Bemutatkozik: 

Prezi AI.

Az Ön új prezentációs asszisztense.

Minden eddiginél gyorsabban finomíthatja, fejlesztheti és szabhatja testre tartalmait, találhat releváns képeket, illetve szerkesztheti vizuális elemeit.

Betöltés...
Átirat

Ne bu kriptoloji ?!

Kriptografi

Kriptoanaliz

Kriptografi, belgelerin şifrelenmesi ve şifresinin çözülmesi için kullanılan yöntemlere verilen addır.

Kriptoanaliz, kriptografik sistemlerin kurduğu mekanizmaları inceler ve çözmeye çalışır. Kriptoanalizin kriptoloji içindeki önemi çok büyüktür çünkü ortaya konan bir şifreleme sistemini inceleyerek, zayıf ve kuvvetli yönlerini ortaya koymak için kriptoanaliz kullanılır.

Kriptoloji kelimesi, köken olarak eski Yunanca'da yer alan "kryptos logos" kelimelerinden gelmektedir. "kryptos" kelimesi "gizli dünya" anlamını, "logos" ise sebep-sonuç ilişkisi kurma, mantıksal çözümleme alanı anlamını taşımaktadır. Kelimenin birçok dünya dilindeki karşılığı da bu orijinal halini korumaktadır.

Kriptoloji, kavram olarak şöyle tanımlanabilir:

"Kriptoloji, haberleşen iki veya daha fazla tarafın bilgi alışverişini emniyetli olarak yapmasını sağlayan, temeli matematiksel zor problemlere dayanan tekniklerin ve uygulamaların bütünüdür.

Matematikle ne iş??

Pigpen Şifrelemesi

Günümüzde kriptoloji, matematik, elektronik, optik, bilgisayar bilimleri gibi birçok disiplini kullanan özelleşmiş bir bilim olarak kabul edilmektedir.

Kriptoloji iki temel alt dal olarak incelenir: Kriptografi ve kriptoanaliz.

Pigpen şifrelemesi (pigpen cipher) 18. Yüzyılda freemason (özgür masonlar) tarafından kullanılan bir sistemin ismidir. Bu sistemde her harf bir sembol ile gösterilir. Yani sistemde herhangi bir hesaplama gerekmeksizin klasik Latin alfabesindeki semboller farklı sembollerle değiştirilir.

Sembollerin üretildiği şekiller aşağıda verilmiştir:

Yukarıdaki şekillerin içerisine yerleştirilen semboller, yerleştirildikleri şekil itibariyle farklı sembollerin üretilmesi için kullanılırlar.

Kriptolojinin Tarihi

Başka örneklere gelirsek ;

Hamming Kodu

Kriptoloji, çok eski ve renkli bir geçmişe sahiptir.

İlk kriptolog, 4000 yıl önce yaşamış Mısırlı bir kâtiptir. Efendisinin hayatını anlatırken hiyeroglifleri şifrelenmiş bir şekilde oluşturmuştu ve bazı hiyeroglifler daha önce hiç kullanılmamştı.

Kriptografi, bu şekilde başlamasına karşın, hayatının ilk 3000 yılında neredeyse hiç gelişemedi.

Dönemin en önde uygarlığı olan Çin'de ise yazının şifresiz yazılmasının bile çok zor olması nedeniyle kriptografi hiç gelişemedi.

Daha sonraları (M.Ö 5. - 6. yüzyıl) askeri istihbaratta gizlilik gerekmesi nedeniyle, kriptografi askeri alana girdi. Askeri alandaki ilk kriptograflar Spartalılardır.

Telekomünikasyonda, ismini yaratıcısı Richard Hamming’den alan, doğrusal hata düzelten bir koddur. Hamming Kodu tek bitlik hataları saptayıp düzeltebilir. Veya aynı kod bir veya iki bitlik hataları saptamak üzere kullanılabilir. Buna karşın, basit eşlik kodu iki bitin transpoze olduğu yerde hata bulamaz; bulsa da düzeltemez.

Polybius Karesi

Yunan matematikçi Polybius tarafından M.Ö. 2. yüzyılda icat edilen bu tablo, alfabeyi 5×5 lik bir ızgaraya yerleştirdikten sonra, harfleri önce satır sonra sütun sırasıyla okunacak şekilde , çift sayılı koordinatlara dönüştürerek şifreleme yöntemi sağlıyor. Yöntem mors kodundan 2000 yıl önce bulunmuş.

Polybius karesi kullanılarak İngilizcedeki “code” kelimesi 13 34 14 15 olarak şifrelenebilir.

Tarihten günümüze kadar, bazı şifreleme teknikleri şunlardır:

  • Sezar şifrelemesi*
  • Rotor makinesi (Enigma)*
  • Açık anahtarlı şifreleme
  • Çırpı fonksiyonları
  • Veri gizleme teknikleri*

SEZAR ŞİFRESİ

Steganografi

ENİGMA MAKİNESİ

Tarihin ilk kriptolojik fikirleri adını taşır, yani yer değiştirme ve harf değiştirme şifrelemesi. Bu yöntemlerden ilki bir yazıdaki harflerin yerlerini değiştirerek, ikincisi ise harfleri başka harflerle değiştirerek elde edilir. Bu şifreleyi kullanan belki de en ünlü teknik Sezar Şifresi'dir: bu şifrede, her harf o harften birkaç sonraki harf kullanılarak yazılır. Örneğin, 3 harf atlamalı Sezar Şifresi'nde "deneme" yerine "ghrhph" yazılır.

Steganografi, eski Yunanca'da "gizlenmiş yazı" anlamına gelir ve bilgiyi gizleme (önemli: şifreleme değil) bilimine verilen addır. Steganografi'nin şifrelemeye göre en büyük avantajı bilgiyi gören bir kimsenin gördüğü şeyin içinde önemli bir bilgi olduğunu farkedemiyor olmasıdır, böylece içinde bir bilgi aramaz (oysa ki bir şifreli mesaj, çözmesi zor olsa bile, gizemi dolayısıyla ilgi çeker).

Bilgisayar dünyasında kullanımı

Örnek: Veri içine veri gömmek

Sezar şifrelemesinin ardından en popüler şifreleme yöntemlerden biri Rotasyonel Şifreleme (İngilizce Rotor Machine) olmuştur. Bu makinelerin en popüler örneği, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı sırasında kullandığı Enigma makinesi adlı cihazdır.

Bu tür şifrelemelerin kırılması için en popüler harfler yerine en popüler harf sekansları bilinmelidir; örneğin İngilizce'de NG ve ST harflerine arka arkaya sık rastlanır.

Soldaki ağaç resminin içindeki gizli resim

Bir ağaç resmi

Kriptolojinin Kullanım Alanları

İletişim kurmak isteyen iki kişinin bir birlerine e-posta aracılığı ile ileti göndermesini göz önünde tutalım. Bu iletiler birçok bilgisayardan geçmektedir. A kullanıcısından B kullanıcısına gittiğinde daha önce açılıp okunmadığını veya açılıp üstünde değişiklik yapmadığını bilemeyiz. Bu yüzden devreye kriptolama girmektedir. Kripto teknikleri genelde bu yazıyı daha önce hazırlanmış bir algoritma ile şifreli bir metin haline getirir. Örnek olarak buna Sezar şifresi diyebiliriz.

Bir başka iletişim tekniğini göz önüne alırsak, örneğin telsiz haberleşmelerinde de buna benzer sistemler kullanılmaktadır. Ses önce şifrelenir karşıya gönderilir orda şifre açılır ve ses araya başka bir kullanıcı girmeden güvenli bir şekilde teslim edilmiş olur.

Mesela Türkiye'de Kriptoloji

Orta Doğu Teknik Üniversitesi‟nde yer alan ve kuruluşu 2002 yılına dayanan Uygulamalı Matematik Enstitüsüne bağlı Kriptografi anabilimdalı bugün bu alanda yüksek lisans ve doktora dereceleri veren bir kurum olarak göze çarpmaktadır. Mezunların çalışabileceği kurumlar arasında NSA'nın Tükiye karşılığı olarak düşünebileceğimiz Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE), Milli İstihbarat Teşkilatı (MIT), elektronik imza şirketleri ve üniversiteler ile çeşitli araştırma enstitüleri yer almaktadır. Benzer motivasyonla, Atılım Üniversitesi Matematik Bölümü‟nde, matematiksel içeriği ağırlıklı olan bir Kriptografi Sertifika Programı başlatılmıştır.

Hazırlayan: Eda Turanlı

Beni dinlediğiniz için sağolun.

Bu projeyi hazırlarken aldığım destek için hocam; Kemal İman'a

Teşekkürler.

KRİPTOLOJİ

Tudjon meg többet arról, hogyan készíthet dinamikus és magával ragadó prezentációkat a Prezi segítségével