Muzyka Średniowiecza
Cechy chorału gregorisńskiego
Chorał Gregoriański
Średniowiecze
A to ciekawe:
- jednogłosowość - monodia (monos - jeden; ode dźwięk)
- śpiewany przez mężczyzn (oprócz zakonów żeńskich)
- teksty w języku łacińskim
- brak podziału taktowego
- rytmikę wyznaczał tekst
Chorał jest to zbiór pieśni występujących podczas liturgii mszalnej. W okresie średniowiecza występowały różne rodzaje chorałów w zależności od ośrodka, wokół którego powstawały. Chorał gregoriański swoją nazwę zawdzięcza papieżowi Grzegorzowi I Wielkiemu (VI w.), który skodyfikował zebrane teksty pieśni, lecz sama nazwa zaczęła funkcjonować dopiero po jego śmierci. Do tej pory nazywano chorał śpiewem rzymskim.
Jednogłosowe pieśni śpiewali także trubadurzy. Istotną rolę odgrywał rytm, a także melodia. Najważniejszym dziełem, które zawiera melodie na cały rok liturgiczny w Kościele Rzymskokatolickim jest Chorał Gregoriański. Za najwybitniejszych twórców średniowiecznej muzyki uznaje się św. Izydora z Sewilli, Alkuina, Gwido z Arezzo, natomiast na obszarze Polski tworzyli: Żołtarz Jezusów Ładysława z Gielniowa, Mikołaja z Radomia.
Średniowiecze to epoka, której nazwa pochodzi z łaciny
(media aetas, medium aevum) i oznacza "wiek średni". Została ona nadana przez papieża Giovanniego de Bussisako w XV wieku, jako określenie epoki oddzielającej starożytność od renesansu. Jednocześnie średniowiecze uznano za okres upadku kultury antycznej, a więc nazwa "wiek średni" dotyczy także oceny średniowiecza jako czasów upadku kultury wysokiej.
Muzyka świecka w średniowieczu
* muzyka dworska - dzielona na dwa rodzaje: dającą radość możnym, uświetniającą ceremoniał dworski oraz pieśni trubadurów, wędrownych pieśniarzy dworskich.
*muzyka miejska - muzyka popularna zwłaszcza wśród młodych mieszczan (żaków i wagantów), wędrujących od miasta do miasta i biorących udział w przedstawieniach. Podobnie jak trubadurzy, byli zarówno twórcami, jak i wykonawcami swych utworów. Ważne były również wygrywające melodie wieżowe kuranty oraz hejnały, jak np. zachowane do dziś Hejnał Mariacki i Toruński.
Cechy muzyki Średniowiecznej
Muzyka
A teraz posłuchajmy
Bogurodzica
Breve regnum erigitur
Omnia Beneficia (XIII w.)
Instrumenty muzyczne:
chordofony smyczkowe, cymbałki, harfa, gitary, trąby, rogi, dudy, szałamaje, lira korbowa, gigue, decacordum, psalterium, chrotta, lutnia, fletnia, organy.
Jako pierwszy śpiewany wiersz polski uznaje się "Bogurodzicę". Muzyka ta uzależniona była od formy liturgii chrześcijańskiej. Jako pierwszy powstał jednogłosowy chorał gregoriański, którego następstwem był polifoniczne organum.
- silne powiązanie z religią
- przewaga jednogłosowości
- surowość i ascetyzm
- śpiew a'capella
- oparcie na skalach modalnych
W okresie średniowiecza istotną rolę odgrywała muzyka. Utwory poetyckie, także religijne przeznaczone były do śpiewania. Uroczystościom sakralnym, a także świeckim towarzyszyła zawsze muzyka. Pieśni liryczne, miłosne, powieści epickie, ballady były stałym elementem repertuaru bardów, trubadurów i pieśniarzy ulicznych.
Dziekuję wszystkim za uwagę
Prezentacje wykonała
Wiktoria Wojtyczka