Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
หลักธรรม คติธรรม ที่เกี่ยวเนื่องกับวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
308
วันสำคัญทางศาสนา
นางสาวอิสราภรณ์ พวงเกษ
รหัสนักศึกษา 6012258230
คณะครุศาสตร์ สาขาสังคมศึกษา
วันมาฆบูชา
วันมาฆบูชา
ความหมาย
มาฆบูชา แปลว่า การยูชในวันเดือนเพ็ญเดือนมาฆะ คือ เดือน 3 ได้กำหนดไว้เป็นวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ถ้าปีใดมีอธิกมาสคือมี 8 สองหน จะตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 4
ความสำคัญของวันมาฆบูชา
1. มีภิกษุจำนวน 1,250 รูปมาประชุมพร้อมกันโดยมิได้นัดหมาย
2. ภิกษุเหล่านั้นล้วนเป็นพระอรหันต์ทั้งสิ้น
3. ภิกษุเหล่านั้นล้วนเป็นเอหิภิกขุอุปสัมปทา คือ พระพุทธเจ้าทรงบวชให้ทั้งสิ้น และเดินทางมาจากทิศทั้ง 4
4. วันนั้นเป็นวันเพ็ญเดือนมาฆะ ซึ่งตรงกับวันทำพิธีศิวราตรี คือ พิธีลอยบาปของพวกพราหมณ์
ความสำคัญ
พิธีกรรมในวันมาฆบูชา
การจัดพิธีในวันมาฆบูชา
มีทั้งพิธีทางราชการและประชาชนร่วมกันเช่นเดียวกับวันวิสาขบูชา ต่างกันก็แต่การกล่าวคำบูชาก่อนการทำพิธีเวียนเทียนและการแสดงธรรมเทศนาให้สอดคล้องกับลักษณะของงาน
พิธีกรรม
หลักธรรม คติธรรม
ที่เกี่ยวเนื่องในวันมาฆบูชา
หลักธรรม คติธรรม
หลักธรรม คติธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันมาฆบูชาและควรนำไปปฏิบัติ ได้แก่ โอวาทปาฏิโมกข์ หมายถึง หลักคำสอนที่สำคัญของพระพุทธศาสนา อันเป็นไปเพื่อป้องกันและแก้ปัญหาต่างๆ ในชีวิต เป็นไปเพื่อความหลุดพ้น เป็นคำสอนอันเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา หลักธรรมนั้นประกอบด้วย หลักการ 3 อุดมการณ์ 4 วิธีการ 6
หลักการ 3
1. การไม่ทำบาปทั้งปวง ได้แก่การงดเว้น การลด ละ เลิก จากการทำบาปทั้งปวง
2. การทำกุศลให้ถึงพร้อม คือ การทำความดีทุกอย่าง ทั้งกาย วาจา ใจ
3. การทำจิตใจให้ผ่องใส
หลักการ 3
อุดมการณ์ 4
อุดมการณ์ 4
1. ความอดทน ได้แก่ ความอดกลั้น ไม่ทำบาปทั้งกาย วาจา ใจ
2. ความไม่เบียดเบียน ได้แก่ การงดเว้นจากการทำร้าย รบกวน หรือ เบียดเบียนผู้อื่น
3. ความสงบ ได้แก่ ปฏิบัติิตนให้สงบทั้งทางกาย ทางวาจา และทางใจ
4. นิพพาน ได้แก่ การดับทุกข์
วิธีการ 6
วิธีการ 6
1. ไม่ว่าร้าย
2. ไม่ทำร้าย
3. สำรวมในปาติโมกข์ ได่แก่ ความเคารพระเบียบวินัย กฎ กติกา กฎหมาย รวมทั้งขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามของสังคม
4. รู้จักประมาณ
5. อยู่ในสถานที่ที่สงัด
6. ฝึกหัดจิตใจให้สงบ
วันธรรมสวนะ
ความหมาย
วันธรรมสวนะ หรือ วันพระ หมายถึง วันที่พุทธศาสนิกชนสมาทานศีล ฟังเทศนา ในหนึ่งเดือน มี 4 วัน คือ วันขึ้น 8 ค่ำ วันขึ้น 15 ค่ำ วันแรม 8 ค่ำ และวันแรม 14 หรือ 15 ค่ำ
วันธรรมสวนะ
ความเป็นมาของวันธรรมสวนะ
ในสมัยสุโขทัย เวลาบ้านเมืองว่างเว้นจากการสงคราม พระมหกษัตริย์เกือบทุกพระองค์ได้พาไพร่ฟ้า ประชาชนเข้าวัด นิมนต์พระมาเทศน์ เพราะจะเป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ทั้งต่อฝ่ายพระและ
ฝ่ายฆราวาสอีกด้วย ในสมัยนั้น วันพระ 8 ค่ำ จะเรียกว่า วันพระน้อย และวันพระ 15 ค่ำ เรียกว่า วันพระใหญ่
ความเป็นมา
หลักธรรม คติธรรม
ที่เกี่ยวเนื่องในวันธรรมสวนะ
มี 3 ประการ คือ
1. ทาน หมายถึง การให้
2. ศีล หมายถึง การรักษากาย วาจา ให้เรียบร้อย ด้วยการรักษาศีล 5
3. ภาวนา หมายถึง การฝึกสมาธิให้จิตสงบและพัฒนาปัญญาด้วยการเจริญวิปัสนา
หลักธรรม คติธรรม
วันเข้าพรรษา
วันเข้าพรรษา
ความหมาย
พรรษา แปลว่า ฝน โดยใจความหมายถึงฤดูฝน ซึ่งถือตามฤดูของอินเดียที่มี 3 ฤดู คือ
- คิมหันตฤดู หรือ ฤดูร้อน ตั้งแต่แรม 1 ค่ำ เดือน 4 ถึง ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8
- วัสสานฤดู หรือ ฤดูฝน ตั้งแต่แรม 1 ค่ำ เดือน 8 ถึง ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12
- เหมันตฤดู หรือ ฤดูหนาว ตั้งแต่แรม 1 ค่ำ เดือน 12 ถึง ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 4
ความสำคัญของวันเข้าพรรษา
ความสำคัญ
สมัยพุทธกาลตอนต้น พระสงฆ์มีจำนวนน้อย เมื่อถึงฤดูฝนพระพุทธเจ้าก็ทรงหยุดพักอยู่ ณ ที่เดียว และพระสงฆ์ก็ปฏิบัติเช่นเดียวกัน
เมื่อพระสงฆ์มากขึ้น บางรูปไม่หยุดค้างฤดูฝน เที่ยวจาริกไปในที่ต่างๆ เหยียบย่ำข้้าวกล้าของชาวนาเสียหาย ชาวบ้านจึงตำหนิติเตียนพระสงฆ์ ความทราบถึงพระพุทธเจ้า จึงทรงบัญญัติพระวินัยให้พระภิกษุทุกรูปอยู่จำพรรษาในฤดูฝน
เป็นเวลา 3 เดือน
พิธีกรรมในวันเข้าพรรษา
พิธีกรรม
เป็นพิธีของภิกษุโดยเฉพาะ คือ ผูกใจว่าจะอยู่ประจำวัด ณ วัดเดียวตลอดเวลา 3 เดือน ในฤดูฝน พิธีนี้จะกระทำในโบสถ์ แล้วมีการขอขมากันและกันโดยภิกษุผู้มีพรรษาอ่อนกว่าขอขมาภิกษุผู้มีพรรษาแก่กว่าตามลำดับ
หลักธรรม คติธรรม
ที่เกี่ยวเนื่องในวันเข้าพรรษา
หลักธรรมสำคัญที่สนับสนุนให้พุทธศาสนิกชนพึงปฏิบัติคุณความดีดังกล่าว ก็คือ " วิรัติ" หมายถึง การงดเว้นจากบาปปละความชั่วต่างๆ จำแนกออกเป็น 3 ประการ คือ สัมปัตตวิรัติ สมาทานวิรัติ สมุจเฉทวิรัติ
หลักธรรม คติธรรม
สัมปัตตวิรัติ
ได้แก่ การงดเว้นจากบาป ความชั่ว และอบายมุขต่างๆ ด้วยเกิดความรู้สึกละอาย ( หิริ ) และเกิดความรู้สึกเกรงกลัวบาป ( โอตตัปปะ ) ขึ้นมาเอง
สัมปัตตวิรัติ
สมาทานวิรัติ
ได้แก่ การงดเว้นจากบาป ความชั่วและอบายมุขต่างๆ ด้วยการสมาทานศีล 5 หรือศีล 8 จากพระสงฆ์ โดยเพียรระมัดระวังไม่ทำให้ศีลขาดหรือด่างพร้อย
สมาทานวิรัติ
สมุจเฉทวิรัติ
ได้แก่ การงดเว้นจากบาป ความชั่วและอบายมุขต่างๆ ได้อย่างเด็ดขาด เป็นคุณธรรมของพระอริยเจ้าโดยตรง
สมุจเฉทวิรัติ
วันวิสาขบูชา
วันวิสาขบูชา
ความหมาย
วิสาขบูชา แปลว่า การกระทำการบูชาในวันสาขบูรณมี ตงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ในปีที่มีอธิกมาส คือ 8 สองหน วันวิสาขะจะเลื่อนไปเป็นวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 7
ความสำคัญของวันวิสาขบูชา
ความสำคัญ
วันวิสาขบูชา
เป็นวันสำคัญมีความเกี่ยวข้องกับพระประวัติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า 3 ประการ คือ
1. ตรงกับวันประสูตรของพระพุทธเจ้า ที่สวนลุมพินีวัน
2. ตรงกับวันตรัสรู้ พระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้อริยสัจ 4 หรือความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ
3. ตรงกับวันปรินิพพาน
พิธีกรรมในวันวิสาขบูชา
มีการเวียนเทียนโดยจัดพิธีในวัด
พิธีกรรม
หลักธรรมคติธรรม
ที่เกี่ยวเนื่องในวันวิสาขบูชา
1. ความกตัญญู
2. อริยสัจ 4
3. ความไม่ประมาท
หลักธรรม คติธรรม
ความกตัญญู
ความกตัญญู คือ ความรู้อุปการคุณเป็นคุณธรรมคู่กับความกตเวที คือ การตอบแทนอุปการคุณที่ผู้อื่นทำไว้
ความกตัญญูและความกตเวทีนี้ ถือเป็นเครื่องหมายของคนดีส่งผลให้ครอบครัวและสังคมมีความสุขได้
อริยสัจ 4
อริยะสัจ 4 คือ ความจริงอันประเสริฐ มี 4 ประการ คือ
1. ทุกข์ คือ ปัญหาของชีวิต
2. สมุหทัย คือ เหตุแห่งปัญหา
3. นิโรธ คือ การแก้ปัญหาได้
4. มรรค คือ การปฏิบัติเพื่อกำจัดทุกข์
อริยสัจ 4
ความไม่ประมาท
ความไม่ประมาท คือ การมีสติเสมอทั้งขณะทำ ขณะพูด และขณะคิด สติ คือ การระลึกได้
วันอัฏฐมีบูชา
วันอัฏฐมีบูชา
ความหมาย
อัฏฐมีบูชา คือ วันแรม 8 ค่ำ เดือน 6 เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาอีกวันหนึ่ง คือ เป็นวันที่ตรงกับวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระของพระพุทธเจ้า หลังจากเสด็จดับขันธปรินิพพาน ในราตรี 8 ค่ำ เดือน 6
การบำเพ็ญกุศลเนื่องในพิธีวันอัฏฐมีบูชา
การบำเพ็ญกุสลในวันนี้ก็เหมือนกับกันสำคัญทงพระพุทธศาสนาอื่นๆ มีการให้ทาน รักษาศีล เจริญภาวนา
การบำเพ็ญกุศล
หลักธรรม คติธรรม
ที่เกี่ยวเนื่องในวันอัฏฐมีบูชา
หลักธรรม คติธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันอัฏฐมีบูชาบูชาและควรนำไปปฏิบัติ ได้แก่ หลักไตรลักษณ์ สุจริต 3 เบญจศีลและเบญจธรรม
หลักธรรม คติธรรม
หลักไตรลักษณ์
หลักไตรลักษณ์
หมายถึง ลักษณะสามัญ 3 ประการ ของสรพพสิ่งทั้งปวง ประกอบด้วย
- อนิจจตา ความไม่คงที่
- ทุกขตา ความทนในสภาพเดิมไม่ได้
- อนัตตา การยึดว่าสิ่งนั้นเป็นของเราและสิ่งนั้นเป็นของเรา
สุจริต 3
สุจริต 3
หมายถึง ความประพฤติดี ปฏิบัติชอบ แสดงออกได้ 3 ทาง คือ
1. ทางกาย คือ กายสุจริต ได้แก่ การไม่ฆ่าสัตว์
2. ทางวาจา คือ วจีสุจริต ได้แก่ การไม่พูดจาโกหก
3. ทางใจ คือ มโนสุจริต ได้แก่ การไม่เพ่งเล็งอยากได้ของของคนอื่น
เบญจศีลแลเบญจธรรม
เบญจศีลและ
เบญจธรรม
เบญจศีล ได้แก่
1. การงดเว้นจากการทำลายชีวิตของผู้อื่น การฆ่าสัตว์
2. การงดเว้นจากการถือเอาสิ่งของที่เจ้าของมิได้ให้
3. การงดเว้นจากการประพฤติผิดในกาม
4. การงดเว้นจากการพูดเท็จ
5. การงดเว้นจากการดื่มสุราและเมรัยอันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
เบญจธรรม ได้แก่
1. เมตตากรุณา 2. สัมมาอาชีวะ 3. กามสังขาร 4. สัจจะ
5. สติสัมปชัญญะ
วันอาสาฬหบูชา
วันอาสาฬหบูชา
ความหมาย
อาสาฬหบูชา แปลว่า การบูชาในวันอาสาฬหปุณณมี คือ วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 ในปีที่มีีอธิกมาสคือมี 8 สองหน เลื่อนไปเป็นวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 หลัง
ความสำคัญของวันอาสาฬหบูชา
มีความสำคัญ คือ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าแสดงปฐมเทศนา แสดงธัมมจักกัปปวัตนสูตรโปรดพระปัญจวัคคีย์ ผลของการแสดงพระธรรมเทศนานี้ พระอัญญาโกณฑัญญะ หัวหน้าปัญจวัคคีย์ได้ดวงตาเห็นธรรม ได้เป็นพระอริยสงฆ์องค์แรกและเป็นพยานในการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า
ความสำคัญ
พิธีกรรมในวันอาสาฬหบูชา
พิธีกรรม
การจัดพิธีในวันอาสาฬหบูชา
การกระทำเช่นเดียวกับที่จัดในวันวิสาขบูชา ต่างกันเฉพาะคำบูชาก่อนเวียนเทียนและการแสดงพระธรรมเทศนา ซึ่งสอดคล้องกับลักษณะของวันอาสาฬหบูชา มักจะเป็นธรรมเทศนาเรื่องธัมมจักกัปปวัตนสูตร
หลักธรรม คติธรรม
ที่เกี่ยวเนื่องในวันอาสาฬหบูชา
หลักธรรม คติธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันอาสฬหบูชาและควรนำไปปฏิบัติ อันเนื่องมาจากการปฐมเทศนา ได้แก่ ทาง3สาย อริยสัจ 4 กิจที่ควรทำเกี่ยวกับอริยสัจ 4
หลักธรรม คติธรรม
ทาง 3 สาย
ทางที่หย่อน คือ ความหมกมุ่น
ทางที่ตึงเครียด คือ การทรมานตนให้ลำบาก
ทางสายกลาง คือ ทางที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ขึ้นเป็นทางให้ตรัสรู้ได้
ทาง 3 สาย
อริยสัจ 4
อริยสัจ 4
- ทุกข์ ได้แก่ ความไม่สบายกาย ความไม่สบายใจ
- เหตุให้เกิดทุกข์ ได้แก่ ตัณหา ความทะยานอยาก
- ความดับทุกข์ ได้แก่ หากดับตัณหานั้นได้ ทุกข์ก็ดับไป
- ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ ได้แก่ ทางสายกลางหรืออริยมรรคมีองค์ 8 ได้แก่
1. สัมมาทิฐิ 2. สัมมสังกัปปะ 3. สัมมาวาจา
4. สัมมากัมมันตะ 5. สัมมาอาชีวะ 6. สัมมาวายามะ
7. สัมมาสติ 8. สัมมาสมาธิ
กิจที่ควรทำเกี่ยวกับอริยสัจ 4
- ทุกข์ควรกำหนดรู้
- เหตุให้เกิดทุกข์ควรละเสีย
- ความดับทุกข์ควรต้องทำให้แจ้ง
- ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ควรทำให้มีขึ้น
กิจที่ควรทำ
วันออกพรรษา
วันออกพรรษา
ความหมายและความสำคัญ
เป็นวันที่พระสงฆ์อยู่ครบ 3 เดือน จนครบกำหนดคือวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ในวันออกพรรษานั้นมีพุทธานุญาตให้ภิกษุสงฆ์ทำปวารณากรรมแทนอุโบสถได้ ในวันออกพรรษานี้ให้ทำปวารณากรรมแทนกรสวดปาติโมกข์ได้
พิธีกรรมในวันออกพรรษา
การจัดพิธีในวันออกพรรษา
ในวันออกพรรษา มีกรทำปวารณา หมายถึง การเปิดโอกาสให้พระภิกษุสงฆ์ตักเตือนติเตียนกันได้
พิธีกรรม
หลักธรรม คติธรรม
ที่เกี่ยวเนื่องในวันออกพรรษา
หลักธรรม คติธรรม
มีหลักธรรมและคติธรรมสำคัญที่พุทธศาสนิกชนควรนำไปปฏิบัติ คือ ปวารณา ได้แก่ การเปิดโอกาสให้ผู้อื่นว่ากล่าวตักเตือนตนเองได้ ในการปวารณานี้อาจแบ่งบุคคลออกเป็น 2 ฝ่าย คือ
1. ผู้ว่ากล่าวตักเตือน จะต้องมีเมตตา ปรารถนาดีต่อผู้ที่ตนว่ากล่าวตักเตือน
2. ผู้ถูกว่ากล่าวตักเตือน ต้องมีใจกว้าง มองเห็นความปรารถนาดีของผู้ตักเตือน