Rrezet rentgen

Radioterapia

Perdorimi i rrezeve X si një trajtim është i njohur si terapia rrezatuese dhe është përdorur kryesisht për administrimin e kancerit; ajo kërkon doza më të larta se ato të rrezatimit vetëm permes imazhit .

Perdorimi ne mjekesi

Radiografia

Detektoret

Përdorimi

Detektorët e rrezeve X ndryshojnë në formë dhe funksion në varësi të qëllimit të tyre. Detektorë të imazhit të tilla si ato që përdoren për radiografi duke u bazuar fillimisht në Pllakat fotografike e me vonë ne filma fotografik, por tani janë zëvendësuar kryesisht nga lloje të ndryshme detektoresh digjital të tilla si pllaka e imazhit dhe detektorë me panele te rrafshta. Për mbrojtjen nga rrezatimi i drejtpërdrejtë shpesh përdoren dhomat e jonizimit, përderisa dozimetri janë përdorur për të matur dozen e rrezatimit sa një person ka qenë i ekspozuar ndaj atij rrezatimi.

Rrezet rentgen kane perdorim te gjere ane e mbane, sidomos ne mjekesi dhe ne sigurimin e arenave te medha si p.sh aeroportet, stacionet policore etj...

Tomografia

Historia e zbulimit

Këto imazhe ndër-sektoriale mund të kombinohen në një imazh tre-dimensional te pjeseve te brendshme të trupit dhe përdoret për qëllime diagnostike dhe terapeutike në disiplina të ndryshme mjekësore.

Wilhelm Rontgen ishte profesor i fizikës i cili duke punuar në efektin e rrezeve katodike zbuloi një lloj të fotografisë.Nga hulumtimet e mëvonshme ai zbuloi se këto rreze ishin gjeneruar në pikën e goditjes së rrezeve katodike me tubin me vakum dhe se këto rreze nuk ishin shtrembëruar nga fusha magnetike dhe se depërtonin në shumë lloje të materieve. Roentgen eksperimentoi në laboratorin e tij i cili ishte plotësisht i errët. Bazuar në eksperimentin e tij ai deklaroi se rrezet X prodhohen nga përplasja e rrezeve katodike me objektet

"Bremsstrahlung" do të thotë "rrezatim e frenues" dhe rrjedh nga gjuha gjermane që përshkruan rrezatimin i cili ndodh kur elektronet e emetuara ngadalësohen ose thyhen, kur goditen në një objekt metalik. Elektronet e përshpejtuara lëshojn rrezatim elektromagnetik, dhe kur energjia e elektroneve bombarduese është mjaft e lartë, sa qe rrezatimi kalon në rajonin e spektrit elektromagnetik. Ajo karakterizohet nga një shpërndarje e vazhdueshme e rrezatimit që bëhet ne mënyre intensive dhe zhvendosje drejt frekuencave të larta, kur energjia e elektroneve bombarduese është rritur. Vijat e lakuara te mësipërme janë nga të dhënat e 1918 te Ulrey, i cili bombardoi objektivat tungsten(wolfram) me elektronet e katër energjive të ndryshme.

Gypi elektronik i vakumuar(X-ray tube)

Permbajtja:

X-rrezet për procedurat mjekësore diagnostikuese, ose për qëllime kërkimore janë te prodhuara në mënyrë standarde: duke përshpejtuar elektronet me tension të lartë dhe duke i lejuar ato që të përplasen me një objekt metalik. X-rrezet prodhohen kur elektronet papritmas ngadalësohen në kundërshtim me objektin e metalik; këto x-rreze janë quajtur zakonisht bremsstrahlung apo "rrezatim frenues". Nëse elektronet e bombarduara kanë energji të mjaftueshme, ata mund ta godasin një elektron nga një shtresë e brendshme të atomeve të metalit të synuar. Atëherë elektronet nga vendet më të larta do të bien poshtë për të plotësuar vendin e lirë, duke emetuar fotone te rrezeve X me energji të përcaktuara nga nivelet e energjisë elektronike. Këto rreze quhen rreze X karakteristike.

1.Historia e zbulimit

2.Cka jane rrezet rentgen?

3.Gypi elektronik i vakuumuar(X-ray tube)

4.Tranzicionet

5.Perdorimi

6.Rreziqet

Rrezet X karakteristike jane te emetuara nga elementet e renda kur elektronet e tyre bejne tranzicion ne mes te niveleve te uleta te energjise atomike.Kur elektronet e ardhura nga katoda e godasin ndonje elektron te brendshem te atomit te materialit te anodes, ne vendin e tij krijohet nje zbrazeti te cilen e mbush shpejt nje elektron i nivelit energjetik me te lart , duke emetuar fotone te rrezeve X.Frekuencat e x-rrezeve karakteristike mund të paraqiten nga modeli Borit. Moseley ka matur frekuencat e rrezeve karakteristike nga një pjesë e madhe e elementeve të tabelës periodike dhe ka prodhuar një ngastër(plot) prej tyre e cila është quajtur tashmë një "Moseley plot".

Tranzicionet e rrezeve X

Tranzicionet e elektronit për nivelet e uleta atomike në atomet e rënda kanë energjitë kuantike të tyre te cilat i vendosin ato në rajonin e rrezeve X te spektrit elektromagnetik. Emetimet e rrezeve X lidhur me këto tranzicione janë quajtur rrezatime karakteristike.

Cka janë rrezet rentgen?

X-rrezatimi është një formë e rrezatimit elektromagnetik.Shumica e X-rrzeve kanë një gjatësi valore duke filluar nga 0.01 deri 10 nm, i korrespodon frekuencave në varg 30 petahertz në 30 eksrahertz dhe energjitë në varg 100 eV në 100keV.Këto rreze kanë gjatesi valore më të shkurta se ato të rrezeve UV dhe zakonisht më të gjata se ato të rrezeve gama.

Rreziqet

Nuk ka dyshim për dallimin mes rrezeve X dhe rrezet gama. Dallimi në mes të dy llojeve të rrezatimit në bazë të burimit të tyre është se:. X-rrezet janë emetuar nga elektronet, ndërsa rrezet gama janë të emetuara nga bërthama atomike.

Keto rreze krijohen gjate goditjeve te elektroneve te shpejta ne siperfaqen e ndonje metali.Per perfitimin e ketij rrezatimi perdoret gypi elektronik i vakuumuar ne te cilin jane vendosur anoda A dhe katoda K.

Kur nje rrezatim kalon neper lende mund te shkaktoj demtime serioze te saj,veqanerisht te indeve biologjike.Demtime trupore-rrezatimi ne kete rast demton veqanerisht organizmin duke shkaktuar kancer.

Demtimet gjenetike- lidhen me demtimet e qelizave riprodhuese duke shkakturar mutacione te rrezikshme qe transmetohen ne brezat e ardhshem.

Punuan:

Jeta dhe Margarita

Rrezet rentgen