Strony WWW bibliotek jako element promocji i narzędzie komunikacji z uzytkownikiem

Nowa rola bibliotek - polega nie tylko na dostarczaniu elektronicznych dokumentów, ale również na ocenie, selekcji i porządkowaniu zawartości Webu

Struktura strony przemyślana tak by oglądający się nie gubił, choć przeważnie jest tu po raz pierwszy.

• Projekt strony powinien być czytelny i przejrzysty, nieprzeszkadzający w zapoznawaniu się z zawartością.
• Estetyczna grafika (kolorystyka, kontrast pomiędzy tekstem a tłem, podkreślenie ważnych elementów strony)
• Elementy służące do nawigacji powinny być wyróżnione, ale nie stosuje się do tego JavaScriptów i Flasha (w niektórych przeglądarkach strona nie będzie możliwa do oglądania).
• Intuicyjna i łatwa nawigacja
• Spójność - każda podstrona nawiązuje do strony głównej, a odrębne serwisy nie sprawiają trudności użytkownikom
• Strona dostępna z urządzeń mobilnych
• Bieżąca aktualizacja
• Odpowiednie pozycjonowanie

Strony WWW bibliotek jako element promocji

i narzędzie komunikacji z użytkownikiem

Anna Wałek

Biblioteka Główna i OINT Politechniki Wrocławskiej

Dwa zasadnicze czynniki zmian technologicznych:

Nowe formy promocji bibliotek

• postęp technologiczny

Lata 70-te

• skomputeryzowane katalogi biblioteczne

70/80.

• zintegrowane systemy biblioteczne
• rozwój katalogów OPAC
• rozwój serwisów informacyjnych online
• rozwój serwisów bibliograficznych

Zmiany w działalności bibliotek dotyczą:

• kierunków rozwoju kolekcji bibliotecznych
• charakteru kolekcji bibliotecznych
• organizacji dostępu do informacji
• form komunikacji z użytkownikiem

Zmiany w obszarze gromadzenia - zasoby licencjonowane

Zmiany w obszarze udostępniania - zgodnie z licencją

Dokumenty w postaci cyfrowej:

• e-booki
• e-czasopisma
• bazy danych

Lata 90-te

• rozwój Internetu
• elektroniczne publikowanie
• nowa kategoria obiektów - dokumenty elektroniczne

Kolekcje biblioteczne

• przybierają charakter hybrydowy
• zawierają zasoby analogowe i cyfrowe

• zmieniające się oczekiwania użytkowników

Biblioteki organizują dostęp do zasobów lokalnych i globalnych.

Stają się dla swoich użytkowników pośrednikami w dostępie do wszelkiego typu zasobów - również tych dostępnych bezpłatnie w Internecie

• bezpłatne i skuteczne narzędzia internetowe
• rozbudowane strony WWW
• kanały informacyjne w serwisach takich jak YouTube
• blogi, mikroblogi, fora internetowe
• profile w serwisach społecznościowych

Dwie zasadnicze kategorie postrzegania bibliotek:

• magazyn zbiorów bibliotecznych
• centrum informacji

Konieczne jest formułowanie nowych ról i usług, w których biblioteki zaznaczyłyby swoją rolę mediacyjną.

Działania w zakresie Information Literacy (IL)

Statystyki biblioteczne wykazują, że akcent najchętniej wykorzystywanych zbiorów ze źródeł drukowanych przenosi się systematycznie w kierunku zasobów elektronicznych

Rozwój nowych technologii:

• e-booki
• e-papier
• urządzenia mobilne
• komputery osobiste
• tablety

Skłania biblioteki do zwrócenia uwagi na zmieniające się tendencje i potrzeby użytkowników

Tworzenie zasobów cyfrowych przez biblioteki

• projekty digitalizacyjne - przenoszą pewne treści do środowiska cyfrowego
• biblioteki skanują zbiory własne, a także pozyskane od innych osób i instytucji

Ewolucja myślenia o marketingu

• początkowo dotyczył on tylko rynku towarów
• następnie znalazł zastosowanie na rynku usług
• trzecia faza objęła działalność społeczną, pozbawioną celów komercyjnych, w tym również działalność bibliotek

Cele promocji:

• popularyzacja zasobów i usług biblioteki
• kreowanie wizerunku (PR)
• utrzymywanie dobrych relacji z otoczeniem
• ........

Marketing w bibliotece

Zawartość strony - najważniejsze informacje:

zespół systematycznych działań umożliwiających umiejętne i efektywne świadczenie usług zgodnie z potrzebami odbiorców

nastawienie wszystkich działań i procesów na potrzeby klientów

użytkownik i jego potrzeby mają centralne znaczenie

• godziny otwarcia
• lokalizacja, dane adresowe
• informacja o zbiorach i historii
• linki i informacje istotne z punktu widzenia potrzeb i zaintresowań użytkowników
• katalog online
• inne serwisy - zasoby elektroniczne, biblioteka cyfrowa, blog, konta na portalach społecznościowych

Bialska Biblioteka Cyfrowa

"Jej celem jest publikacja szerokiemu audytorium bogatych i różnorodnych materiałów regionalnych zgromadzonych w MBP w Białej Podlaskiej".

Bałtycka Biblioteka Cyfrowa

Regionalna biblioteka cyfrowa.

"Jej celem jest scalenie na wspólnej platformie oraz prezentacja w Internecie zbiorów rozproszonych w regionie, stanowiących kulturowe dziedzictwo Pomorza w jego dawnej i współczesnej różnorodności..." (MBP w Słupsku)

http://www.vatlib.it/home.php

http://www.biblioteka.uksw.edu.pl/

http://www.fides.org.pl/

Wykorzystanie Web 3.0

http://www.wsd.lodz.pl/

http://www.bt.us.edu.pl/

Funkcjonalność stron WWW:

• informacja o zbiorach i usługach
• kanały komunikacji z bibliotekarzem (synchroniczne i asynchroniczne)
• FAQ, forum
• informacja o twórcy strony i ostatniej aktualizacji
• wyszukiwarka

Narzędzia wykorzystujące Internet trzeciej generacji (tzw. sieć semantyczną)

sieć semantyczna - inteligentna i ciągle ucząca się pajęczyna informacji, komunikująca się z użytkownikiem za pomocą języka naturalnego, działająca w oparciu o dynamiczne i sprzężone ze sobą bazy wiedzy oraz zaawansowane narzędzia segregujące dane (sztuczna inteligencja)

Zasady projektowania WWW

Wirtualny doradca - wyposażony w sztuczną inteligencję awatar (chatbot)

Mogą one pełnić różne funkcje:

• w zakresie obsługi klienta - obsługuje czat z użytkownikami, gdy pracownik nie jest dostępny
• w zakresie rozrywki - zaprasza użytkownika, wprowadza do systemu
• w zakresie informacji i promocji - opisuje produkty i usługi, pomaga w wypełnianiu formularzy i kwestionariuszy
• w zakresie organizacji - uzgadnia terminy wizyt, spotkań, przyjmuje zgłoszenia, bada oczekiwania i satysfakcję użytkowników

Biblioteka Uniwersytecka w Hamburgu - chatbot Stella

Bucherhallen Hamburg - chatbot Ina

http://www.buecherhallen.de/ca/a/a/?io=1&ina=20054%2C+true&ic=1

Dziękuję za uwagę

anna.walek@pwr.wroc.pl

Usługi komunikacyjne:

• potrzeba otrzymywania informacji bibliotecznej w sposób zdalny
• strony domowe bibliotek przekształcane są w portale informacyjne
• usługi elektronicznych zamówień, rezerwacji, prolongat
• korzystanie z zasobów elektronicznych w sposób zdalny
• wirtualne platformy komunikacyjne "virtual reference"

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu

Terminem "virtual reference" określa się możliwość uzyskania przez użytkownika informacji w przestrzeni wirtualnej, najczęściej w czasie rzeczywistym

Biblioteka Publiczna na Brooklynie (NY)

Kanały komunikacyjne:

• czat
• wideokonferencje
• VoIP
• e-mail
• komunikatory internetowe
• formularze zapytań