Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Chemia organiczna
3
Chemia
organiczna
-Reakcje
?
Typy reakcji
Jakie reakcje zachodzą w
chemii organicznej ?
TYPY REAKCJI ORGANICZNYCH
Addycjia
(przyłączania)
Substytucja
(podstawiania)
Eliminacji
Podział ze względu na mechanizm
Charakterystyka
Substytucja
reakcja chemiczna polegającana wymianie jednego lub kilku atomów w cząsteczce związku chemicznego.
Substytucja
Reakcje te można ogólnie podzielić na:
reakcja wymiany pojedynczej AB + C BC + A
reakcja wymiany podwójnej AB + CD AD + CB
Reakcje te mogą zachodzić według mechanizmu:
• rodnikowego (substytucja rodnikowa)
• elektrofilowego (substytucja elektrofilowa)
• nukleofilowego (substytucja nukleofilowa)
Schemat prostej reakcji substytucji etanu chlorem, zachodzącej według ogólnego schematu:
C2H6 + Cl2 C2H5Cl + HCl
Substytucja rodnikowa
Rodnikowa
- Reakcja chemiczna podstawienia przebiegająca z udziałem rodnika.
- Charakterystyczna dla węglowodorów nasyconych – alkanów
- Zachodzi w fazie gazowej na węglu o hybrydyzacji sp3 pod wpływem działania promieni ultrafioletowych UV.
- Substytucja rodnikowa jest oznaczana symbolem SR.
Rodniki
Atomy lub cząsteczki zawierające niesparowane elektrony.
Sn 1 – jednocząsteczkowa:
Substytucja nukleofilowa
Nukleofilowa
- Substytucja nukleofilowa, gdy odczynnikiem atakującym jest nukleofil.
- Nukleofil to ujemny jon lub cząsteczka posiadająca wolna parę elektronową.
Sn 2 – dwucząsteczkowa:
Substytucja elektrofilowa
Elektrofilowa
- Odczynnikiem atakującym jest elektrofil
- Elektrofil to dodatni jon lub cząsteczka posiadająca lukę elektronową.
Reakcja addycji
reakcja chemiczna polegającej na
przyłączeniu jednej cząsteczki do drugiej w wyniku czego
powstaje tylko jeden produkt, bez żadnych produktów
ubocznych.
Addycja
A + B C
Reguła Markownikowa
Atom wodoru pochodzący z cząsteczki H-X w czasie reakcji addycji dołącza się do atomu węgla, który jest związany z większą ilością atomów wodoru.
Addycja rodniowa
wzór:
Rodnikowa
Addycja elektrofilowa
Halogenowa
(Cl,Br,I)
Elektrofilowa
Hydrogenowa
(wodoru)
Halogenowodoru
(HBr,HCl,HI)
Addycja nukleofilowa
Nukleofilowa
Eliminacji
A B + C
Eliminacja
Reakcja chemiczna powodująca
usunięcie (wyeliminowanie) atomów lub ich grup z
cząsteczki bez jednoczesnego przyłączenia się
innych atomów lub ich grup.
Reguła Zajcewa
W reakcjach eliminacji, w których powstaje wiązanie C=C, powstają zawsze w przewadze bardziej rozgałęzione izomery.
Reguła Zajcewa
W chemii organicznej reakcje charakterystyczne są często nazywane „próbami”. Stanowią one prostą metodę ustalania czy związek zawiera określoną grupę funkcyjną.
Próby
Próba Tollensa
Inaczej próba lustra srebrowego , reakcja chemiczna służąca do wykrywania aldehydów.
- Do jej przeprowadzenia potrzebujemy odczynnik Tollensa, czyli roztwór zawierający jony diaminasrebra (I) – [Ag(NH3)2]+
Tollensa
Próba Fehlinga
- Reakcja chemiczna, stosowana do wykrywania obecności związków redukujących
- (aldehydy lub niektóre cukry).
Przeprowadza się ją przy użyciu:
- odczynnika Fehlinga czyli kationów miedzi(II) kompleksowanych anionami winianowymi
Próba Fehlinga to reakcja redoks. Aldehydy ulegają utlenieniu do kwasów karboksylowych, miedź z stopnia utlenienia II redukuje się do I.
2Cu2+ (roztw. Fehlinga) + R-CHO + NaOH + H2O Cu2O + R-COONa + 4H+
Fehlinga
Próba Trommera
odróżnianie aldehydów od ketonów
Jest to reakcja redoks. Aldehydy ulegają utlenieniu do kwasów karboksylowych, miedź z II stopnia utlenienia redukuje się do Cu(I). Ketony dają negatywne wyniki próby.
2Cu(OH)2 + R−CHO + OH− Cu2O + R−COO− + 3H2O