Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Your name goes here
Date of the presentation
กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง เป็นการพรรณนาช่วงที่เจ้าฟ้า ธรรมาธิเบศเสด็จประพาสธารทอง แดงซึ่งเป็นธารน้ำในบริเวณเขา พระพุทธบาท
เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ (เจ้าฟ้ากุ้ง) ทรงเป็นพระโอรสองค์ที่ ๑ ในพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ทรงมีพระนิสัยสืบมาจากบรรพชน หลายประการ คือมีพระนิสัยเป็นกวีอย่างสมเด็จพระนารายณ์ มหาราช ทรงดุดันเหมือนสมเด็จพระเจ้าเสือ
งานนิพนธ์ของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศรที่รู้จักแพร่หลาย คือ นันทโปนันทสูตรคำหลวง พระมาลัยคำหลวง กาพย์เห่เรือ กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง กาพย์ห่อโคลงนิราศพระบาท และเพลงยาว
กาพย์ห่อโคลง
ลักษณะทางฉันทลักษณ์ คือ ขึ้นต้นด้วยกาพย์ยานี ๑ บท แล้วตามด้วยโคลงสี่สุภาพ ๑ บท
โดยมีใจความเหมือนกัน
(กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง นั้นมีกาพย์ยานีและโคลงสี่สุภาพรวม ๑๐๘ คู่ และโคลงปิดท้ายมี ๒ บท)
ซึ่งคำต้นบาทของโคลงมักจะเป็น
คำต้นวรรคของกาพย์
กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง แม้ว่าจะดำเนินเรื่องตามแบบฉบับของวรรณคดีนิราศ คือ พรรณนาถึงการเดินทาง แต่ก็มิได้มีการคร่ำ ครวญถึงการพลัดพรากจากนางอันเป็นที่รัก ซึ่งเป็นธรรมเนียมนิยม
เริ่มเรื่องด้วยการพรรณนาชมขบวนเสด็จ จากนั้นชมสัตว์นานาชนิด และพรรณไม้ต่างๆ ในลักษณะธรรมชาติศึกษา เพื่อสะท้อน ความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติ
อุปมา คือการเปรียบเทียบของที่เหมือนกัน สองสิ่ง โดยใช้คำเชื่อม เช่น ดุจ ดั่ง ราวกับ ประหนึ่ง เช่น เฉก ประดุจ พ่าง เพียง แม้น
“เสียงปี่รี่เรื่อยเพียง กระเวก”
อุปลักษณ์ เป็นการเปรียบเทียบโดยกล่าว ถึงอีกสิ่งหนึ่ง เพื่อเชื่อมโยงไปยังสิ่งที่จะ อธิบาย มักใช้คำว่า คือและเป็น
“งูเหลือมแบนท้องแผ่ คือกระดาน”
เป็นการใช้คำคำเดียวในความหมายที่ต่างกัน
การขึ้นต้นกาพย์และโคลง คือเนื้อความในโคลง บาทหนึ่งล้อความในกาพย์วรรคหนึ่งตามลำดับ โดยคำขึ้นต้นของแต่ละวรรคของกาพย์กับคำขึ้นต้นแต่ละบาทของโคลงเป็นคำเดียวกัน
นักสนมกรมชแม่มี่ ขี่ช้างผมบรูปโลมใจ
พักตราอ่าผ่องใส นุ่งห่มโอ่โสภาจริงฯ
นักสมกรมชแม่เจ้า ทั้งหลาย
ขี่ช้างผมบดาวราย แจ่มหน้า
พักตราผ่องใสสาย สุดสวาท
นุ่งห่มโอ่โถงผ้า อร่ามริ้วทองพราย