Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

AWANGARDA KRAKOWSKA

Podsumowanie

Kult 3xM

Dzieło sztuki ma opiewać miasto, rządzić się zasadą ekonomii i być doskonale skonstruowaną całością.

Awangarda Krakowska

Manifest Peipera

"Zwrotnica"

Głównym założeniem Awangardzistów Krakowskich był kult 3xM, czyli "Miasto. Masa. Maszyna".

Czasopismo wydawane przez Awangardę Krakowską w latach 1922-1923 i 1926-1927 w Krakowie.

Miało charakter artystyczno-literacki.

Redaktorem "Zwrotnicy" był Tadeusz Peiper, a współpracowali z nim futuryści i formiści.

W latach 1922–1923 ukazało się sześć numerów czasopisma. Zamieszczone w nich artykuły omawiały współczesną sztukę, teatr, film i literaturę.

W roku 1926 wznowiono wydawanie czasopisma. Druga seria miała bardziej grupowy charakter redakcji, choć nadal najważniejszy był Peiper.

Coraz większą rolę odgrywał jako poeta i krytyk Julian Przyboś.

Grupa literacka, która w latach 1922 - 1927 działała przy krakowskim czasopiśmie "Zwrotnica".

W grupie przewodził Tadeusz Peiper, główny teoretyk i twórca programu. To głównie on finansował "Zwrotnicę".

Inaczej nazywano ją Pierwszą Awangardą.

W 1922 Tadeusz Peiper wygłosił manifest "Miasto. Masa. Maszyna". Mówił on o założeniach nowej poezji.

Awangarda Krakowska była jedyną grupą literacką, która miała szczegółowy program literacki.

Hasłem Awangardzistów Krakowskich było "Minimum słów, maksimum treści".

Miasto

Masa

Maszyna

Miasto stało się synonimem nowoczesności, kultury i postępu. Jest dziełem sztuki, a także tematem artystycznym.

"(...) W płynnej jeździe automobilu widzieć tę samą słodycz, co w linii opadającego ptaka. O to chodzi."

Peiper zauważa narodziny kultury masowej, w której zwiększa się grono potencjalnych odbiorców. Wypatruje w tym wielkiej szansy dla artystów.

Dziełem sztuki muszą rządzić prawa analogiczne do praw masowych, a więc przede wszystkim ekonomia.

"Masa-społeczeństwo i masa-tłum oddziaływają coraz silniej na świadomość człowieka."

Maszyna stanowi nowoczesne narzędzie ludzkiej pracy. Została onapodniesiona do rangi przedmiotu sztuki.

Podstawową rolą maszyny w sztuce jest jej użyteczność.

"(…) zamiast powtarzać, możemy mówić za siebie; zamiast naśladować, możemy tworzyć."

Główne założenia i program poetycki

Przedstawiciele

Awangardy Krakowskiej

  • kult 3xM
  • artysta jako architekt
  • ekwiwalencja uczuć
  • metafora rozwinięta
  • zbliżenie rytmu poezji do rytmu prozy
  • ekonomiczność języka poetyckiego
  • zajmowanie się teraźniejszością
  • kult nowości
  • antysentymentalizm
  • precyzyjna i zwięzła budowa wiersza

Jalu Kurek

1904 - 1983

Polski poeta, prozaik i tłumacz.

Laureat Nagrody Młodych Polskiej Akademii Literatury.

W latach 1931-1933 redaktor awangardowej "Linii".

Adam Ważyk

1905 - 1982

"Linia"

Czasopismo literackie ukazujące się w Krakowie w latach 1931-1933.

Pismo było próbą zjednoczenia Awangardy Krakowskiej, która rozpadała się po zamknięciu "Zwrotnicy".

Próbę taką podjęli Jalu Kurek, Julian Przyboś i Jan Brzękowski.

W czasopiśmie ukazywały się teksty poetów nowej generacji awangardystów.

Każdy numer był podzielony na trzy części: rozprawy teoretyczne, wiersze i noty.

Wraz z zamknięciem czasopisma grupa Awangardystów Krakowskich ostatecznie się rozpadła. Od ok. 1935 działali indywidualnie publikując swoje wiersze i artykuły na łamach różnych pism.

  • kult 3xM
  • artysta jako architekt
  • ekwiwalencja uczuć (metafory)
  • zbliżenie rytmu poezji do rytmu prozy
  • ekonomiczność języka poetyckiego
  • zajmowanie się teraźniejszością
  • kult nowości
  • antysentymentalizm
  • precyzyjna i zwięzła budowa wiersza

Polski poeta, prozaik, eseista i tłumacz pochodzenia żydowskiego.

Po wybuchu II wojny światowej przebywał we Lwowie. Stał się tam entuzjastą wcielenia ziem polskich do sowieckiej Ukrainy.

Publikował m.in. w gadzinówce "Czerwony Sztandar".

Od września 1940 działał w Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy, a w latach 1942-1944 w

Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR.

  • Tadeusz Peiper
  • Julian Przyboś
  • Jalu Kurek
  • Jan Brzękowski
  • Adam Ważyk

Julian Przyboś

1901 - 1970

Polski poeta, eseista i tłumacz.

W 1918 wstąpił do POW i brał udział w przeciwaustriackich akcjach sabotażowych i dywersyjnych.

Od listopada 1918 do stycznia 1919 wraz z ochotniczą kompanią studencką obraniał Lwów przed Ukraińcami. Poznał tam pisarza i mistyka Hieronima Niegosza, który wywarł duży wpływ na jego ówczesną postawę i wczesną twórczość.

W czerwcu 1920 wstąpił ochotniczo do WP i uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej pod Lwowem i pod Krasnem, gdzie dostał się do niewoli, skąd zbiegł.

Tadeusz Peiper

1891 - 1969

Polski poeta, krytyk literacki, założyciel i redaktor czasopisma "Zwrotnica".

Autor powieści, dzienników, poematu, dramatu i programu poetyckiego Awangardy Krakowskiej.

Po wybuchu II wojny światowej ewakuował się do Lwowa. Współpracował tam z Aleksandrem Watem.

W 1940 został aresztowany przez NKWD i wywieziony w głąb ZSRR.

Uwolniony w 1943, był członkiem ZPP. Do kraju wrócił w 1944

Pochodził z żydowskiej rodziny.

Jan Brzękowski

1903 - 1983

Polski poeta, pisarz i teoretyk sztuki (głównie poezji).

W 1928 wyjechał do Francji. W latach 1929-1930 był redaktorem dwujęzycznego pisma

„L'Art Contemporain – Sztuka Współczesna”.

W latach 1937–1940 był szefem biura prasowego Ambasady RP.

W czasie wojny działał w zarządzie Polskiego Czerwonego Krzyża w Vichy.

Uczestniczył we francuskim ruchu oporu w latach

1940–1944.

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi