Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Wyspa Wielkanocna
5
Wyspa Wielkanocne
Wyspa na południowym Oceanie Spokojnym w centralnej części Wyniesienia Wschodniopacyficznego.
Państwo: Chile
Akwen: Ocean Spokojny
Powierzchnia: 163,6 km²
Populacja (2017)
• liczba ludności: 7750
• gęstość: 47,37 os./km²
Zdjęcie satelitarne Wyspy Wielkanocnej
Rapa Nui, w Polsce znana bardziej pod nazwą Wyspy Wielkanocnej, jest niewielkim zakątkiem położonym na wodach Oceanu Spokojnego i należącym do um Chile. Ma zaledwie 15 km długości, 20 km szerokości, a całkowita powierzchnia wyspy wynosi 164 km2. Mimo swych niewielkich rozmiarów, jest miejscem pełnym tajemnic, magii i fascynującej historii. W 1995 roku UNESCO uznało Wyspę Wielkanocną za Światowe Dziedzictwo Kulturowe, a większość charakterystycznych posągów na wyspie jest pod ochroną.
Skąd nazwa...?
Miejscowi zdecydowanie bardziej wolą nazwę – Rapa Nui, czyli „Wielka Ziemia” - to określenia lepiej obrazuje ich stosunek do ich ziemi, ojczyzny.
Pierwsi mieszkańcy nazywali wyspę Te Pito o Te Henua, czyli „pępek świata” ze względu na oddalenie od innych zamieszkałych lądów.
Wyspa Wielkanocna została odkryta przez Europejczyków niemal 300 lat temu.
Jak pierwszy dopłynął do jej brzegów Holender – kapitan Jacob Roggeveen (później odwiedził ją m.in. James Cook).
Było to w 1722 roku, dokładnie w Wielkanoc. Właśnie z tego powodu pojawił się pomysł, aby nowo odkryty ląd nazwać Wyspą Wielkanocną.
Warto dodać, że na całej wyspie znajduje się tylko jedna miejscowość, Hanga Roa. Żyją tam wszyscy mieszkańcy Wyspy Wielkanocnej, czyli niespełna 7 tys. osób.
Utrzymują się oni przede wszystkim z turystyki i w mniejszym stopniu z rzemiosła, rolnictwa i rybołówstwa. Nie ma tutaj przemysłu, a niemal wszystko, czego mieszkańcy i ich goście potrzebują do życia, jest transportowane drogą powietrzną lub morską.
Najbardziej „samotna
wyspa świata”
Wyspa Wielkanocna jest jednym z najbardziej odciętych od stałego lądu miejsc na świecie.
Od zachodniego wybrzeża Chile dzieli ją około 3,5 tys. km, od Tahiti przeszło 4 tys. km. Z kolei od wyspy Pitcairn, swojej najbliższej zamieszkanej sąsiadki, jest oddalona o 2 tys. km.
To właśnie ze względu na swoje odosobnione położenie Rapa Nui nazywana jest „najbardziej samotną wyspą świata”.
Moai, czyli gigantyczne kamienne głowy, to jedna z najbardziej intrygujących i fascynujących zagadek świata. Na wyspie znajduje się aż 887 posągów oraz 394 wewnątrz kamieniołomu.
Topic
Najwyższa z figur, nazwana Paro, mierzy ponad 10 metrów i waży 80 ton. Najbardziej znana jest jednak grupa piętnastu kamiennych posągów ustawionych plecami do oceanu (tzw. Ahu Tongariki). Za wyjątkową uważa się też grupę figur Ahu Akivi, zwanych też "Siedmioma odkrywcami", które są zwrócone w stronę oceanu.
Naukowcy już od dawna próbują rozwikłać zagadkę dotyczącą znaczenia i pochodzenia posągów moai z Wyspy Wielkanocnej. Wedle najnowszych wyników badań kamienne figury miały symbolizować obfitość plonów. Ale nie tylko. Okazuje się, że w rzeczywistości miały także faktyczny wpływ na ten proces. Ponad 90 proc. posągów rozmieszczonych na wyspie pochodziło z jednego kamieniołomu. Badania wykazały, że stężenie pierwiastków, takich jak wapń czy fosfor, niezbędnych do upraw rolnych, było we wspomnianym kamieniołomie bardzo duże.
Naukowcy wciągnęli na tej podstawie badań dwa wnioski:
- Po pierwsze, z kamieniołomu korzystano nie tylko w celu produkcji posągów moai.
- Mieszkańcy Rapa Nui wykorzystywali tę przestrzeń także jako miejsce do uprawy owoców i warzyw. Po drugie, wraz z posągami transportowano glebę z kamieniołomu po całej wyspie, aby zwiększać poziom żyzności gleby.
A kogo przedstawiają posągi z Rapa Nui?
Obecnie najbardziej popularna teoria głosi, że to potomkowie żyjących na wyspie arystokratów, zwanych "długouchymi".
Pochodzenie mieszkańców Wyspy Wielkanocnej budzi wątpliwości. Naukowcy od lat starają się ustalić, kiedy Rapa Nui została skolonizowana i przez kogo. W tej chwili za najbardziej prawdopodobną uznaje się tezę, że jako pierwsi przybyli tu ok. 1200 r. n.e. Polinezyjczycy.
Wyspą miała rządzić arystokratyczna klasa „długouchych” (nazywanych tak od noszonych przez nich ciężkich kolczyków rozciągających małżowiny uszne). Służyć im mieli przedstawiciele niższej klasy, „krótkouchych” – to oni pełnili rolę robotników i to im przypisuje się autorstwo kamiennych posągów.
Do dzisiaj pamięć o pokoleniach pierwszych wyspiarzy przetrwała w formie szczątkowych opowieści – legendy przeplatają się z faktami. Wiadomo, że w XIX wieku wielu mieszkańców wyspy zostało wywiezionych przez łowców niewolników z Peru. Potwierdzono też, że wyspa została dotknięta przez epidemie – ludność zdziesiątkowały m.in. gruźlica i trąd (na przełomie XIX i XX wieku). Jedna z niepotwierdzonych teorii mówi też o wojnie domowej w XVIII wieku, w której „krótkousi” rzekomo pokonali panującą kastę „długouchych”. Przyczyną wybuchu wojny miał być głód na wyspie.
Rapa Nui jest wyspą pochodzenia wulkanicznego, chociaż z punktu widzenie geologii jest bardzo młoda. Ok. 800 tys. lat temu uformowały ją cztery wulkany:
Rano Kau (z dawnym centrum pałacowym), Rano Raraku (ze słynnymi posągami moai), Pukatike oraz najmłodszy - Terevaka będący jednocześnie najwyższym szczytem wyspy (507 m n.p.m.). To właśnie Terevaka jest popularnym celem turystów – można stamtąd podziwiać niesamowitą panoramę całej wyspy (wejście na szczyt zajmuje ok. 2 godzin)
Na wyspie znajdują się też i inne stożki, jak np. Puna Pau, którego czerwona lawa została wykorzystana do stworzenia nakryć kamiennych głów moai. Co więcej, wybrzeże Rapa Nui usiane jest setkami jaskiń, niegdyś służących jako domy, kryjówki, budowle obronne, miejsca kultu, grobowce czy spiżarnie.
Dziękuję za Uwagę!
Bibliografia:
- Wikipedia
- Grafika Google
- Czasopismo dla nauczycieli: geografia w szkole Nr 2
- Radiozet.pl
- Podroze.se.pl
- YouTube