Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Sarmatyzm w Polsce
92
Sarmatyzm w Polsce
Nikola Mendel IILOM
SARMATYZM W POLSCE - WPROWADZENIE
KONTYNUUJ
Sarmatyzm to zbiór cech kształtujących mentalność obyczajowości i kultury polskiej szlachty w XVI i XVII w. Nazwa ta pochodzi od nazwy starożytnego ludu sarmatów, który zamieszkiwał tereny teraźniejszej Polski. W XVII w. w Rzeczypospolitej upowszechnił się mit sarmacki, ale o tym w dalszej części prezentacji.
MIT SARMACKI
Staropolska szlachta uważała sarmatów za swoich przodków, dlatego też przypisywała sobie cechy, którymi sarmaci odznaczali się. Było to m.in. rycerskość, waleczność czy umiłowanie wolności. Te cechy miały odrózniać szlachtę od pozostałych stanów i ukazać jej wysoki status w "narodzie szlacheckim". Mit sarmacki dał początek sarmatyzmowi, który jednoczył szlachtę polską, litweską oraz ruską. Początkowo sarmatyzm obejmował wartości takie jak patriotyzm, honor, pracowitość czy męskość, lecz z czasem obejmował również gloryfikacje "złotej wolności", czyli zbioru przywilejów, praw czy swobód, które zostały nałożone na szlachte. Głownie była to wolna elekcja oraz liberum veto. Szlachta mimo krysysów politycznych oraz wojen była przekonana o wyższości ustroju Rzeczypospolitej nad innymi systemami rządów, a szczególnie nad absolutyzmem.
PRZEDMURZE CHRZEŚCIJAŃSTWA
Dla sarmatów państwo stanowiło przedmurze chrześcijaństwa, czyli pierwszą linie obrony przed wrogami katolicyzmu. Po najazdach w XVII w., jednakże elementem światopoglądu sarmatów stała się również ksenofobia.
NARODOWY STRÓJ SZLACHECKI
W kulturze sarmackiej uwidoczniła się tak zwana orientalizacja, która polegała na przejmowaniu wpływów wschodnich, a szczególnie perkich oraz tureckich. Szlachta z chęcią nosiła zdobyte podczas walk z Tatarami oraz Turkami stroje czy bronie. Narodowy strój szlachecki służył do m. in. prezentowania wysokiego statusu
1. ŻUPAN - jedwabna, a zarazem wzorzysta szata, w typie długiej sukni, zapinana na drobne guziki.
2. KONTUSZ - zakładany na żupan i przypominający płaszcz z rociętmi rękawami.
3. PAS KONTUSZOWY - długi ( czasem 4m ) jedwabny bądź bawełniany pas materiału we wzory.
4. BACZMAGI - wysokie, kolorwe ( żółte lub czerwone ) buty męskie ze skóry, w które wpuszczano spodnie
5. KARABELA - szabla z bogato zdobionym futerałem.
6. KOŁPAK - czapka z futrzanym otokiem i piórem.
7. Długa oraz szeroka suknia kobieca
8. Gorset, zakładany na suknię.
ŻYCIE SARMATÓW
Na codzień życie sarmatów było harmonijne, pełne umiaru i zgodne z rytmem przyrody. Szlachcice prowadzili własne gospodarstwa lub folwarki. Również ważnym elementem była gościnność sarmatów. Szlachta zawsze gościła innych podczas uczt oraz hucznych uroczystości związanych z życiem rodzinnym i religijnym według ceremoniałów. Był to przejaw teatralizacji życia społecznego, która była charakterystyczna dla baroku. Jeśli chodzi o model rodziny to opierał się on na władzy męża nad majątkiem i rodziną. Mężczyzna stał na czele i podejmował wszystkie decyzje dotyczące potomków, w tym także drogi życiowej ( np. wybór męża czy żony ). Po śmierci głowy rodziny, najczęściej majątek porzejmowała wdowa bądź najstarszy syn.
GOŚCINNOŚĆ
POCZUCIE DUMY NARODOWEJ
KSENOFOBIA
ODWAGA I WALECZNOŚĆ
PODSUMOWANIE
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE DLA SARMATÓW
WYSTAWNE UROCZYSTOŚCI