Ёс зүйн хувьд үлгэрлэн дагадаг хүн тань хэн бэ?
- 38,06 % нь эцэг эх,
- 35,48 % нь багш, сурган хүмүүжүүлэгчид гэж хариулсан байна.
Энэ бүгдээс үзэхэд Монгол улсын Боловсролын тухай хуулийн 44.2-т "Багш, багшийн ёс зүй, нэр төрийг эрхэмлэн сахих", Бага дунд боловсролын тухай хуулийн 22.1.1-д заасан "Багшийн ёс зүйн хэм хэмжээг хүндэтгэн сахин биелүүлэх тухай" хуулийн заалтын хэрэгжилт хангалтгүй, багш нар багшийн ёс зүйг дээшлүүлэх шаардлага байна гэж дүгнэж байна.
Сургуульд хандан:
- Сургалтын орчин, ажиллах нөхцлийг улам сайжруулах
- Ахмад, дунд, залуу үеийн хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх
- Багш+Эцэг эх+Хамт олны холбоог нягтруулах ажлыг зохион байгуулах
- Сэтгэл зүйн болон социологийн судалгааны үндсэн дээр ажиллах, багш нарыг судалгааны гарын авлага, материалаар хангах, сэтгэл зүйн болон социологийн тодорхой сургалтанд хамруулах
- Багшийг сонгон шалгаруулж авах төдийгүй ёс зүйн дүрмийн заалтаас дотоод журмандаа нарийн тусгаж журмаа сайтар мөрддөг байх
БАГШ, УДИРДАХ АЖИЛТНЫ МЭРГЭЖЛИЙН ЁС ЗҮЙ, НИЙГМИЙН ШААРДЛАГА БА БОДИТ БАЙДАЛ
Онолын хэсэг
Бэлтгэсэн:
1-р бүрэн дунд сургуулийн биеийн тамирын багш Г.Жаргалсайхан
“ Багшийн мэргэжил бүх урлаг дотроос хамгийн хэцүү нь мөн ”
Я.А.Коменский
...
Шударга ёс
Эв эеийг сахих
Багшийн үүргээ ухамсарлах
Багш мэргэжлийн ёс зүйг илтгэх үндсэн ойлголтууд:
Хүнлэг энэрэнгүй байх
Үл ялгаварлах
Ёс суртахуун
Харилцаа
АГУУЛГА
Оршил
Онолын хэсэг
Судалгааны хэсэг
Дvгнэлт
Номзvй
THANK YOU FOR YOUR ATTENTION
АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАН ТА БҮХЭНД БАЯРЛАЛАА
Судалгааны хэсэг
Өнөөгийн багшийн ёс суртахууны үүрэг, хариуцлагад гарч буй зарим өөрчлөлт, тэдгээрийн хандлагыг тодруулах зорилгоор ЕБС-ийн багш нар, ахлах ангийн сурагчдаас асуулга авч түүнд дүн шинжилгээ хийлээ.
Оршил
Өнөө үед багш нарт тавих мэргэжлийн ёс зүйн шаардлага өсөн нэмэгдэж байгаа бөгөөд багшийн ёс зүйн зарчим, хэм хэмжээг нарийвчлан боловсруулах хэрэгцээ улам бүр өсөн нэмэгдэж байна.
Сурган хүмүүжүүлэх ёс зүйг шинжлэх ухааны үндэстэй боловсруулаагүй учраас багш нар өөрсдийн мэргэжлийн ёс зүйг бүрэн гүйцэд эзэмшиж чадахгүйд хүрч, үүнээс болоод амьдрал практик дээр сурган хүмүүжүүлэх ёс зүйн шаардлагыг багш нар зөрчиж, багш, сурагчдын хооронд, багш нарын хооронд, багш эцэг эхчүүдийн хооронд үл ойлголцол үүсч, хэн хэнийхээ эрх ашгийг зөрчих зэрэг олон асуудал тулгарах болжээ.
Судалгааны ажлын хүрээнд суралцагчдаас авсан судалгааны гол гол асуултуудад дүн шинжилгээ хийсэн байдал.
/ Судалгаанд ЕБС-ийн нийт 120 суралцагч хамрагдсан/
Багш нараас авсан судалгааны асуулгын гол асуултуудад боловсруулалт хийсэн / Нийт 130 гаруй багш оролцсон /
Хэрвээ дарамт, шахалт, хүчирхийлэл байдаг бол ямар хэлбэрээр, ямар хугацаанд илэрдэг вэ?
Багш нарын хувьд ёс зүйн зөрчил гаргахад нөлөөлж буй хүчин зүйл нь нэг багшид ноогдох хүүхдийн тоо их, өндөр ачаалал, дуу чимээ зэрэг бөгөөд энэ нь багшийг стресст оруулах, бухимдуулах эх үүсвэр болж байна.
Багш нарын зүгээс гадуурхал, дарамт шахалт үзүүлдэг үү?
А.Байдаггүй- 20%
Б.Байдаг - 52%
В.Мэдэхгүй- 28%
Багш мэргэжлийг хүндэтгэж, багшийн хөдөлмөрийг зөв үнэлэх, багш мэргэжлийн ёс зүйн шалгуур үзүүлэлтийг тодруулахын тулд мэргэжлийн онцлогийг мэдрэх шаардлагатай.
Дүгнэлт
Өнөөгийн багш нарын хариуцлагын түвшин тэр дундаа ёс суртахууны үүрэг хариуцлагын байдал нэлээдгүй алдагдсан төдийгүй "Хангалтгүй" гэсэн түвшинд байгаа ажээ. Өөрөөр хэлбэл, багш нарын ёс суртахууны үүрэг хариуцлагын түвшин, тэр дундаа ёс суртахууны үүрэг хариуцлагын байдал суларсан гэсэн ерөнхий дүгнэлтийг хийж болохоор байна.
Учир нь багшийн ёс суртахууны үүрэг хариуцлагыг дээшлүүлж, зохих түвшинд аваачихгүйгээр боловсролын систем шинэчлэгдэх боломжгүй.
Суралцагчдаас авсан судалгааг нэгтгэн дүгнэж үзэхэд үүнд багш нараас доорх ёс зүйн зөрчил илэрч байгааг дүгнэж гаргалаа.
- Суралцагчдад чанартай боловсрол эзэмшүүлэхийн төлөө өөртөө байгаа бүх бололцоогоо дайчилж мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэх талаар санаачлагатай ажилладаггүй
- Хүүхдийн мэдлэг чадварыг зөв үнэлж дүгнэхээсээ илүү ямар айлын хүүхэд болох (малчны болон албан хаагчийн удирдах хүмүүсийн найз нөхдийн танил тал)-ыг нь харгалзан үнэлгээ өгдөг
- Хүндэтгэх шалтгаангүйгээр хичээл хожигдох таслах, чөлөө авах íнэг болон ээлжит хичээлийн хөтөлбөрийг бүрэн боловсруулдаггүй бэлтгэлгүй хичээл заах
- Багш хувийн ашиг сонирхолын үүднээс эцэг эхчүүд асран хамгаалагч суралцагчдаас мөнгө татах хувийн ажлаа гүйцэтгүүлэх
- Өөрийн бичсэн ном товхимол, гарын авлага сургалтын материалыг хүүхэд эцэг эхчүүдэд хүчээр тулган зарж борлуулах
- Суралцагчийн дүн засах хувийн хэрэг, журнал, гэрчилгээ зэрэг боловсролын бичиг баримтад алдаа гаргах
- Сургуулийн анги танхимд архи, тамхи согтууруулах ундаа хэрэглэх бүдүүлэг зан авир гаргах худал хэлэх бусдыг хэл амаар доромжлох зэрэг зөрчлүүд нь багшийн мэргэжлийн ёс зүйн гол зөрчил болж байгаа нь судалгаагаар илэрч байна.
Багш нарт хандан:
- Өндөр мэдлэгтэй, харилцааны болон биеэ авч явах соёлд суралцаж, төлөвшсөн байх
- Ёс зүйн дүрмээ бүрэн дүүрэн мэдэж хэрэгжүүлдэг байх
- Уламжлалт зан заншлаа дээдэлдэг байх
- мэргэжилдээ чин сэтгэлээсээ дуртай байж шавь нараа хайрладаг байх
- Багш мэргэжлийн нэр хүндийг өндөрт өргөх ухамсартайгаар ажиллах
Зөвлөмж
Номзүй
Багш бол,
И.Г.Пасталоццийн хувьд багш бол “Хүүхдийн цэцэрлэгч”
Ж.Ж.Руссогийн хувьд “Муу нөлөөнөөс хүүхдийг хамгаалагч манаач”
- Боловсрол судлалын үндэс. Боловсролын хүрээлэн
- Золзаяа.М., Ёс зүй УБ 2005
- Ичинхорлоо.Ш., Багшийн ном. УБ 2004
- www.ethics.org
- www.eec.mn
- www.mecs.gov.mn
- www.education.mn
П.П.Блонскийн хувьд “Хүн судлалын инженер байх ёстой”
Я.А.Коменский “Өндөр боловсрол, ёс суртахуунтай, өөрийн үйлсэд үнэнч шударга, ажил хэрэгч, хүүхдэд эцэг ёсоор хайртай зөвхөн тийм л хүн багш байж болох юм”
Ш.Ичинхорлоо “Өсвөр залуу үеийнхэнд амьдрал ахуйд нь хэрэгтэй мэдлэг, арга барил, чадвар, туршлага олж авхад нь туслах, тэднийг иргэн-бие хүн болон хөгжин төлөвших, нийгэмших ажлыг шинжлэх ухааны үндэстэй зохион явуулах ур чадвар бүхий бие хүн гэж үзэж болно” Ш.Ичинхорлоо. Багшийн ном. УБ 2004.