L-artiklu u l-partiċelli

L-artiklu u l-partiċelli

Fil-Malti l-artiklu bosta drabi jinghaqad mal-partiċella:

Eżempju:

ma’ + il- = mal- Mort dawra (ma' il-) mal-kuġin.

fi + il- = fil- Rajt ballun (fi il-) fil-karozza.

sa + il- = sal- Morna (sa il-) sal-Belt.

ghal + il- = ghall- Tlaqna (ghal il-) ghall-Italja.

bhal + il- = bhall- Xtrajt ktieb (bhal il-) bhall-iehor.

ġo + il- = ġol- Il-karozza dahlet (ġo il-)ġol-hajt.

FTAKAR: lil jew lill- ghal jew ghall- bhal jew bhall-

jekk kelma tiehu l-artiklu, nużaw il-partiċella bl-artiklu!

Eżempju: lil ommi imma lill-kuġin

bhal missieri imma bhall-kelb

jekk kelma tkun tibda bl-ittra 'l', il-partiċella tnehhi 'l' minnhom: mhux ghall-Libja imma ghal-Libja

Meta partiċella mwahhla mal-artiklu tiġi quddiem kelma li tibda b’konsonanti xemxija, l-artiklu jsir bhall-ittra xemxija

Eżempju: fl-gholi tas-smewwiet

(ta’ + is-)

morna fix-xemx (fi + ix-)

• L-artiklu bil-Malti jiehu DEJJEM is-sing.
• Il-kelmiet billejl, bilqieghda, bilwieqfa, binhar, filghodu, dalghodu, filghaxija u dakinhar MA JIHDUX sing.

Meta nużaw 'l-i'?

• Dan jiġri meta jkun hemm kliem li jibda b'żewġ konsonanti u l-ewwel wahda tkun l, m, n, r.
• l-ilqugh, l-imkatar, l-inhir.
• Kliem li jkun jibda b'żewġ konsonanti li wahda minnhom tkun s jew x ikollu bżonn il-vokali tal-lehen quddiem il-konsonanti.
• l-iskola, l-ixkupa, l-istalla.

L-artiklu definit

1. Tara differenza bejn:

• L-istatwa tal-Madonna veru kbira.

(definit - taf liema statwa hi)

• Rajt statwa tal-Madonna veru kbira.

(bla artiklu - ma tafx liema statwa hi)

2. Fil-Malti m'hemmx artiklu indefinit, allura nużaw

il-kelmiet wiehed jew wahda

• Kien hemm wiehed raġel li mar il-Belt.
• Kien hemm wahda mara li kisret il-vażun.

Konsonanti li ma jihdux artiklu

• Il-konsonanti xemxin jassimilaw l-artiklu bhall-ewwel ittra tal-kelma u ghalhekk li jiġri huwa li l-'l' tal-artiklu tinbidel u ssir bhall-konsonanti li biha tibda l-kelma.
• Ahna ma nghidux "l-ċirasa" imma tohorġilna naturali

"ċ-ċirasa".

• Il-konsonanti li jiġrilhom hekk huma ċ, d, n, r, s, t, x, ż u z.
• Tinsiex li meta l-artiklu jkun qieghed wara kelma li tispiċċa bil-vokali, l-'i' trid taqa'.

Eżempju: Toni jrid jiekol iċ-ċirasa. IMMA

Toni toghġbu ċ-ċirasa

Il-konklużjoni

L-artiklu mal-partiċelli

L-Artiklu fil-Malti

• L-artiklu bil-Malti huwa l- bhal meta nghidu:

l-elettriku, l-ghasfur.

• Dan l-artiklu nużawh ma' dak il-kliem li jibda bil-vokali, gh jew h.
• Imma kultant jiġri li l-artiklu jkollu bżonn il-vokali tal-lehen 'i' biex tkun tista' tghidu minghajr diffikultà.
• Immaġinak tghid l-ballun. Ipprova ghidha u ara jirnexxilekx! Diffiċli hux?
• Jekk iżżid il-vokali tal-lehen 'i' u tghid "il-ballun", tkun tista' tghidha bla ebda xkiel. Dan jiġri ma' dak il-kliem li jibda bil-konsonanti qamrin.