Дэлхийн соёлын түүх

3.Үйлдвэржсэн иргэншлийн үеийн соёл

4.ХХ зууны үеийн соёл

Дэлхийн хэмжээнд олон чухал үйл явдалууд өрнөсөн.

-1945 онд Японд атомын бөмбөгийг туршисан.

-1952 онд ЗХУ-д устөрөгч бөмбөг зохиов

-1962 онд ЗХУ-н иргэн Ю.Гагарин анх удаа сансарт нисэв

-Компьютер зохиогдсоноор мэдээлэл харилцаа холбоонд асар том өөрчлөлт гарав

-Николай Коперник нь нарны талаар олон үзэл санааг гаргасан.

-Галилей нь од харах дуран зохион бүтээв.

-И.Ньютон "Натурал гүн ухааны математик эхлэл" зохиолоо туурвисан.

-Ж.Бруно нь Коперникийн үзлийг хөгжүүлэв.

-Европ Америк Япон зэрэг улсуудад нийгмийн хөгжлийг авч ирэв.

-Байгалийн шинжлэх ухааны нээлтүүд нь шинэ амьдарлын хэв маягыг авчирсан.

ХХ зууны шинлэх ухааны дуулиант нээлт

-М.Планк 1900 онд абсолют хар бие дахь эрчим хүчний хувиарлалтыг тогтоосон

-А.Эйнштейн 1905 онд фотоэффэктийн квантын онолыг нээж, 1916 онд харьцангуйн ерөнхий онолыг нээсэн.

-Бор ба Резерфорд 1911 онд атом нь нарны тогтолцооны нэгэн адил бүтэцтэй гэж дүгнэсэн.

- Резерфорд атом протоноос гадна нейтрон байдаг гэдгийг анх тогтоосон.

Ж.Бардин,У.Браттейн, У.Шокли нар транзистор бүтээв.

-Ю.Гагарин сансарт нисэв

-Р.Керл,Г.Крото,Р.Смолли ба Х.О'Брайн нар ус төрөгчийн шинэ вариацыг нээв.

Анхаарал тавьсанд баярлалаа

Эртний Ромын соёл

-НТӨ 451 онд "12 хүснэгт" гэх хууль гарсан

-Худалдаа наймаа цэцэглэн хөгжисөн

-Урлаг, уран барилга ,утга зохиол, шашин зэрэг нь эрчимтэй хөгжсөн

Үүний тод жишээ нь Колизей юм

Зуйван хэлбэртэй энэ барилгын гадна тойргын урт нь 524 метр, их тэнхлэг нь 187 метр, тоглолт болдог гол талбайн урт нь 85,75 метр, өргөн нь 53,62 метр, ханын өргөн нь 50 метр юм.

Энэ нүсэр том байгууламжид нэгэн зэрэг 50 мянган хүн багтаах чадвартай асар том энэ цэнгэлдэхийг найман жилийн турш байгуулжээ.

Эртний Грекын соёл

-НТӨ 800 оноос усан онгоц барьснаар тэнгисээр худалдаа эрхлэх болсон

-НТӨ 900 онд бичиг үсэгтэй болов

-Бурхад

-НТӨ 384-322 онд Аристотель сургууль байгуулав

Эртний Хятадын соёл

Месопотамын соёл

1.Нэн эртний хийгээд дэлхий дахины соёл

-НТӨ 1400 онд бичиг үсэг болон 3000 гаруй дүрс үсэг зохиов

-Ёс суртахууны алтан дүрэм

-НТӨ 221-210 онд өөрсдийгөө монголчуудын довтолгооноос хамгаалж "Цагаан хэрэм" барив

Вавилоны

Шумер

НТӨ 1700 онд шумер ба месопотамийг эзлэн урт хугацаанд оршисон.

-Долоон гайхамшигийн нэг "Дүүжинт цэцэрлэг"барив

-Барилгыг анх дугуй хэлбэрээр барив

-Усан бассейн

-Хэрэм нураадаг машин

-7 гарагийн талаарх ойлголт үүсэв....

НТӨ 3000 оноос үүссэн.

-Худалдаачид нь арилжаа наймааг мөнгөн тэмдэгтээр бус бэртир гэгчээр хийдэг байсан.

-Дархадууд нь аливаа зүйлсийг гайхалтай урладаг байв

-НТӨ 3000 онд өөрсдийн гэсэн бичиг үсэг зохион түүнийгээ "Кунэформ "гэж нэрлэсэн

Нэн эртний соёл:Гал үүссэн- Хүний амьдрал илүү хөгжингүй болсон

Балар эртний соёл

Эртний Египетын соёл

Эртний Энэтхэгийн соёл

-Услалтын систем,суваг,худаг, шуудуу нь улам боловсронгуй болов

-Египетийг нэгтгэсэнээс 5000 жилийн дараа анхны Жосер Фараоны пирамидыг барив

-Мумми

-Ид шидийн

ухаан,фетешизм,тотем,анимизм дэлгэрэв....

Маяачуудын соёл

Балар эртний хүмүүсийн эдэлж байсан багаж зэвсгээр нь 3 хуваадаг

• Чулуун зэвсгийн үе
• Хүрэл зэвсгийн үе
• Төмөр зэвсгийн үе

Энэ нь Палеолитын үе буюу 2,5 сая жилийн өмнөөс эхэлсэн багаж зэвсэг бүтээсэн хүнийг Хомо Хабилис гэж нэрлэнэ.Тэрээр НТӨ 12 мянган жилийн өмнөөс амьдарч байсан

-Нарийн зохион байгуулалттай

-Гадна талдаа ситэдэл гэх ханаар бэхлэгдсэн

-НТ 1870 онд Мохенжодар хотын балгасыг нээснээр услалтын арга технологи хөгжсөнийг тогтоосон.

-Олон домог зохиосон

-Хиндиузм

-Буддизм

-Таж Махал

Эниолитын үе буюу хүрэл зэвсгийн үе(НТӨ 4-3 мянга)

Зэсээр багаж зэвсэг хийх

Ёс зүйн үндэс суурь "Табу" хэрэгжив, энэ нь овог доторх гэрлэлтийг хориглож эцэг удирдагч нар халдашгүй болов.

-Математик одон орон судлалыг өндөр түвшинд хөгжүүлсэн

-НТ 250-900 онд маш өндөр соёлтой иргэншлийг бүтээсэн

-Дээд ертөнц буюу диваажин

Дунд ертөнц буюу хүн төрөлхтөн

Доод ертөнц буюу үхэл гэж хувааж үздэг өөрсдийн гэсэн шашинтай

Багаж зэвсгийг төмрөөр хийх боломжтой энэ үе нь НТӨ 1300-НТ 700 он хүтэл хугацаатай үргэлжлэнэ

Эртний Улсуудын соёл

2.Дундад зууны үеийн соёл ба гуманизм

Дундад зуун буюу шашин ноёрхсон харанхуйн зуун нь НТ 500 оноос эхэлж 1000 гаруй жил үргэлжилсэн.Энэ үед ялангуяа Европт Христын шашин хүчтэй дэлгэрсэн.

900 оноос Европт Феодализм цэцэглэн хөгжиж нийгэм, эдийн засгийн шинэ байгууламжийг тогтоох үйл явц эрчимтэй явагдсан

-Дундад зууны гол шинжлэх ухаан нь теологи байв

-Сүмүүдийг Роман ба Готик гэх 2 янзаар барих болсон

-3 төрлийн сургууль бий болсон

- 1439 онд зөөдөг үсэгтэй хэвлэл хэрэглэж эхлэв

-Урлаг болон зохиолын олон олон бүтээлүүд төрөв

-Олон тивүүдийг нээн илрүүлэв

-Ислам ба Арабын шашин

Дэлхийн соёлын түүх

• Орчин үеийн Хомо Сапиенс
• Эртний Египедийн соёл
• Маяачуудын соёл
• Месопотамын соёл
• Эртний Грекын соёл
• Эртний хятадын соёл
• Эртний ромын соёл

• Агуулга:1.Балар эртний болон эртний соёл
• 2.Дундад зууны үеийн соёл ба гуманизм
• 3.Үйлдвэржсэн иргэншлийн үеийн соёл
• 4.ХХ зууны үеийн соёл