7
Бағалаушының мінез-құлық кодексі
1-лекция
«Бағалаушы» ұғымы және кәсіби кодтың қолданылу аясы
«Бағалаушы» ұғымы және кәсіби кодтың қолданылу аясы
Бағалаушы
Бағалаушылар палатасы берген "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің негізінде кәсіби қызметін жүзеге асыратын және бағалаушылар палаталарының бірінің мүшесі болып табылатын жеке тұлға
Кім?
Бағалау қызметін жүзеге асырған кезде бағалаушы:
Бағалау қызметі саласындағы заңнаманы, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерін және бағалау стандарттарын басшылыққа алады
Қызметін қалай атқарады?
кəсіби ар-намысы мен қадір-қасиетіне қамқорлық жасайды, бағалаушының беделіне нұқсан түсіретін жəне оның қызметіне деген қоғамның сенімін бұзатын əрекеттерді жасауды болдырмайды
кәсіби міндеттерін абыроймен атқарады.
Не себепті?
Олардың есептері айқын, адастырмайтын және бағалауды тиісінше түсіну үшін маңызды барлық аспектілерді ашатын болады.
Бағалаудың халықаралық стандарттарын пайдалану үшін ХБС талаптарын сақтау кезінде жүзеге асырылатын бағаларды адал және құзыретті кәсіби бағалаушылар орындауға тиіс,
Бағалаушылар әрқашан құнды бағалаушы мамандығына деген қоғамдық сенімнің артуына және сақталуына ықпал етуі керек.
Кодекс мақсаттарына қол жеткізу үшін бағалаушы мынадай қағидаттарды сақтайды:
Кәсіби
бағалаушы жүргізуге қойылатын талаптар
Бағалаушының адалдығы оның кәсіби және жеке мінез-құлық нормаларын ұстануын, өзінің тұжырымдары мен шешімдерінде әділдікті сақтай отырып, өз жұмысын білікті, адал орындауын білдіреді
Адалдық
Адалдық
Объективтілік
Бағалаушы мүдделер қақтығысына жол бермейді және кәсіби қызметті тәуелсіз және әділ жүзеге асырады. Заңды және объективті ақпарат оның тұжырымдары мен қорытындылары үшін негіз болып табылады, бірақ оған қарсы бағытталған немесе оған көрсетілген қысым емес
Құзыреттілік
Егер бағалаушының ұсынылған бағалау тапсырмасының құзырлы орындалуы үшін кәсіби білімі мен қажетті тәжірибесі болмаса, бағалаушы мұндай тапсырмадан бас тартады
Кәсіби мінез-құлық
Кәсіби мінез-құлық
Қолданыстағы құқық талаптарына, техникалық және кәсіби стандарттарға сәйкес жұмысты орындау, қоғамдық мүдделерде әрекет ету және кәсібіне кір келтіретін кез келген жағдайларды болдырмау
Құпиялылық
Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, кәсіби және іскерлік қатынастар нәтижесінде алынған ақпараттың құпиялығын сақтау және үшінші тұлғаларға мұндай ақпаратты жария етпеу және оны жеке басының басымдығына немесе үшінші тұлғалардың басымдықтарына пайдаланбау
Құпиялылық
Бағалаушы:
бір мезгілде активті сатып алушы жағынан, сол сияқты сатушы жағынан бағалау жүргізбейді
Өзінің кәсіби біліктілігінің деңгейі туралы жалған ақпарат бермейді;
егер бағалаушы жалған немесе жаңылыстыратын жүгінімді немесе ақпаратты қамтиды деп ұйғарса, өзін бағалау туралы есеппен, басқа бағалау нәтижелеріне сілтемемен байланыстырмайды
бағаланатын мүліктік мүдде үшін өзара бәсекелес екі немесе одан да көп тараптар үшін бағалау жүргізбейді
Бағалаушының мінез-құлық кодексінен алынған бағалаудың объективтілігіне, бейтараптылығына және сенімділігіне қатысты қағидалар
консультация қарыз алушыға да көрсетілген кезде кредитор жағынан бағалау жүргізбейді
бағалау қызметтерін тұтынушыларды жаңылыстыратын ақпаратты бағалауды жүргізу үшін қажет ақпаратты жасырмайды немесе әдейі бұрмаламайды
Бағалау туралы есептің сараптамасы
1. Бағалау объектісінің бағалау туралы есепте белгіленген нарықтық немесе өзге құны шамасының анықтығы туралы, оның ішінде дәл осы объектіні бағалау туралы қолда бар өзге есепке байланысты да дау болған жағдайда, бағалау туралы есептің сараптамасы жүргізілуі мүмкін.
Бағалау туралы есептің сараптамасы бағалау туралы есепке дау айтатын тұлға мен бағалаушылар палатасы арасындағы шарттың негізінде жүргізіледі.
Бағалау туралы есептің сараптамасы бағалау туралы есепке дау айтатын тапсырыс берушінің және (немесе) үшінші тұлғаның бастамасы бойынша жүргізіледі.
Бағалау туралы есептің сараптамасы бағалау туралы есептің сараптамасына бастама жасаған тараптың есебінен жүргізіледі.
Бағалау туралы есептің сараптамасын бағалау жүргізген бағалаушы мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі жүргізеді.
2. Бағалаушылар палатасының сарапшылық кеңесі дайындаған оң немесе теріс сарапшылық қорытынды бағалау туралы есеп сараптамасының нәтижесі болып табылады.
Бағалау туралы есептің Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасының талаптарына сай келетіні туралы және (немесе) бағалау объектісінің бағалау туралы есепте айқындалған құнының расталғаны туралы тұжырым қамтылған сарапшылық қорытынды сарапшылық кеңестің оң қорытындысы болып танылады.
Бағалау туралы есептің Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасының талаптарына сай келмейтіні туралы және (немесе) бағалау объектісінің бағалау туралы есепте айқындалған құнының теріске шығарылғаны туралы тұжырым қамтылған сарапшылық қорытынды сарапшылық кеңестің теріс қорытындысы болып танылады.
5. Бағалау туралы есептің сараптамасын жүргізу тәртібін, сарапшылық қорытындыға қойылатын талаптар мен оны бекіту тәртібін бағалау қызметі саласындағы уәкілетті орган айқындайды.
6. Бағалау туралы есептің сараптамасын жүргізу үшін белгілі бір ғылым, техника, өнер немесе қолөнер саласында арнайы білім қажет болған жағдайларда, сарапшылық кеңес жүргізілген бағалау бейіні бойынша ғалымдар мен мамандар тартуға құқылы.
7. Бағалау туралы есепке дау айтатын тұлға мен сарапшылық қорытындыны берген бағалаушылар палатасы арасында туындайтын дауларды сот қарайды.