Seksuele gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking
Ageeth Palma
Chantal Oldenhof
Inleiding
Net als ieder mens hebben mensen met een verstandelijke beperking seksuele gevoelens en willen deze gevoelens uiten.
Hun verstandelijke beperking brengt met zich mee dat er een discrepantie bestaat tussen hun verstandelijke ontwikkeling versus de sociale en emotionele ontwikkeling. Om adequate seksuele voorlichting te geven is o.a. kennis, vaardigheden en attitude nodig.
Niveau 's
- Cognitief
- Sociaal
- Emotioneel
Wanneer spreek je van een verstandelijke beperking?
Sociaal
- Hoe gaat iemand met seksualiteit om t.a.v zichzelf en anderen?
Cognitief niveau
(Heeft de persoon voldoende vaardigheden om met seksualiteit
om te kunnen gaan?)
- Wat begrijpt iemand op het gebied van seksualiteit?
( bijv. biologische verschillen tussen man en vrouw)
- LVB -> Licht Verstandelijk Beperkt, IQ 55-70, ontw. leeftijd 8-12 jr
- MVB -> Matig Verstandelijk Beperkt, IQ 40-55, ontw. leeftijd 5,5-8 jr
- EVB -> Ernstig Verstandelijk Beperkt, IQ <40, ontw. leeftijd 0-5,5 jr
Emotioneel
- Hoe beleeft iemand seksualiteit?
(Wat kan iemand aan en kan iemand
respectvol omgaan met grenzen?)
Woordengebruik
De eerste hindernissen die je tegenkomt bij het praten over seksualiteit kan zijn dat iemand niet weet waar jij het over hebt:
LVB
Oefening
De emotionele en sociale ontwikkeling blijft achter bij de verstandelijke ontwikkeling. Overvraging leidt tot probleem- gedrag en verstoorde relaties.
- Beperkt zelfinzicht
- sterk beïnvloedbaar
- Oorzaak en gevolg niet kunnen overzien
- Impulsief
- Grensoverschrijdend
- Vaak "streetwise"
- Weinig empathisch vermogen
Hermeneutische cirkel
Handige sites en voorlichtings materialen
Autisme
- Iemand met autisme mist vaak de vaardigheden om informatie in een bepaalde context te plaatsen.
- Non verbale communicatie niet kunnen lezen
- Begrensde liefde.nl
- meerdanliefde.nl
- bloembij.nl
- sekswoordenboek.eu
- lovebuzz.nl
- helpwanted.nl
- hallo ik.nl
- seks@relaties.kom
- sense.info
- Deurtje open deurtje dicht
- totale communicatie elsevier
- lief en lijf.nl
- van top tot teen
- stichting leren is leuk
- ik puber
- girls talk
- Moeite met lijfelijk contact
- Niet kunnen verplaatsen in een ander
Cijfers
Hoewel onderzoek nog beperkt is komt er steeds meer aandacht voor deze doelgroep. Uit het onderzoek rapport "beperkt weerbaar" (Rutgers WPF, MOVISIE) blijkt dat 61% van de vrouwen en 23% van de mannen met een verstandelijke beperking slachtoffer is van seksueel geweld (van ongewenst betasten tot verkrachting.)
Bij normaal begaafde mensen is dit 30% vrouwen en 5% mannen.
GGD en Doelgroep
In onze regio zijn veel instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking, Jeugdzorg instellingen (Pro-persona, Entrea e.d), begeleid wonen, scholen voor speciaal onderwijs etc.
De doelgroep LVB is in ieder van deze instellingen aanwezig. Ook binnen onze GGD afd. seksuele gezondheid zien we deze doelgroep steeds vaker. We weten eigenlijk niet goed hoe we deze doelgroep goed kunnen herkennen en de voorlichting daarop af te stemmen. Het gaat om een kwetsbare risicogroep waar wij hoogstwaarschijnlijk in de toekomst meer en meer
mee te maken gaan krijgen. Een doelgroep, waarvan uit diverse onderzoeken blijkt dat er veel meer aandacht moet komen voor seksuele gezondheid
Wat kunnen wij als GGD Seksuele gezondheid voor deze doelgroep betekenen?
Welk woord word gebruikt voor Door uw ouders/ en of opvoeders Door uzelf
vroeger Door uzelf beroepsmatig Door cliënten
Vrouwelijk geslachtsorgaan:
Mannelijk geslachtsorgaan:
Clitoris:
Geslachtgemeen-schap:
Homoseksualiteit:
Masturbaties:
Vragen?