AUSCAN EL İNDEKSİ

El kemikleri: El bileği kemikleri, el tarağı kemikleri

ve el parmak kemikleri olmak üzere üç gruba

ayrılarak incelenir.

Ossa Carpi: (El bileği kemikleri ) El bileği iskeleti 8

kısa kemikten oluşmuştur. El bilek kemikleri dörder

adet, iki sıra halinde dizilmişlerdir.

Ossa Metacarpi: (El tarak kemikleri) El tarak

kemikleri 5 adet ince, uzun kemiklerdir. Avuç içi ve el

sırtının iskeletini oluştururlar.

Ossa Digitorium Manus-Phalanges: (El parmak

kemikleri) El parmaklarının iskeletini yapan

kemiklerdir. Başparmakta iki, diğer parmaklarda üçer

tane, toplam 14 adettir.

OMUZ KEMERİ EKLEMLERİ

İki tane omuz kemeri eklemi vardır. Bu eklemler aracılığı ile scapula; protraksiyon (omuzun öne hareketi)-retraksiyon (omuzun arkaya hareketi), elevasyon-depresyon (omuz silkme hareketi) ve iç-dış rotasyon hareketleri yapar.

Art. sternoclavicularis:Art. sellaris tipi eklemdir. Discus articularis’i vardır. Eklem kıkırdağı fibröz kıkırdak yapısındadır. Üst ekstremiteyi gövdeye bağlayan tek eklemdir. Discus articularis, clavicula’nın eklemden ayrılmasını önleyen en önemli faktördür.

Art. humeri

Caput humeri ile cavitas glenoidalis arasında art. spheroidea tipi eklemdir. Cavitas glenoidalis sığ olduğu için, derinliğini artıran bir labrum articulare’si (labrum glenoidale) vardır.

Özellikle abduksiyon sırasında eklemin stabilitesinde önemli rol oynarlar. Kapsülün alt kısmı çok az desteklendiğinden, çıkıklar buradan kolay olur.

Artt. intermetacarpales: Metakarpal kemiklerin bazisleri arasında kurulu art. plana tipi eklemlerdir.

Artt. metacarpophalangeales:Art. ellipsoidea tipi eklemlerdir.

Proksimal falankslarda; fleksiyon-ekstensiyon, abduksiyon-adduksiyon, sirkumdüksiyon ve sınırlı rotasyon hareketleri yapılır.

Artt. interphalangeales: Falanks’lar arasında kurulu ginglymus tipi eklemlerdir. Sadece parmaklarda fleksiyon-ekstensiyon hareketleri yapılır.

Artt. carpometacarpales: Karpal kemiklerle metakarpal kemikler arasında kurulu eklemlerdir. Art. carpometacarpalis pollicis; art. sellaris, diğerleri art. plana tipidir.

Art. carpometacarpalis pollicis: 1. metakarpal kemik ile os trapezium arasındadır. Baş parmak bu eklemde, fleksiyon-ekstensiyon, abduksiyon-adduksiyon, rotasyon ve sirkumdüksiyon hareketleri yapar. Başparmağın oppozisyon ve repozisyon hareketleri de bu eklemde yapılır.

Baş parmağın sırasıyla ekstensiyon, abduksiyon, fleksiyon, iç rotasyon ve adduksiyon’u ile oluşturulan kompleks hareketine oppozisyondenir. Bunun tersi repozisyon’dur.

Art. cubiti

Üç kemik arasında kurulu bir eklem olduğu için, art. composita’dır.

Üç eklemden oluşur. 1. Art. humeroulnaris (ginglymus), 2. Art. humeroradialis (art. spheroidea), 3. Art. radioulnaris proximalis (art. trochoidea).

Bu eklemin temel hareketleri fleksiyon ve ekstensiyon’dur. Ancak bu hareketler sırasında çok az rotasyon hareketleri de yapılır.

Art. coxae

Femur başı ile acetabulum’daki facies lunata arasında art. spheroidea tipi eklemdir. Acetabulum’u derinleştirmek amacıyla, labrum acetabulare denilen bir labrum articulare’si vardır.

Femur başı, lig. capitis femoris’in tutunduğu fovea capitis femoris isimli çukur hariç, tamamen eklem kıkırdağı ile örtülüdür.

Eklem kapsülünün en zayıf kısmı, aşağıda lig. pubofemorale ile lig. ischiofemorale arasındadır.

Art. genus

Vücudun en büyük eklemidir. Art. bicondylaris tipi eklemdir. Ekleme vücudun en büyük sesamoid kemiği olan patella’da katılır ve femur’un kondilleri ile eklem yapar.

En geniş membrana synovialis’e ve eklem boşluğuna sahiptir. Membrana synovialis, bu eklemde plicae alares denilen plikalar yapar. Meniscus lateralis’in arkasında m. popliteus’un tendonu altında recessus subpopliteus denilen bir çıkmaz oluşturur.

Eklemin stabilitesini sağlayan en önemli oluşum, m. quadriceps femoris’dir (özellikle m. vastus medialis ve m. vastus lateralis).

El Bileği Eklemleri

Dejeneratif eklem hastalığı olan osteoartrit halk arasında kireçlenme olarak bilinmektedir. 50 yaş üzerindeki kişilerde en sık görülen eklem hastalığıdır. Osteoartrit vücuttaki herhangi bir eklemi etkileyebilir. En sık etkilediği eklemler eller, kalça, diz ve omurgadır.

Osteoartritte eklem kıkırdak yapısında bozulma oluşur. Bunun sonucu olarak eklem kıkırdağının altındaki kemik dokusunda değişiklikler meydana gelir. Kemikteki büyümeler ve eklem kenarındaki çıkıntılar eklemlerin normal yapısını bozarak, hareketlerde kısıtlanmaya ve ağrıya neden olur.

Yaş: Yaşlanma ile eklem kıkırdağında değişiklikler oluşur buna bağlı olarak dayanıklılığı azalır. Bu nedenle yaş ilerledikçe osteoartrit görülme sıklığı artar.

Cinsiyet: Kadınlarda osteoartrit gelişme ihtimali daha yüksektir, ancak bunun nedeni bilinmemektedir. 

Kalıtımsal faktörler: Kıkırdak içeriğindeki maddeler kalıtımsal olarak belirlenmektedir.

Yıpranma ve aşınma (mekanik faktörler): Yıllar içinde oluşan tekrarlayıcı küçük travmalar eklemin yük taşıma yeteneğini bozmakta ve kıkırdak yıkımına neden olarak osteoartrite yol açmaktadır.

Obezite :Aşırı kilo nedeniyle alt bölge eklemlerine binen yükün artması kıkırdakların yıpranmasına yol açabiliyor.

Sedanter yaşam :hareketsizlik nedeniyle eklemlerin zayıf kalmaları bu bölgedeki yıpranmayı hızlandırıyor.

*Ağrı

*Tutukluluk

*Eklem hareketlerinde kısıtlanma

Direkt radyografi (Röntgen filmi): Eklem röntgen filmlerinin çekilmesi osteoartrit tanısını koyarken yardımcı olur. Ancak, röntgen filmlerinde osteoartrite ait bulguların olması o eklemde yakınmaların olacağı anlamına gelmeyeceği gibi yakınmaların hangi şiddette olduğunu da göstermez.

Kan testleri: Osteoartrit tanısını koyduran bir kan testi yoktur ancak bazıları osteoartriti diğer romatizmal hastalıklardan ayırt etmede yardımcı olurlar.

Eklem sıvısının incelenmesi: Özellikle eklem şişliği olan hastalarda eklem sıvısının incelenmesi osteoartritin başka hastalıklardan ayırımında gerekli ve faydalı olabilir.

Tedavi, hastalığın evresi ve şiddetine uygun bir şekilde planlanır. Osteoartrit tedavisinde amaç; Hastanın ağrısının giderilmesi Hareketlerdeki kısıtlanmanın ve günlük yaşam aktivitelerindeki zorlukların giderilmesi, Hastalığın ilerlemesinin engellenmesi.

Tedavide ilk basamak hastanın eğitimidir. Hasta öncelikle hastalığı konusunda bilinçlendirilmelidir. Ağır egzersizlerden ve zedelenmiş eklemin aşırı kullanılmasından sakınılmalıdır. Kilo verilmesi ile aşırı yük taşıyan eklemlerde osteoartrite bağlı şikayetler azalır. Ağrılı dönemlerde hastaya istirahat önerilir.

Düzenli egzersiz: Eklemi çevreleyen kaslar güçlendirilir. Böylece ekleme binen yükün azaltılması sağlanmış olur. Ancak uygulanacak egzersiz programının mutlaka hekiminiz tarafından düzenlenmesi gerekir.

Fizik tedavi uygulamaları: Doktorunuzun önerisiyle etkilenen ekleme sıcak ya da soğuk uygulamaları, ağrı kesici akım tedavileri ve derin ısıtıcı tedaviler uygulanabilir. 

İlaç tedavisi: Osteoartritte ağrı kesici ve iltihap dağıtıcı ilaçlar hastalığın belirli dönemlerinde doktor kontrolü altında kullanılmaktadır. Kıkırdağı güçlendiren ilaçların kullanımı da son yıllarda artmaktadır. 

Eklem içi enjeksiyon: uzman hekiminizin önermesi halinde eklem şişliğinin olduğu dönemlerde eklem içine kortizon enjeksiyonu yapılabilir. Bunun yanı sıra eklem içine eklem kayganlığını arttıran ilaçlar enjekte edilebilir. Şu ana kadar saydığımız tedavilerden fayda görmeyen ve hastalığı günlük yaşam aktivitelerini ileri derecede bozan hastalara cerrahi tedavi (ameliyat) önerilebilir.

ANAMNEZ

1. Belirtiler: Karıncalanma

2. Alerjiler: Yok

3. Kullanmakta olduğu ilaç: Yok

4. Daha önce geçirmiş olduğu hastalık: Yok

5. Ağızdan son alınan ilaç: Metpamid

6. Çağrı gerektiren olaylar: Hassasiyet

7. Hafifleten nedenler: Dinlenme

8. Ağrının niteliği: Künt

9. Ağrının bögesi: El

10. Ağrının şiddeti: Şiddetli

11. Ağrının zamanı: Sabahları