Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

Sfera kognitywna dzieli cele

na sześć kategorii

Strefa afektywna

dzieli się na pięć kategorii:

Taksonomia Benjamina Blooma

O czym mowa?

Do czego służy?

Taksonomia Blooma składa się z trzech sfer aktywności edukacyjnych

Narzędzie to doskonale nadaje się do definiowania mierzalnych celów nauczania, od szkoły podstawowej po uczelnie wyższe i profesjonalne szkolenia. Cele kształcenia to nie spis tematów i zagadnień, które wchodzą w skład szkolenia lub przedmiotu. Cele kształcenia powinny być realne, możliwe do osiągnięcia przez uczących się, jednoznacznie określone, przejrzyste, zrozumiałe i mierzalne. Taksonomia Blooma oprócz klasyfikacji celów kształcenia obrazuje także model rozwoju, który jest jednym z dobrych drogowskazów do budowania efektywnego kształcenia.

Taksonomia Benjamina Blooma polega na wprowadzeniu klasyfikacji celów edukacyjnych, co umożliwia precyzyjny – jednoznaczny opis szkoły i edukacji.

Historia taksonomii

Don Clark przyrównuje trzy sfery taksonomii Blooma opracowane w szkolnictwie wyższym, do odpowiednika w branży szkoleń – modelu KSA (Knowledge, Skills, and Attitudes/Abilities) – kompetencji niezbędnych do wykonywania określonej pracy w podziale na wiedzę, postawy i zdolności oraz umiejętności:

STREFA

KOGNITYWNA

PARADOKS

STREFA AFEKTYWNA

Idea taksonomii powstała w 1948 r. podczas konwentu psychologów w Bostonie, gdzie sformułowano tezę o konieczności poprawy komunikacji między autorami testów i egzaminatorami. Zdecydowano, że można to osiągnąć dzięki stworzeniu klasyfikacji celów edukacyjnych.

Podkreślano znaczenie takiej klasyfikacji w procesie tworzenia programów kształcenia.

W 1951 r. podczas sympozjum Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologicznego przedstawiono pierwsze projekty taksonomii:

dziedziny poznawczej (B. Bloom) oraz

dziedziny emocjonalnej (D. R. Krathwohl).

Nieco później powstała taksonomia dziedziny psychoruchowej (Anita J. Harow).

(emocjonalna)

Charakteryzowanie

Otrzymywanie/postrzeganie

wyraża się chęcią pasywnego otrzymania informacji. Jeśli mówimy, to przez pierwsze 10-12 minut i tyle czasu jest na zaktywizowanie uczącego się, później uczeń przestaje słuchać. Ta kategoria służy do opisania prostych zachowań akceptacji ze strony uczącego się, że dany temat w ogóle istnieje

zespolenie przekonań, idei i postaw, które powodują, że uczący się działa w sposób charakterystyczny – konsekwentnie według jakichś wartości, które wpłynęły na jego zachowanie, które przyswoił w procesie uczenia się. Zachowanie i postawa w konkretnej sytuacji staje się zatem stałe, dające się zaobserwować i przewidywalne, gdyż wynika z danego systemu wartości. Kategorią tą opisuje się postawy wynikające z wzorców osobistych, społecznych, czy emocjonalnych.

Istnieje wiele mitów wokół taksonomii, prawdopodobnie z powodu ludzi, którzy informacje o niej czerpali nie bezpośrednio ze źródła, a jedynie z drugiej ręki. Sam Bloom wypowiedział się o podręczniku w ten sposób: jedna z najczęściej cytowanych, ale najrzadziej czytanych książek w amerykańskiej edukacji.

Odpowiadanie

Organizowanie

Jak to działa?

aktywne uczestniczenie w procesie uczenia się i reagowanie. Mamy zatem interakcję z uczącym się, odpowiadanie na pytania, dyskusję, czytanie samodzielne, a nawet chęć przeczytania czegoś więcej niż wskazane minimum, aż do samodzielnego zainteresowania tematem, które prowadzi do poszukiwania materiałów i zgłębienia tematu. Kategoria ta służy do opisywania postaw uczących się, którzy przejawiają zainteresowanie, motywację, ciekawość i satysfakcję z uczenia się.

Wartościowanie

porównywanie, zestawianie, rozróżnianie i odnoszenie wartości obiektów lub zjawisk do własnych schematów i tego co uczący się potrafi. To początek budowania systemu wartości i zasad (własnego lub dla kogoś). Przykładem może być rozpoznawanie odpowiedzialności dla polepszenia relacji międzyludzkich lub tworzenie planu rozwoju dla pracowników uwzględniającego ich systemy wartości. Tą kategorią można opisywać „filozofię i styl życia”

Narzędzia przedstawione zostały na tej części koła, do której najwcześniej można je zastosować lub najlepiej pasują. Oznacza to, że na przykład YouTube możesz wykorzystać do rozwoju „Pamiętania” – jako prowadzący/trener w celu przekazania informacji. Możesz też wykorzystać YouTube w wyższych kategoriach – na przykład w kategorii „Zastosowania” – uczący się nagrywa slidecast demonstrując użycie jakiejś procedury do rozwiązania znanego problemu. Jeszcze wyżej – w 6 kategorii „Tworzenia” – na przykład uczący się tworzy i prowadzi vloga na jakiś temat. Podobnie narzędzia do prezentacji, takie jak Prezi – prowadzący wykorzystuje do przekazywania informacji w kategorii „Pamiętanie”, ale już za chwilę w kategorii „Rozumienie” uczący się może scharakteryzować, jak rozumie jakieś zagadnienie, następnie w „Zastosowaniu” pokazać wykorzystanie jakiejś procedury, itd, aż do kategorii „Tworzenie”, w której narzędzie zostaje wykorzystane do zaprezentowania nowego rozwiązania problemu.

Kolejne kategorie kształtujące umiejętności intelektualne od niższych do wyższych mogą wykorzystywać wszystkie narzędzia/technologie z kategorii poprzednich. Na przykład do grupowej analizy, czy oceny problemu, możesz jako uczący się użyć zarówno arkusza na Google Docs w połączeniu ze Skype, jak i Cacoo w połączeniu z Google+ Hangouts.

Strategie i metody nauczania również należy postrzegać w podobny sposób – na przykład PBL (Project-based learning; metodę projektu) możesz wykorzystać już na etapie „Zastosowania”, ale także na wszystkich kategoriach powyżej 3.

Formy aktywności to wynik pracy uczącego się – te także możesz łączyć na wyższych kategoriach uwzględniając formy aktywności z kategorii niższych – na przykład dokument + prezentacja z diagramem i nagraniem zamieszczonym na YouTube może być wynikiem przyjętej przez Ciebie strategii, następnie metody nauczania i w ostateczności wybranej aktywności w kategorii „Oceniania”, czy „Tworzenia”.

Kolejne kategorie oznaczają także przejście od metod pasywnych, kształcących niższe umiejętności intelektualne do metod aktywnych, które rozwijają wyższe umiejętności intelektualne. Podobne założenie (od poziomu 3) dotyczy narzędzi do współpracy grupowej – im wyższa kategoria, tym bardziej zaawansowane narzędzia.

rozumienie wartości, które uczący się przypisuje przyswajanym informacjom, omawianym zjawiskom, czy zachowaniom. Najniższy poziom to przykładowo chęć zwiększenia umiejętności pracy w grupie, wyższy to przyjęcie odpowiedzialności za efektywne funkcjonowanie całej grupy. Ta kategoria często służy do opisywania postaw przejawiających się np. w docenianiu czyjegoś wysiłku, pozytywnym lub negatywnym nastawieniu/podejściu do czegoś

Ewaluacja

Wiedza

Polega na:

wiadomości, znajomość faktów, terminologii, znaków konwencjonalnych, tendencji rozwojowych, klasyfikacji, kryteriów sprawdzania i oceny, metod badań, pojęć ogólnych, struktur, teorii, zasad i praw

Przykłady

- definicja procentu

- ułamki zwykłe i dziesiętne (albo okresowe i nieokresowe)

Wyodrębnianie z pamięci wcześniej wyuczonego materiału poprzez przypominanie faktów, terminów, podstawowych pojęć i odpowiedzi.

Znajomość specyfiki – terminologia, konkretne fakty.

Znajomość sposobów i metod postępowania – konwencje, trendy i sekwencje (następstwa), klasyfikacje i kategorie, kryteria, metodologia.

Wiedza o pojęciach ogólnych i abstrakcyjnych na danym obszarze – zasady i uogólnienia, teorie i struktury.

Pytania typu: Jakie korzyści zdrowotne wynikają z jedzenia jabłek?

koncentruje się na ocenianiu i wartościowaniu informacji z uwagi na jakieś kryterium, czy cel, a także tworzenie własnych kryteriów oceny i argumentowaniu

formułowaniu sądów oceniających na podstawie:

kryteriów wewnętrznych, logicznej poprawności,

kryteriów zewnętrznych, zgodności ze znanymi innymi faktami.

Przykłady:

- zadania polegające na znalezieniu błędu w rozumowaniu np. niepoprawny wynik działania (dzielenia przez zero)

Rozumienie

Na tym poziomie znajdują się cele związane:

to umiejętność wytłumaczenia i interpretacji znaczenia pojęć, porównywania i wnioskowania na bazie zapamiętanych informacji

Synteza

Polega na:

- ze znajomością pojęć,

- z przeniesieniem treści z jednej konwencji językowej do innej,

- z interpretacją,

- z ekstrapolacją

Przykłady

- porównanie wartości dwóch podwyżek o 10% z jedną o 20%

- zamiana języka naturalnego na język symboli matematycznych podczas rozwiązywanie zadań tekstowych, a także rozumienie metafor, wyrażeń ironicznych itp.

- połowa z trzech czwartych to wynik mnożenia

- przewidywanie faktów – procesów na podstawie danych

przykłady:

- transfer treści na inny układ, język

- interpretacja i ekstrapolacja (czyli przeniesienie)

Analiza

to umiejętność dobrania i zestawienia elementów składowych w nową strukturę, pozwala na tworzenie nowej informacji, nowych odpowiedzi i unikalnych rozwiązań problemów

tworzeniu całości z danych elementów

w celu uzyskania nowej struktury

Przykłady:

- umiejętność przekazania komunikatu wynikającego z własnego doświadczenia, bez błędu egocentryzmu

- samodzielne przeprowadzenie dowodu twierdzenia matematycznego, sformułowanie uogólnienia.

to:

na tym poziomie znajdują się cele związane z:

Zastosowanie

metod, reguł, pojęć ogólnych

dokonywanie podziału całości na elementy, ustalenie hierarchii i stosunków miedzy elementami

- analiza elementów

- analiza stosunków między elementami

- analiza zasad organizacji całości

- podziałem całości na części oraz:

- wyróżnianiem elementów,

- znajdywaniem związków między elementami i ich hierarchii,

- znajdywaniem zasad łącznie elementów

Przykłady:

- rozróżnianie faktów od mniemań o tych faktach

- dostrzeganie i badanie regularności w ciągach figur geometrycznych ułamków

- dostrzeganie sposobu organizacji tekstów perswazyjnych: w reklamie „Jesteś tego warta” w matematyce „łatwo widać”

koncentruje się na użyciu informacji, ich zastosowaniu do rozwiązania znanych problemów, poprzez wybór rozwiązania z zamkniętej listy

zastosowanie metod, zasad i pojęć w sytuacjach bliskich do analizowanych podczas zajęć szkolnych.

Przykład:

Obliczanie obwodu trójkąta po zajęciach dotyczących obwodu prostokąta.

wymaga umiejętności rozpoznania elementów składowych, a także powiązań i relacji między elementami jakiejś struktury, co prowadzi do wnioskowania i rozwiązywania problemów poprzez podanie własnej odpowiedzi

STREFA

PSYCHOMOTORYCZNA

Percepcja (postrzeganie)

Oryginalność

Sfera psychomotoryczna dzieli się

na siedem kategorii

zdolność wykorzystania bodźców sensorycznych do prowadzenia aktywności ruchowej. Uczący się wykrywa za pomocą zmysłów (np. wzroku, słuchu) co nastąpi i reaguje na to ruchem

np. siatkarka szykuje się do zbicia, kiedy widzi, że otrzyma wystawę

Tworzenie nowych wzorców ruchowych w celu dopasowania ich do danej sytuacji lub konkretnego problemu. Efekty kształcenia podkreślają kreatywność opartą na wysoko rozwiniętych umiejętnościach

np. jest 24:19 dla przeciwnej drużyny w siatkówkę, na serwujacym zawodniku przegrywajacej drużyny ciaży presja zdobycia asa serwisowego, czego dokonuje, ponieważ opanował to do perfekcji i umie w taki sposób uderzyć piłkę, aby ta trafiła w fragment boiska, którego przeciwnicy się nie spodziewaja

Stan gotowości do działania

Adaptacja

stan umysłowy, fizyczny i emocjonalny, które określają z góry reakcje uczącego się na różne sytuacje. Uczący się jest na przykład zmotywowany do nauki, jest gotowy do skoku, rozpoznaje swoje i czyjeś atuty i ograniczenia

umiejętności są dobrze rozwinięte i uczący się może modyfikować wzorce ruchu, dopasowując je do specjalnych wymagań (swoich lub wymagań danej sytuacji)

np. młody kierowca już na tyle opanował jazdę, że nie musi mieć przykładowo aż tyle czasu co wcześniej, aby przejechać przez skrzyżowanie, lecz dostosowuje się do takiej ilości czasu, jaka ma

Reagowanie kierowane

Kompleksowe lub jawne reagowanie

Wczesne etapy uczenia się złożonych umiejętności, które obejmują naśladownictwo, próby i błędy. Efektywność uzyskuje się poprzez praktykę.

np. uczeń obserwuje trenera, który bez trudu trafia do kosza rzucajac z trzeciej (czyli najdalej położonej) strefy

uczeń raz trafia, raz nie, ale daży do tego, aby kiedyś trafiać za każdym razem

umiejętne wykonywanie czynności wymagających skomplikowanych wzorów ruchu. Sprawność przejawia się w szybkim, dokładnym i wysoce skoordynowanym odtwarzaniu, wymagającym minimum energii. Ta kategoria obejmuje wykonywanie ruchów bez wahania, automatycznie.

np. tenisita okrzykiem wyraża satyskację z kończacego bekhendu, natychmiast po uderzeniu piłki sadzac, że uderzenie jest nie do przyjęcia przez rywala, co w rezultacie się dzieje

Mechanizm

to pośredni etap uczenia się złożonych umiejętności. Wyuczone reakcje stają się przyzwyczajeniem, a ruchy są wykonywane sprawnie, z pewnością siebie

np. uczeń naśladuje mistrza i doskonali swoje umiejętności

np. uczeń nie zastanawia się już, którego czasu użyć mówiąc po angielsku, tylko robi to automatycznie

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi