Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

CÜMLEYE HAKİM OLAN DUYGULAR

Merve ZENGİN

Beklenmeyen bir durum karşısında ne yapacağını, nasıl davranacağını bilememe, hayrete düşme anlamı taşıyan cümlelerdir.

ŞAŞIRMA

Böyle ansızın gideceğini hiç düşünmemiştim.

Sınav sonucunu çok yüksek beklerken düşük gelmesin mi!

Ne, demek doktor oldun!

ÖN

YARGI

Bir kişi veya bir durumla ilgili belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş yargıları belirten cümlelerdir. Ön yargılar, olumlu veya olumsuz olabilir.

Bu işi kesinlikle başaramayacak. (Olumsuz ön yargı)

Bu kitap bu yılın en çok okunan kitabı olacak. (Olumlu ön yargı)

Bu çocuktan sana hayır gelmez. (Olumsuz ön yargı)

O takım bu sene de şampiyon olamaz. (Olumsuz ön yargı)

Bir durumdan duyulan rahatsızlığın dile getirildiği, şikayet bildiren cümlelerdir.

YAKINMA

Gittiğinden beri hiç aramadı.

On üç yaşına girdi, hala odasını toplamayı öğrenemedi.

Nerede nasıl davranacağını bir öğrenebilse...

Güzelim sahil kasabası iki yılda beton yığınına döndü.

SİTEM

Bir kimsenin yaptığı bir hareketten veya söylediği bir sözden dolayı duyulan üzüntünün, öfkelenmeden yumuşak bir şekilde dile getirildiği cümlelerdir.

Davete bir beni çağırmamışsın.

Demek bana haber vermeden sinemaya gittiniz.

İnsan, kendisine bunca emeği geçen insanı bir kere de olsa arayıp sorar.

Bir yudum mutluluğu bize çok gördünüz.

YAKINMA İLE SİTEM FARKINI ANLAYALIM

Sitem cümleleri rahatsızlık duyduğumuz konuyu bizzat rahatsızlık duyduğumuz kişinin kendisine ifade ettiğimiz cümlelere denir. Yakınma cümlelerinde ise rahatsız olduğumuz konuyu rahatsız olduğumuz kişiye değil de bir başkasına anlatma durumu vardır.

O kadar iş duruyor sen ise hiç umursamıyorsun. (sitem)

O kadar iş duruyor ama onun umrunda değil. (yakınma)

Buraya kadar geldin de yanıma uğramadın. (sitem)

Buraya kadar gelmiş de yanıma uğramamış. (yakınma)

Kişinin yaptığı bir işin ya da davranışın sonucunu görerek üzüntü duyduğunu bildiren cümlelerdir.

PİŞMANLIK

Gençliğimi ne kadar boş işlerle geçirmişim.

Keşke onun kararlarına hiç karışmasaydım.

Keşke ona bu sözleri söylemeseydim.

Bu arabayı almamız bir hataydı.

HAYIFLANMA

Kişinin olmasını isteyip de gerçekleş­meyen durumlarla ilgili kendi kendine üzülmesidir.

Keşke arabayı kullanmasına hiç izin vermeseydim.

Keşke bu şehirde üniversiteyi okusaydım.

Dün ders çalışsaydım sınavdan daha yüksek puan alabilirdim.

HAYIFLANMA İLE PİŞMANLIK FARKINI ANLAYALIM

Pişmanlıkla hayıflanma karıştırılmaktadır. Hayıflanma yapmadığımız, pişmanlık ise yaptığımız bir işten dolayı duyduğumuz üzüntüdür.

Keşke yarışmaya katılsaydım (Hayıflanma)

Ona hediye almasaydım şimdi cebimde para olacaktı (Pişmanlık)

Dün ders çalışsaydım sınavdan daha yüksek puan alabilirdim (Hayıflanma)

Ona boşuna güvenmişim (Pişmanlık)

Arkadaşıma o kadar ağır sözler söylememeliydim. (Pişmanlık)

Sınavlardan önce düzenli tekrarlar yapsaydım keşke. (Hayıflanma)

Geçmişte yaşanan günlerin tekrar yaşanma isteğini ya da bir yeri veya kişiyi görme isteğini dile getiren cümlelerdir.

ÖZLEM

Yıllardır görmediğim köyüm burnumda tütüyor.

Ah, nerede o eski İstanbul!

Eskiden bayramlar bir başka kutlanırdı.

Fırsat olsa da onu tekrar görebilsem.

TITLE

Bir kişinin bir olay veya karşısındakinin durumu ya da çaresizliği karşısında bir şey yapamamayı ifade eden cümlelerdir.

ÜZÜNTÜ

Sınavdan kötü not aldığımı görünce moralim bozuldu.

O güzelim kadın, birkaç yılda çöküp yaşlandı.

Zavallı adam, çocuklarını yetiştirebilmek için ne acılar çekti.

Olumsuz bir durumun gerçekleşme olasılığından dolayı duyulan kaygıyı anlatan cümlelerdir. Endişe cümleleri de denir.

Acaba yolda başlarına bir şey mi geldi?

Bu kadar bekledik ama ya gelmezse…

KAYGI

Bir kişiye veya bir olaya değer vermeme, onu küçük görme, önemsememe, hafife alma anlamı taşıyan cümlelerdir.

KÜÇÜMSEME

O da güya okuyacak da adam olacak.

Bu maçı kazanıp da şampiyon olacakmış.

Sen kim, sanatçı olmak kim!

Bacak kadar boyuyla bize kafa tutuyor.

Bir şeyin miktarca az olduğunu, yetersiz görüldüğünü ifade eden cümlelerdir.

AZIMSAMA

Bir tanecik mi ayakkabın var?

Bu kadarcık ücretle çalışamam.

Günlerdir çalışıyorsun, ne kadar az iş yapmışsın.

Bu kadar pasta kime yeter.

Gerçekleşmesi beklenen davranış ve işleri bildiren cümlelerdir. Beklentiler bazen gerçekleşir bazen gerçekleşmez.

BEKLENTİ

Sınavdan yüksek not almayı umuyorum.

Annem doğum günümde bana en sevdiğim oyuncağı alacak.

Bizi bu sefer daha sıcak karşılayacağını düşünmüştük. (Gerçekleşmemiş beklenti)

Sözde beni de işe alacaktı. (Gerçekleşmemiş beklenti)

Yadsıma cümleleri, yapılan bir şeyin yapılmadığını, söylenen sözün söylenmediğini veya tanık olunan bir şeyin bilinmediğini ifade eden cümlelerdir. Yadsımanın eş anlamlısı inkardır. Bu yüzden inkar cümleleri de denir.

YADSIMA

Bütün bunları ben mi söylemişim!

Kim demiş o camı benim kırdığımı!

Ben hiç böyle bir şey yapar mıyım?

Bir varlığın, olayın ya da durumun iyi ve güzel bulunduğunu bildiren cümlelerdir.

BEĞENME

Bahçenizdeki üzümler ne kadar da lezzetliymiş!

Satrançta zekice hamlelerle birbirini yenmeye çalışan çocukları hayranlıkla izliyordum.

Küçük çocuğun şiir okuyuşuna hepimiz bayıldık.

Herhangi bir konuyla ilgili karar verememe durumunu bildiren cümlelerdir.

KARARSIZLIK

Tatilde Didim'e mi gitsem Kuşadası'na mı?

Şu ağaçların hangisinde erik toplasam acaba?

Yazarlığımın ilk yıllarında romanla hikaye arasında gider gelirdim hep.

Gerçekleşmesi mümkün olan veya olmayan dileği, arzuyu, isteği bildiren cümlelerdir.

İSTEK

Haydi, bize gidelim.

N’olaydı bugünleri görmeyeydim.

Keşke deprem olmasaydı.

Bari insanlarımız dürüst olsaydı.

İstenen veya hoşa giden bir şeyin olmasıyla duyulan sevinci anlatan cümlelerdir.

SEVİNÇ

Yaşasın, sonunda tatil başladı!

Üniversiteyi kazandığı için etekleri zil çalıyor.

Yıllardır görmediği oğlunu görünce ayakları yerden kesildi.

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi