan'a da asker gönderdi.

Birtakım şeyler

Arap Baharı

Tunus

İlk Tunus'ta başladı

Yasemin Devrimi adıdır.

Mısır

Esma el Biltaci adlı kişiyle sembollemiştir.

Tahrir Meydanı ayaklanmanın merkezidir.

Libya

Aşiretler Savaşı yaşandı.

Kaddafi öldürüldü.

Yemen

Şii Husiler ayaklandı.

Abdullah Salih 33 yıllık iktidarını bırakmak zorunda kaldı.

Fas X

Fas arap baharından etkilenmemiştir. X

İlk defa uzaya insan çıktı. Yuri Gagarin

Ulusal Havacılık Uzay Dairesi Kuruldu. NASA

Ay'a ilk defa ayak basıldı. Neil Armstrong

1964 Tokyo Olimpiyatları dünyada canlı yayınlanan ilk televizyon programı oldu.

ARPANET (İnternet) bulundu.

DNA'nın kimyasal yapısı çözüldü.

Heavy Metal, Rolling Stone ve Rock in Roll devam etti.

Apple ve ÍBM şirketlerii kişisel bilgisayarları üretti.

6. Akdeniz Oyunları İzmir'de düzenlendi. 1971

Bilimsel ve Kültürel Gelişmeler

Türk Dış Politikası

Kıbrıs Üzerinde Garantör devletler

Yunanistan

İngiltere

Türkiye

Yumuşama Dönemi Türk Dış Politikası

Kıbrıs Sorunu 1954 - 2020

1951 - İngiltere Ada'dan çıkma kararı aldı.

1954 - Kıbrıs Sorunu ortaya çıktı.

EOKA - Rum Kurtuluş ordusu(Yorgo Grivas önderliği)

ENOSÍS - Ada'yı Yunanistan'a bağlamak.

TMT - Türk Mukavemet Teşkilatı (Rauf Denktaş)

Volkan Teşkilatı

Akritas Planı - Ada'daki tüm Türkleri bir gecede imha etme

1960 - Londra ve Zürih Antlaşmalarıyla Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmuştur.

Cumhurbaşkanı : Makarios

Başbakanı: Dr. Fazıl Küçük

1963 - Kanlı Noel Olayı yaşandı.

1963 - Lefkoşa'yı ikiye ayıran Yeşil Hat oluşturuldu.

1964 - ABD Başkanı Johnsson Türkiye'yi mektupla tehdit etti.

1974 - Yunanistan'da darbe oldu.

1974 - EOKA Lideri Sampson Makarios'u devirdi.

1974 - Kıbrıs Barış Harekatı başladı.(C.Başkanı = Fahri Korutürk)

(Ayşe Tatile Çıktı.) (Başbakan = Ecevit)

(Başbakan Yard. = N.Erbakan)

1975 - Rauf Denktaş başkanlığında Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu.

1983 - Güney Kıbrıs Yönetimi (Kıbrıs Elen Cum.) BM tarafından resmi olarak tanındı.

1983 - Bunun üzerine KKTC Rauf Dentaş başkanlığında kuruldu.

2005 - Annan Planı (Kofi Annan)(BM Genel Sekreteri) gerçekleştirilemedi.

Ege Adaları Silahlandırılması Meselesi

Limni Adası Yunan tarafından silahlandırılmak istendi.

Kıta Sahanlığı Meselesi

6 milin üstünü Türkiye savaş sebebi saydı.

(Bern Deklerasyonu ile çözümlenmeye çalışıldı.)

Fır Hattı

Yunanistan'ın Ege Hava Sahası'nı kapatma olayıdır.

Azınlıklar Meselesi

Yunanistanla Sorunlar

Ekonomi

Turgut Özal'ın da katkısının olduğu 24 Ocak kararları alındı. Türkiye serbest piyasa ekonomisine geçmeye başladı.(Libarelleşme)

Sosyal Kültürel Yaşam

Yeşilçam sinemada yerini aldı.

Zeki Alasya ve Metin Akpınar ikilisi Kabare Tiyatrosu ünlendi.

Necip Fazıl Kısakürek Çile adındaki eseriyle öne çıktı.

Adalet Ağaoğlu, toplumun gerçeklerini ortaya koydu.

Metin Erksan Susuz Yaz adlı filmiyle Berlin Film Festivalinde Altın Ayı'ya layık görüldü.

Türkiye'de Bunalımlı Yıllar

1960 - 82

Siyaset

• 1960 darbesiyle DP kapatıldı. Yerine AP kuruldu.
• 1963 seçimlerini CHP kazandı.İlk koalisyon hükümeti olan CHP-AP hükümeti kuruldu.
• 1971 Muhtırası asker tarafından siyasilere verildi.
• Muhturadan sonra Süleyman Demirel istifa etti.
• Nihat Erim Hükümeti kuruldu.
• 1973 senesinde İsmet İnönü vefat etti.Anıtkabire nakledildi.
• 1974 Kıbrış Barış Harekatı, ABD ambargosu, 1 Mayıs Olayları, ABD karşıtlığı, Sağ-sol davası, 68 Kuşağı Harekatı, İşsizlik, Enflasyon, Siyasi belirsizlik sonucu Kenan Evren Bayrak Harekatı adı verdiği darbeyle ülkeye el koydu.
• 1983 ise Turgut Özal kurduğu AP ile seçimleri kazandı.
• 1988'lerde 8.Cumhurbaşkanı oldu.