Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Sfera kognitywna dzieli cele
na sześć kategorii
Strefa afektywna
dzieli się na pięć kategorii:
Taksonomia Blooma składa się z trzech sfer aktywności edukacyjnych
Narzędzie to doskonale nadaje się do definiowania mierzalnych celów nauczania, od szkoły podstawowej po uczelnie wyższe i profesjonalne szkolenia. Cele kształcenia to nie spis tematów i zagadnień, które wchodzą w skład szkolenia lub przedmiotu. Cele kształcenia powinny być realne, możliwe do osiągnięcia przez uczących się, jednoznacznie określone, przejrzyste, zrozumiałe i mierzalne. Taksonomia Blooma oprócz klasyfikacji celów kształcenia obrazuje także model rozwoju, który jest jednym z dobrych drogowskazów do budowania efektywnego kształcenia.
Taksonomia Benjamina Blooma polega na wprowadzeniu klasyfikacji celów edukacyjnych, co umożliwia precyzyjny – jednoznaczny opis szkoły i edukacji.
Don Clark przyrównuje trzy sfery taksonomii Blooma opracowane w szkolnictwie wyższym, do odpowiednika w branży szkoleń – modelu KSA (Knowledge, Skills, and Attitudes/Abilities) – kompetencji niezbędnych do wykonywania określonej pracy w podziale na wiedzę, postawy i zdolności oraz umiejętności:
Idea taksonomii powstała w 1948 r. podczas konwentu psychologów w Bostonie, gdzie sformułowano tezę o konieczności poprawy komunikacji między autorami testów i egzaminatorami. Zdecydowano, że można to osiągnąć dzięki stworzeniu klasyfikacji celów edukacyjnych.
Podkreślano znaczenie takiej klasyfikacji w procesie tworzenia programów kształcenia.
W 1951 r. podczas sympozjum Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologicznego przedstawiono pierwsze projekty taksonomii:
dziedziny poznawczej (B. Bloom) oraz
dziedziny emocjonalnej (D. R. Krathwohl).
Nieco później powstała taksonomia dziedziny psychoruchowej (Anita J. Harow).
wyraża się chęcią pasywnego otrzymania informacji. Jeśli mówimy, to przez pierwsze 10-12 minut i tyle czasu jest na zaktywizowanie uczącego się, później uczeń przestaje słuchać. Ta kategoria służy do opisania prostych zachowań akceptacji ze strony uczącego się, że dany temat w ogóle istnieje
zespolenie przekonań, idei i postaw, które powodują, że uczący się działa w sposób charakterystyczny – konsekwentnie według jakichś wartości, które wpłynęły na jego zachowanie, które przyswoił w procesie uczenia się. Zachowanie i postawa w konkretnej sytuacji staje się zatem stałe, dające się zaobserwować i przewidywalne, gdyż wynika z danego systemu wartości. Kategorią tą opisuje się postawy wynikające z wzorców osobistych, społecznych, czy emocjonalnych.
Istnieje wiele mitów wokół taksonomii, prawdopodobnie z powodu ludzi, którzy informacje o niej czerpali nie bezpośrednio ze źródła, a jedynie z drugiej ręki. Sam Bloom wypowiedział się o podręczniku w ten sposób: jedna z najczęściej cytowanych, ale najrzadziej czytanych książek w amerykańskiej edukacji.
aktywne uczestniczenie w procesie uczenia się i reagowanie. Mamy zatem interakcję z uczącym się, odpowiadanie na pytania, dyskusję, czytanie samodzielne, a nawet chęć przeczytania czegoś więcej niż wskazane minimum, aż do samodzielnego zainteresowania tematem, które prowadzi do poszukiwania materiałów i zgłębienia tematu. Kategoria ta służy do opisywania postaw uczących się, którzy przejawiają zainteresowanie, motywację, ciekawość i satysfakcję z uczenia się.
porównywanie, zestawianie, rozróżnianie i odnoszenie wartości obiektów lub zjawisk do własnych schematów i tego co uczący się potrafi. To początek budowania systemu wartości i zasad (własnego lub dla kogoś). Przykładem może być rozpoznawanie odpowiedzialności dla polepszenia relacji międzyludzkich lub tworzenie planu rozwoju dla pracowników uwzględniającego ich systemy wartości. Tą kategorią można opisywać „filozofię i styl życia”
Narzędzia przedstawione zostały na tej części koła, do której najwcześniej można je zastosować lub najlepiej pasują. Oznacza to, że na przykład YouTube możesz wykorzystać do rozwoju „Pamiętania” – jako prowadzący/trener w celu przekazania informacji. Możesz też wykorzystać YouTube w wyższych kategoriach – na przykład w kategorii „Zastosowania” – uczący się nagrywa slidecast demonstrując użycie jakiejś procedury do rozwiązania znanego problemu. Jeszcze wyżej – w 6 kategorii „Tworzenia” – na przykład uczący się tworzy i prowadzi vloga na jakiś temat. Podobnie narzędzia do prezentacji, takie jak Prezi – prowadzący wykorzystuje do przekazywania informacji w kategorii „Pamiętanie”, ale już za chwilę w kategorii „Rozumienie” uczący się może scharakteryzować, jak rozumie jakieś zagadnienie, następnie w „Zastosowaniu” pokazać wykorzystanie jakiejś procedury, itd, aż do kategorii „Tworzenie”, w której narzędzie zostaje wykorzystane do zaprezentowania nowego rozwiązania problemu.
Kolejne kategorie kształtujące umiejętności intelektualne od niższych do wyższych mogą wykorzystywać wszystkie narzędzia/technologie z kategorii poprzednich. Na przykład do grupowej analizy, czy oceny problemu, możesz jako uczący się użyć zarówno arkusza na Google Docs w połączeniu ze Skype, jak i Cacoo w połączeniu z Google+ Hangouts.
Strategie i metody nauczania również należy postrzegać w podobny sposób – na przykład PBL (Project-based learning; metodę projektu) możesz wykorzystać już na etapie „Zastosowania”, ale także na wszystkich kategoriach powyżej 3.
Formy aktywności to wynik pracy uczącego się – te także możesz łączyć na wyższych kategoriach uwzględniając formy aktywności z kategorii niższych – na przykład dokument + prezentacja z diagramem i nagraniem zamieszczonym na YouTube może być wynikiem przyjętej przez Ciebie strategii, następnie metody nauczania i w ostateczności wybranej aktywności w kategorii „Oceniania”, czy „Tworzenia”.
Kolejne kategorie oznaczają także przejście od metod pasywnych, kształcących niższe umiejętności intelektualne do metod aktywnych, które rozwijają wyższe umiejętności intelektualne. Podobne założenie (od poziomu 3) dotyczy narzędzi do współpracy grupowej – im wyższa kategoria, tym bardziej zaawansowane narzędzia.
rozumienie wartości, które uczący się przypisuje przyswajanym informacjom, omawianym zjawiskom, czy zachowaniom. Najniższy poziom to przykładowo chęć zwiększenia umiejętności pracy w grupie, wyższy to przyjęcie odpowiedzialności za efektywne funkcjonowanie całej grupy. Ta kategoria często służy do opisywania postaw przejawiających się np. w docenianiu czyjegoś wysiłku, pozytywnym lub negatywnym nastawieniu/podejściu do czegoś
Ewaluacja
Wiedza
Polega na:
wiadomości, znajomość faktów, terminologii, znaków konwencjonalnych, tendencji rozwojowych, klasyfikacji, kryteriów sprawdzania i oceny, metod badań, pojęć ogólnych, struktur, teorii, zasad i praw
Przykłady
- definicja procentu
- ułamki zwykłe i dziesiętne (albo okresowe i nieokresowe)
formułowaniu sądów oceniających na podstawie:
kryteriów wewnętrznych, logicznej poprawności,
kryteriów zewnętrznych, zgodności ze znanymi innymi faktami.
Przykłady:
- zadania polegające na znalezieniu błędu w rozumowaniu np. niepoprawny wynik działania (dzielenia przez zero)
Rozumienie
to umiejętność wytłumaczenia i interpretacji znaczenia pojęć, porównywania i wnioskowania na bazie zapamiętanych informacji
Synteza
Polega na:
- ze znajomością pojęć,
- z przeniesieniem treści z jednej konwencji językowej do innej,
- z interpretacją,
- z ekstrapolacją
Przykłady
- porównanie wartości dwóch podwyżek o 10% z jedną o 20%
- zamiana języka naturalnego na język symboli matematycznych podczas rozwiązywanie zadań tekstowych, a także rozumienie metafor, wyrażeń ironicznych itp.
- połowa z trzech czwartych to wynik mnożenia
- przewidywanie faktów – procesów na podstawie danych
przykłady:
- transfer treści na inny układ, język
- interpretacja i ekstrapolacja (czyli przeniesienie)
Analiza
tworzeniu całości z danych elementów
w celu uzyskania nowej struktury
Przykłady:
- umiejętność przekazania komunikatu wynikającego z własnego doświadczenia, bez błędu egocentryzmu
- samodzielne przeprowadzenie dowodu twierdzenia matematycznego, sformułowanie uogólnienia.
to:
Zastosowanie
metod, reguł, pojęć ogólnych
dokonywanie podziału całości na elementy, ustalenie hierarchii i stosunków miedzy elementami
- analiza elementów
- analiza stosunków między elementami
- analiza zasad organizacji całości
- podziałem całości na części oraz:
- wyróżnianiem elementów,
- znajdywaniem związków między elementami i ich hierarchii,
- znajdywaniem zasad łącznie elementów
Przykłady:
- rozróżnianie faktów od mniemań o tych faktach
- dostrzeganie i badanie regularności w ciągach figur geometrycznych ułamków
- dostrzeganie sposobu organizacji tekstów perswazyjnych: w reklamie „Jesteś tego warta” w matematyce „łatwo widać”
zastosowanie metod, zasad i pojęć w sytuacjach bliskich do analizowanych podczas zajęć szkolnych.
Przykład:
Obliczanie obwodu trójkąta po zajęciach dotyczących obwodu prostokąta.
Sfera psychomotoryczna dzieli się
na siedem kategorii
zdolność wykorzystania bodźców sensorycznych do prowadzenia aktywności ruchowej. Uczący się wykrywa za pomocą zmysłów (np. wzroku, słuchu) co nastąpi i reaguje na to ruchem
np. siatkarka szykuje się do zbicia, kiedy widzi, że otrzyma wystawę
Tworzenie nowych wzorców ruchowych w celu dopasowania ich do danej sytuacji lub konkretnego problemu. Efekty kształcenia podkreślają kreatywność opartą na wysoko rozwiniętych umiejętnościach
np. jest 24:19 dla przeciwnej drużyny w siatkówkę, na serwujacym zawodniku przegrywajacej drużyny ciaży presja zdobycia asa serwisowego, czego dokonuje, ponieważ opanował to do perfekcji i umie w taki sposób uderzyć piłkę, aby ta trafiła w fragment boiska, którego przeciwnicy się nie spodziewaja
stan umysłowy, fizyczny i emocjonalny, które określają z góry reakcje uczącego się na różne sytuacje. Uczący się jest na przykład zmotywowany do nauki, jest gotowy do skoku, rozpoznaje swoje i czyjeś atuty i ograniczenia
umiejętności są dobrze rozwinięte i uczący się może modyfikować wzorce ruchu, dopasowując je do specjalnych wymagań (swoich lub wymagań danej sytuacji)
np. młody kierowca już na tyle opanował jazdę, że nie musi mieć przykładowo aż tyle czasu co wcześniej, aby przejechać przez skrzyżowanie, lecz dostosowuje się do takiej ilości czasu, jaka ma
Wczesne etapy uczenia się złożonych umiejętności, które obejmują naśladownictwo, próby i błędy. Efektywność uzyskuje się poprzez praktykę.
np. uczeń obserwuje trenera, który bez trudu trafia do kosza rzucajac z trzeciej (czyli najdalej położonej) strefy
uczeń raz trafia, raz nie, ale daży do tego, aby kiedyś trafiać za każdym razem
umiejętne wykonywanie czynności wymagających skomplikowanych wzorów ruchu. Sprawność przejawia się w szybkim, dokładnym i wysoce skoordynowanym odtwarzaniu, wymagającym minimum energii. Ta kategoria obejmuje wykonywanie ruchów bez wahania, automatycznie.
np. tenisita okrzykiem wyraża satyskację z kończacego bekhendu, natychmiast po uderzeniu piłki sadzac, że uderzenie jest nie do przyjęcia przez rywala, co w rezultacie się dzieje
to pośredni etap uczenia się złożonych umiejętności. Wyuczone reakcje stają się przyzwyczajeniem, a ruchy są wykonywane sprawnie, z pewnością siebie
np. uczeń naśladuje mistrza i doskonali swoje umiejętności
np. uczeń nie zastanawia się już, którego czasu użyć mówiąc po angielsku, tylko robi to automatycznie